Suvereni vojnički red Malte
| Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta Suvereni vojnički hospitalski red Svetog Ivana Jeruzalemskog od Rodosa i Malte |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Državno geslo: "Tuitio Fidei et Obsequium Pauperum" (latinski) "Obrana vjere i pomoć siromašnima" |
||||||
| Himna: "Ave Crux Alba" (latinski) "Zdravo, Bijeli križu" |
||||||
 |
||||||
| Glavni grad | Magistralna palača, Rim | |||||
| Službenik jezik/ci | talijanski | |||||
| Government | ||||||
| - | Princ & Veliki meštar | Fra' Giacomo Dalla Torre del Tempio di Sanguinetto | ||||
| Valuta | Škuda | |||||
Vitezovi Hospitalci (takođe poznati kao Suvereni Red svetog Jovana Jerusalimskog od Rodosa i od Malte, Malteški vitezovi, Vitezovi sa Rodosa, i Malteški vitezovi; francuski: Ordre des Hospitaliers ) je vjerska bratovština koja je počela djelovati kao bolnica osnovana u Jerusalimu 1080. da bi se starala o siromašnim i bolesnim hodočasnicima u Svetoj Zemlji. Nakon osvajanja Jerusalima 1099. u Prvom krstaškom ratu postala je verski i viteški red kako bi se starala i branila Svetu zemlju. Red je osnovao talijanski benediktinac Gerardo Sasso, službeno je priznat 15. februara 1113. u papinoj buli. [1]Posle gubitka hrišćanske teritorije u Svetoj zemlji, Red je delovao sa Rodosa gde je imao suverenost, a kasnije sa Malte gde je bio vazalna država pod španskom vice-kraljevinom Sicilijom.
Danas je Red međunarodnopravni subjekt koji osim eksteritorijalnih zgrada u Rimu (koje su izvan jurisdikcije Republike Italije) ne posjeduje vlastiti teritorij.
U praksi se često koriste kraći službeni nazivi kao spomenuti „Suvereni malteški vojnički red“, ili još kraće „Malteški red“ (tal. Ordine di Malta).
Malteški red danas se prije svega bavi medicinskom i socijalnom pomoći, te humanitarnim intervencijama. Do danas je Red razvio bolničku i humanitarnu aktivnost u više od 120 zemlja.
Postoji više naziva koji su označavali ovaj viteški red.
- Jovanovci ili Ivanovci je naziv koji su dobili zbog crkve svetog Jovana uz koju su podigli bolnicu.
- Hospitalci je naziv koji su dobili zbog toga što su osnovali bolnicu u Jerusalim u u kojoj su lečili ranjene i bolesne.
- Malteški vitezovi je naziv koji su dobili kada su se preselili na Maltu.
Red posjeduje dvije eksteritorijalne zgrade u Rimu (koje su izvan jurisdikcije Republike Italije). Jedna, Palazzo di Malta u Via dei Condotti 68, blizu poznatog Španjolskog trgak (Piazza di Spagna) u Rimu, u kojoj se nalazi veliki meštar (lat. magister, „učitelj“) Reda s upravom, i druga, Villa Malta sull'Aventino, podalje u Rimu, u kojoj se nalazi sjedište Rimskog priorata.
- Nosili su crnu odoru na kojoj je bio beli krst, koji podseća na gvozdeni krst, što je bio i njihov grb, po kome su bili prepoznatljivi sve vreme srednjeg veka.
- Nakon selidbe na Maltu, promenili su grb koji je i danas u upotrebi. Čini ga srebrni (argent) malteški krst na crvenom (gules) štitu.
Posle pada Jerusalima, 1187. godine, prelaze na Cipar, a potom na Rodos. Kada su Turci osvojili Rodos 1522., car Svetog Rimskog carstva Karlo V ih seli na Maltu 1530. godine. Nakon Velike opsade 1565. godine, na ostrvu je podignut novi grad nazvan po velikom majstoru viteškog reda Žanu de la Valeti; otud La Valeta ili jednostavno Valeta. Napoleon I je na svom pohodu ka Egiptu osvojio Maltu 1798, nakon čega su vitezovi prešli u Rim.
