ดูต้นฉบับสำหรับ อำเภอโนนศิลา

{{กล่องข้อมูล อำเภอ
| name = โนนศิลา
| english = Non Sila
| province = ขอนแก่น
| area = 182.0
| population = 26,567
| population_as_of = 2565
| density = 145.97
| postal_code = 40110
| coordinates={{Coord|15|58|26|N|102|40|9|E|type:admin2nd_region:TH-40}}
| geocode = 4025
| image_map = Amphoe 4025.svg
| capital = ที่ว่าการอำเภอโนนศิลา หมู่ที่ 2 ตำบลโนนศิลา อำเภอโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น 40110
| phone = 0 4328 1104
| fax = 0 4328 1104
| คำขวัญ = โนนศิลาถิ่นน่าอยู่  แก้วกู่ชัยมงคลคู่เมือง  ลือเลื่องเสมาหินยุคทวารวดี มากมีผักปลอดสาร  นมัสการหลวงปู่ชม  แหล่งอุดมป่าโคกห้วยทราย
}}

'''โนนศิลา''' เป็นอำเภอหนึ่งของ[[จังหวัดขอนแก่น]] ตั้งอยู่ริม[[ถนนมิตรภาพ]] โดยอยู่ระหว่างอำเภอพลกับอำเภอบ้านไผ่ โนนศิลาเป็นอำเภอขนาดเล็ก แต่มีความสำคัญทางด้านเศรษฐกิจและการคมนาคม

== ประวัติ ==
ตามคำบอกเล่าสืบต่อกันมา แต่ก่อนนั้นมีเขาศิลาทรายเกิดขึ้นกลางลำห้วยแคน ซึ่งอยู่ในเขตพื้นที่บ้านโนนศิลาในปัจจุบัน เมื่อมองดูตอนพระอาทิตย์กำลังขึ้นหรือลับขอบฟ้า จะมองเห็นเป็นสีเหลืองทองอร่าม ต่อมาเขาศิลาทรายนั้นถูกน้ำในลำห้วยแคนพัดหายไป คนเฒ่าคนแก่จึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้าน ณ บริเวณดังกล่าวว่าบ้านโนนศิลา โดยตั้งเป็นหมู่บ้านริม[[ถนนมิตรภาพ]]เมื่อราว พ.ศ. 2440 อยู่ในเขตการปกครองของพื้นที่[[ตำบลเปือยใหญ่]] [[อำเภอบ้านไผ่]] จังหวัดขอนแก่น ในขณะนั้น

ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2532 ประชากรบ้านโนนศิลาอยู่อาศัยกันอย่างหนาแน่นเป็นชุมชนใหญ่ขึ้น จึงได้มีการยกฐานะเป็นตำบลโนนศิลา แยกการปกครองออกจากตำบลเปือยใหญ่ ขึ้นตรงต่ออำเภอบ้านไผ่ โดยตำบลโนนศิลามีทั้งหมด 14 หมู่บ้าน ต่อมาไม่นาน เขตตำบลโนนศิลาด้านทิศเหนือประชากรเริ่มหนาแน่นขึ้นป็นชุมชนใหญ่ขึ้น จึงแยกตำบลโนนศิลา 7 หมู่บ้านออกไปเพื่อจัดตั้งเป็นตำบลขึ้นเพิ่มใหม่ชื่อตำบลโนนแดง ทำให้ตำบลโนนศิลาเหลือเพียง 7 หมู่บ้านในเขตการปกครอง

จนกระทั่งใน พ.ศ. 2538 อำเภอบ้านไผ่ในขณะนั้นมีตำบลในการปกครองจำนวนรวม 20 ตำบล และยังมีจำนวนประชากรมาก การอำนวยความสะดวกทางราชการเป็นไปอย่างยากลำบาก ประชาชนติดต่อราชการใช้เวลารอนาน ทางกระทรวงมหาดไทยจึงได้แยกพื้นที่บางส่วนของอำเภอบ้านไผ่จัดตั้งเป็น 2 กิ่งอำเภอ ได้แก่ กิ่งอำเภอบ้านแฮด เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 และกิ่งอำเภอโนนศิลา ลงในประกาศกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2539 เรื่อง แบ่งเขตพื้นที่อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น ตั้งเป็นกิ่งอำเภอโนนศิลา โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 15 กรกฎาคม<ref>{{Cite web |url=https://district.cdd.go.th/nonsila/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B2/ |title=ประวัติอำเภอโนนศิลา |website=สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น |access-date=2021-10-29 |archive-date=2021-10-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211029000018/https://district.cdd.go.th/nonsila/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B2/ |url-status=dead }} ม.ป.ป.</ref> พ.ศ.  2539<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=113|issue=พิเศษ 18 ง|pages=22|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น ตั้งเป็นกิ่งอำเภอโนนศิลา|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2539/E/018/22.PDF|access-date=2008-05-22|archive-date=2012-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20120224225357/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2539/E/018/22.PDF|url-status=dead}} 26 มิถุนายน 2539.</ref> เขตปกครองประกอบด้วยตำบล 5 ตำบล คือ ตำบลโนนศิลา ตำบลหนองปลาหมอ ตำบลบ้านหัน ตำบลเปือยใหญ่ ตำบลโนนแดง<ref>{{Cite web|publisher=ศูนย์บริการข้อมูลอำเภอ |title=อำเภอโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น |url=http://www.amphoe.com/menu.php?mid=1&am=859&pv=5 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303225435/http://www.amphoe.com/menu.php?mid=1&am=859&pv=5 |archive-date=3 March 2016 |date=2012 |access-date=6 September 2017 |df=dmy-all}}</ref>

