Gruziya Sovet Sotsialistik Respublikasi

	1921—1991
Maqom	Yarim mustaqil davlat (1921–22); ZSFSR tarkibida (1922–36) ; Sovet Ittifoqi respublikasi (1936–91)
Hukumat boshchisi
• 1922	Polikarp Mdivani
• 1990—1991	Tengiz Sigua
Davlat boshchisi
• 1990—1991	Zviad Gamsakhurdia
Tarixiy era	XX asr
Avvalgi davlat	Keyingi davlat
	Gruziya Demokratik Respublikasi
	Zakavkazye Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi
Armaniston
Ozarbayjon
Gruziya
Rossiya

Gruziya Sovet Sotsialistik Respublikasi, Gruziya SSR (gruzincha: საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა; ruscha: Грузинская Советская Социалистическая Республика) — Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan respublikalarning biri. Ayrim manbalarda Sovet Gruziyasi deb yuritiladi.

Gruziya SSR 1801-yilda Rossiya imperiyasi tomonidan anneksiya qilinib olinishidan avval Kavkazda bir necha mustaqil davlat sifatida mavjud boʻlgan Gruziyaning anʼanaviy hududida tuzilgan. 1918-yilda mustaqillikka erishgan Gruziya Demokratik Respublikasini 1921-yilda Rossiya Sovet Federativ Sotsialistik Respublikasi ishgʻol qilgan. Gruziya 1922–1936-yillarda Zakavkazye Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi tarkibida boʻlgan.

Gruziya SSR poytaxti Tbilisi shahri boʻlgan. Respublika 65 rayonga boʻlingan, 58 shahar, 55 shahar tipidagi posyolkasi boʻlgan.^[1]

1989-yilning 18-noyabrida Gruziya SSR suverenitet eʼlon qildi. 1990-yilning 14-noyabrida mamlakat Gruziya Respublikasi deb qayta nomlandi. 1991-yil 6-aprelda Gruziya oʻz mustaqilligini eʼlon qildi.

Tarixi

Gruziyada sinfiy jamiyat miloddan avvalgi 1-ming yilliklar boshlarida tarkib topgan. Miloddan avvalgi 6-asrda Kolxida podsholigi, 4–3-asrlarda Iberiya (Kartli podsholigi) tarkib topgan. 6-asr boshidan 10-asr boshlarigacha Sosoniylar sulolasi, Vizantiya va Arab xalifaligi hukmronligi ostida boʻlgan. 6–10-asrlarda gruzin elati tarkib topgan.

Gruziya SSRning 1944–1955-yillardagi xaritasi

8–9-asr boshlarida Kaxeti, Ereti, Tao-Klarjeti feodal knyazliklari, Abxaziya podshologi vujudga kelgan. 13–14-asrlarda moʻgʻullar bostirib kirgan va Amir Temur qoʻshinlari Gruziya hududini egallagan. 16–18-asrlarda Gruziya hududi Eron va Turkiya oʻrtasida kurash maydoniga aylangan.

1801-yili Gruziyaning sharqiy, 1803–1864-yillari gʻarbiy qismlari Rossiyaga qoʻshib olingan. 19-asrning 90-yillarida dastlabki sotsialist-demokratik tashkilotlar tuzilgan. 1918-yilda Gruziya Demokratik Respublikasi mustaqil davlatiga asos solingan.

1921-yilda Rossiya Sovet Federativ Sotsialistik Respublikasi Gruziyani ishgʻol qilgan va u yerda Sovet hokimiyatini oʻrnatgan. 1921-yili 25-fevralda Gruziya SSR tuzilgan. Gruziya 1922-yil 12-martdan Zakavkazye Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi tarkibida boʻlgan. 1936-yil 5-dekabrdan ittifoqdosh respublika sifatida bevosita Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan.

1989-yilning 18-noyabrida Gruziya SSR suverenitet eʼlon qildi. 1990-yilning 14-noyabrida mamlakat Gruziya Respublikasi deb qayta nomlandi. 1991-yil 6-aprelda Gruziya oʻz mustaqilligini eʼlon qildi.

Manbalar

↑ "Gruziya SSR" (oʻzbekcha). Ensiklopedik lugʻat. 1. Toshkent: Oʻzbek sovet ensiklopediyasi. 1988. p. 215. 5-89890-002-0.

Havolalar

Gruziya SSR Katta sovet ensiklopediyasida ^(rus.)

[1] "Gruziya SSR" (oʻzbekcha). Ensiklopedik lugʻat. 1. Toshkent: Oʻzbek sovet ensiklopediyasi. 1988. p. 215. 5-89890-002-0.

[1]

k m t Sovet Ittifoqi respublikalari (1922–1991)
Asosiy	Armaniston SSR Belorussiya SSR Estoniya SSR Gruziya SSR Latviya SSR Litva SSR Moldaviya SSR Ozarbayjon SSR Qozogʻiston SSR Qirgʻiziston SSR Rossiya SFSR Tojikiston SSR Turkmaniston SSR Ukraina SSR Oʻzbekiston SSR
Qisqa yashagan	Karel-Fin SSR (1940–1956) Zakavkazye SFSR (1922–1936)
Ittifoq aʼzosi boʻlmagan respublikalar	Abxaziya SSR (1921–1931) Buxoro XSSR (1920–1925) Xorazm XSSR (1920–1925) Naxichevan ASSR (1920–1923) Pridnestroviya Moldaviya SSR (1990–1991) Janubiy Osetiya SR (1990–1991)