|
=== Ömer ===
{{Ömer}}
nin kopyalarını Müslüman şehirlerinin ve garnizon kasabalarının her birine gönderdi ve varyant metinleri yok etti.{{kaynakça}}
'''Ömer bin Hattab''' (D. 586–590<ref name="Campo">Juan Eduardo Campo, ''[https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC Encyclopedia of Islam]'', Infobase Publishing, 2009</ref> {{Rp|685}} Ö. 644 [[Zilhicce]] 26, 23 [[Hicrî takvim|Hicri]]<ref>Ibn Kathir, "al-Bidayah wa al-Nihayah", part 7.</ref>) Muhammed'in önde gelen yol arkadaşı ve danışmanıydı.
Kızı [[Hafsa bint Ömer|Hafsa binti Ömer]], Muhammed ile evliydi; Böylece O'da Muhammed'in kayınpederi oldu. Muhammed'in ölümünden sonra ikinci Müslüman halifesi oldu ve 10 yıl hüküm sürdü.<ref>Ahmed, Nazeer, ''Islam in Global History: From the Death of Prophet Muhammad to the First World War'', American Institute of Islamic History and Cul, 2001, p. 34. {{ISBN|0-7388-5963-X}}.</ref> 23 Ağustos 634'te ikinci halife olarak Ebû Bekir'in yerine geçmiş ve İslam'da önemli bir rol oynamıştır. Ömer döneminde [[İslam'ın yayılışı|İslam İmparatorluğu]] eşi görülmemiş bir oranda genişledi ve tüm [[Sasani İmparatorluğu]]'nu ve [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma İmparatorluğu]]'nun üçte ikisinden fazlasına hakim oldu.<ref>Hourani, p. 23.</ref> Yasama yetenekleri, hızla genişleyen bir imparatorluk üzerindeki sıkı siyasi ve idari kontrolü ve [[Sasani İmparatorluğu]]'na karşı zekice koordine edilmiş çok yönlü saldırılar, iki yıldan daha kısa bir sürede [[Müslümanların İran'ı fethi|Sasani İmparatorluğu'nun fethi]] ile sonuçlandı. Bu onun büyük bir siyasi ve askeri lider olarak ününü işaret ediyordu. Fetihleri arasında Kudüs, Şam ve Mısır vardır.<ref name="jewishvirtuallibrary.org">{{Web kaynağı|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History/Caliphate.html|başlık=The Caliphate|erişimtarihi=16 Nisan 2014|arşivtarihi=9 Temmuz 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140709172610/http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History/Caliphate.html|yayıncı=Jewishvirtuallibrary.org}}</ref> 644 yılında [[Ebu Lü'lüe|Ebu Lülü]] adlı bir [[Farslar|fars]] esiri tarafından öldürüldü.
=== Osman ===
{{Osman}}
'''Osman bin Affan''' (579 – 656), Muhammed'in ilk sahabelerinden ve damadıydı. Muhammed Hatice'den olma iki kızı [[Rukiyye bint Muhammed|Rukiyye]] ve [[Ümmü Gülsüm bint Muhammed|Ümmü Gülsüm]] birbiri ardına onunla evlendirdi. Osman, [[Kureyş|Kureyş kabilesi]]nin güçlü bir ailesi olan [[Mekke]]'deki [[Emevîler|Emevî]] kabilesinde doğdu. 70 yaşında halife oldu. Liderliği altında imparatorluk 650'de Farsistan'a (bugünkü [[İran]]) ve 651'de [[Horasan]]'ın bazı bölgelerine (bugünkü [[Afganistan]]) genişledi ve 640'larda [[Ermenistan]]'ın fethi başladı.<ref name="middle east">{{Kitap kaynağı|başlık=The Middle East: a history|url=https://archive.org/details/middleeasthistor0000fish_u9b8|yer=New York|yayıncı=McGraw Hill|seri=sixth|yıl=2004|isbn=0-07-244233-6}}</ref> Hükümdarlığı suikasta uğradığında sona erdi.
