Spužve
Sunđeri ili spužve su životinje iz odeljka Spongia. Uglavnom su morske, sesilne vrste sa izuzetkom jedne slatkovodne familije. Najčešće su kolonijalni i asimetrični organizmi.
| Spužve Vremenski raspon: Ediakaran–Holocen | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Domena: | Eukarioti |
| Carstvo: | Životinje |
| Koljeno: | Porifera Grant, 1836 |
| Klase | |
| Sinonimi | |
Telo sunđera se sastoji od telesnog zida koji sadrži mnogobrojne otvore - pore (otuda naziv Porifera) i zatvara unutrašnju duplju nazvanu spongocel. Voda ulazi kroz mnogobrojne pore u spongocel, a izlazi kroz otvor oskulum. Telesni zid je izgrađen od dva sloja - spoljašnjeg ektoderma i unutrašnjeg endoderma, između kojih se nalazi sloj nećelijske mezogleje. Endoderm oblaže spongocel i sadrži ćelije hoanocite (ćelije sa bičevima), koje se još nazivaju i ćelije sa ogrlicom. Hoanocite zahvataju čestice hrane, dospele vodom, a zatim one prelaze u ameboidne ćelije gde se vare. Ameboidne ćelije se nalaze u mezogleji i, osim što vare hranu, one mogu da obrazuju skelet, da daju boju sunđeru tako što se ispunjavaju pigmentom ili da obrazuju polne ćelije.
Razlikuju se tri osnovna tipa sunđera askon, sikon i leukon. Askon je najprostiji tip kod koga hoanocite oblažu ceo spongocel. Razrastanjem mezogleje dolazi do obrazovanja kanala (kod sikon tipa) odnosno komora (leukon tip) u kojima su sada smeštene hoanocite.
Razmnožavanje sunđeta vrši se na dva načina - bespolno i polno. Bespolno se razmnožavaju pupljenjem i fragmentacijom (otkidanjem delova tela). Pri pupljenju se obrazuju unutrašnji pupoljci - gemule, koje se obrazuju kada nastupe nepovoljni uslovi (zima), padaju na dno gde miruju do proleća kada se iz njih razvija nova jedinka. Polno razmnožavanje se vrši obrazovanjem spermatozoida i jajnih ćelija u istoj jedinki (hermafroditi). Oplođenje se vrši između dve jedinke.
Krvni, respiratorni i ekskretorni sistem ne postoje. Respiracija i ekskrecija se obavljaju preko cele površine tela. Skelet sunđera sastoji se ili od mineralnih materija u vidu iglica (spikula) ili je izgrađen od organske materije spongina.
Klasifikacija sunđera
urediKlasifikacija sunđera izvršena je prema građi skeleta na tri klase:
- Calcarea, sitni morski sunđeri, čiji je skelet od Ca-karbonata;
- Hexactinellida - skelet od Si-dioksida;
- Demospongia - skelet od spongina
Spoljašnje poveznice
uredi
- Bioscolos Arhivirano 2005-12-31 na Wayback Machine-u
- BioNet Skola
- ↑ Pajdzińska, Anna (2018). „Animals die more shallowly: they aren't deceased, they're dead. Animals in the polish linguistic worldview and in contemporary life sciences”. Ethnolinguistic 29: 147–161. DOI:10.17951/et.2017.29.135. ISSN 0860-8032.