Jump to content

Deflogistizimi: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
v r2.7.1) (roboti shtoj: fa:نظریه فلوژیستون
Rreshti 20: Rreshti 20:
[[es:Teoría del flogisto]]
[[es:Teoría del flogisto]]
[[et:Flogiston]]
[[et:Flogiston]]
[[fa:نظریه فلوژیستون]]
[[fi:Flogiston-teoria]]
[[fi:Flogiston-teoria]]
[[fr:Phlogistique]]
[[fr:Phlogistique]]

Versioni i datës 9 maj 2012 21:08

Teoria e flogistonit është një hipothesë e zëvendësuar e shekullit të 17e nga mjeku Gjerman Georg Ernst Stahl (1660-1734) në lidhje me prapavijen e të djegurit.

Kjo teori ka thënë se të gjitha materialet djegëse përmbajnë flogiston, një substancë pa ngjyrë, erë, shije apo peshë, qe ka tiparet e nxhetësisë. Flogistoni suposohej se lirohej prej materialit nga djegja. Perveç këtij të parit, edhe Johann Joachim Becher (1635-1681) e perdori fjalen flogiston si karakteristikë për dheun e zi i cili mund te djeget.

Disa të dhëna për ketë teori: Kur kviku nxehet deri pak nën 500 °C krijohet një substancë e kuqe qe është quajtur "për se" sepse krijohej "prej vetvetiu". Besohej se "për se" ishte kwik pa flogiston, (për se + flogiston = kvik). Kur Joseph Priestley temperaturen e substances se kuqe e nxiti mbi 500 °C, u lirua një gaz (air vital) qe i bëri qirat te zgjasin me gjatë, dhe mijët jetojshin më gjatë ne një "dhomë" të mbyllur me ajër te deflogistonuar.

Teoria e flogistonit më në fund u rrëzua nga Antoine Lavoisier me anë të pershkrimit te ligjit të mbajtjes së masës: masa e kondensuar e substancës së kuqe peshonte me shumë se sasia origjinale e kvikut. Kjo u shpjegua prej zbulimit të gazit "air vital" nga Joseph Priestley.
Në fakt ishte Hg(Kwik) që me O2 (air vital; gazi i oksigjenit) reagonte nën 500 °C (2 Hg(l) + O2(g) → 2 HgO(s)), e kjo tegon atë mbi 500 °C (ndarja e oksidit të Kvikut, 2 HgO(s) → 2 Hg(l) + O2(g).