El-Kamil fi't-Tarih
El-Kamil veya El-Kamil fi't-Târîḫ (Arapça: الكامل في التاريخ, al-Kāmil fit-Tārīkh) İzeddin Ali İbnü'l-Esîr tarafından 1230-1231 yıllarında Musul'da yazmıştır.[1]
İbnü'l Esir, kitabında ara sıra kurucusu İmaddeddin Zengi olan olan Zengiler, 12. ve 13. yüzyıllarda Kuzey Irak ve Suriye'de Selçuklu Atabeyleri olarak Hüküm sürmüş olan bu hanedanın önemini açıklar. Bu eserde 1090 yılında Haçlılar tarafından Kudüs'ün kuşatılmasında ve onları Kudüs'teki Mescid-i Aksa'ya saldırıları sırasında on binlerce Müslüman'ın öldürüldüğünden bahseder.
Gazali'nin hayatını içeren temel bir kaynak eserdir. 915 yılına kadar olan tarihi olayları anlatmıştır. Taberi'yi örnek almış ve onun tarzında yazmıştır. Taberi'nin bilgi vermediği bazı konular; özellikle Kuzey Afrika ve Endülüs coğrafyası hakkında bilgi verir. Taberi'den sonraki dönemden bilgi verirken, mevcut kaynaklar ve olaylara tanık olan kişilerin şahitliğine başvurarak, kaynak göstermiştir.
Eser, Avrupa'da 1800'lü yıllarda tanınmıştır. İbn-ül Esir'in kaynak olarak kullanımı diğer eserlere göre daha yakındır.
Türkçe Çevirileri
değiştirEl-Kamil'in tamamı ilk kez 1985-1987 yılları arasında bir heyet tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir. Kitabın 1. cildi komisyon; 2. ve 4. ciltleri M. Beşir Eryarsoy; 5. cildi Yunus Apaydın; 6. cildi Abdullah Köşe; 3, 7, 8 ve 12. cildin ikinci yarısı Ahmet Ağırakça; 9. 10. 11 ve 12. cildin ilk yarısı ise Abdülkerim Özaydın tarafından çevrilmiştir.[2]
Kitabın Türkçe çevirisi, bazı yönlerden eksik ve yanlış çevrilmesi, yer yer Kürtlerle ilgili bölümlerin tahrif ve sansür edilmesi sebebiyle eleştirilmiştir.[3]
Kaynakça
değiştir- ^ Abdülkerim Özaydın, "İBNÜ’l-ESÎR, İzzeddin", DİA, c.21 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İstanbul 2000, s.26
- ^ İbnu’l-Esir, İslam Tarihi, el-Kamil Fi’t-Tarih Tercemesi, Çev; Abdülkerim Özaydın, Ahmet Ağırakça ve diğerleri, Redaktör: Mertol Tulum, İstanbul, 1985-1987. (12 cilt)
- ^ Mehmet Azimli, "İbnu'l-Esir'in 'El-Kamil Fi't-Tarih' Adlı Kitabının Türkçe Tercemesi Üzerine Bir Kaç Mülahaza", Doğu Araştırmaları Dergisi (A Journal of Oriental Studies), Sayı: 3 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İstanbul 2009, s. 59-64