Idrògeno

2 canbiaminti in sta version i xe drio spetar ła verìfega. Ła version stàbiłe ła xe sta controłada el 26 avr 2021.


'L idrògheno o idròdzeno (dal greco antigo ὕδωρ, hydor, "aqua", e ła raìxe γεν/γον che ła signìfega "zenerar"[1]) el xe el primo ełemento chìmego de ła tabeła periòdica dei ełementi e el ga come sìnboło H e come nùmero atòmego 1.

Idrògeno drénto un contenitor de véro, iłuminà.

Al stato ełementar ghe xe idròdzeno sóto fórma de mołècoła biatòmega, H2, che a presion atmosfèrega e a tenperadura anbiénte (298 K) el xe un gas sénsa cołor, odor, vèro infiamàbiłe. L'idròdzeno el xe l'ełeménto più łixièro e più comun de tuto l'universo chel vedémo. El se cata 'ntel'acua (11,19%) e in tuti i conposti orgànisi e organismi vivénti. L'idrògeno el fa conposti co ła magior parte dei ełeménti, spéso anca par sìntexe direta. Łe stéłe łe xe in magioransa fate de idrògeno inte el stato de plasma. Sto ełeménto el xe doparà inte ła produsion de amonìaca, 'ntel'idrodzenasion dei oji vegetałi, in aeronàutega (prima inte i dirixìbiłi), come roba da bruxar alternativamente e, più de resénte, come reserva de energia inte łe batarie a conbustìbiłe.[2] Daspò el xe serà in qualche pièra, come el granito.

Caraterìsteghe

canbia
Hydrogen spectrum test

L'idrògeno el xe l'ełeménto chìmego più łixièro. El só ixòtopo più comun (pròsio) el xe fato de un sìngoło proton e de un ełetron. In condision normal de presion e tenperadura l'idrògeno el xe un gas biàtomego H2, co un pónto de bogimento de sołi 20,27 K e un pónto de fuxion de 14,02 K.

Mese a presion parécio alte, come quełe che se cata al séntro dei giganti gasóxi (Xove ad exenpio), łe mołècołe łe perde ła łora identità e ł'idrògeno el devénta un medało łìquido. Desferentemente, in condision de presion vèro basa, łe mołècołe H2 łe pol subir disociasion e se mese a radiasion de giusta frequénsa, i àtomi individuałi i pol soravìver par bastansa ténpo par èser riłevai. Nùvołe de H2 łe se fórma e łe xe sociade co ła nàsida de łe stéłe.

Sto ełeménto el xóga un róło vital inte el dar energia al'universo, traverso procesi de fuxion nuclear chei moła na granda quantità de energia drio ła smisiada de quatro àtomi de idrògeno in un de ełio.

Parché el pròsio el xe più sénplexe ełeménto chìmego, el xe stà studià da ła mecànega quantìstega in maniera profondia.

Fónte

canbia
  1. Rolla, p. 278
  2. Rolla, p. 282}


Tabeła periòdica dei ełeminti
> 1
I A
2
II A
3
III B
4
IV B
5
V B
6
VI B
7
VII B
8
VIII B
9
VIII B
10
VIII B
11
I B
12
II B
13
III A
14
IV A
15
V A
16
VI A
17
VII A
18
VIII A
V
1 1
H

2
He
2 3
Li
4
Be

5
B
6
C
7
N
8
O
9
F
10
Ne
3 11
Na
12
Mg

13
Al
14
Si
15
P
16
S
17
Cl
18
Ar
4 19
K
20
Ca
21
Sc
22
Ti
23
V
24
Cr
25
Mn
26
Fe
27
Co
28
Ni
29
Cu
30
Zn
31
Ga
32
Ge
33
As
34
Se
35
Br
36
Kr
5 37
Rb
38
Sr
39
Y
40
Zr
41
Nb
42
Mo
43
Tc
44
Ru
45
Rh
46
Pd
47
Ag
48
Cd
49
In
50
Sn
51
Sb
52
Te
53
I
54
Xe
6 55
Cs
56
Ba
*
72
Hf
73
Ta
74
W
75
Re
76
Os
77
Ir
78
Pt
79
Au
80
Hg
81
Tl
82
Pb
83
Bi
84
Po
85
At
86
Rn
7 87
Fr
88
Ra
**
104
Rf
105
Db
106
Sg
107
Bh
108
Hs
109
Mt
110
Ds
111
Rg
112
Cn
113
Nh
114
Fl
115
Mc
116
Lv
117
Ts
118
Og
 
* Lantànidi 57
La
58
Ce
59
Pr
60
Nd
61
Pm
62
Sm
63
Eu
64
Gd
65
Tb
66
Dy
67
Ho
68
Er
69
Tm
70
Yb
71
Lu
** Atìnidi 89
Ac
90
Th
91
Pa
92
U
93
Np
94
Pu
95
Am
96
Cm
97
Bk
98
Cf
99
Es
100
Fm
101
Md
102
No
103
Lr


Metałi alcałini Metałi alcałino-teroxi Lantànidi Atìnidi Metałi de transision
Metałi del bloco p Semimetałi No-metałi Ałògeni Gas nòbiłi
Controło de autoritàLCCN (ENsh85063416 · GND (DE4064784-5 · BNF (FRcb120632855 (data) · BNE (ESXX527582 (data) · NDL (ENJA00571624
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Idrògeno&oldid=1157741"