Osman, belki de en iyi, Muhammed'in yaşamı boyunca parşömen, kemikler ve kayalar üzerinde yazılı dağınık metinlerden oluşan ve Ebû Bekir tarafından toplanarak bir araya getirilen, Ebû Bekir'in ölümü sonrasında da Muhammedin dul eşi Hafsa'ya geçen bir kopyaya dayanarak, [[Kur'an]]'ın kopyalarını üretmekle görevli bir komite oluşturmasıyla tanınır. Komite üyeleri aynı zamanda Kuran okurlarıydı ve metni ezberlemişlerdi. Osman, [[telaffuz]] veya [[Lehçe (dilbilim)|lehçelerdeki]] olası hataları açıkladıktan sonra, kutsal metnin kopyalarını Müslüman şehirlerinin ve garnizon kasabalarının her birine gönderdi ve varyant metinleri yok etti.
=== Ali ===
{{Ali}}
'''Ali bin Ebu Talib''' Muhammed'in kuzeni ve damadıydı.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Introduction to Shi'i Islam|sayfalar=12-16|yayıncı=Yale University Press|yıl=1985|isbn=9780853982005|ilk=Moojan}}</ref> Mekke'de genç bir erkek olarak, İslam'ı benimseyen ve Muhammed'e desteğini sunan kişiydi.<ref name=":30">{{Harvard kaynak metni|Abbas|2021}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Encyclopedia of Islam|kısım=ʿAlī B. Abī Ṭālib|yayıncı=Brill Reference Online|seri=Third|yıl=2021|editör-ad=Kate|editör-soyadı=Fleet|ilk=Robert}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammad: the messenger of God|sayfalar=48, 49|yer=Nashville|yayıncı=T. Nelson|yıl=1975|isbn=9780929093123|ilk=Kelen}}</ref><ref name="ReferenceB">{{Harvard kaynak metni|Hazleton|2013}}</ref><ref>{{Kaynak|url=https://books.google.com/books?id=AlMLAAAAIAAJ&pg=PA71|başlık=Mahomet and his successors|sayfa=71|yer=New York|yayıncı=G. P. Putnam and Son|yıl=1868|cilt=8|ilk=Washington|erişimtarihi=27 Mayıs 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220530063506/https://books.google.com/books?id=AlMLAAAAIAAJ&pg=PA71|arşivtarihi=30 Mayıs 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Daha sonra, hayatını riske atarak Muhammed'in [[Medine]]'ye güvenli bir şekilde kaçışını kolaylaştırdı.<ref name=":30"/><ref name="ReferenceB"/><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammad and the origins of Islam|url=https://archive.org/details/muhammadorigins00pete|sayfalar=[https://archive.org/details/muhammadorigins00pete/page/185 185]-187|yer=Albany|yayıncı=State University of New York Press|yıl=1994|isbn=9780791418758|ilk=Francis}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammad: the messenger of God|sayfalar=85-87|yer=Nashville|yayıncı=T. Nelson|yıl=1975|isbn=9780929093123|ilk=Betty}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammad at Mecca|url=https://archive.org/details/muhammadatmecca0000watt|sayfalar=[https://archive.org/details/muhammadatmecca0000watt/page/149 149]-151|yer=Oxford|yayıncı=Clarendon Press|yıl=1953|ilk=W. Montgomery}}</ref> Medine'de Muhammed ile bir kardeşlik anlaşmasına yemin etti ve Muhammed kızı [[Fatıma]]'yı onunla evlendirdi.