Dünya truvalısı
Dünya truvalısı, Dünya'nın Güneş çevresindeki yörüngesinde, L4 ve L5 Lagrange noktasında yer alan, Dünya ile eşyörüngeli, Dünya'nın yörüngesinden geçen, iribaş yörünge izleyerek dönen asteroitlere verilen genel isimdir. Halihazırda tespit edilebilen her iki truva cismi de L4 bölgesinde bulunmaktadır.
Truvalı
değiştirAstronomide truvalı (veya trojan), gezegen ile aynı yörüngeyi paylaşan, gezegenin önünde veya ardında bulunan iki kararlı Lagrange noktasında yörüngede hareket eden asteroitlere verilen genel isimdir. L4 (veya L5), gezegen ve Güneş bir sanal eşkenar üçgen oluştururlar. Dolayısıyla bu noktaların gezegenden ortalama uzaklıkları gezegen - Güneş uzaklığına genellikle ortalamada eşittir. Jüpiter gezegeninin truvalı asteroitleri uzun süredir bilinmektedir. Gözlem koşullarının iyileşmesiyle diğer gezegenlerin de truvalıları bulunmaya başlanmıştır.
Dünya truvalıları
değiştir
Dünya Truvalılarını izlemek güçtür. Ortalama uzaklıkları astronomik birim (AU) kadar olduğu için bu uzaklıktan gözlenmeleri için çok güçlü gözlem araçlarına ihtiyaç duyarlar. Üstelik L4 ve L5 Lagrange noktaları Güneş'e göre 60 derece açıda oldukları için bu noktalar gecenin ancak bir kısmında görünebilirler. Gözlemler genellikle uzay araçlarından yapılmaktadır. Dünya'nın ilk truvalısı 2010 yılında, ikincisi ise 2020 yılında bulunmuştur. Her iki truvalı da L4 noktasında yani Güneş çevresindeki dönüş yönünde Dünya'nın önünde yer almaktadır. Bu truvalılara 2010 TK7 ve 2020 XL5 adları verilmiştir. L5 noktasında ise henüz bir truvalı cisim bulunamamıştır.
2010 TK7
değiştir2010 TK7, mutlak parlaklığı 20,8 olan bir asteroittir. Çapının 300 metre kadar olduğu tahmin edilmektedir.[1] 2010 yılında WISE teleskobu kullanılarak keşfedilmiştir.[2][3][4] Kütle çekim kuvveti ise Dünya'nın 20.000 de biri kadardır. Güneşe ortalama uzaklığı Dünya ile eşit olmakla birlikte L4 noktası çevresinde hareket ettiğinden uzaklık 0,81 AU ve 1,19 AU arasında değişmektedir.
2020 XL5
değiştir2020 XL5; mutlak parlaklığı 20,18 olan bir asteroittir. 12 kilometre çapındadır. Güneş'ten uzaklığı 1,389 AU ile 0,6133 AU arasında değişmektedir.[5] 2020 yılında Pan-STARRS görevi kapsamında keşfedilmiş, 2021 yılında bir Dünya truvalısı olarak tanınmıştır.[6]
Kaynakça
değiştir- ^ "Space sayfası". 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2021.
- ^ Reilly, M. (27 Temmuz 2011). "Earth stalker found in eternal twilight". New Scientist. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2014.
- ^ Choi, C.Q. (27 Temmuz 2011). "First asteroid companion of Earth discovered at last". Space.com. 16 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2011.
- ^ "OSIRIS-REx searches for Earth-trojan asteroids" (Basın açıklaması). NASA. 9 Şubat 2017. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2024.
- ^ "Astronomy news". 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2021.
- ^ Hui, Man-To; Wiegert, Paul A.; Tholen, David J.; Föhring, Dora (November 2021). "The second Earth trojan 2020 XL5". The Astrophysical Journal Letters. 922 (2). ss. L25. arXiv:2111.05058 $2. Bibcode:2021ApJ...922L..25H. doi:10.3847/2041-8213/ac37bf
.