Izvorni kod stranice Žatec

{{Naselje
| ime =Žatec
| ime_genitiv = Kutne Hore
| izvorno_ime =
| translit_jezik1 =
| translit_jezik1_vrsta =
| translit_jezik1_info =
| translit_jezik1_vrsta1 =
| translit_jezik1_info1 =
| translit_jezik1_vrsta2 =
| translit_jezik1_info2 =
| translit_jezik1_vrsta3 =
| translit_jezik1_info3 =
| translit_jezik1_vrsta4 =
| translit_jezik1_info4 =
| translit_jezik1_vrsta5 =
| translit_jezik1_info5 =
| translit_jezik1_vrsta6 =
| translit_jezik1_info6 =
| translit_jezik2 =
| translit_jezik2_vrsta =
| translit_jezik2_info =
| translit_jezik2_vrsta1 =
| translit_jezik2_info1 =
| translit_jezik2_vrsta2 =
| translit_jezik2_info2 =
| translit_jezik2_vrsta3 =
| translit_jezik2_info3 =
| translit_jezik2_vrsta4 =
| translit_jezik2_info4 =
| translit_jezik2_vrsta5 =
| translit_jezik2_info5 =
| translit_jezik2_vrsta6 =
| translit_jezik2_info6 =

| slika_panorama = Zatec CZ kostel Nanebevzeti Panny Marie PICT2970.jpg
| veličina_slike =280px
| opis_slike = Gradska Bogorodičina crkva

| slika_zastava =
| slika_zastava_veličina =
| slika_pečat =
| slika_pečat_veličina =
| slika_grb = 
| slika_amblem_prazno =
| slika_amblem_prazno_veličina =
| slika_amblem_prazno_opis =

| nadimak =
| geslo =

| širina-stupnjevi = 50
| širina-minute = 20
| širina-oznaka = N
| dužina-stupnjevi = 19
| dužina-minute = 45
| dužina-oznaka = E

| lokacija_ime = [[Popis država|Država]]
| lokacija_info ={{flagcountry|ČEŠ}}
| lokacija1_ime =[[Češke samoupravne pokrajine|Samoupravna pokrajina]]
| lokacija1_info =[[Datoteka:Flag of Central Bohemian Region.svg|22px|border]] [[Bohemija]]
| lokacija2_ime =
| lokacija2_info =
| lokacija3_ime =
| lokacija3_info =

| utemeljenje_ime =Osnivanje
| utemeljenje_datum =[[11. stoljeće]]
| utemeljenje1_ime =
| utemeljenje1_datum =
| utemeljenje2_ime =
| utemeljenje2_datum =
| utemeljenje3_ime =
| utemeljenje3_datum =
| osnivač =
| nazvan_po =

| dijelovi =
| vrsta_dijelova =
| d1-d50

| vrsta_vlasti =
| vlast_bilješke =
| titula_vođe = 
| ime_vođe = 
| stranka_vođe = 
| titula_vođe1 =
| ime_vođe1 =
| titula_vođe2 =
| ime_vođe2 =
| titula_vođe3 =
| ime_vođe3 =
| titula_vođe4 =
| ime_vođe4 =

| površina_bilješke =
| površina_ukupna =42,69 km<sup>2</sup>
| površina_kopna =
| površina_vode =
| postotak_vode =
| površina_uža =
| površina_šira =
| površina_prazno1_ime =
| površina_prazno1 =
| površina_prazno2_ime =
| površina_prazno2 =
| visina =254 m
| visina_izvor =
| visina_max =
| visina_min =

| stanovništvo_godina = <small>[[2. siječnja]] [[2009.]]</small>
| stanovništvo_bilješke =
| stanovništvo =19.764 ([[2009.]])
| stanovništvo_gustoća = 655 stanovnika/km<sup>2</sup>
| stanovništvo_uže =
| stanovništvo_uže_gustoća =
| stanovništvo_šire =
| stanovništvo_šire_gustoća =
| stanovništvo_prazno1_ime =
| stanovništvo_prazno1 =
| stanovništvo_gustoća_prazno1 =
| stanovništvo_prazno2_ime =
| stanovništvo_prazno2 =
| stanovništvo_gustoća_prazno2 =

| vremenska_zona = [[CET]]
| utc_pomak = +1
| vremenska_zona_DST = [[CEST]]
| utc_pomak_DST = +2
| poštanski_broj = 
| pozivni_broj =
| gradovi_prijatelji = 
| države_gradova_prijatelja =

| prazno_ime = 
| prazno_info = 
| prazno1_ime = 
| prazno1_info = 
| prazno2_ime = 
| prazno2_info = 
| prazno3_ime = 
| prazno3_info = 
| prazno4_ime = 
| prazno4_info = 
| prazno5_ime = 
| prazno5_info = 
| prazno6_ime =
| prazno6_info =

| web_stranica = [http://www.mesto-zatec.cz/ www.mesto-zatec.cz]

| slika_karta = 
| veličina_karte = 
| opis_karte = 
| slika_karta1 =
| veličina_karte1 =
| opis_karte1 =

| slika_lokacijska_karta_država =

| bilješke =

}}
{{UNESCO-svjetska baština
|ime mjesta = Žatec i pejzaži hmelja 
|image = Žatec, Chrám chmele a piva, interiér (3).jpg
|godina = 2023. 
|vrst baštine = Kulturno dobro
|mjerilo = iii, iv, v
|ugroženost = ne
|poveznica = https://whc.unesco.org/en/list/1558
|država = {{flag|Češka}} Žatec
}}
'''Žatec''' ([[Češki jezik|češ.]] Žatec, [[Njemački jezik|njem.]] Saaz) je grad upravne jedinice Ustečki kraj, [[Češka]]. Naziv Žatec potiče od stare češke riječi  ''záteč / zateč'' koja označava mjesto na [[Rijeka|rijeci]] gdje se led nakuplja u suženom kanalu.<ref name="ŽatecIme">{{Cite web |url=https://www.ptejteseknihovny.cz/dotazy/jmeno-zatecky |title= Naziv Žatec |work= Nacionalna biblioteka Češke Republike Library of the Czech Republic]] |access-date= 5. 1. 2024}}</ref>