<ref name=":30"/><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The significance of the ḥadīth of the position of Aaron for the formulation of the Shīʿī doctrine of authority|yazarlar=Miskinzoda|sayı=1|sayfalar=82|çalışma=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|yıl=2015|cilt=78|doi=10.1017/S0041977X14001402|ilk=Gurdofarid}}</ref><ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref> Ali [[Hudeybiye Antlaşması]]'nda Muhammedin sekreteriydi ve [[Tebük Seferi]] sırasında Muhammed'in yardımcısı olarak görev yaptı.<ref>{{Harvard kaynak metni|Miskinzoda|2015}}</ref> Ali genellikle Muhammed'in ordusundaki en yetenekli savaşçı olarak kabul edilir ve ikisi, [[Necran]]'dan bir [[Hristiyanlık|Hristiyan]] delegasyonuna karşı [[Mübahele Ayeti|İslam'ı temsil eden]] tek Müslüman erkekti.<ref name=":30"/><ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The heirs of the prophet Muhammad: And the roots of the Sunni-Shia schism|url=https://archive.org/details/heirsofprophetmu0000roge|sayfalar=[https://archive.org/details/heirsofprophetmu0000roge/page/40 40], 62|yer=Londra|yayıncı=Abacus|yıl=2006|isbn=9780349117577|ilk=Barnaby}}</ref><ref name="ReferenceD">{{Harvard kaynak metni|Madelung|1997}}</ref> Ali'nin İslam'ın merkezi metni olan Kuran'ın toplanmasındaki rolü, onun en önemli katkılarından biri olarak kabul edilir.<ref name=":30"/> Alinin [[Şiilik|Şii İslam]]'da [[Gâdir-î Hum]] olayında Muhammed'in meşru halefi olarak atandığı kabul edilir.<ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref>
Osman'ın Medine'de öldürülmesinden kısa bir süre sonra, kalabalık liderlik için Ali'ye döndü ve başlangıçta reddedildi.<ref name=":30"/><ref name="Momen 1985 12, 15"/><ref name="ReferenceD"/> Will Durant'in Ali'nin başlangıçtaki isteksizliğine ilişkin açıklaması şuydu: "Güler yüzlü ve yardımsever, düşünceli ve çekingen; [Ali] dinin siyasetle ve bağlılığın entrikalarla yer değiştirdiği dramalardan kaçındı."<ref name=":30"/> Herhangi bir ciddi muhalefetin olmaması ve özellikle [[Ensar]] ve [[Irak]] delegasyonlarının ısrarı üzerine, Ali sonunda 25 [[Zilhicce]]'nin ([[Milat|MS]] 656) mantosunu aldı ve Müslümanlar [[Mescid-i Nebevî]]'yi ve avlusunu doldurarak ona biat ettiler.<ref name="ReferenceD"/><ref name="ReferenceE">{{Harvard kaynak metni|Hazleton|2009}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/OriginsAndEarlyDevelopmentOfShiaIslamBySyedHusainMohammadJafri|başlık=The Origins and Early Development of Shia Islam|sayfalar=63|yer=Londra|yayıncı=Longman|yıl=1979|ilk=S.H.M.}}</ref>
Ali'nin Osman'ın saltanatının ciddi iç sorunlarını miras aldığı ileri sürülmüştür.<ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref><ref name="ReferenceE"/> Ali, halife olarak atanmasının ardından başkentini Medine'den günümüz Irak'ındaki Müslüman garnizon şehri olan [[Kufe|Kûfe]]'ye nakletti.<ref name=":30"/> Ali ayrıca, Osman'ın kuzeni [[I. Muâviye|Muâviye]] de dahil olmak üzere, yozlaşmış olduğunu düşündüğü Osman'ın valilerinin çoğunu görevden aldı.<ref name=":30">{{Harvard kaynak metni|Abbas|2021}}</ref><ref name="ReferenceD"/> Muaviye, hoşgörülü bir Osman döneminde, [[Şam]]'da, Madelung'a göre, [[Bizans İmparatorluğu|Bizans imparatorluğunun]] despotizmini yansıtan paralel bir güç yapısı inşa etmişti.