Odense
Thành phố Odense (tiếng Đan Mạch, phát âm: [ˈoð̞ˀn̩sə] ⓘ) là thành phố lớn thứ ba của Đan Mạch (sau Copenhagen và Aarhus). Tên Odense phái sinh từ Odin, tên một vị thần trong thần thoại Bắc Âu.
| Odense | |
| Thành phố | |
 Nhà thờ chính tòa thánh Knud
| |
| Quốc gia | Đan Mạch |
|---|---|
| Vùng | Vùng Nam Đan Mạch |
| Thị xã | Thị xã Odense |
| Vị trí | Flakhaven |
| - tọa độ | 55°23′45,48″B 10°23′18,73″Đ / 55,38333°B 10,38333°Đ |
| Dân số | 158,163 (2008) |
| Đề cập lần đầu | 988 |
| - Hiến chương thành phố | 1355 |
| - Đô thị hiện tại | 1970 |
| Múi giờ | CET (UTC+1) |
| - Giờ mùa hè | CEST (UTC+2) |
| Mã bưu chính | 5000, 5100, 5200, 5210, 5220, 5230, 5240, 5250, 5260, 5270 |
  Odense tại Đan Mạch | |
| Website: www.odense.dk | |
Odense có diện tích là 306 km² với 158.163 cư dân (ngày 1.1.2008), và là thành phố chính của đảo Fyn, đồng thời cũng là trụ sở của Thị xã Odense. Nhà ga xe lửa của thành phố nối giao thông đường sắt giữa Copenhagen với bán đảo Jutland.
Sau khi Đan Mạch xây Cầu Storebælt thay thế cho tàu phà qua Eo biển Storebælt, thì việc giao thông giữa Odense và Copenhagen rất thuận lợi và được rút ngắn thời gian rất nhiều.
Odense cũng là nơi đặt trụ sở của trường Đại học Nam Đan Mạch, và đài TV2 của Đan Mạch.
Thành phố cũng có 1 sân bay nhỏ Sân bay Odense nằm ở bắc - tây bắc thành phố khoảng 10 km.
Lịch sử
sửaOdense (từ chữ Odins Vi = "nơi thiêng liêng của thần Odin") là một trong các thành phố lâu đời nhất của Đan Mạch. Năm 1988, thành phố đã tổ chức mừng sinh nhật thứ 1.000 của mình bằng việc trồng 1 rừng cây, gọi là Rừng 1.000 tuổi (Tusindårsskoven).
Trong thế kỷ 16, thành phố đã là nơi hội họp của nhiều nghị viện và cho tới năm 1805 là trụ sở của Hội đồng tỉnh Fyn.
Trước khi có Cuộc cách mạng công nghệ Đan Mạch, Odense là thành phố lớn thứ nhì, nhưng nay đứng sau thành phố Aarhus.
Khí hậu
sửa| Dữ liệu khí hậu của Odense (1971–2000) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Năm |
| Cao kỉ lục °C (°F) | 11.2 (52.2) |
13.4 (56.1) |
18.5 (65.3) |
27.4 (81.3) |
28.8 (83.8) |
31.6 (88.9) |
33.4 (92.1) |
33.6 (92.5) |
27.7 (81.9) |
23.0 (73.4) |
15.8 (60.4) |
12.4 (54.3) |
33.6 (92.5) |
| Trung bình ngày tối đa °C (°F) | 3.1 (37.6) |
3.3 (37.9) |
6.1 (43.0) |
10.7 (51.3) |
16.0 (60.8) |
19.2 (66.6) |
21.3 (70.3) |
21.4 (70.5) |
16.9 (62.4) |
12.3 (54.1) |
7.4 (45.3) |
