Gaston Libiestreye e walon

Coviete

Gaston l° 10, c' est ene binde d' imådjes ki avou Gaston Lagaffe (Gaston L' Biestreye) ratourné e walon pa Yannick Bauthière e 2007.

ISBN 978-2-914855-43-3

Gn a yeu des ôtes ratournaedjes ezès walons coinreces (Lidje, Nameur, Tchålerwè) e 2023 (albom [[Flotches, biestreyes et boletes (live d' imådjes)|Flotches, biestreyes et boletes).

Mwaissès dnêyes

I fourit eplaidî pa Yoran Embanner, e minme tins dins ene setinne di "ptits lingaedjes".

Il a vudî a 5.000 egzimplaires, inte di zels, 4000 pol martchî del Walonreye. Pår el Walonreye, il a stî cossemé pås Noer Dessén.

Gn a la cwarante fåves, nén pikêyes des viers, ratournêyes e walon (et rashiowes e scrijhaedje rifondou).

Al copete do martchî, gn a cwate pådjes a môde di djournå, k' el tite, c' est "Li ptit monde do biestreyofone". Ça raconte çou k' ariva a l' instrumint k' el Gaston a adjinçné, on pô come les 40 Molons.

Li live esta cnoxhou long et lådje el Walonreye, pask' il a stî prezinté å djournå televizé do 9 di setimbe 2007, et dmorer sacwants djoûs sol waibe di Vivacité.

Stampaedje des persounaedjes

Pa sacwants uzaedjes linwistikes, on pout adviner li provnance djeyografike des copleus da Libiestreye.

• Lu-minme (Gaston Lagaffe dins l' mwaisse copeye), subtil come on molon dins del farene, est, come di djusse on Namurwès : i dit "vaici", "vaila".
• Li boss di mon Dupuis, Nakelmaker, come di djusse, c' est on Carolo.
• Li Tchîf, Purnale, est …
• Lifel, el copleu da Gaston, c' est on Lidjwès.

Li walon då Gaston 10

Li ratourneu, c' est on raprindisse ki s' a-st enondé dins ci albom la sins waire d' aspalaedje di des "vîs scrijheus". Pol rashiaedje e rfondou, il a yeu sacwants côps di spale da Pablo Sarachaga (mins ki n' a nén rlî tote l' ouve).

Li rzultat n' est nén må, veyanmint çou k' on-z a dit enawaire.

Adjinçnaedjes di fråze

beas adjinçnaedjes

• aidant viebe "awè" avou les viebes di mouvmint

Dji dvreu ddja awè arivé dispu on cwårt d' eure (p. 36)

adjinçnaedjes flotchreces

• "pupont" est eployî estô di "pus"

Dji n' pou pus drovi ciste …RRAAA (p. 19).

Ça fwait on ptit tind ki nos n' avans pus djåzé di ci instrumint d' muzike la… (p. 24).

Dji n' a pus k' ene solucion (p. 36)

Motlî

Beas mots walons

Dji n' a pus k' ene solucion, li pus disbåtchante (p. 36)

Dji n' bodje nén si les moxhons n' sont nén la, ambedeus (p. 36)

D' efet (fr effectivement), li nive est aspirêye, ey intere pa les trôs do tchåfaedje (p. 19).

Riwalonijhaedjes interessants

enierver I cminçnut a m' enierver, Purnale et les ôtes.

Calcaedjes do francès

elle est monstruweuse (on pôreut replaecî pa ene fråze avou on no : "c' est on vraiy monse").

elle est enôrme (elle est nouzome).

Sitindaedje di sinse

"crepe" po ene pitite måjhon po sognî les oujheas.

Rifondaedje a ratuzer

djaeye est scrît "gaeye". La, li "Gaston" a permetou di raparfondi l' cayet, et vey k' i gn aveut di l' astoca po scrire "gaeye".

moussî / muchî (ôte dobe rifondowe) est scrît "mouchî".

Difoûtrinnes hårdêyes

• Prezintaedje di l' albom l°10 e walon, dins Ardenne Magazine
• Videyo d' on lijheu "ordinaire" ki lét ene pådje do live