Seleuk I Nikator

Seleuk I Nikator (oko 358. pne. -281. pne. ) bio je oficir u vojsci Aleksandra Makedonskog. Tokom ratova dijadoha Seleuk I Nikator uspostavlja Seleukidsku dinastiju i osniva Seleukidsko carstvo.

Seleuk I Nikator
Osnivač Seleukidskog Carstva
Bista Seleuka I
Vladavina	305. pne. - 281. pne.
Krunidba	305. pne., Seleukija
Prethodnik	Aleksandar IV od Makedonije
Nasljednik	Antioh I Soter
Supruga/supruge	Apama
	Stratonika
Dinastija	Seleukidska dinastija
Otac	Antioh
Majka	Laodika

Rana karijera

Bio je sin jednog od Filipovih generala. Pratio je Aleksandra Makedonskog i dobija odlikovanja prilikom kampanje u Indiji 326. pne. . Posle Aleksandrove smrti Makedonsko carstvo se deli 323. pne., a on postaje oficir blizak Perdiki, sa kojim učestvuje u kampanji na Egipat. Tokom neuspešne kampanje u Egiptu 321. pne. učestvuje u ubistvu Perdike.

Tokom druge podele Carstva 321. pne. Seleuk dobija Vavilonsku satrapiju. Kad je Antigon 316. pne. postao gospodar istočnih provincija, Seleuk beži u Egipat. U ratu između Antigona i drugih makedonskih zapovednika, on sarađuje sa Ptolemejem i komanduje egipatskim eskadrilama u Egeju. Posle Ptolemejeve pobede kod Gaze 312. pne., vraća se u Vavilon.

Osnivanje Seleukidskog carstva

Seleukov srebrenjak. Na grčkom piše ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΣΕΛΕΥΚΟΥ ("kralja Seleuka" - misli se da novac pripada kralju, tj. da je Seleukov).

Povratkom u Vavilon 312. pne. počinje nova Seleukidska era. To se smatra godinom kada je osnovano Seleukidsko carstvo. Iz Vavilonije Seleuk Nikator osvaja okolne provincije Persije, Susu (Elam) i Medeju. Te provincije su dotad bilu u rukama Antigonovih ljudi. Antigonov sin Demetrije Poliorket napada Vavilon 311. pne., ali ne uspeva da nanese ozbiljniju štetu. Tokom sledećih 9 godina (311. pne. - 302. pne.) Antigon je bio zauzet na Zapadu, pa je Seleuk Nikator imao vremena da osvoji celi istočni deo carstva Aleksandra Makedonskog sve do reke Ind.

Nakon što je ugašena kraljevska makedonska linija, Seleuk Nikator uzima titulu kralja, kao i ostala četvorica glavnih makedonskih vođa. Seleuk Nikator se proširio do reke Ind. Tu je izgleda pretrpio poraz, pa sa indijskim vladarem Čandraguptom potpisuje mirovni sporazim 302. pne.. Seleuk je dao Čandragupti Pakistan i svoju ćerku za ženu, a Čandragupta njemu daje 500 slonova.

Širenje na zapadu

Udružuje se sa Lizimahom 301. pne. i zajednički pobećuju Antigona u bici kod Ipsa. Sledi nova podela teritorija i Seleuk Nikator dobija Siriju i delove Male Azije. Posedovanje Sirije Seleuku daje izlaz na Mediteran. Tu osniva grad Antiohiju (Antiohija na Orontu), kao sedište svoje vlasti. Istovremeno Seleukija na Tigru je bila sedište istočnih satrapija, gde postavlja svog sina Antioha kao zamenika kralja.

Sagradio je ogroman broj gradova, 16 Antiohija, 9 Seleukija i 6 Laodika.

Zarobljava Demetrija 285. pne, tako da mu Lizimah i Ptolemej II ostaju jedini veliki rivali. Ptolemej Keraun se sklonio kod Seleuka posle dolaska na vlast njegova brata Ptolemeja II (285. pne. Lizimah je postao nepopularan, nakon što je ubio svog sina. To je Seleuku stvorilo priliku za intervenciju protiv Lizimaha, u kojoj mu pomaže Ptolemej Keraun. U odlučnoj bici kod Kurupediona u Lidiji 281. pne. Seleuk pobeđuje i time osvaja sve što je Aleksandar Makedonski osvojio osim Egipta.

Preostalo mu je da još osvoji Makedoniu i Grčku. Nameravao je on drži Makedonsko kraljevstvo u starim granicama, a da mu sin Antioh drži celu Aziju. Međutim Seleuka ubija Ptolemej Keraun 281. pne. i sprečava ga time da obnovi gotovo celo kraljevstvo Aleksandra Makedonskog.

Povezano

• dijadosi

Reference i literatura

• Grainger, John D. "An Empire Builder—Seleukos Nikator", History Today, Vol. 43, No. 5. (1993), pp. 25–30.
• Grainger, John D. Seleukos Nikator: Constructing a Hellenistic Kingdom. New York: Routledge, 1990 (hardcover, ISBN 0-415-04701-3).
• John D. Grainger (1990). Seleukos Nikator: Constructing a Hellenistic Kingdom. Routledge. ISBN 9780415047012. 
• John D. Grainger (1997). A Seleukid Prosopography and Gazetteer. BRILL. ISBN 978-90-04-10799-1. 
• A. B. Bosworth (2005). The Legacy of Alexander. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-928515-0. 
• T. Boiy. Late Achaemenid and Hellenistic Babylon. Peeters Publishers. ISBN 978-90-429-1449-0. 

Seleuk I Nikator Seleukidska dinastija Rođen/a: 358. pne. Umro/la: 281. pne.
Prethodi: Aleksandar IV, kralj Azije	Seleukidski kralj 305–281. pne.	Slijedi: Antioh I Soter

Seleuk I Nikator na Wikimedijinoj ostavi