4.5 (40.1) |
11.9 (53.4) |
| Trung bình ngày °C (°F) | 1.0 (33.8) |
1.1 (34.0) |
3.1 (37.6) |
6.6 (43.9) |
11.6 (52.9) |
14.7 (58.5) |
16.6 (61.9) |
16.5 (61.7) |
13.0 (55.4) |
9.2 (48.6) |
5.1 (41.2) |
2.5 (36.5) |
8.4 (47.1) |
| Tối thiểu trung bình ngày °C (°F) | −1.5 (29.3) |
−1.4 (29.5) |
0.1 (32.2) |
2.5 (36.5) |
6.7 (44.1) |
9.9 (49.8) |
11.7 (53.1) |
11.5 (52.7) |
8.9 (48.0) |
5.8 (42.4) |
2.4 (36.3) |
0.2 (32.4) |
4.7 (40.5) |
| Thấp kỉ lục °C (°F) | −21.6 (−6.9) |
−20.0 (−4.0) |
−14.9 (5.2) |
−5.3 (22.5) |
−2.0 (28.4) |
1.7 (35.1) |
3.6 (38.5) |
4.2 (39.6) |
−1.4 (29.5) |
−4.1 (24.6) |
−16.2 (2.8) |
−20.0 (−4.0) |
−21.6 (−6.9) |
| Lượng Giáng thủy trung bình mm (inches) | 48.5 (1.91) |
30.1 (1.19) |
39.6 (1.56) |
32.4 (1.28) |
41.1 (1.62) |
50.6 (1.99) |
50.0 (1.97) |
52.7 (2.07) |
56.7 (2.23) |
58.1 (2.29) |
53.3 (2.10) |
47.7 (1.88) |
560.9 (22.08) |
| Số ngày giáng thủy trung bình (≥ 0.1 mm) | 16.4 | 12.7 | 14.7 | 11.8 | 11.0 | 12.4 | 12.4 | 12.7 | 14.8 | 15.8 | 16.7 | 16.5 | 168.0 |
| Số ngày tuyết rơi trung bình | 6.0 | 4.4 | 3.9 | 1.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 1.6 | 3.3 | 20.9 |
| Độ ẩm tương đối trung bình (%) | 88 | 87 | 84 | 76 | 73 | 74 | 74 | 74 | 80 | 83 | 87 | 88 | 81 |
| Nguồn: Danish Meteorological Institute (độ ẩm 1961–1990)[1][2] | |||||||||||||
Các nhân vật nổi tiếng
sửa- Nhà văn nổi tiếng thế giới Hans Christian Andersen sinh tại Odense ngày 2.4.1805. Một ngôi nhà ở cổ thành đã được dùng làm nhà bảo tàng với bộ sưu tập lớn các tác phẩm cùng các vật dụng của ông ta. Cả ngôi nhà mà ông ta sinh sống thuở thiếu thời cũng trở thành nhà bảo tàng.
- Nhà soạn nhạc cổ điển Carl Nielsen cũng sinh gần Odense, và thành phố cũng có 1 nhà bảo tàng dành riêng cho ông ta.
- Vua Knud IV cũng gọi là thánh Knud (khoảng 1043 - 17.7.1086), sinh tại đây và khi chết được chôn trong Nhà thờ chính tòa của thành phố cũng mang tên ông.
- Kỹ nghệ gia kiêm chủ ngân hàng Carl Frederik Tietgen sinh tại Odense ngày 19.3.1829. Ông ta là người sáng lập ngân hàng tư đầu tiên ở Đan Mạch (Private Bank, nay là Nordea) và một số công ty sản xuất kinh doanh lớn, trong đó có DFDS, B&W, Danisco, và Tuborg.
- Kỹ nghệ gia Thomas B. Thrige sinh tại Odense ngày 5.5.1866.
- Diễn viên Ove Sprogøe (21.12.1919 - 14.9.2004), cũng là người Odense, nay có 1 quảng trường ở trung tâm thành phố mang tên ông ta.