- Blaženi Gerard (1099-1120)
- Raymond du Puy de Provence (1120-1160)
- Auger de Balben (1160-1163)
- Arnaud de Comps (1162-1163)
- Gilbert d'Aissailly (1163-1170)
- Gastone de Murols (c. 1170-1172)
- Gilbert of Syria (1172-1177)
- Roger de Moulins (1177-1187)
- Hermangard d'Asp (1187-1190)
- Garnier de Naplous (1190-1192)
- Geoffroy de Donjon (1193-1202)
- Alfonse of Portugal (1203-1206)
- Geoffrey le Rat (1206-1207)
- Guerin de Montaigu (1207-1228)
- Bertrand de Thessy (1228-1231)
- Guerin de Montaigu (1231-1236)
- Bertrand de Comps (1236-1240)
- Pierre de Vielle-Bride (1240-1242)
- Guillaume de Chateauneuf (1242-1258)
- Hugues de Revel (1258-1277)
- Nicolas Lorgne (1277-1284)
- Jean de Villiers (1284-1294)
- Odon de Pins (1294-1296)
- Guillaume de Villaret (1296-1305)
- Foulques de Villaret (1305-1319)
- Helion de Villeneuve (1319-1346)
- Dieudonné de Gozon (1346-1353)
- Pierre de Corneillan (1353-1355)
- Roger de Pins (1355-1365)
- Raymond Berenger (1365-1374)
- Robert de Juliac (1374-1376)
- Jean Fernandez de Heredia (1376-1396)
- Rikardo Karaćolo (1383-1395) suparnički veliki majstor
- Philibert de Naillac (1396-1421)
- Antonio Fluvian de Riviere (1421-1437)
- Jean de Lastic (1437-1454)
- Jacques de Milly (1454-1461)
- Pjero Raimondo Cakosta (1461-1467)
- Đovani Batista Orsini (1467-1476)
- Pierre d'Aubusson (1476-1503)
- Emery d'Amboise (1503-1512)
- Guy de Blanchefort (1512-1513)
- Fabricio del Kareto (1513-1521)
- Philippe Villiers de L'Isle-Adam (1521-1534)
- Pjero de Ponte (1534-1535)
- Didier de Saint-Jaille (1535-1536)
- Jean de Homedes (1536-1553)
- Claude de la Sengle (1553-1557)
- Jean de la Vallette (1557-1568)
- Pierre de Monte (1568-1572)
- Jean de la Cassiere (1572-1581)
- Hugues Loubenx de Verdalle (1581-1595)
- Martin Garzez (1595-1601)
- Alof de Wignacourt (1601-1622)
- Luis Mendez de Vasconcellos (1622-1623)
- Antoine de Paule (1623-1636)
- Juan de Lascaris-Castellar (1636-1657)
- Antoine de Redin (1657-1660)
- Annet de Clermont-Gessant (1660)
- Raphael Cotoner (1660-1663)
- Nicolas Cotoner (1663-1680)
- Gregorio Karafa (1680-1690)
- Adrien de Wignacourt (1690-1697)
- Ramon Perellos y Roccaful (1697-1720)
- Marc'Antonio Zondadari (1720-1722)
- Antonio Manoel de Vilhena (1722-1736)
- Raymond Despuig (1736-1741)
- Manuel Pinto de Fonseca (1741-1773)
- Francisco Ximenes de Texada (1773-1775)
- Emmanuel de Rohan-Polduc (1775-1797)
- Ferdinand fon Hompeš cu Bolhajm (1797-1799)
- Pavle I od Rusije (1798-1801) de facto
- Đovani Batista Tomazi (1803-1805)
- Innico Maria Guevara-Suardo (1805-1814) poručnik
- Andrej di Đovani (1814-1821) poručnik
- Antoan Buska (1821-1834) poručnik
- Karlo Kandida (1834-1845) poručnik
- Filipe di Koloredo-Mels (1845-1864) poručnik
- Alesandro Bordžia (1865-1871) poručnik
- Đovani Batista Česki a Santa Kroče (1871-1879) poručnik
- Đovani Batista Česki a Santa Kroče (1879-1905)
- Kaleaco fon Tun und Hoenštajn (1905-1931)
- Ludoviko Kigi Albani dela Rovere (1931-1951)
- Angelo de Mojana di Cologna (1962-1988)
- Endru Bertie (1988-2008)
- Matthew Festing (2008-2017)
- Giacomo Dalla Torre del Tempio di Sanguinetto (2017-danas)
Malteškog reda ima mnoge atribute državnosti, stalni je promatrač pri Ujedinjenim narodima i mnogim drugim međunarodnim institucijama, također uspostavlja diplomatske odnose sa brojnim državama. Za njihove članove primjenjuje se Kanonsko pravo, koje međutim mnoge države ne priznaju i traže da se njihovi članovi ponašaju u skladu sa njihovim pravom.
Malteškog reda izdaje vlastite poštanske marke, za službeni poštanski promet. Isto tako izdaje svoje registracijske pločice za automobile, iako nema nikakve prometne infrastrukture.
- ↑ „Knights of Malta - unofficial website” (engleski). Arhivirano iz originala na datum 2012-02-14. Pristupljeno 24. 04. 2012.
- Zvanični sajt Suverenog viteškog reda Malte (engleski)
- Malteški red, suverenost i međunarodno pravo (engleski)
- Uprava svetog Benedikta Arhivirano 2005-10-25 na Wayback Machine-u (engleski)
- Uprava svetog Augustina (engleski)
- Malteški vitezovi Arhivirano 2007-05-27 na Wayback Machine-u - Članak iz KM Magazine na engleskom
