Pont patşalığı
Pont patşalığı Βασίλειον του Πόντου 302 — 64 b.e.q. 39 - 62 b.e.q. | |
Mitridat VI Eupator idärä itkän çorda Pont patşalığı, al tösle - 88 b.e.q yılğa Mitridat basıp alğan illär, quyı qızıl tösle - Mitridat başlanğıç bilämäläre, yäşel tösle - Mitridatnıñ berläşmädäşe - Ärmänstan | |
Başqala |
|
---|---|
Räsmi tel |
grekça, farsı, lazça, pontça |
Bügenge illärgä kerä |
|
Pont patşalığı yäki Pont - Keçe Aziädä urnaşqan yunan-farsı däwläte, 302-64 b.e.q. yıllarda Evksin pont (Qara diñgez) könyaq yarında bulğan patşalıq.
Tarix
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Paflagoniädä Mitridat I tarafınnan nigezlängän.
Mitridat Eupator idärä itkän çorda Pont patşalığı iñ zur bilämälärenä citkän: Vifiniä, Kappadokiä, Kolxida, Tavridada urnaşqan grek koloniäläre basıp alına.
Mitridat Eupator wafatınnan soñ Pont patşalığı Rim Respublikasına ciñelä. Näticädä Pont patşalığınıñ könbatış töbäge Vifiniä häm Pont (Bithynia et Pontus) digän Rim provintsiäsenä äylänä, Pont könçığış öleşe - Rimğa bäyle patşalıqqa äwelderelä.
Yuliy Tsezar häm Gney Pompey watandaşlar suğışı waqıtında (48 b.e.q.) Farnak II citäkçelegendäge Bospor patşalığı Rim Respublikasınnan Pont patşalığın suğışıp kire qaytarırğa tırışqan, läkin Zela yanındağı bäreleştä Tsezar Bospor patşasın ciñä.
Zela yanındağı bäreleştä Tsezar ciñüe "Kilde, kürde, ciñde" ğibäräse (Veni vidi vici) belän mäşhür.
Pont patşaları Pont, Kolxida, Kilikikiä belän 62 yılğa qädär idärä itälär. 62 yılda imperator Neron Polemon II nı täxettän baş tartırğa mäcbür itkän.
Ädäbiät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Сапрыкин С. Ю. Понтийское царство: Государство греков и варваров в Причерноморье. — М. : Наука, 1996. — 348 с.
- Перл Г. Эры Вифинского, Понтийского и Боспорского царств // Вестник древней истории. — 1969. — № 3. — С. 39-69.
- Гавриленко О. А. Понтійське царство // Юридична енциклопедія. Т.4. Н-П. — К. : Укр. енцикл., 2002. — С. 658—659.
- Сапрыкин С. Ю. Академик М. И. Ростовцев о Понтийском и Боспорском царствах в свете достижений современного антиковедения // Вестник древней истории. — 1995. — № 1. — С. 201—209.
- Талах В. Н. Рожденный под знаком кометы: Митридат Эвпатор Дионис / В. Н. Талах; под ред. В. Н. Талаха, С. А. Куприенко. — 2-е, доп. и перераб.. — Киев: Видавець Купрієнко С. А., 2013. — 214 с. — ISBN 978-617-7085-08-8