Şartrö Tarikatı
| Şartrö Tarikatı | |
|---|---|
| Ordo Cartusiensis | |
 | |
| Slogan | Stat crux dum volvitur orbis |
| Kuruluş | 15 Ağustos 1084) |
| Kuruluş yeri | Fransa |
| Tür | Papalık Hakkının Dini Cemaati[1] |
| Merkez | Büyük Şartröz Manastırı |
| Üyeler | c. 380[2] |
| O.Cart. | |
| Resmî site | |
Şartrö Tarikatı (Fransızca L'Ordre des Chartreux) veya Aziz Bruno Tarikatı, Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir tarikatıdır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]1084 yılında Kölnlü Aziz Bruno ve altı arkadaşı (Grenoblelü Hugues ile) tarafından Fransa'nın Grenoble kentinin kuzeyinde kurulmuştur. Tarikatın İsmi bölgedeki Şartröz Dağları'ndan gelir. Tarikat, burada Büyük Şartröz Manastırını inşa etmiştir.[3]
1100 tarihinde ikinci Şartrö manastırı Bruno tarafında Calabria bölgesinde kuruldu. 1109-1136 yıllar arasında 7 tane daha kurulmuştur. 13. yüzyılın sonunda, İspanya'dan Danimarka'ya kadar Avrupa'ya yayılmış, 2'si kadınlara ait olmak üzere 38 manastır vardı. 1521'de 195 manastırı bulunur.[4]
Bugünlerde bütün dünyada 18 şartrö manastırı bulunur. 5 tanesi İspanya'da, 4 tanesi Fransa'da, 2 tanesi İtalya'da, Slovenya, Almanya, İsviçre, İngilitere, Brezilya, Arjentin ve ABD ise birer tane var. Kadınların ise 5 tane manastırı bulunmaktadır.[5]
Şartrö'nün manastır hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yarı münzevi bir toplum olarak yaşamlarını sürdürmektedir. Tarikata bağlı rahip ve rahibeler bulunmaktadır. Tarikat diğer manastır tarikatları gibi Aziz Benedikt'in kurallarını takip etmek yerine bağlı oldukları kendi kurallarını koymuşlardır.[6]
Şartröz manastırlarında keşişlerin başında bir başrahip bulunmaz. Bu yüzden manastır yerine Şartröz hücre evleri nitelendirmesi kullanılır. Her keşişin kendine ait bir yaşam alanı ve hücre adı verilen küçük konutları vardır. Geleneksel olarak hücreler tek odalı iki kattan oluşur. İlk katında yakmak için odunların konulduğu odunluk ve keşişlerin el işleri ile uğraştığı bir atölye bölümü bulunur. İkinci kat girişinde Meryem Ana resminin bulunduğu dua etmeye yarayan bir giriş ile keşişin yatağı, çalışma masası bulunur. Her hücre yüksek duvarla çevrili ufak bir bahçeye sahiptir. Keşişler burada meditasyon yaptığı gibi, fiziksel aktivite olması açısından kendileri ve diğerleri için sebze yetiştirirler.
Konutların kapısında döner bir bölüm bulunur. Keşiş buradan kimseyle karşılaşmadan yiyecek ve ihtiyaçlarını içeri alır. Keşişler öğlen ve akşam olmak üzere günde iki öğün yerler. Oruç zamanlarında ise sadece bir öğün yemek yerler.[7]
Münzevi keşişler genelde kimseyle konuşmazlar ve temasta bulunmazlar. İhtiyaçlarını manastırda hizmet eden sıradan rahiplere yazdıkları ve döner kapıdan uzattıkları notlarla bildirirler.
Keşişler sadece kilisede dua etmek için hücre evlerinden çıkarlar. Bunun dışındaki zamanlarını hücrelerinde okuyarak, yazarak ve el işleri yaparak geçirirler. Keşişler gün doğmadan uyanır ve gün batımı ile yatıp birkaç saat uyuduktan sonra gece tekrar kalkıp geç saate kadar dua eder ve ilahi söylerler. Haftada bir kez manastır dışına yürüyüşe çıkarlar. Bu yürüyüş sırasında konuşabilirler. Keşiş senede bir kez ailesinden bir ziyaretçi ile görüşebilir.
Keşişler dünya işleri ile uğraşmazlar, dış dünya ile bağlantı kurmazlar. Keşiş için dünya duadır, insanlık alemine katkıları da ettikleri dualardır.
Manastırda keşişlerin yanı sıra çeşitli zamanlarda manastıra gelen ve burada zaman geçiren sıradan rahipler bulunur. Bunlar keşiş yemini etmeyenlerdir ve manastırın hizmetini üstlenirler. Bu dağlar aynı zamanda 1740'tan beri manastırdaki rahipler tarafından üretilen Şartröz İçkisine de adını verir. Bir yeşil tonu olan Şartröz rengi de bu içkinin renginden gelmektedir.
Şartrö Azizler listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aziz Bruno (ö. 1101)
- Étienne de Bourg (ö. 1118)
- Grenoblelü Hugues (ö. 1132)
- Anthelme de Chignin (ö. 1178)
- Odon de Novare (ö. 1198)
- Lincolnlu Hugh (ö. 1200)
- Arthaud de Belley (ö. 1206)
- Étienne de Châtillon (ö. 1208)
- John Houghton (ö. 1535)
- Robert Lawrence (ö. 1535)
- Augustin Webster (ö. 1535)
- Londralı Davy (ö. 1537)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Carthusian Order (O. Cart.)". 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ Renault, Marion (17 Aralık 2020). "An Elixir From the French Alps, Frozen in Time". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021.
- ^ New Catholic encyclopedia. G. Van Duck. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 193. ISBN 0-7876-4004-2. OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ New Catholic encyclopedia. s. 194. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ New Catholic encyclopedia. s. 196. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
