İçeriğe atla

Asyamerkezcilik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dünyanın Ekonomik Ağırlık Merkezi 1980-2050.

Asyamerkezcilik, Asya'yı diğer bölgelere göre üstün, merkezi veya benzersiz olarak gören etnosentrik ve ekonomik bir bakış açısıdır. Bu ideolojik duruş, dünyanın geri kalanı pahasına Asya'ya önem veya üstünlük atfetme şeklinde olabilir.[1] Bu kavram, 1990'larda Asya'nın (özellikle Çin'in) 21. yüzyılda beklenen ekonomik ve kültürel hakimiyeti olan Asya Yüzyılı projeksiyonu bağlamında ortaya çıkmıştır.

1902 yılında Çinli akademisyen Liang Qichao, Asya'nın dünyada yeniden güçlü bir konum kazanacağını öngörürken, "sığ ve küçük" Avrupa'ya kıyasla Asya'nın "ölçülemeyecek kadar geniş ve güçlü" olduğunu ifade etmiştir.[2]

Bazı yorumcular, Asya'da Covid-19 pandemisine verilen tepkiyi Asya'nın üstünlüğünün bir işareti olarak gösterdi.[3][4][5][6] Hint siyaset uzmanı Parag Khanna ve İngiliz siyasetçi David Howell, Asya toplumlarının sorun çözmede başarılı olacak ve daha fazla istikrar sağlayacak teknokrat hükûmetlere evrildiğini ifade etmektedir.[7][8]

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğu Asya ekonomilerindeki ekonomik büyümenin de etkisiyle, 2050 yılına kadar dünyanın ekonomik ağırlık merkezinin tekrar Asya'ya, Hindistan ile Çin arasına kayacağı öngörülüyor.[9][10] Tarihsel olarak, ekonomik ağırlık merkezinin 11. yüzyılda günümüzde kuzey Pakistan'da olduğu ve 1980'lere kadar batıya kaydığı tahmin edilmektedir.[11][12]

Asya'nın toplam GSYİH'sinin de 2020 yılı civarında dünyanın geri kalanının GSYİH'sini geçeceği tahmin edilmektedir ki bu kıtanın 19. yüzyılda kaybettiği bir konumdur.[13]

Asya Amerikan çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Paul Wong, Meera Manvi ve Takeo Hirota Wong, Amerasia Journal'ın 1995 tarihli "Asya Amerikan Çalışmalarında Düşünme Teorisi" konulu özel sayısında "Asyamerkezcilik "i önerdiler. Asyamerkezciliği hem beşeri ve sosyal bilimlerdeki teori oluşturmada hegemonik Avrupamerkezciliğin bir eleştirisi hem de Asya Amerikan Çalışmalarında post-Oryantalist bir epistemolojik paradigma olarak tasavvur etmişlerdir. Asya kökenli Amerikalıların davranışlarının analiz edilmesi ve insan yararına küresel bilginin ilerletilmesi için Asya düşünce geleneklerinden yararlanmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Amaç, belirli bölgeler, uluslar ve topluluklar üzerindeki etkileriyle örtüşen Asya dünya görüşleri ve değerlerinin ortak bir özünü keşfetmektir. Onlara göre Asyamerkezcilik, postkolonyal bir dünyanın dinamiklerinin farkındalığına dayanan alternatif bir Asya perspektifi sunabilmektedir.[14]

İletişim çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hilo'daki Hawaii Üniversitesi'nde Kültürlerarası İletişim Profesörü olan Yoshitaka Miike, iletişim disiplininde Asyamerkezciliğin kurucu teorisyeni olarak kabul edilmektedir.[15][16][17][18][19][20][21] Kültürlerarası ve ırklararası iletişim alanlarında ilk öncülerden biri olan Molefi Kete Asante'den ilham almıştır.[22] Asante'nin Afrosentrizm fikri [23][24][25] ve ayrıca Wong, Manvi ve Wong'un Asyamerkezci düşüncesi, Miike'nin 2003 yılında Asyamerkezcilik terimini ortaya atmasına ve kültür ve iletişim çalışmalarında Asya merkezli bir projenin ana hatlarını çizmesine yol açtı [26] Daha sonra Ron Karenga'nın, kendini anlama ve kendini kanıtlamada kültürün rolünü ve insan özgürlüğü için etiğin önemini vurgulayan Kawaida felsefesinden etkilenmiştir [22][27][28][29]