<ref name=":30"/><ref name="ReferenceD"/><ref name="ReferenceE"/> Muaviye, Ali'nin emirlerine karşı geldi ve müzakereler başarısız olunca iki taraf, [[İlk Fitne]] olarak bilinen kanlı ve uzun bir iç savaşa girdi.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=After Saddam: American foreign policy and the destruction of secularism in the Middle East|sayfalar=4|yayıncı=Lexington Books|yıl=2017|isbn=9781498539005|ilk=Dina}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The new encyclopedia of Islam|sayfalar=423|yayıncı=Rowman Altamira|yıl=2003|isbn=9780759101906|ilk=Cyril}}</ref>
Ali'nin MS 661'de Kufe Camii'nde öldürülmesinden sonra oğlu [[Hasan bin Ali|Hasan]] halife seçilmiş ve Muaviye'ye karşı benzer bir yaklaşımı benimsemiştir.<ref name=":30"/><ref name="ReferenceD"/><ref name=":29">{{Harvard kaynak metni|Glassé|2003}}</ref> Ancak Muaviye, askeri komutanların ve aşiret reislerinin sadakatini satın almaya başlayınca, Hasan'ın askerî harekâtı çok sayıda ilticaya uğradı.<ref name=":30">{{Harvard kaynak metni|Abbas|2021}}</ref><ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref><ref name="ReferenceD"/> Hayatına yönelik başarısız bir suikast girişiminden sonra yaralı bir Hasan, halifeliği Muâviye'ye devretti.<ref name="Momen 1985 12, 15"/><ref name="ReferenceE"/>
== Askeri genişleme ==
Râşidîn Halifeliği, [[Müslümanların İran'ı fethi|İran]]'ı, [[Müslümanların Levant'ı fethi|Suriye]]'yi (637), [[Müslümanların Ermenistan'ı fethi|Ermenistan]]'ı (639), [[Müslümanların Mısır'ı fethi|Mısır]]'ı (639) ve [[Kıbrıs Arap-Bizans Kondominyumu|Kıbrıs]]'ı (654) fethederek İslam'ı büyük ölçüde Arabistan'ın ötesine genişletti.
Ebû Bekir, hükümdarlığı sırasında [[Beytü'l-mal]]'ı (devlet hazinesi) kurdu. Ömer hazineyi genişletti ve devlet maliyesini yönetmek için bir hükûmet binası kurdu.<ref>Nadvi (2000), pg. 411</ref>
Fetih üzerine, hemen her durumda, halifeler, fethedilen milletin siyasi sadakati karşılığında yolların ve köprülerin bakım ve inşasını üstlendiler.<ref name="Nadvi 2000, pg. 408">Nadvi (2000), pg. 408</ref>
{{İslam}}
=== Sivil faaliyetler ===
İslam'da sivil refah, kuyuların inşası ve satın alınması şeklinde başladı. Hilafet döneminde Müslümanlar, fethettikleri topraklarda eskiyen birçok kuyuyu onardılar.<ref>Nadvi (2000), pg. 403-4</ref>
Kuyulara ek olarak, Müslümanlar birçok su deposu ve [[kanal]] inşa ettiler. Birçok kanal satın alındı ve yenileri inşa edildi. Bazı kanallar keşişlerin ([[Talha bin Ubeydullah]] tarafından satın alınan bir pınar gibi) ve muhtaçların kullanımı için hariç tutulurken, kanalların çoğu genel halkın kullanımına açıktı. Anbar'a su sağlayan Saad kanalı ve [[Basra]]'ya su sağlayan Abi Musa Kanalı gibi, yerleşimler arasında bazı kanallar inşa edildi.<ref>Nadvi (2000), pg. 405-6</ref>
Bir kıtlık sırasında, Ömer ibn el-Hattab, Mısır'da [[Nil]]'i denizle birleştiren bir kanal inşa edilmesini emretti. Kanalın amacı, şimdiye kadar yalnızca kara yoluyla taşınan tahılın deniz yoluyla Arabistan'a taşınmasını kolaylaştırmaktı. Kanal [[Amr bin Âs]] tarafından bir yıl içinde inşa edildi ve Abdus Salam Nadiv, "Arabistan'ın her zaman kıtlıktan kurtulduğunu" yazıyor.<ref>Nadvi (2000), pg. 407-8</ref>
