Necator americanus
Bu maddenin Vikipedi'nin kalite standartlarına uyabilmesi için tamamen yeniden yazılması gerekmektedir. (Nisan 2024) |
Necator americanus, (Yeni dünya kancalı kurdu) insanların ince bağırsağında parazit olarak yaşayabilen bir helminttir.
Doğal Ortam
[değiştir | kaynağı değiştir]Yetişkin N. americanus tropik ve ılıman bölgelerde bulunur. Yumurtaların çatlaması için nemli, sıcak ve gölgeli bir ortam gerekir. Yavruların olgunlaşması için en uygun sıcaklıklar 23 ila 30 °C arasındadır. Yumurtalar ve yavrular donma noktasının altında veya toprak kuruduğunda ölürler. Şiddetli yağmurlar ve daha yüksek sıcaklıkların bulaşma oranıyla yüksek pozitif korelasyona sahip olduğu görülüyor. Necator americanus'un erkek konakçıları kadın konakçılara tercih ettiği görülüyor. Toprak türü de bu solucanların yaşam alanında önemli bir rol oynar. İdeal toprak koşulları, suyun çok hızlı olmasa da aktığı yerdir. Toprak partiküllerinin gözenek boyutu önemli bir faktördür.[1]
Coğrafi aralık
[değiştir | kaynağı değiştir]Necator americanus ağırlıklı olarak Amerika ve Avustralya'da bulunur, ayrıca Afrika, Asya ve Avrupa'da da görülebilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde en büyük yayılım güney ve güneybatıda bulunur. Dünyanın geri kalanında N. americanus tropik iklimlerde bulunur.[1]
Gelişim
[değiştir | kaynağı değiştir]Hem birinci hem de ikinci aşamadaki rabditiform larvalar serbest yaşar. Yumurtalar insan dışkısı yoluyla dışarı atılır. Bu yumurtalar 2 gün içinde çatlayacak ve ilk rabditiform larva ortaya çıkacaktır. Bu larva 10 gün içinde iki kez eriyerek üçüncü aşama filariform larva hâline gelir. Filariform larva, konağın derisi ile temas edecek ve içine girecek. Dolaşım sistemi yoluyla akciğerlere ulaşan üçüncü aşamadaki larva ya öksürüp yutulacak ya da bronşlardan yukarı, boğaz bölgesine göç edecektir. Larva yutulduktan sonra bağırsağa doğru yol alacaktır. Larva bağırsağa ulaştığında iki kez eriyecek ve bir yetişkin ortaya çıkacaktır. Bu yetişkin kancalarını kullanarak bağırsağın iç duvarına tutunur ve kan emerek kansızlığa neden olur. Solucan bu kanla beslenecektir. Çiftleşme bağırsakta gerçekleşir. Yumurtalar dışkıyla birlikte dışarı atılır.[1]
Üreme
[değiştir | kaynağı değiştir]Cinsel olgunluğa son tüy dökümünde ulaşılır. Dişilerde yumurta üretimi, dişi olgunlaştıktan beş hafta veya daha sonra ortaya çıkar. Çiftleşme konağın bağırsağında gerçekleşir.[1]
Erkeklerin dişileri bulması ve spermlerini dişilere enjekte etmesi gerekir. Dişiler erkekleri cezbetmek için bir feromon üretebilir. Erkek, dişinin genital gözeneği üzerindeki kavisli alanıyla bir dişinin etrafında dolanır. Erkekler, amoeboid benzeri ve flagella içermeyen spermlerin transferine izin vermek için dişideki genital açıklığı açık tutmak için spikülleri kullanır. Döllenen dişiler daha sonra çevre bölgelere yumurta bırakırlar. Dişiler günde 10.000 yumurta üretme kapasitesine sahiptir.[1]
Beslenme
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer kancalı kurtlar gibi bu türde konağın kanıyla beslenmektedir, bu sebepten ötürü kansızlığa neden olabilir.[3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bağırsak kurdu (Ascaris lumbricoides)
- Kıl kurdu (Enterobius vermicularis)
- Afrika göz solucanı (Loa loa)
- Kamçı solucanı (Trichuris trichiura)
- Tenya (Taenia saginata)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Hays, Harlen. "Necator americanus". Animal Diversity Web (İngilizce). 18 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ "CDC - DPDx - Intestinal Hookworm". www.cdc.gov (İngilizce). 17 Eylül 2019. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ "Hookworm Disease: What Is It, Causes, Symptoms & Treatment". Cleveland Clinic (İngilizce). 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.