Coraedje (powinme)

Coraedje (Coradje), c' est on long powinme sicrît pa Charles Bentz e 1985 ey eplaidî divins l' ramexhnêye di tecses e walon do minme no e 1988.

Li tite do powinme divénrè l' tite d' on live do minme sicrijheu

Tinme

C' est li spoûle d' on cinsî ki fwait tos les ovraedjes k' i fåt po fé crexhe ene bele dinrêye d' awousse. Mins i ploût a rlaye di blouke des djoûs et des radjoûs å long. Al fén, i n' ragregnrè rén di s' tchamp. Mins i racmince a tcherwer po l' anêye d' après.

Creyåcion

Li 9 di djun 1985, l' Alliance Agricole preye li minisse di l' Agricoûteure d' adon, Paul De Keersmaeker, a ene fiesse pol rimerciyî d' aveur fwait awè des subzides ås cinsîs k' avént pierdou leu-z awousse e 1984. Li rçuvaedje si tna a Rondu.

C' est la k' on scolî vina diclåmer l' powinme pol prumî côp divant totes les djins.

C' est adon k' aspita l' idêye di ramexhner les scrîts da Tchåle Bense e-n on live ki mousrè foû e 1988.

Mezeure des vers

C' est do ût-pîtaedje maxhî avou des vers di shijh pîs.

Mins, pacô, gn a eto dijh, nouv, des set et minme des cénk sillabes, çou ki dzanoye li schoûteu.

Cotoû do scrijhaedje

C' est l' fén d' esté 1984, la k' i n' a nén låtchî d' ploure, adon k' l' awousse esteut tårdou dins ene pårteye di l' Årdene. Tos les dveres end ont stî fotous.

Loukîz a : l' pådje di l' anêye 1984.

Tcheriaedje di l' arimé

Li cinsî a dins l' idêye di fé del bele ovraedje:

On cinsî aveut decidé

Di fé di s' tere on bea boket.

Po-z ataker, il moenne a l' ansene so s' boket et mete les ecråxhes k' i fåt:

Di l' ansene, des ecråxhes, çou k' vos vlîz

I nd aveut metou sins cawyî.

Adon, el va cmincî pa îrper po råyî les pånes evoye:

Les îpes avént passé et rpassé

Totes les pånes, totes les pires

Estént å trô del viye cårire.

Pu semer:

Nosse cinsî, adon, aveut tchoezi

Les pu belès sminces do martchî

Et dvins s' tere, k' elzès rawårdéve

Els aveut catchî, on djoû, al vesprêye.

Adon, c' est tote li spoûle do crexhaedje del dinrêye, ki s' diswalpêye å pair des ponces.

Il est vraiy k' el tins sierveut bén

Li plouve et l' solea s' replaecént.

(…)

El solea fwait si ovraedje

Li dinrêye est boune pol mexhnaedje.

Mins l' arivêye d' ene longue termene di plouve va fé awè ene coûte djoye å cinsî:

Mins vo n' la-t i nén, tot d' on côp,

Ki l' måva tins arive come on fô.

(…)

Nosse cinsî saye, etur deus walêyes

Di schaper çki dmeure di s' dinrêye.

C' est del nichté, ça n' våt pus rén;

Minme les poyes n' è vlèt nén.

(…)

Adon, les bresses côpés pa tant d' måleur,

Nosse cinsî sondje a tote li souweur

K' il a dné a s' tere.

Mins l' ome riprind coraedje, et vo l' la ki s' rimete a l' ovraedje.

I ratake, après aveur disbleyé l' terén,

A tcherwer come s' i gn aveut rén.

Li powinme finixh pa ene morålité:

Kéne luçon por vos, mes efants!

Cwand ça n' va pus,

K' i vs shonne ki tot est pierdou,

Fijhoz come nosse bråve cinsî.

(…)

Riprindoz vosse coraedje a deus mwins;

Et sondjîz k' ça irè mî dmwin.

Hårdêye difoûtrinne

Tecse di l' arimé (so l' Aberteke)