British Army (prevedeno: Britanska armija) je kopnena vojska vid oružanih snaga Ujedinjenog Kraljevstva, zadužena za nacionalnu obranu i ispunjavanje međunarodnih obaveza.[1]

British Army
Britanska armija

Zastava
Osnovana 1660. [1]
Država  UK
Uloga Kopneni rat
Sjedište Andover
Zapovjednici
Trenutačni
zapovjednik
General Nicholas Carter

Historija

uredi

Anglosaksonska vojska prije Normanskog osvajanje Engleske sastojala se od kraljeve dvorske straže i svih plemića koji su mogli nositi oružje, koji su mogli biti angažirani do najviše dva mjeseca godišnje (fyrd sistem).[1]

Nakon 1066. kad su Normani osvajili Englesku i uveli feudalizam, reorganizirana je i vojska uvođenjem viteške konjice sa pomoćnicima, uz pješadiju i prateće zanatlije.

Napore Stogodišnjog rata (1337-1453) i Ratova dviju ruža (1455.-85.) iznijeli su najvećim najamnici uz pomoć lokalnih milicija. Nakon Bitke kod Crécyja 1346. postali su strijelci izuzetno važni, a dugi Velški luk glavna inovacija ratovanja.[1]

Osnivanje

uredi

Prvu englesku regularnu vojsku osnovao je Oliver Cromwell 1645. za vrijeme Engleskog građanskog rata. Njegova nova vojska bila je vrlo disciplinirana i dobro istrenirana. Nakon slamanja cromwellovog Commonwealtha i restauracije monarhije, - Charles II je 1660. raspustio tu vojsku, a od nje zadržao samo dvorsku brigadu (to je današnja Coldstreamska garda).[1]

Nakon Slavne revolucije (1688.-89.), i donošenja Povelje o pravima (Bill of Rights) - 1689. nadzor nad vojskom povjeren je Engleskom parlamentu, koji je to pravo zadržo do današnjih dana.[1]

Tokom 18. i 19. vijeka, kako je Britanija širila svoje kolonijalno carstvo, rasla je i njena vojska, koja se razvila u efikasnu borbenu silu. Britanska armija je oformila brojne stajeće snage po kolonijama i istaknula se za Napoleonskih ratova (1800-15). Reforme provedene krajem 19. vijeka imale su za cilj poboljšanje organizacije i efikasnosti armije. Između 1905. - 1912. osnovana je Teritorijalna vojska (nakon 1921. preimenovana u Teritorijalnu armiju) i Specijalna rezerva.

Svjetski ratovi

uredi

Za vrijeme Prvog svjetskog rata značajno je povećan broj pripadnika Britanske armije, uvođenjem regrutacije, ali je nakon 1919. njihov broj sveden na najmanju moguću mjeru, a regrutacija ukinuta. Ona je međutim od jula 1939. ponovno uvedena.[1]

Velike promjene u Britanskoj armiji dogodile su se nakon 1945., kad su trupe raspoređene po inozemstvu vraćene kući, kako bi koja od britanskih kolonija stekla nezavisnost. Vojnici su razmještani po Evropi ili u Nacionalnu gradu.Regrutacija je ukinuta 1960. i ponovno je oformljena profesionalna vojska. Nakon uvođenja nuklearnog oružja broj pripadnika Teritorijalne armije je radikalno smanjen.[1]

Ministarstvo obrane osnovano je 1964. da upravlja svim oružanim snagama, a od 1972. svi vidovi oružanih snaga stavljeni su pod komandu novosnovanog štaba Zemaljskih snaga Ujedinjenog Kraljevstva (United Kingdom Land Forces).[1] Formalno vrhovni komandant Britanske armije je monarh, ali je za nju zapravo odgovoran državni sekretar za obranu, koji za svoj rad odgovora premijeru i vladi. U radu mu pomaže i savjetuje ga šef štaba obrane, sa svoja tri pomoćnika, koji su šefovi grana oružanih snaga.[1]

Nakon završetka Hladnog rata broj vojnika Britanske armije i njezine rezerve je ponovno radiklno smanjen, a provedena je i nova reorganizacija.[1]

Izvori

uredi
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 British Army (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 22. 05. 2017. 

Vanjske veze

uredi