Miike Asyamerkezciliği "Asyalı insanları ve olguları ele alırken Asya dillerini, dinlerini/felsefelerini, tarihlerini ve estetiğini merkeze alan kendi bilincine sahip eylem" olarak tanımlamıştır. Miike'ye göre Asyamerkezcilik, "Asyalıları başkalarının yaşanmış deneyimlerinin nesneleri ve seyircileri olarak değil, kendi kültürel gerçekliklerinin özneleri ve aktörleri olarak yakalamak için çeşitli Asya kültürel geleneklerini teorik kaynaklar olarak canlandırmak ve yeniden canlandırmak konusunda ısrar etmektedir." [30]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Asiacentrism and Asian American Studies? - Retrieved 23 July 2013.[kaynak güvenilir mi?] Thomas Wier - Dept. of Linguistics 21 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Deng, Yong (1997), Deng, Yong (Ed.), "Conclusion", Promoting Asia-Pacific Economic Cooperation: Perspectives from East Asia (İngilizce), Londra: Palgrave Macmillan UK, ss. 140-150, doi:10.1057/9780230380127_8, ISBN 978-0-230-38012-7, erişim tarihi: 11 Mart 2021 
  3. ^ Friedman, Steven (13 Mayıs 2020). "COVID-19 has blown away the myth about 'First' and 'Third' world competence". The Conversation (İngilizce). 6 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  4. ^ Han, Byung-Chul (30 Ekim 2020). "Why Asia is better at beating the pandemic than Europe: the key lies in civility". EL PAÍS (İngilizce). 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  5. ^ "Western world's coronavirus response shows it isn't superior". South China Morning Post (İngilizce). 6 Nisan 2020. 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  6. ^ "Asia's populists are here to stay". Nikkei Asia (İngilizce). 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  7. ^ "No longer in thrall to Western democracy, Asia turns to technocrats for answers". lkyspp.nus.edu.sg. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  8. ^ Howell, David (20 Mart 2019). "Technocracy replaces philosophy". The Japan Times (İngilizce). 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  9. ^ Quah, Danny. "The global economy’s shifting centre of gravity." Global Policy 2.1 (2011): 3-9.
  10. ^ Looking for A Road: China Debates Its and the World's Future. BRILL. 7 Ekim 2016. s. 97. ISBN 978-90-04-33081-8. 
  11. ^ "Urban world: Cities and the rise of the consuming class". www.mckinsey.com. 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 
  12. ^ "The world's shifting centre of gravity". The Economist. 28 Haziran 2012. 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 
  13. ^ Romei, Valentina; Reed, John (26 Mart 2019). "The Asian century is set to begin". www.ft.com. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 
  14. ^ "Asiacentrism and Asian American Studies?". Amerasia Journal. 1995. 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 
  15. ^ Molefi Kete Asante, "Afrocentricity," In Reiland Rabaka (Ed.), Routledge Handbook of Pan-Africanism, London: Routledge, 2020, p. 157.
  16. ^ Shelton A. Gunaratne, "Excursus: Intercultural Asiacentricity," in Shelton A. Gunaratne, The Dao of the Press: An Humanocentric Theory, Cresskill, NJ: Hampton Press, 2005, pp. 132–135.
  17. ^ Robert T. Craig and Heidi L. Muller, "Non-Western Traditions," in Robert T. Craig and Heidi L. Muller (Eds.), Theorizing Communication: Readings across Traditions, Thousand Oaks, CA, Sage, 2007, pp. 500–501.
  18. ^ Stephen W. Littlejohn, Karen A. Foss, and John G. Oetzel, Theories of Human Communication (11th Ed.), Long Grove, IL: Waveland Press, 2017, p. 422.
  19. ^ Guo-Ming Chen, "Asian Communication Studies: What and Where to Now," The Review of Communication, Vol. 6, No. 4, October 2006, p. 296.
  20. ^ Robert Shuter, "Robert T. Oliver: Trailblazer in Intercultural Communication," China Media Research, Vol. 7, No. 2, April 2011, p. 123.
  21. ^ Mei Zhang, "Recent Studies in East Asian Communication," Journal of Multicultural Discourses, Vol. 7, No. 3, November 2012, p. 264.
  22. ^ a b Molefi Kete Asante and Yoshitaka Miike, "Paradigmatic Issues in Intercultural Communication Studies: An Afrocentric-Asiacentric Dialogue," China Media Research, Vol. 9, No. 3, July 2013, p. 3.
  23. ^ Molefi Kete Asante, Afrocentricity: Imagination and Action (Dissenting Knowledges Pamphlet Series, No. 12), Penang, Malaysia: Multiversity & Citizens International, 2013, pp. 24–58.
  24. ^ Molefi Kete Asante, African Pyramids of Knowledge: Kemet, Afrocentricity, and Africology, Brooklyn, NY: Universal Write, 2015.
  25. ^ Molefi Kete Asante, "Afrocentricity and the Cultural Question: On Theorizing Humanity and Communication," in Yoshitaka Miike and Jing Yin (Eds.), The Handbook of Global Interventions in Communication Theory, New York, NY: Routledge, 2022, pp. 89–102.
  26. ^ Yoshitaka Miike, "Beyond Eurocentrism in the Intercultural Field: Searching for an Asiacentric Paradigm," in William J. Starosta and Guo-Ming Chen (Eds.), Ferment in the Intercultural Field: Axiology/Value/Praxis (International and Intercultural Communication Annual, Vol. 26), Thousand Oaks, CA: Sage, 2003, pp. 243–276.
  27. ^ Maulana Karenga, Kawaida: A Communitarian African Philosophy, Los Angeles, CA: University of Sankore Press, 1997.
  28. ^ Maulana Karenga, "Philosophy in the African Tradition of Resistance: Issues of Human Freedom and Human Flourishing," in Lewis R. Gordon and Jane Anna Gordon (Eds.), Not Only the Master's Tools: African-American Studies in Theory and Practice, Boulder, CO: Paradigm, 2006, pp. 243–271.
  29. ^ Maulana Karenga, Kawaida and Questions of Life and Struggle: African American, Pan-African, and Global Issues, Los Angeles, CA: University of Sankore Press, 2008, pp. 3–12.
  30. ^ Yoshitaka Miike, "Asiacentricity," Key Concepts in Intercultural Dialogue, No. 24, July 21, 2014, Washington, DC: Center for Intercultural Dialogue.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Asyamerkezcilik&oldid=34224087" sayfasından alınmıştır