Selim Himşiaşvili
Selim Paşa (1755 - 3 Haziran 1815), Himşiaşvili sülalesinde bir Müslüman Gürcü asiliydi ve Osmanlı hükümdarlığı altında Yukarı Acara'yı yöneten bir beydi, ancak hatırı sayılır bir özerkliğe sahipti. Ahıska Paşalığı'nın iktidarını ele geçirmesi ve tüm "Osmanlı Gürcistanı"nı kendi idaresi altına alma girişimleri, Osmanlı sarayı ile arasındaki ilişkileri kötüleştirdi ve Selim'in ölümüyle sonuçlanan bir savaşa yol açtı.
Selim Bey komşu Gürcü Guria Prensliği'ne karşı 1784 yılında düzenlediği akın sırasında Aketi'de öldürülmüş Yukarı Acara derebeyi Abdullah Bey'in oğlu ve vârisiydi. Selim Bey, Gürcistan'daki tüm Osmanlı mülklerini özerk yönetimi altına alma hırsını besledi. 1802'de Ahıska'daki bir krizden yararlandı ve Ahıska'nın kontrolünü ele geçirerek kendisini yeni paşa ilan etti. Düşmanı Şerif Paşa, Haziran 1809'da Ahıska'yı geri almayı başardı ancak Selim Paşa 1812'de bölgeyi yeniden ele geçirdi. Merkezi Osmanlı hükûmetine olan sert muhalefeti, kız kardeşi Selim'in oğlu Abdi Bey ile evli olan Guria Prensi V. Mamia Gurieli aracılığıyla Ruslarla gizli müzakerelere katılmasına neden oldu. 1815'te padişah, tahttan indirilmesini ve vatana ihanetten idam edilmesini emretti. Erzurum seraskeri Pehlivan İbrâhim Paşa komutasındaki 15.000 Osmanlı askeri yaklaşırken Selim, Ahıska'dan Acara dağlarına çekilerek Khikhani kalesine yerleşti 2 ay süren kuşatmanın ardından 31 Mayıs 1815'te kale düştü. Selim Paşa'nın 3 Haziran 1815'te başı kesildi. Selim'in dört oğlu - Abdi (Abdullah; 1786–1859), Ahmed (1781–1836), Hüseyin ve Dede (Dursun) - Türk ceza gücü 1818'de Acara'dan ayrılıncaya kadar Guria'ya sığındı.[1][2] Daha sonra "Osmanlı Gürcistanı"nda birkaç bölgeyi yönetmeye başladılar: Şavşeti'de (Şavşat) Abdi Bey, Yukarı Acara'da Ahmed, Andzavi vadisinde Hüseyin ve Taoskari'de Dede.
Selim Paşa günümüzde Acara'da bir kahraman olarak anılır. Memleketi Nigazeuli kendi müzesine[3] ev sahipliği yapar ve anılarının yaşatıldığı Selimoba festivali, her yıl Haziran ayında kutlanır.[4] Acara'nın başkenti Batum'da Selim Himşiaşvili'nin adını taşıyan bir sokak bulunmaktadır ve ayrıca 2015 yılında bu sokağa bir heykeli dikilmiştir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Turmanidze (2013). "შერიფ ხიმშიაშვილის მეურნეობა" [Sherif Khimshiashvili Farming] (PDF). South-West Georgia. Conference Materials (Gürcüce). 3: 41-43. ISSN 2298-0776. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ Umikashvili (26 Mayıs 1877). "ოსმალოს საქართველო" [Ottoman Georgia] (PDF). Iveria (Gürcüce). 13: 12-14. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "Selim Khimshiashvili Museum in Nigazeuli". Georgian Museums. Ministry of Culture and Monuments Protection of Georgia, ICOM National Committee in Georgia, Georgian Museums Association, Culturological Research Association. 12 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015.
- ^ "Selimoba". Adjara TV. 20 Haziran 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015.
- ^ "Selim Khimshiashvili's bust is opened in Batumi". Adjara TV. 19 Haziran 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015.
