Kong Christian stod ved højen mast (daniyacha talaffuzi: [kʰɔŋ ˈkʰʁes.tjæn stoðˀ ʋeð ˈhɔ.jən mæst]; tarjimasi: „Qirol Christian baland ustun yonida turardi“) Daniya qirollik madhiyasi[1]. Ushbu madhiya Der er et yndigt land bilan birga milliy qirollik madhiyasi boʻlib, ikkala madhiya ham teng maqomga ega sanaladi.
Yangi yil arafasida Daniya radiosining qizlar xori qoʻshiqni televizorda, yarim tundan soʻng kuylash anʼanasi mavjud. Odatda, rasmiy marosimlarda faqat birinchi misra kuylanadi. Madhiya 1780-yilda qabul qilingan, u dunyodagi eng qadimgi milliy madhiyalardan biridir[2].
Qoʻshiq soʻzlari 1778-yilning may oyida yaratilgan[3]. Iogannes Evaldning „Baliqchilar“ pyesasida 1780-yil yanvar oyida qirol Christian VII tugʻilgan kunida Daniya Qirollik teatrida premyerasi boʻlgan. Asarda Yangi Zelandiyaning shimoliy qismidagi baliqchilarning ko‘plab dengizchilarni cho‘kib ketishdan qutqarib qolgan, keyin esa buning uchun haq olishdan bosh tortgan qahramonliklari tasvirlangan. Dastlabki uchta misra oʻsha paytda Qurolli Betaraflik Ligasi aʼzolari sifatida Birlashgan Qirollikka qarshi muhim ittifoqchi boʻlgan Shvetsiyaga nisbatan adovat koʻrsatgani uchun olib tashlandi.
Qo‘shiqqa kim musiqa bastalagani ko‘pdan beri muhokama qilinmoqda. U dastlab qoʻshiq soʻzlari paydo boʻlgan Fiskerne pyesasi uchun partiturani yozgan Johann Hartmannga tegishli deb qaraladi[4].
I
Kong Christian stod ved højen mast
i røg og damp;
hans værge hamrede så fast,
at gotens hjelm og hjerne brast.
Da sank hvert fjendtligt spejl og mast
i røg og damp.
Fly, skreg de, fly, hvad flygte kan!
hvo står for Danmarks Christian
hvo står for Danmarks Christian
i kamp?
II
Niels Juel gav agt på stormens brag.
Nu er det tid.
Han hejsede det røde flag
og slog på fjenden slag i slag.
Da skreg de højt blandt stormens brag:
Nu er det tid!
Fly, skreg de, hver, som véd et skjul!
hvo kan bestå mod Danmarks Juel
hvo kan bestå mod Danmarks Juel
i strid?
III
O, Nordhav! Glimt af Wessel brød
din mørke sky.
Da ty'de kæmper til dit skød;
thi med ham lynte skræk og død.
Fra valen hørtes vrål, som brød
den tykke sky.
Fra Danmark lyner Tordenskjold;
hver give sig i himlens vold
hver give sig i himlens vold
og fly!
IV
Du danskes vej til ros og magt,
sortladne hav!
Modtag din ven, som uforsagt
tør møde faren med foragt
så stolt som du mod stormens magt,
sortladne hav!
Og rask igennem larm og spil
og kamp og sejr før mig til
og kamp og sejr før mig til
min grav!}}
I
King Christian stood by the lofty mast
In mist and smoke;
His sword was hammering so fast,
Through Gothic helm and brain it passed;
Then sank each hostile hulk and mast,
In mist and smoke.
"Flee!" shouted they, "flee, he who can!
Who braves of Denmark's Christian,
Who braves of Denmark's Christian,
In fight?"
II
Niels Juel gave heed to the tempest's roar,
Now is the hour!
He hoisted his blood-red flag once more,
And smote upon the foe full sore,
And shouted loud, through the tempest's roar,
"Now is the hour!"
"Flee!" shouted they, "for shelter flee!
"Who can defy of Denmark's Juel,
Who can defy of Denmark's Juel,
In battle?"
III
North Sea! a glimpse of Wessel rent
Thy murky sky!
Then champions to thine arms were sent;
Terror and Death glared where he went;
From the waves was heard a wail, that rent
Thy murky sky!
From Denmark thunders Tordenskiol',
Let each to Heaven commend his soul,
Let each to Heaven commend his soul,
And fly!
IV
Path of the Dane to fame and might!
Dark-rolling wave!
Receive thy friend, who, scorning flight,
Goes to meet danger with despite,
Proudly as thou the tempest's might,
Dark-rolling wave!
And amid pleasures and alarms,
And war and victory, be thine arms,
And war and victory, be thine arms,
My grave!