Muhammed'in ölümünden sonra Mekke'yi vuran dört selden sonra, Ömer [[Kâbe]]'yi korumak için iki baraj inşa edilmesini emretti. Ayrıca Medine'nin çeşmelerini selden korumak için yakınlarına bir baraj inşa etti.<ref name="Nadvi 2000, pg. 408">Nadvi (2000), pg. 408</ref>
=== Yerleşimler ===
Basra, Müslümanlar tarafından fethedildiğinde çok seyrek nüfusluydu. Ömer'in saltanatı sırasında Müslüman ordusu burayı bir üs inşa etmek için uygun bir yer buldu. Daha sonra bölgeye yerleşildi ve bir cami inşa edildi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=bYtmAgAAQBAJ|başlık=Encyclopaedia of Islam|tarih=19 Aralık 2013|dil=İngilizce|yayıncı=Routledge|isbn=9781135179601|ilk=Ian Richard|erişimtarihi=27 Mayıs 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220515025013/https://books.google.com/books?id=bYtmAgAAQBAJ|arşivtarihi=15 Mayıs 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC|başlık=THE COMPANION OF THE HOLY PROPHET|tarih=1 Ocak 2002|dil=İngilizce|yayıncı=Adam Publishers & Distributors|isbn=9788174352231|erişimtarihi=27 Mayıs 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220527094345/https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC|arşivtarihi=27 Mayıs 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=148AAwAAQBAJ|başlık=The Great Caliphs: The Golden Age of the 'Abbasid Empire|tarih=30 Temmuz 2011|dil=İngilizce|yayıncı=I.B.Tauris|isbn=9780857720269|ilk=Amira K.|erişimtarihi=27 Mayıs 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220527094345/https://books.google.com/books?id=148AAwAAQBAJ|arşivtarihi=27 Mayıs 2022|ölüurl=hayır}}</ref>
Medyen'in fethi üzerine Müslümanlar tarafından iskân edilmiştir. Ancak, kısa süre sonra çevre sert kabul edildi ve Ömer, 40.000 yerleşimcinin Kûfe'ye yeniden yerleştirilmesini emretti. Yeni binalar, bölgede popüler olan, ancak kolayca alev alan bir malzeme olan kamış yerine kerpiçten inşa edildi.
Mısır'ın fethi sırasında [[Fustat]] bölgesi Müslüman ordusu tarafından üs olarak kullanıldı. [[İskenderiye Kuşatması (641)|İskenderiye'nin fethi]] üzerine Müslümanlar geri dönerek aynı bölgeye yerleştiler. Başlangıçta arazi öncelikle mera için kullanıldı, ancak daha sonra binalar inşa edildi.<ref>Nadvi (2000), pg. 416-7</ref>
Diğer zaten nüfuslu alanlar büyük ölçüde genişletildi. [[Musul]]'da Ömer'in komutasındaki [[Arfece bin Heyseme]], Yahudi nüfusu için bir [[kale]], birkaç [[kilise]], bir [[cami]] ve bir yerleşim yeri inşa etti.<ref>Nadvi (2000), pg. 418</ref>
== Müslüman görüşleri ==
İlk dört halife, modern İslam içi tartışmalar için özellikle önemlidir: Sünni Müslümanlar için onlar adil yönetimin modelleridir; [[Şiilik|Şii Müslümanlar]] için dört kişiden ilk üçü gaspçıydı. Hem Sünni hem de Şii Müslümanların kabul edilen gelenekleri, doğru yönlendirilmiş dört halife arasındaki anlaşmazlıkları ve gerilimleri detaylandırıyor.
