Aleksey Kosıgin

Aleksey Kosigin
Алексе́й Косы́гин
Aleksey Kosigin; Алексе́й Косы́гин
	Aleksey Kosigin 1967'de Glassboro, Birleşik Amerika'da
Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı
	Görev süresi; 15 Ekim 1964 - 23 Ekim 1980
Yerine geldiği	Nikita Kruşçev
Yerine gelen	Nikolay Tihonov
Kişisel bilgiler
Doğum	Aleksey Nikolayeviç Kosigin; 21 Şubat 1904; Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu (Bugün Sankt-Peterburg)
Ölüm	18 Aralık 1980 (76 yaşında); Moskova, Rusya, SSCB
Partisi	Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Evlilik(ler)	Klavdia Andreyevna (ölümü 1967)
Bitirdiği okul	Leningrad Kooperatif Teknik Okulu; Leningrad Kirov Tekstil Enstitüsü
Mesleği	Öğretmen, devlet memuru, yüksek bürokrat
Ödülleri	;
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Rusya SFSC
Branşı	Kızıl Ordu
Hizmet yılları	1919-1921
Rütbesi	Er
Çatışma/savaşları	Rus İç Savaşı

Aleksey Nikolayeviç Kosigin (Rusça: Алексе́й Никола́евич Косы́гин)-(21 Şubat 1904, Sankt-Peterburg, Rusya Çarlığı - 18 Aralık 1980, Moskova, SSCB) - Rus siyasetçi. Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (1943-1946). Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı (1964-1980). Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi (1927'den ölümüne dek). Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi (1939-80). Politbüro üyesi (1960-1980). Yüksek Sovyet meclisi üyesi(1946-1980). Soğuk Savaş sırasında uluslararası devlet adamı.

Biyografi

Aleksey Nikolayeviç, 21 Şubat 1904'te Rus İmparatorluğu'nun Sankt-Peterburg ilinde doğdu. Babası Nikolay İlyiç esnaftı. Aleksey 15 yaşındayken 1919'da Kızıl Ordu saflarında iç savaşa katıldı. Leningrad Kooperatif Teknik okulunu bitirdi(1924). Sibirya’da kooperatifçiliğin geliştirilmesi için altı yıl görev yaptı. 1927’de Sovyetler Birliği Komünist Partisi’ne (Bolşevik Partisi) üye oldu. Leningrad Kirov Tekstil Enstitüsü’nde öğrenim gördükten sonra Leningrad’taki tekstil kuruluşlarını yönetti. 1939’da Tekstil Sanayisi Halk Komiserliği’ne seçildi. Aynı yıl Sovyetler Birliği Komünist Partisi XVIII. Kongresinde Merkez Komitesi’ne girdi.

1940'ta Bakanlar Konseyi (Halk Komiserleri) Başkan yardımcısı oldu. Nazi işgali sırasında, Devlet Savunma Bakanı olarak savunma sanayisinin geliştirilmesine önemli katkılar yaptı. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’nin başbakanlığını (Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı) da üstlendi (1943-1946). Savaştan hemen sonra ekonomik zorluklardan en çok etkilenen bölgelere gıda yardımı yapılması için çaba sarf etti. 1948'de SBKP Politbüro üyesi seçildi. Önce Maliye Bakanlığı'na getirildiyse de daha sonra buradan alınarak Ticaret ve Sanayi Bakanı yapıldı.

1953'te Stalin'in ölümüyle Başbakan Yardımcılığı'ndan alınarak Gıda Sanayi Bakanlığı'na getirildi. 25 Aralık 1956'da Sovyetler Birliği Ulusal Ekonomik Planlama Dairesi Başkan Vekilliği'ne atandı. 1957'de de Devlet Planlama Komitesi Başkan Yardımcısı olarak görevlendirildi. 1959’da Devlet Planlama Komitesi başkanı oldu ve üretimin düzenlenmesinde önemli görevler yaptı.

1960'ta Sovyetler Birliği Başbakan yardımcılığına getirildi. 20 Şubat 1964'te 60.doğum yıldönümü nedeniyle Komünist Parti ve Sovyetler Birliği'ne hizmetlerinden dolayı "Sosyalist Emek Kahramanlığı" ile ödüllendirildi.

SSCB Başbakanlığı (1964-1980)

Kruşçev'in azledilmesi ve Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne Brejnev'in getirilmesinin ardından 1964'te Kosigin de başbakanlığa getirildi ve Ekim 1980'e dek sürdürdüğü bu görevi sırasında ülkesinin iç ve dış siyasetinde etkin rol oynadı.