- Caroline Wozniacki (sinh 11 tháng 7 năm 1990) là một nữ vận động viên quần vợt nổi tiếng
Thống kê dân số
sửaDân số thành phố Odense theo Thống kê của Đan Mạch:
| Năm | Dân số | Năm | Dân số |
|---|---|---|---|
| 1976[3] | 138.348 | 1999 | 144.940 |
| 1981 | 136.646 | 2000 | 145.062 |
| 1986 | 137.286 | 2001 | 144.849 |
| 1989 | 138.339 | 2002 | 144.636 |
| 1990 | 138.986 | 2003 | 145.374 |
| 1992 | 140.886 | 2004 | 145.554 |
| 1994 | 143.029 | 2006[4] | 152.060 |
| 1996 | 144.518 | 2007 | 158.453 |
| 1997 | 145.354 | 2008 | 158.163 |
| 1998 | 145.296 | 2009 | - |
Các thành phố kết nghĩa
sửa
Brno, Cộng hòa Séc
Columbus, Ohio, Hoa Kỳ
Funabashi, Chiba, Nhật Bản
Groningen, Hà Lan
Iksan, Bắc Jeolla, Hàn Quốc
İzmir, Thổ Nhĩ Kỳ
Katowice, Ba Lan
Kaunas, Litva
Kyiv, Ukraina
Klaksvík, Quần đảo Faroe
Kópavogur, Iceland
Norrköping, Thụy Điển- Östersund, Thụy Điển
Petah Tikva, Israel
Schwerin, Mecklenburg-Western Pomerania, Đức
Thiệu Hưng, Chiết Giang, Trung Quốc
St Albans, Hertfordshire, Vương quốc Anh
Tampere, Phần Lan
Trondheim, Na Uy
Upernavik, Greenland
Vinh, Việt Nam
Tham khảo
sửa- ^ “Danish Climatological Normals 1971–2000 for selected stations” (PDF) (bằng tiếng Anh). Danish Meteorological Institute. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2015.
- ^ “Observed Air Temperature, Humidity, Pressure, Cloud Cover and Weather in Denmark with Climatological Standard Normals, 1961–90” (PDF) (bằng tiếng Anh). Danish Meteorological Institute. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2015.
- ^ Statistics Denmark tabel BEF4A 1976-2004
- ^ Statistics Denmark tabel BEF44 2006-
Thư mục
sửa- Andersen, Jesper H.; Conley, Daniel J. (30 tháng 5 năm 2010). Eutrophication in Coastal Ecosystems: Towards better understanding and management strategies. Springer. ISBN 978-90-481-3385-7.
- Bain, Carolyn; Booth, Michael; Parnell, Fran (2008). Denmark. Lonely Planet. ISBN 978-1-74104-669-4.
- Booth, Michael (1 tháng 1 năm 2003). Time Out Copenhagen. Penguin Group USA. ISBN 978-0-14-100839-4.
- Baedeker, Jarrold; Press, Jarrold (1 tháng 5 năm 1990). Baedeker's rail guide to Europe. Prentice Hall Pr. ISBN 978-0-13-055971-5.
- Griffes. Baltic Sea (Southern Part). ProStar Publications. ISBN 978-1-57785-762-4.
- Harding, Paul (2009). Scandinavian Europe. Lonely Planet. ISBN 978-1-74104-928-2.
- Larson, Laurence Marcellus (2014). Canute the Great The Rise of Danish Imperialism during the Viking Age. Bookpubber.[liên kết hỏng]
- Lauridsen, John T. (2007). Over stregen – under besættelsen (bằng tiếng Đan Mạch). Gyldendal A/S. ISBN 978-87-02-05199-5.
- Renouf, Norman (2003). Copenhagen and the Best of Denmark Alive!. Hunter Publishing. ISBN 978-1-58843-355-8.
- Thestrup, Poul; Andersen, Dorrit; Oxenvad, Niels (1986). Odense bys historie. Mod bedre tider. Odense 1789–1868 [History of the city of Odense. Towards better times. Odense 1789–1868] (bằng tiếng Đan Mạch). Odense Universitetsforlag. ISBN 978-87-7492-610-8.
Liên kết ngoài
sửa
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Odense.
- Odense - Thành phố của Hans Christian Andersen Lưu trữ 2007-09-13 tại Wayback Machine
- Thành phố Odense Lưu trữ 2015-10-23 tại Wayback Machine
- Nhà bảo tàng thành phố Odense
- Dàn nhạc giao hưởng Odense
- Vườn thú Odense
- Xưởng đóng tàu thép Odense
- Nhà máy bia Albani
- VisitOdense
- Odense Kort Fortalt Lưu trữ 2006-07-14 tại Wayback Machine - Thông tin về các nơi lịch sử văn hóa chọn lọc
- Kortservice over Odense Lưu trữ 2007-08-14 tại Wayback Machine
- "Eventyrlige Odense eller Lille København" năm 1805 Lưu trữ 2008-06-06 tại Wayback Machine
- Dansk Center for Byhistorie - Odense