Edvard "Edi" Regan Merfi' (engl. Edward "Eddie" Regan Murphy) (rođen 3. aprila 1961. godine) je američki glumac i komičar, dobitnik Zlatnog Globusa (Golden Globe), Gremi nagrade (Grammy Award), nagrade Skrin Aktors Gild (Screen Actors Guild) (na srpskom, Nagrada esnafa filmskih glumaca), a bio je nominovan i za nagradu Oskar, Američke filmske akademije. Edi Merfi, okušao se takođe i kao pevač, ali bez nekog većeg uspeha. Edi je započeo svoju karijeru u Ruzveltovom centru mladih (Roosevelt Youth Center), u Njujorku na Long Ajlendu, gde je i odrastao. U 19. godini on postaje izvođač u NBC-ovom šou programu “Subotom uveče uživo” (Saturday Night Live), nedugo pošto je maturirao u Ruzveltovoj junior-senior srednjoj školi (Roosevelt Junior-Senior High School). U njegove uloge bile su uključene: parodija Bakveta (Buckwheat) iz Malog Raskala (Little Rascals) i crnački-geto verzija (inner-city black version) Fred Rodžersa (Fred Rogers) poznata kao “Mister Robinson” ("Mr. Robinson"). Bivši “SNL” (SNL) pisac Margaret Humpert (Margaret Humphert) izjavila je da su Edi Merfi i Bil Mari (Bill Murray) dva najtalentovanije čoveka u istoriji šou biznisa. Marfi napušta šou sredinom sezone 19831984, pojavljujući se u ostatku te sezone samo u filmovanim skečevima.

Eddie Murphy
Rođen/a 3. 4. 1961. (1961-04-03) (dob: 63)
Brooklyn, New York
Medium Stand-up komedija, Film, Televizija
Državljanstvo američko
Godine aktivnosti 1980 -
Uticaji od Jerry Lewis, Richard Pryor, Peter Sellers, Redd Foxx, Bill Cosby, Elvis Presley (to be a singer)
Uticao/la na Chris Rock, Martin Lawrence, Dave Chappelle, Andy Milonakis, George Lopez, Chris Tucker, Jeff Garlin, Russell Peters
Suprug/a/zi/ge KRUSEVLJANKA (2000-2012)
Zlatni globusi
Najbolji sporedni glumac u filmu
2006 Dreamgirls – James "Thunder" Early
Nagrade Grammy
Najbolji humoristički album
1984 Eddie Murphy: Comedian
Nagrade Screen Actors Guild
Najbolji sporedni glumac u filmu
2006 Dreamgirls – James "Thunder" Early

Merfi je kasnije glumio u mnogim komedijama uključujući u to i seriju filmova “Policajac sa Beverli hilsa” (“Beverly Hills Cop”), postajući tako jedan od najviše plaćenih glumaca u Holivudu. Bio je počastvovan nominacijama za Godlen Globus (Zlatni globus) nagradu za najboljeg glumca u komedijama i mjuziklima, za njegove uloge u filmovima “Policajac sa Beverli Hilsa” (Beverly Hills Cop), “Berza” (“Trading Places”) (kod nas prikazivan takođe pod nazivom "Kolo sreće") i “Otkačeni profesor” ("The Nutty Professor"). U 2007. godini dobio je nagradu Zlatni globus za ulogu u filmu “Devojke iz snova” (“Devojke iz snova”).

On je dobro poznat i kao “pozajmljivač glasa” (voice actor) za uloge Pi-Džeja i Magarca u seriji “Šrek” (“Shrek”) i ulogu kineskog zmaja Mušu u Diznijevom “Mulanu” (“Mulan”), u produkciji Kompanije Volta Diznija. Marfi je učinio značajan otklon od ostalih i po tome što je glumio u više filmskih serijala nego bilo koji drugi glumac u Holivudu. U ove njegove filmove ubrajaju se “Policajac sa Beverli Hilsa II” (1987) “Novih 48 sati” (Another 48 Hrs) (1990), “Policajac sa beverli hilsa III” (1994), “Doktor Dulitl 2” (2001), “Otkačeni profesor II” (2000), “Šrek 2” (2004) i dolazeći “Šrek 3” (2007).

U nekim od svojih filmova on je igrao višestruke uloge kao dodatak njegovom glavnom liku, kao u filmovima, “Dolazak u Ameriku” ("Coming to America"), gde igra četiri radikalno različita karaktera, zatim “Otkačeni profesor”, gde je odglumio većinu članova Klamps klana, i u filmu koji treba da se prikaže 2007. pod nazivom Norbit (“Norbit”). Još jedan zaštitini znak Edija Marfija je njegov duboki, zarazni i u značajnoj meri šašavi smeh (“eHeHeH” - smejanje u "rikverc"). U anketi iz 2005. godine vezanoj za izbor “Komedijskog Komičara” (“The Comedian's Comedian”) on je izabran u vrh top liste među 50 najboljih uloga u komedijama ikada odigranih, i to od strane svojih kolega komičara i drugih učesnika komedija. Edi Marfijev stariji brat, Čarli Marfi, je takođe glumac, od skora najviše poznat zahvaljujući njegovom pojavljianju u “Čapelovom šou” (“Chappelle's Show”)

Filmografija

uredi
Filmografija glumca Edija Merfija
God. Srpskohrvatski naziv Originalni naziv Uloga
1982 Novih 48 sati 48 Hrs. Reggie Hammond
1983 Berza Trading Places Billy Ray Valentine
1983 Eddie Murphy Delirious
1984 Best Defense
1984 Policajac sa Beverli Hilsa Beverly Hills Cop Aksel Foli
1986 Zlatno dete The Golden Child
1987 Policajac sa Beverli Hilsa 2 Beverly Hills Cop III Aksel Foli
1987 Eddie Murphy Raw
1988 Coming to America
1989 Harlem Nights
1990 Još 48 sati Another 48 Hrs.
1992 Bumerang Boomerang
1992 Uvaženi gospodin The Distinguished Gentleman
1994 Policajac sa Beverli Hilsa 3 Beverly Hills Cop III Aksel Foli
1995 Vampir u Bruklinu Vampire in Brooklyn
1996 Otkačeni profesor Nutty Professor Šerman Klamp
1997 Metro Metro
1998 Mulan Mulan
1998 Doctor Dolittle
1998 Holy Man
1999 Life
1999 Bowfinger
2000 Otkačeni profesor 2 Nutty Professor II: The Klumps
2001 Šrek Shrek magare
2001 Doktor Dulitl 2 Dr. Dolittle 2 doktor Dulitl
2002 Šoutajm Showtime
2002 Avanture Pluto Neša The Adventures of Pluto Nash Pluto Neš
2002 Ja špijun I Spy
2003 Tatino obdanište Daddy Day Care
2003 The Haunted Mansion
2004 Šrek 2 Shrek 2 magare
2006 Devojke iz snova Dreamgirls James 'Thunder' Early
2007 Norbit Norbit Norbit Rajs
2007 Šrek 3 Shrek the Third magare
2008 Sve o Dejvu Meet Dave

Vanjske veze

uredi