Görev yaptığı süre boyunca ekonomik reformlar, endüstriyel kalkınma, üretimin artması için ekonomik planlamalar ve teşvikler konularıyla meşgul oldu. Ekonomik alanda merkeziyetçilikten vazgeçilerek işletmelerin bağımsızlığı ve kârlılık esası üzerinden değerlendirilmesi gerektiğini savundu ve bu yönde reformlar yapmaya çalıştı. 1966-70 yılları arasını kapsayan VIII.Beş Yıllık Plan'ın en önemli hazırlayıcısı oldu ve bu Sovyet tarihinde en yüksek verimin alındığı en başarılı plan oldu.^[1] Bu dönemde millî gelir yükseldi ve tüketim malları üretimi 2 misli arttı. İşletmelerin özerkliğinin genişletilerek üretim performansı ve kârlılık oranı üzerinden değerlendirilmesi verimliliğin artmasında etkili oldu.^[2]

1970'te SSCB ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında saldırmazlık paktını Brandt ile imzaladı. 1972'de Moskova’da ABD Başkanı Richard Nixon’la görüştü ve stratejik silahların sınırlandırılması konusunda bir antlaşma imzaladı. Çin ile tekrar dostane ilişkiler kurulması ve Sovyet-Çin sınır çatışmasının çözülmesi için çaba sarf etti.

1974'te 70.yaş gününde ikinci kez "Sosyalist Emek Kahramanlığı" ile ödüllendirildi. 1979'da Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a asker göndermesini desteklemeyen Politbüro'daki tek üye oldu. Ancak bu muhalefeti Brejnev ile çatışmasına sebep oldu.

1980 Moskova Olimpiyatları'nın hazırlanması ve yürütülmesine büyük katkı sağladı. Sağlığının bozulması üzerine Ekim 1980'de Politbüro üyeliğinden ve Başbakanlıktan istifa ettiğini açıkladı. Bu istifasında 1981-1985 arası dönemi kapsayan XI.Beş Yıllık Plan'ın hazırlanmasında olumsuz rol oynamak istememesi de etkili oldu.

Türkiye-Sovyetler Birliği yakınlaşmasında da emeği geçen Kosigin, imzalanan iktisadi antlaşmalar ve Sovyetler Birliği işbirliğiyle gerçekleştirilen İskenderun Demir-Çelik tesisleri'nin açılışı nedeniyle birkaç kez Türkiye'yi ziyaret etti.

18 Aralık 1980'de Moskova'da öldü. Cenazesi 24 Aralık'ta düzenlenen törenle Kremlin Duvarı Mezarlığı'na defnedildi.

Kaynakça

^ "Прямые инвестиции / № 9 (89) 2009. А. Милюков. О причинах кризиса." (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2017.
^ Пятилетние планы коммунистического строительства. М.:"Экономика", 1978. С. 102

Bibliyografya

Wikimedia Commons'ta Aleksey Kosıgin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Brown, Archie (2009). The Rise & Fall of Communism. Londra: Bodley Head. ISBN 978-0-224-07879-5.
Moss, Walter (2005). A History of Russia: Since 1855. Londra: Anthem Press. ISBN 978-1-84331-034-1.
Elliott, Gregory; Lewin, Moshe (2005). The Soviet Century. London; New York: Verso Books. ISBN 9781784780661.
Law, David A. (1975). Russian Civilization. New York: Ardent Media.
Service, Robert (2003). History of Modern Russia: From Tsarism to the Twenty-first Century. Penguin Books Ltd. ISBN 9780674034938.
Wesson, Robert G. (1978). Lenin's Legacy: The Story of the CPSU. Stanford, Calif: Hoover Press. ISBN 9780817969233.
Zemtsov, Ilya (1989). Chernenko: The Last Bolshevik: The Soviet Union on the Eve of Perestroika. Transaction yayımcıs. ISBN 9780887382604.

Siyasi görevi
Önce gelen: Nikita Kruşçev	Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı 1964 - 1980	Sonra gelen: Nikolay Tihonov

[1] "Прямые инвестиции / № 9 (89) 2009. А. Милюков. О причинах кризиса." (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2017.

[2] Пятилетние планы коммунистического строительства. М.:"Экономика", 1978. С. 102

[1]

[2]