ต่อมาวันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2550 มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอเป็นอำเภอ (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 46ก ลงวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=124|issue=46 ก|pages=14-21|title=พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอฆ้องชัย...และอำเภอเหล่าเสือโก้ก พ.ศ. ๒๕๕๐|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/A/046/14.PDF|access-date=2008-05-22|archive-date=2007-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930165121/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/A/046/14.PDF|url-status=dead}} 24 สิงหาคม 2550.</ref>)  ทำให้กิ่งอำเภอโนนศิลาได้การยกฐานะเป็นอำเภอโนนศิลาจนถึงปัจจุบัน  

== ที่ตั้งและอาณาเขต ==
อำเภอโนนศิลาตั้งอยู่ทางทิศใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
* '''ทิศเหนือ''' ติดต่อกับ[[อำเภอบ้านไผ่]]
* '''ทิศตะวันออก''' ติดต่อกับอำเภอบ้านไผ่
* '''ทิศใต้''' ติดต่อกับ[[อำเภอหนองสองห้อง]]และ[[อำเภอพล]]
* '''ทิศตะวันตก''' ติดต่อกับ[[อำเภอชนบท]]

== การแบ่งเขตการปกครอง ==
=== การปกครองส่วนภูมิภาค ===
อำเภอโนนศิลาแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 5 [[ตำบล (ประเทศไทย)|ตำบล]] 46 [[หมู่บ้าน (ประเทศไทย)|หมู่บ้าน]]<ref>{{Cite web|website=ศูนย์ข้อมูลประเทศไทย |title=กิ่งโนนศิลา |url=http://khonkaen.kapook.com/%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%B2 |publisher=kapook.com}} ม.ป.ป. สืบค้นเมื่อ 6 กันยายน 2560.</ref> ได้แก่
{|
|-
||1.||[[ตำบลโนนศิลา (อำเภอโนนศิลา)|โนนศิลา]]||||(Non Sila)||||7 หมู่บ้าน
|-
||2.||[[ตำบลหนองปลาหมอ (อำเภอโนนศิลา)|หนองปลาหมอ]]||||(Nong Pla Mo)||||8 หมู่บ้าน
|-
||3.||[[ตำบลบ้านหัน (อำเภอโนนศิลา)|บ้านหัน]] ||||(Ban Han)||||16 หมู่บ้าน
|-
||4.||[[ตำบลเปือยใหญ่|เปือยใหญ่]]||||(Pueai Yai)||||8 หมู่บ้าน
|-
||5.||[[ตำบลโนนแดง (อำเภอโนนศิลา)|โนนแดง]]||||(Non Daeng)||||7 หมู่บ้าน
|}

=== การปกครองส่วนท้องถิ่น ===
ท้องที่อำเภอโนนศิลาประกอบด้วย[[องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น]] 5 แห่ง ได้แก่
* '''[[เทศบาลตำบลโนนศิลา (จังหวัดขอนแก่น)|เทศบาลตำบลโนนศิลา]]''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนศิลา เฉพาะหมู่ที่ 1, 3 และบางส่วนของหมู่ที่ 2, 4–5; และตำบลบ้านหัน เฉพาะหมู่ที่ 1–2<ref>{{Cite web|website=เทศบาลตำบลโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น |title=ประวัติและข้อมูลสภาพทั่วไป |url=https://nonsila.go.th/public/list/data/index/menu/1142}} สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2564.</ref>
* '''[[องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลาหมอ (จังหวัดขอนแก่น)|องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลาหมอ]]''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองปลาหมอทั้งตำบลและตำบลโนนศิลา เฉพาะหมู่ที่ 6–7 และบางส่วนของหมู่ที่ 2, 4–5<ref>{{Cite web |website=องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลาหมอ จังหวัดขอนแก่น |title=สภาพทั่วไป |url=http://www.nongplamo.go.th/base.php?content_id=6 |access-date=2017-09-05 |archive-date=2016-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161203185938/http://nongplamo.go.th/base.php?content_id=6 |url-status=dead }} 2558. สืบค้นเมื่อ 5 กันยายน 2560.</ref>
* '''[[องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหัน (จังหวัดขอนแก่น)|องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหัน]]''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหัน เฉพาะหมู่ที่ 3–16<ref>{{Cite web |website=องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหัน จังหวัดขอนแก่น |title=สภาพทั่วไป อบต.บ้านหัน |url=http://www.banhan.go.th/page.php?id=3440 |access-date=2017-09-05 |archive-date=2019-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191107002620/http://www.banhan.go.th/page.php?id=3440 |url-status=dead }} ม.ป.ป. สืบค้นเมื่อ 6 กันยายน 2560.</ref>
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลเปือยใหญ่''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเปือยใหญ่ทั้งตำบล<ref>{{Cite web|website=องค์การบริหารส่วนตำบลเปือยใหญ่ จังหวัดขอนแก่น |title=สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐาน |url=http://www.peayyai.go.th/aboutus.php?menuid=1&link=2}} 2560. สืบค้นเมื่อ 6 กันยายน 2560.</ref>
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลโนนแดง''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนแดงทั้งตำบล<ref>{{Cite web |website=องค์การบริหารส่วนตำบลโนนแดง จังหวัดขอนแก่น |title=ประวัติ อบต. |url=http://www.nondeang.go.th/?name=page&file=page&op=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%20%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%95. |archive-url=https://web.archive.org/web/20161016210757/http://www.nondeang.go.th/?name=page&file=page&op=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%20%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%95. |archive-date=2016-10-16 |access-date=6 September 2017 |df=dmy-all |url-status=live }}</ref>

