Vel'sk

Vel'sk
Вельск

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2023)	21,406 ristitud
Pind	15 km²
Pämez'	Andrei Djačkov (reduku 2023—)
Telefonkod	+7−81 836-xx-xxx
Avtokod	29
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Vel'sk (ven.: Вельск) om Venäman lidn Arhangel'skan agjan suves. Se om Vel'skan rajonan i lidnankundan administrativine keskuz da üks'jäine lidn.

Istorii

Eländpunkt mainitase kirjutadud purtkiš ezmäižen kerdan vl 1137 kuti Velin pagast (ven.: Вельский погост) — jumalankodin andan keradandsija, nimitihe Vel'-jogen mödhe. Vl 1780 anttihe sile lidnan statusad. Vozil 1796−1929 mülüi Vologdan gubernijha.

Vel'skan ižandusen päsarakod oma mecan ümbriradmine, mechimii, sömtegimišt (leibänkombinat, lihakombinat, maidtegim, limonadan i jondveden pästand). Asfal'tbetontegim radab. Vel'skan LEK:an poltuz om londuseline gaz. Ende lindfabrik radoi mugažo (paloi vl 2015). «Gordost' Pomor'ja»-hebonvoibištelendad mändas läz lidnad joga vodel.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Vag-jogen hural randal tobjan palan, sen huran Vel'-ližajogen lanktendan sijas (ven.: Вель 223 km pitte), Vel'-jogen oiktal randal. Vel'sk seižub 90 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Matkad Arhangel'skhasai om 395 km pohjoižhe orhal vai 505 km «Holmogorad»-avtotedme (M8). Lähembaižed lidnad oma Nändom 120 km lodeheze orhal vai 200 km avtotedme i Tot'm 128 km suvhe orhal, järedad lidnad — Vologd, matkad sihesai om 250 km suvipäivlaskmha avtotedme, i Kotlas (266 km päivnouzmha raudtedme, 410 km avtotedme).

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz +2,7 C°, kezakun-elokun +14,4..+17,3 C°, tal'vkun-uhokun −9,5..−12,4 C°. Ekstremumad oma −44,5 C° (viluku) i +35,6 C° (kezaku-eloku). Kezaaigan minimum om −2,7 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +9,4 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus vaiše (minimum om +1,6 C°). Paneb sadegid 645 mm vodes, enamba kezakus-sügüz'kus (65..79 mm kus), vähemba tal'vkus-keväz'kus (35..41 mm kus). Il'man keskmäine vozne relätivine nepsuz om 77,7 %.

Tobmuz

Kaik kaks' küläd da raudtestancii mülüdas lidnankundha Vel'skan ližaks. Lidnankundan pind om 26,5 km².

Lidnankundan tobmuden pämez' om sen Administracijan pämez'. Edeližed lidnan Administracijan pämehed oma Mihail Svitolin (Михаил Свитолин, vn 2023 semendku-reduku), Dmitrii Ježov (sulaku 2018 — semendku 2023), Igor' Rogozin (2014 — sulaku 2018). Lidnankundan käskusenandai tobmuz om Deputatoiden nevondkund.

Eläjad

Vl 1913 lidnan eläjiden lugu oli koume tuhad ristituid. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 23 885 ristitud, lidnankundan — 24 366 ristitud, vn 2021 lidnan — 21 613 ristitud. Kaik 22 776 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 25..26 tuhad eläjid vll 1989−2009 (26 800 rist. vl 1992).

Ortodoksižen hristanuskondan kaks' pühäpertid oma avaitud lidnas: Jumalanmaman Emäganpäivän jumalanpert' (saudihe vll 1793−1796) kaumžomal, ph. Kirill Vel'skalaižen puine časoun' (om letud vll 2009−2010), mugažo Spasan Toižetamižen päjumalanpert' (1898−1913) om kaičenus i kävutase kul'turkeskuseks.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma kaks'toštkümne nimitadud i nomeruidud päivkodid (nomer 1, 3, 6, 11, 20, 22, 27, 30, 43, 47, 60, 61; kaik ned oma alištadud školoile gruppoidme), nell' keskškolad (nomer 1, 2, 3, 92), gimnazii (nomer 4), ehtal'ne škol, lapsiden sädamižen pert', čomamahtoiden škol, sportškol. Vel'skan maižandusen tehnikum i industrialiž-ekonomine kolledž oma lidnan professionaližen opendusen aluzkundoikš.

Transport

Avtobusad (viž maršrutad) oma kundaližeks transportaks lidnas. Ühtennimine raudtestancii radab «Konoš — Kotlas»-raudtekeskustal. Vologd — Arhangel'sk avtote (M8) ümbärdab lidnad päivlaskmaspäi.

Lendimport sijadase nelläs kilometras suvhe lidnaspäi, rekonstrukcii mäneb vspäi 2018, kävutadas sidä sanitarižaviacijan täht vaiše.

Galerei

• 
  Vel'skan kodirandantedištandmuzei öližel aigal (2021)
• 
  Jumalanmaman Emäganpäivän pühäpert' lidnan kaumžomas, vn 2018 nägu
• 
  «Dodo Picca»-restoran (2016)
• 
  Raudtesildan nägu avtotesildaspäi Vag-joges päliči vl 2005
• 
  Vel'sk-päraudtestancijan sauvuz vl 2010

Irdkosketused

• Lidnankundan tobmuden sait (velskoe-r29.gosweb.gosuslugi.ru). (ven.)
• Lidnan da rajonan turizman sait (vizitvelsk.ru). (ven.)
• Lidnan da ümbrišton informacine portal (вельск.рф). (ven.)