Idrògeno
'L idrògheno o idròdzeno (dal greco antigo ὕδωρ, hydor, "aqua", e ła raìxe γεν/γον che ła signìfega "zenerar"[1]) el xe el primo ełemento chìmego de ła tabeła periòdica dei ełementi e el ga come sìnboło H e come nùmero atòmego 1.
Al stato ełementar ghe xe idròdzeno sóto fórma de mołècoła biatòmega, H2, che a presion atmosfèrega e a tenperadura anbiénte (298 K) el xe un gas sénsa cołor, odor, vèro infiamàbiłe. L'idròdzeno el xe l'ełeménto più łixièro e più comun de tuto l'universo chel vedémo. El se cata 'ntel'acua (11,19%) e in tuti i conposti orgànisi e organismi vivénti. L'idrògeno el fa conposti co ła magior parte dei ełeménti, spéso anca par sìntexe direta. Łe stéłe łe xe in magioransa fate de idrògeno inte el stato de plasma. Sto ełeménto el xe doparà inte ła produsion de amonìaca, 'ntel'idrodzenasion dei oji vegetałi, in aeronàutega (prima inte i dirixìbiłi), come roba da bruxar alternativamente e, più de resénte, come reserva de energia inte łe batarie a conbustìbiłe.[2] Daspò el xe serà in qualche pièra, come el granito.
Caraterìsteghe
canbiaL'idrògeno el xe l'ełeménto chìmego più łixièro. El só ixòtopo più comun (pròsio) el xe fato de un sìngoło proton e de un ełetron. In condision normal de presion e tenperadura l'idrògeno el xe un gas biàtomego H2, co un pónto de bogimento de sołi 20,27 K e un pónto de fuxion de 14,02 K.
Mese a presion parécio alte, come quełe che se cata al séntro dei giganti gasóxi (Xove ad exenpio), łe mołècołe łe perde ła łora identità e ł'idrògeno el devénta un medało łìquido. Desferentemente, in condision de presion vèro basa, łe mołècołe H2 łe pol subir disociasion e se mese a radiasion de giusta frequénsa, i àtomi individuałi i pol soravìver par bastansa ténpo par èser riłevai. Nùvołe de H2 łe se fórma e łe xe sociade co ła nàsida de łe stéłe.
Sto ełeménto el xóga un róło vital inte el dar energia al'universo, traverso procesi de fuxion nuclear chei moła na granda quantità de energia drio ła smisiada de quatro àtomi de idrògeno in un de ełio.
Parché el pròsio el xe più sénplexe ełeménto chìmego, el xe stà studià da ła mecànega quantìstega in maniera profondia.
Fónte
canbiaNote
canbia
> | 1 I A |
2 II A |
3 III B |
4 IV B |
5 V B |
6 VI B |
7 VII B |
8 VIII B |
9 VIII B |
10 VIII B |
11 I B |
12 II B |
13 III A |
14 IV A |
15 V A |
16 VI A |
17 VII A |
18 VIII A | |
V | |||||||||||||||||||
1 | 1 H |
2 He | |||||||||||||||||
2 | 3 Li |
4 Be |
5 B |
6 C |
7 N |
8 O |
9 F |
10 Ne | |||||||||||
3 | 11 Na |
12 Mg |
13 Al |
14 Si |
15 P |
16 S |
17 Cl |
18 Ar | |||||||||||
4 | 19 K |
20 Ca |
21 Sc |
22 Ti |
23 V |
24 Cr |
25 Mn |
26 Fe |
27 Co |
28 Ni |
29 Cu |
30 Zn |
31 Ga |
32 Ge |
33 As |
34 Se |
35 Br |
36 Kr | |
5 | 37 Rb |
38 Sr |
39 Y |
40 Zr |
41 Nb |
42 Mo |
43 Tc |
44 Ru |
45 Rh |
46 Pd |
47 Ag |
48 Cd |
49 In |
50 Sn |
51 Sb |
52 Te |
53 I |
54 Xe | |
6 | 55 Cs |
56 Ba |
* |
72 Hf |
73 Ta |
74 W |
75 Re |
76 Os |
77 Ir |
78 Pt |
79 Au |
80 Hg |
81 Tl |
82 Pb |
83 Bi |
84 Po |
85 At |
86 Rn | |
7 | 87 Fr |
88 Ra |
** |
104 Rf |
105 Db |
106 Sg |
107 Bh |
108 Hs |
109 Mt |
110 Ds |
111 Rg |
112 Cn |
113 Nh |
114 Fl |
115 Mc |
116 Lv |
117 Ts |
118 Og | |
* Lantànidi | 57 La |
58 Ce |
59 Pr |
60 Nd |
61 Pm |
62 Sm |
63 Eu |
64 Gd |
65 Tb |
66 Dy |
67 Ho |
68 Er |
69 Tm |
70 Yb |
71 Lu | ||||
** Atìnidi | 89 Ac |
90 Th |
91 Pa |
92 U |
93 Np |
94 Pu |
95 Am |
96 Cm |
97 Bk |
98 Cf |
99 Es |
100 Fm |
101 Md |
102 No |
103 Lr |
Metałi alcałini | Metałi alcałino-teroxi | Lantànidi | Atìnidi | Metałi de transision |
Metałi del bloco p | Semimetałi | No-metałi | Ałògeni | Gas nòbiłi |
- Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Idrògeno
- el detien schemi gràfeghi so
Controło de autorità | LCCN (EN) sh85063416 · GND (DE) 4064784-5 · BNF (FR) cb120632855 (data) · BNE (ES) XX527582 (data) · NDL (EN, JA) 00571624 |
---|