== ประชากร ==
ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม นอกจากนี้ยังประกอบอาชีพเสริม คือ การปศุสัตว์ สินค้าที่สำคัญคือ ข้าวเหนียว, มันสำปะหลัง, อ้อย, ว่าว, น้ำผึ้ง และผ้าไหม

=== การศึกษา ===
;โรงเรียนประถมศึกษา
{{col-begin}}
{{col-2}}
* สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3
** [[โรงเรียนขอนสักตอประดู่ระหอกโพธิ์]]
** [[โรงเรียนบ้านเหล่าโนนคูณ]]
** [[โรงเรียนบ้านหลุบคา]]
** [[โรงเรียนบ้านหันศิลางาม]]
** [[โรงเรียนบ้านห้วยแคน]]
** [[โรงเรียนโพธิ์ทองหนองน้ำขุ่นเหนือ]]
** [[โรงเรียนบ้านหนงขี้เห็น]]
** [[โรงเรียนบ้านหนองทุ่มหนองหว้า]]
** [[โรงเรียนบ้านโนนแดง]]
** [[โรงเรียนบ้านหนองปลาหมอศรีสง่า]]
** [[โรงเรียนบ้านผักหวาน]]
** [[โรงเรียนไตรราษฎร์สามัคคี]]
{{col-2}}
* โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา
** [[โรงเรียนบ้านเปือยใหญ่ชาติหนองบ่อ]]
** [[โรงเรียนหนองกุงห้วยเสียววิทยา]]
** [[โรงเรียนบ้านหนองไฮประชาสรรค์]]
** [[โรงเรียนบ้านวังยาวสามัคคี]]
** [[โรงเรียนเบญจคามสามัคคี]]
** [[โรงเรียนไตรมิตรพัฒนศึกษา]]
* สังกัดเอกชน
** โรงเรียนอนุบาลสุรีพร
{{col-end}}

;โรงเรียนมัธยมศึกษา
* สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 25
** [[โรงเรียนโนนศิลาวิทยาคม]] โรงเรียน[[มัธยมศึกษา]]ขนาดกลาง (โรงเรียนประจำอำเภอ)
** [[โรงเรียนสันติพัฒนกิจวิทยา]] โรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดเล็ก

=== สาธารณสุข ===
อำเภอโนนศิลา มีโรงพยาบาลรัฐ 1 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลโนนศิลา ขนาด 30 เตียง และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลอีก 6 แห่ง ซึ่งกระจายตามตำบลต่าง ๆ

== การขนส่ง ==
อำเภอโนนศิลามีจุดจอดรถประจำทางบริเวณใต้สะพานสี่แยกไฟแดง[[ถนนมิตรภาพ]] นอกจากนี้ยังมีสถานีรถไฟบ้านหันเป็นสถานีประจำอำเภอ

== วัฒนธรรม ==
# เทศกาลงานงิ้วโนนศิลา จัดขึ้นทุกปี ระหว่าง เดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม 2 วัน
# เทศกาลว่าวและบุญกุ้มข้าวใหญ่โนนศิลา จัดขึ้นทุกปี ระหว่าง เดือนธันวาคม-มกราคม 3 วัน

== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}

== แหล่งข้อมูลอื่น ==
{{geolinks-bldg|15.972778|102.669444}}

{{ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์|Centre=อำเภอโนนศิลา|North=[[อำเภอบ้านไผ่]]|Northeast=[[อำเภอบ้านไผ่]]|East=[[อำเภอเปือยน้อย]]|Southeast=[[อำเภอหนองสองห้อง]]|South=[[อำเภอพล]]|Southwest=[[อำเภอแวงใหญ่]]|West=[[อำเภอชนบท]]|Northwest=[[อำเภอชนบท]]}}{{ตำบลในอำเภอโนนศิลา}}

{{อำเภอจังหวัดขอนแก่น}}

[[หมวดหมู่:อำเภอในจังหวัดขอนแก่น|นโนนศิลา]]
[[หมวดหมู่:อำเภอโนนศิลา| ]]