Fars alfabesi

Fars alfabesi, Farsçanın İran ve Afganistan'da kullanılan yazı sistemidir. Kökeni Arap alfabesine dayanır, bu alfabeye Arapçada bulunmayıp Farsçada bulunan ژ,چ,پ ve گ harflerinin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Osmanlı alfabesi büyük ölçüde bu alfabeden uyarlanmıştır.

Nestâlik, Fars alfabesini genel olarak bu yazı türü ile yazılır.

Harfler

İsim	ALA-LC'ye göre Latin harfi karşılığı (İngilizce için)	IPA	Kelime içindeki yerlerine göre
			Sonda	Ortada	Başta	Yalnız
elif	ā / ʾ	[ɒ], [ʔ]	ﺎ	ﺎ	آ / ا	ﺍ
be	b	[b]	ﺐ	ﺒ	ﺑ	ب
pe	p	[p]	ﭗ	ﭙ	ﭙ	پ
te	t	[t]	ﺖ	ﺘ	ﺗ	ﺕ
s̱e (peltek)	s̱	[s]	ﺚ	ﺜ	ﺛ	ﺙ
cim	j	[dʒ]	ﺞ	ﺠ	ﺟ	ﺝ
çim	ch	[tʃ]	ﭻ	ﭽ	ﭼ	ﭺ
ḥā	ḥ	[h]	ﺢ	ﺤ	ﺣ	ﺡ
ḫa	kh	[x]	ﺦ	ﺨ	ﺧ	ﺥ
dāl	d	[d]	ﺪ	ﺪ	ﺩ	ﺩ
ẕel	ẕ	[z]	ﺬ	ﺬ	ﺫ	ﺫ
re	r	[ɾ]	ﺮ	ﺮ	ﺭ	ﺭ
ze	z	[z]	ﺰ	ﺰ	ﺯ	ﺯ
je	jh	[ʒ]	ﮋ	ﮋ	ژ	ژ
sīn	s	[s]	ﺲ	ﺴ	ﺳ	ﺱ
şīn	sh	[ʃ]	ﺶ	ﺸ	ﺷ	ﺵ
ṣād	ṣ	[s]	ﺺ	ﺼ	ﺻ	ﺹ
z̤ād / ḍād	z̤	[z]	ﺾ	ﻀ	ﺿ	ﺽ
ṭā (tı)	ṭ	[t]	ﻂ	ﻄ	ﻃ	ﻁ
ẓā (zı)	ẓ	[z]	ﻆ	ﻈ	ﻇ	ﻅ
ʻayn	ʻ	[ʔ]	ﻊ	ﻌ	ﻋ	ﻉ
ğayn	gh	[ɣ] / [ɢ]	ﻎ	ﻐ	ﻏ	ﻍ
fe	f	[f]	ﻒ	ﻔ	ﻓ	ﻑ
kāf	q	[k] / [ɣ] / [q] (bazı ağızlarda)	ﻖ	ﻘ	ﻗ	ﻕ
kef	k	[k]	ﮏ	ﮑ	ﮐ	ک
gef	g	[ɡ]	ﮓ	ﮕ	ﮔ	گ
lām	l	[l]	ﻞ	ﻠ	ﻟ	ﻝ
mīm	m	[m]	ﻢ	ﻤ	ﻣ	ﻡ
nūn	n	[n]	ﻦ	ﻨ	ﻧ	ﻥ
vāv	v / ū / ow	[v] / [uː] / [o] / [ow] / [oː] (Darice'de)	ﻮ	ﻮ	و	و
he	h	[h]	ﻪ	ﻬ	ﻫ	ﻩ
ye	y / ī / á	[j] / [i] / [ɒː] / [eː] (Darice'de)	ﯽ	ﻴ	ﻳ	ﻯ

Farsçanın Latinizasyonu

Ana madde: Arapçanın romanizasyonu

Farsça Latinizasyon
Arapça: ي	Arapça: و	Arapça: ه	Arapça: ن	Arapça: م	Arapça: ل	Arapça: ݢ	Arapça: ݣ	Arapça: ك	Arapça: ق	Arapça: ف	Arapça: غ	Arapça: ع	Arapça: ظ	Arapça: ط	Arapça: ض	Arapça: ص	Arapça: ش	Arapça: س	Arapça: ژ	Arapça: ز	Arapça: ر	Arapça: ذ	Arapça: د	Arapça: خ	Arapça: ح	Arapça: چ‎	Arapça: ج	Arapça: ث	Arapça: ت	Arapça: پ	Arapça: ب	Arapça: ا	Arapça: ء
Y	W	H	N	M	L	G	Ň	K	Q	F	Ģ	Ă	Ż	Ṫ	Ḋ	Ṡ	Ş	S	J	Z	R	Ž	D	X	Ḩ	Ç	C	Š	T	P	B	A, E	Ä,U, İ

• Š=Ť ve Ž=Ď harfleri Peltek seslerdir; dil ucu ile dişlerin arasından çıkar.
• Alfabede Arapçada yer almayan ancak Farsçada bulunan üç noktalı harflere de yer verilmiştir.
• خ: Hı sesi boğazın gırtlağa yakın bölümünden boğazı hırıldatmak suretiyle çıkarılan bir sestir (X). Türkçedeki Xalı (Halı), Xala (Hala), Xoroz (Horoz) sözcüklerinin bu harfle yazılması doğru ses değerlerine örnek teşkil eder. Normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. Standart H sesi hiçbir engele takılmadan çıkarken, bu ses boğazın üst kısmında titreşir. Örneğin: Bakmak sözcüğü İran Azericesinde, Azerbaycanda ve ayrıca İç ve Doğu Anadoluda Baḥmaḥ şeklinde telaffuz edilir ancak kelimenin içindeki h harfleri gırtlaktan ve hırıltılı olarak çıkartılır. Çaxmax (Çaḥmaḥ; Çakmak), Yanmax (Yanmaḥ; Yanmak) gibi...
• ق: Anadolu Türkçesindeki gırtlağa yakın olarak çıkarılan kalın K harfini gösterir. Örneğin: Qomşu (Komşu)... Bazı Türki dillerde ise yine kalın K sesine yakın olarak gırtlaktan çıkarılan kalın bir G sesini karşılar. İç Anadolu ve Doğu Anadolu ağızlarında yaygın olarak kullanılır. Azeri Türkçesinin resmi harflerinden birisidir. Örneğin: Qadın (Kadın) sözcüğünün okunuşu "Gadın" şeklindedir. Baştaki G sesi gırtlaktan ve kalın bir tonla söylenir. (Kimi lehçelerde ise ve bu sese oldukça yakın olan kalın gırtlaksı bir K sesi olarak okunur ve söylenir.)
• و: Arapçada açık bir V harfidir. Klasik V sesinden kesinlikle farklıdır. V harfinde dudaklar birbirine değerken, bu seste (W harfinde) tıpkı U sesinde olduğu gibi dudakların birbirine değmesi söz konusu değildir. Batı dillerindeki w harfi yine bu sesi karşılar. Örneğin: Dawul (Davul), Hawlu (Havlu),Yawaş (Yavaş). Ancak Farsçada normal V harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır.

Ayrıca bakınız

• Osmanlı alfabesi
• Arapçanın romanizasyonu