Žatec se nalazi oko 62 km sjeverozapadno od [[Prag]]a. Leži u poljoprivrednom pejzažu Mostskog basena. Najviša tačka je na 337 m. nadmorske visine. Kroz grad protiče rijeka Ohře čije ušće u Blšanku se nalazi na istočnoj granici opštine.

Prvi pisani spomen Žateca nalazi se u [[Latinski jezik|latinskoj]] hronici iz 1004. godine, a 1248. godine prvi put je naslovljen kao grad. Godine 1265. dobio je privilegije kraljevskog grada od češkog kralja [[Otokar II|Otokara II]]. Tokom 13. vijeka područje je naseljeno njemačkim stanovništvom. Od tada počinju komplikovani [[Česi|češko]] - [[Nijemci|njemački]] odnosi unutar [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog carsta]] (do 1806. god.), Austrijskog carstva i [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarske]] monarhije (do 1918. god.), čijim raspadom su teritorije sa njemačkim življem postale dio [[Čehoslovačka|Čehoslovačke]]. Njemački [[Treći Rajh]] je područja priključio u [[Nacizam|nacističku]]  Njemačku.

Vrhunac odnosa desio se 1945. god. Njemačko stanovništo je protjerano iz Čehoslovačke. Tada je u Žatecu oko 5.000 njemačkih stanovnika okupljeno na gradskom trgu i marširalo do Postoloprta.
Procjenjuje se da je čehoslovačka vojska ubila do 2.000 žrtava u Žatecu i na maršu.<ref>[https://www.mesto-zatec.cz/mesto/historie/ Istorija - Žatec kraljevsko mjesto - pristupljeno 6.1.2024]</ref> 
== Svjetska baština ==
Žatec i okolina poznati su po [[hmelj]]u. Uvršteni su 2021. na listu [[UNESCO]]-ove [[Svjetska baština|svjetske baštine]].

Svjetska baština se sastoji od dva dijela koji zajedno ilustriraju cijeli ciklus uzgoja, prerade i prometa najpoznatije svjetske sorte hmelja:
* sela Stekník i Trnovany i okolna polja hmelja, centralnog aromatičnog sastojka u proizvodnji piva,  koji se smatra najboljim u Češkoj, zbog idealnih uslova za uzgoj  
* istorijski urbani centar grada Žateca (Saaz na njemačkom), zajedno sa njegovim industrijskim predgrađem iz 19. vijeka. Oba sastavna dijela su geografski bliska, povezana rijekom Ohře.<ref name="Češka">{{Cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/ |title= Češka, spomenici upisani na listu svjetske baštine|work= UNESCO: Svjetska baština |access-date= 19. 5. 2021}}</ref><ref name="Žatec">{{Cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1558 |title= Žatec i pejzaži hmelja |work= UNESCO: Svjetska baština |access-date= 5. 1. 2024}}</ref>

Ovaj razvijeni i kontinuirani kulturni krajolik i njegovo izgrađeno naslijeđe povezano s uzgojem i preradom hmelja, svjedoči o tradiciji koja se ovdje praktikuje više od 700 godina i koja se nastavlja do danas, uprkos ogromnim demografskim promjenama u različitim periodima njegove istorije. Tradicija varenja piva ovdje je započela 1261. godine, uzgajanje hmelja prvi put je dokumentirano 1348. godine.Godine 1800. – 1801. godine počela je proizvodnja žatečke pivare koja traje do danas. 

Karakteristike ovog upečatljivog pejzaža kreću se od tradicionalnih polja hmelja do zgrada koje se koriste za sušenje, pakovanje, certificiranje i skladištenje hmelja, do dijelova prometne mreže puteva, željeznice, rijeke Ohře i drugih vodotoka.

Posljedica bavljenja hmeljom su i brojni administrativni, kulturni i vjerski objekti, kao i kulturna događanja. Tu su Muzej hmelja i Muzej pivarstva. Hram hmelja i piva je turistički kompleks sa nekoliko atrakcija, uključujući vidikovac i mali astronomski sat. Žatec je domaćin Dočesná, festivala žetve hmelja. Održava se na gradskom trgu svakog septembra. 

[[Marija (majka Isusova)|Crkva Uznesenja Djevice Marije]] jedan je od najznačajnijih spomenika. Prvobitno je izgrađena u [[Romanika|romaničkom]] stilu, a neki od njegovih romaničkih dijelova su još uvijek sačuvani. Godine 1724–1728. dograđena je kapela Svetog Ivana Nepomuka. Oko 1740. godine zapadna fasada je rekonstruisana u baroknom stilu.

Čitav pejzaž povezan s proizvodnjom hmelja, pokazuje blisku interakciju između ruralnog krajolika uzgoja hmelja i njegove urbane baze.

== Izvori ==
{{Izvori}}

{{Commonscat|Chrám chmele a piva}}
[[Kategorija:Svjetska baština u Češkoj]]
[[Kategorija:Naselja u Češkoj]]
[[Kategorija:Pivo]]