Şehitler Hiyabanı

Şehitler Hiyabanı" (Azerice: Şəhidlər Xiyabanı), 1918 yılında Bakü Muharebesinde öldürülmüş Azerbaycan Türk'ü ve Türkiye Türk'ü askerlerin defnedildiği yer. 1924-1990 yılları arasında Hiyaban adı değiştirilmiş ve bolşevikler burada eğlence kompleksleri yaparak adını Dağüstü Park olarak değiştirmişlerdi. 1990 yılında Kara Ocak denilen olaydan sonra bu alan yine "Şehitler Hiyabanı" adını almıştır.

"Şehitler Hiyabanı" adının verilmesi

1990 yılında isim değişikliği için resmi izni Bakü Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kurumlar vermesi gerekiyordu. Bakü'de olağanüstü hâl ilan edilmişti. Resmi devlet kurumlarının yetkilerini şehir komutanlığı almıştı. İdare ve kurumların kapısı mühürlenmişti. O dönemde Azer Nebiyev həmin 26 Bakı Komissarı İl Parti Komitesinin birinci katibi Veli Memmedov ve il Belediye kurulunun başkanı Ali Memmedov'un yardımı ile bu konuyu halletmişti. Yukarıda sözü edilen kurumlar askerlerin kontrolüne geçmiş, ofis kapıları mühürlenmişti. Azer Nebiyev boş bir blank bulmuş ve aynı blankta çatışmada ölenlerin Dağüstü Parka gömülmesi için izin verildiğini açıklamıştı.^[1]

Çatışmada ölenlerin gömülmesi

20-21 Ocak'ta mezarlar kazıldı. 120'den fazla mezar hazırlandı. 21 Ocak'ta Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti'nin toplantısı yapıldı. Toplantı çok gergin ortamda, tartışmalarla geçti. Sabah saatlerine kadar süren toplantı sonrasında saat 12.00'de çatışmada ölenlerin cenazeleri insanların omuzlarında Azatlık Meydanı'ndan, başkent sokaklarından büyük izdihamla geçti ve "Şehitler Hiyabanı"na getirildi.

Cenaze töreni 5 saat sürdü. 22 Ocak'ta 51 kişi defnedildi. Bunlardan 3'ü 1918 yılı Mart Olaylarında öldürülenler idi.^[2]