kjempekonglefuru – Store norske leksikon

Kjempekonglefuru er ein nordamerikansk bartreart i furuslekta. Treet kan bli 25 meter høgt med stammediameter på kring 100 centimeter. Under gode vekstvilkår kan trea bli over 30 meter høge. Arten har fått sitt norske namn fordi dette er den furuarten som har dei tyngste konglene. Dei kan bli minst 3,6 kilogram tunge, men er vanlegvis kring 2 kilogram.

Faktaboks

Etymologi: Artsepitetet, coulteri, er ei oppkalling etter den irske botanikaren Thomas Coulter som samla typeeksemplaret i 1831.
Også kjend som: storkonglefuru, coulterfuru, coulter pine, bigcone, nut pine, pitch pine
Vitskapeleg namn: Pinus coulteri
Beskriven av: David Don (skotsk botanikar som publiserte arten i 1836)
Global rødlistestatus: NT (nær trua)

Skildring

Arten er ein av dei furuartane som har tre barnåler (blad) i kvart knippe. Nålene er grove og stive, grågrøne og opptil 30 centimeter lange. Dei sit på i 3–4 år før dei fell av. Pollenkonglene er eggforma og cirka 2 centimeter lange, purpurbrune som unge og oransjegule når pollenet er klart for spreiing. Frøkonglene sit høgt oppe i treet. Som vanleg hos dei fleste furuartane treng dei to år på å få modne frø.

Dei modne konglene er oftast 15–20 centimeter breie og 20–35 centimeter lange og veg kring to kilogram. Men dei kan bli over 50 centimeter lange med vekt på 3,6 kilogram. Kongleskjela er lysebrune, stive og med ein to centimeter lang torn.

Utbreiing

Arten høyrer heime i sørvestre California og nordvestre Mexico. Han er forvilla i landa kring vestre delen av Middelhavet, og er elles planta mange stader med subtropisk klima kringom i verda. Den høgste kjente kjenpekonglefurua er faktisk eit planta tre i New Zealand, målt til 36,6 meter i august 2024.

Les mer i Store norske leksikon

furu
kongle

Faktaboks

Vitskapeleg namn: Pinus coulteri
Tidlegare vitskapleg namn: Pinus macrocarpa Lindl., Pinus ponderosa subsp. coulteri (D.Don) A.E.Murray

Kommentarar

Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.

Du må vere logga inn for å kommentere.

Fagansvarleg for Furuslekta

Egil Ingvar Aune

Amanuensis emeritus, NTNU – Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet