Pratt & Whitney JT9D
| JT9D | |
|---|---|
 | |
| Türü | Turbofan |
| Ulusal köken | Amerika Birleşik Devletleri |
| Üretici | Pratt & Whitney |
| Ana kullanıcı | Airbus A300, Boeing 747, Boeing 767, McDonnell Douglas DC-10 |
| Üretim aralığı | 1966-1990 |
| Üretim sayısı | 3.200'den fazla[1] |
| Birim maliyeti | 800.000$ (1968) 5,6M $ (Günümüzde) |
Pratt & Whitney JT9D, geniş gövdeli uçaklar için tasarlanmış, yüksek baypas oranlı jet motoru. Pratt & Whitney'in ilk yüksek baypas oranlı turbofanı olan JT9D, ilk defa Boeing 747-100'de kullanıldı.[2]
Geliştirme
[değiştir | kaynağı değiştir]
JT9D programı, Eylül 1965 yılında başladı ve ilk motor Aralık 1966 yılında test edildi. FAA sertifikasını Mayıs 1969'da alan JT9D, Mayıs 1970'te ise Boeing 747'ye güç vererek servise girdi. Ayrıca Boeing 767, Airbus A300 ila A310 ve McDonnell Douglas DC-10 uçaklarına da güç verdi. JT9D'nin geliştirilmiş varyasyonu olan JT9D-7R4 Eylül 1982'de tanıtıldı ve Haziran 1985'te çift motorlu jetler için 180 dakikalık ETOPS onayı aldı. 2020'ye kadar 169 milyon saatten fazla uçan JT9D'nin üretimi 1990 yılında durduruldu ve daha gelişmiş PW4000 ile değiştirildi.
JT9D, C-5 Galaxy için geliştirildi. Pratt & Whitney'e ihtiyaç duyulan büyük motor türünü incelemesi için bir sözleşme verildi, ancak üretim sözleşmesi General Electric TF39'a verildi.
Varyasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kompresör | Model | Sertifikasyon | Kalkış (kuru) | Uzunluk | Genişlik | Ağırlık | LP rpm | HP rpm | T/W | Fan[a] | Kullanım |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kademe-15[3] | JT9D-3A | 9 Ocak 1970 | 43,500 lbf (0,19350 kN) | 393,4 m | 243 m | 3,952 t | 3650 | 7850 | 4.99 | 23,4 m | B747[4] |
| JT9D-7 | 14 Haziran 1971 | 45,500 lbf (0,20239 kN) | 4,03 t | 3750 | 8000 | 5.12 | |||||
| JT9D-7A | 22 Eylül 1972 | 46,150 lbf (0,20529 kN) | 5.2 | ||||||||
| JT9D-20 | 16 Ekim 1972 | 44,500 lbf (0,19795 kN) | 3,84 t | 3650 | 5.25 | DC-10[5] | |||||
| JT9D-7H | 19 Haziran 1974 | 45,500 lbf (0,20239 kN) | 4,03 t | 5.12 | B747[4] | ||||||
| JT9D-7AH | 46,150 lbf (0,20529 kN) | 5.2 | |||||||||
| JT9D-7F | 30 Eylül 1974 | 46,750 lbf (0,20795 kN) | 3750 | 5.26 | |||||||
| JT9D-7J | 31 Ağustos 1976 | 48,650 lbf (0,21641 kN) | 5.48 | ||||||||
| JT9D-20J | 29 Aralık 1986 | 48,050 lbf (0,21374 kN) | 3,89 t | 5.6 | DC-10[5] | ||||||
| Kademe-16[6] | JT9D-59A | 12 Aralık 1974 | 51,720 lbf (0,23006 kN) | 3.918,1 m | 246,5 m | 0,004146 t | 3780 | 8011 | 5.66 | 23,8 m | DC-10[5] A300[7] |
| JT9D-70A | 51,140 lbf (0,22748 kN) | 0,004153 t | 5.59 | B747[4] | |||||||
| JT9D-7Q | 31 Ekim 1978 | 51,900 lbf (0,23086 kN) | 0,004216 t | 3888 | 8000 | 5.58 | |||||
| JT9D-7Q3 | 22 Ekim 1979 | 3960 | 5.58 | ||||||||
| JT9D-7R4D | 25 Kasım 1980 | 48,000 lbf (0,21351 kN) | 240 m | 0,004053 t | 3770 | 5.37 | 23,7 m | B767[8] | |||
| JT9D-7R4D1 | 1 Nisan 1981 | 0,004044 t | 3810 | 5.38 | A310[7] | ||||||
| JT9D-7R4E | 50,000 lbf (0,22241 kN) | 3770 | 5.61 | B767[8] | |||||||
| JT9D-7R4E1 | 3.919,1 m | 0,004053t | 3810 | 5.6 | A310[7] | ||||||
| JT9D-7R4G2 | 23 Temmuz 1982 | 54,750 lbf (0,24354 kN) | 0,004159 t | 3825 | 8080 | 5.97 | B747[4] | ||||
| JT9D-7R4H1 | 56,000 lbf (0,24910 kN) | 0,004044 t | 3810 | 6.28 | A300-600[7] | ||||||
| JT9D-7R4E4 | 29 Mart 1985 | 50,000 lbf (0,22241 kN) | 0,004053 t | 5.6 | B767[8] |
Not listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
- ^ Gunston, Bill. (1989). World encyclopaedia of aero engines. Fully rev. 2nd ed. Wellingborough: P. Stephens. ISBN 1-85260-163-9. OCLC 21117189.
- ^ "Type Certificate data sheet Number E20EA" (PDF). FAA. 10 Şubat 2000. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d "Type Certificate Data Sheet NO. A20WE" (PDF). FAA. 27 Şubat 2015. 25 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c "Type Certificate Data Sheet A22WE" (PDF). FAA. 30 Nisan 2018. 2 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Type Certificate data sheet Number E3NE" (PDF). FAA. 25 Temmuz 2019. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d "Type certificate data sheet A.172 for Airbus A300, A310 and A300-600" (PDF). EASA. 11 Mart 2019. 16 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c "Type Certificate Data Sheet No. A1NM" (PDF). 20 Haziran 2016. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.