=== Sünni görüş ===
{{Sünnilik}}
Sünni İslam'da, ilk halifelere 'doğru yoldaki' etiketinin uygulanması, onların eylem ve görüşleri ({{Dil|ar|فقه السنة|çeviri=sunnah}}) dini bir bakış açısıyla takip edilmesi ve taklit edilmesi gereken modeller olarak statülerini ifade eder.<ref name="ReferenceF">{{Harvard kaynak metni|Melchert|2020}}</ref> Bu anlamda, hem 'doğru yolda' hem de 'doğru yol göstericiydiler:<ref name="ReferenceF"/> Sünni görüşe göre Onların hayatlarıyla ilgili anlatılar, doğru inanca kılavuzluk ediyordu.<ref name="ReferenceF"/>
Hepsi Muhammed'in yakın arkadaşları ve akrabalarıydı: sırasıyla Ebu Bekir ve Ömer'in kızları, [[Aişe]] ve Hafsa, Muhammed'le evlendi ve Muhammed'in iki kızı [[Rukiyye bint Muhammed|Rukiye]], [[Ümmü Gülsüm bint Muhammed|Ümmü Gülsüm]], Osman'la ve başka bir kızı Fatıma, Ali ile evlendi. Aynı şekilde, onların halifeliği [[Veraset|kalıtsal]] değildi, halefi şura kararı belirlerdi.{{Kaynak belirt|date=December 2020}}
Sünniler, uzun süre Raşidlerin dönemini, örnek almaya çalıştıkları İslami doğruluk ve liyakate dayalı örnek bir yönetim sistemi olarak gördüler. Sünniler de bu sistemi, Allah'ın Kuran'da ve [[hadis]]lerde O'nun rızasını gözetmiş Müslümanlara vadettiği dünyevi başarıya benzetirler; bu muhteşem başarı, Raşidun döneminin öykünme çekiciliğini daha da artırdı.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Theology and Creed in Sunni Islam: The Muslim Brotherhood, Ash'arism, and Political Sunnism|url=https://archive.org/details/theologycreedsun00halv|tarih=27 Nisan 2010|sayfa=[https://archive.org/details/theologycreedsun00halv/page/n77 69]|yayıncı=Palgrave Macmillan|isbn=9780230106581|yazar2=Jeffry R. Halverson}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=A Companion to Moral Anthropology|tarih=31 Aralık 2014|sayfa=235|yayıncı=John Wiley & Sons|seri=reprint|isbn=9781118959503|yazar2=Didier Fassin}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Paradise Lost: Reflections on the Struggle for Authenticity in the Middle East|tarih=1997|sayfa=28|yayıncı=BRILL|isbn=9789004106727|yazar2=Cristoffel A. O. van Nieuwenhuijze}}</ref>
Aynı zamanda Ömer döneminde [[Araplar]]'ın Arap olmayanlar üzerinde etnik temelde hakimiyeti ve Osman'ın halifeliğinin yaygın kayırmacılığının İslam'ın çağrısıyla esaslı bir çelişki içinde olduğuna dikkat çekilmiştir.<ref name="Momen 1985 12, 15"/><ref>{{Harvard kaynak metni|Madelung|1997|pages=77, 81}}</ref>
=== Şii görüşü ===
{{Şiilik}}
[[Onikiciler]] görüşü, Kur'an'daki geçmiş peygamberlere<ref name="ReferenceD">{{Harvard kaynak metni|Madelung|1997}}</ref> benzer şekilde, Muhammed'in halefiyetinin konsensüs yerine ilahi atama ile kararlaştırıldığıdır.<ref name="Momen 1985 12, 15"/><ref name="ReferenceD">{{Harvard kaynak metni|Madelung|1997}}</ref> Şii görüşüne göre, Kuran'daki geçmiş peygamberlerde olduğu gibi,<ref name="ReferenceD"/> Tanrı, Muhammed'in halefini ailesinden seçti.<ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref><ref name="ReferenceD"/> Muhammed özellikle kuzeni ve damadı Ali'yi ölümünden kısa bir süre önce Gadîr-i Hum olayında ve diğer durumlarda, örneğin Zil Aşire olayında meşru halefi olarak ilan etti.<ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref> Tabii ki, inancın kendisinde olduğu gibi, müminlere, kendi zararlarına olacak şekilde Ali'yi takip etmemek için özgür irade bahşedilmişti. Şii görüşüne göre, Muhammed'in ölümüyle doğrudan vahiy sona ererken, Ali, Kuran'daki geçmiş peygamberlerin haleflerine benzer şekilde, Allah'a karşı doğru rehber veya [[İmamiye (Şiilik öğretisi)|İmam]] olarak kaldı.<ref name="Momen 1985 12, 15"/> Muhammed'in ölümünden sonra Ali, Muhammed'in ilahi bilgisini ve Kur'an'ı, özellikle alegorik ve mecazi ayetlerini ([[Muhkem|''müteşabihat'']]) doğru yorumlama yetkisini devraldı.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Religious authority and political thought in Twelver Shiʿism: From Ali to post-Khomeini|sayfalar=73|yayıncı=Routledge|yıl=2013|isbn=978-1-135-04473-2|ilk=Hamid}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://al-quran.info/#3:7 | başlık = (Quran 3:7) It is He who has sent down to you the Book. Parts of it are definitive verses, which are the mother of the Book, while others are metaphorical... | arşivurl = https://web.archive.org/web/20040101022957/https://al-quran.info/#3:7 | arşivtarihi = 1 Ocak 2004}}</ref>
Şii görüşüne göre, ilk peygamber olan [[Âdem|Adem]]'in zamanından beri, yeryüzü hiçbir zaman peygamberler ve onların ilahi olarak atanmış halefleri şeklinde bir imamsız kalmamıştır. Aynı şekilde, [[İmamiye (Şiilik öğretisi)|İmamet]], Ali'den bir sonraki İmam olan Hasan'a ilahi ilhamla (''nass'') iletildi.<ref name="Momen 1985 12, 15"/> Hasan'ın ölümünden sonra, Hüseyin ve onun soyundan gelen dokuz kişi, [[Mehdi]]'nin düşmanlarının düşmanlığı ve hayati tehlikesi nedeniyle, sonuncusu Mehdi olan Şii imamlarıdır.<ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref> Sünniler Mehdi hakkında farklı görüşlere sahip olsalar da, gelişi hem Şiiler hem de Sünniler tarafından bekleniyor.<ref name="Momen 1985 12, 15">{{Harvard kaynak metni|Momen|1985}}</ref> Onun yokluğunda, Şii liderliğindeki boşluk, kısmen ''[[merci-i taklid]]'' ve daha yakın zamanlarda, ''[[velayet-i fakih]]'', yani İslam hukukçusunun velayeti ile doldurulur.<ref>{{Harvard kaynak metni|Mavani|2013}}</ref>
== Zaman çizelgesi ==
Halifenin halefiyetinin mutlaka yeni yılın ilk gününde gerçekleşmediğine dikkat edin.<timeline>
ImageSize = width:700 height:60
PlotArea = width:680 height:30 left:10 bottom:20
Colors =
id:yellow value:rgb(0.7,0.7,1) # light yellow
id:red value:rgb(1,0.7,0.7) # light red
id:green value:rgb(0.7,1,0.7) # light green
id:blue value:rgb(1,1,0.7) # light blue
id:cyan value:rgb(0.7,1,1) # light blue
id:purple value:rgb(1,0.7,1) # light purple
id:grey value:gray(0.8) # grey
Period = from:630 till:665
TimeAxis = orientation:horizontal
ScaleMajor = unit:year increment:5 start:630
ScaleMinor = unit:year increment:1 start:632
BarData=
bar:barre1
PlotData=
align:center textcolor:black fontsize:8 mark:(line,black) shift:(0,-5)
bar:barre1
from: 632 till: 634 color:orange text:[[Ebû Bekir]]
from: 634 till: 644 color:yellow text:[[Ömer bin Hattab]]
from: 644 till: 656 color:blue text:[[Osman bin Affan]]
from: 656 till: 661 color:red text:[[Ali bin Ebu Talib]]
</timeline>
== Ayrıca bakınız ==
* [[Hilâfet]]
== Notlar ==
{{kaynakça}}
=== Bibliyografya ===
| 