Sosyal Refahın Tesisinde Bilim Insanının Rolu

2017

Tarihin her doneminde egitimin gelistigi ulkelerde bilimin; bilimin gelistigi ulkelerde de egitimin gelistigi inkâr edilemez bir gercektir. Birbirini karsilikli olarak besleyen bu iki olgu, gunumuz toplumlarinin dunyada soz sahibi olabilmelerinde onemli bir rol oynamaktadir. Bu nedenle ders kitaplarinda cocuklarin bilime olan ilgi ve merakini artiracak ve onlara rol model olacak bilim adamlarina ve onlarin yaptiklari ilmi arastirmalara yer verilip verilmedigi ya da ne kadar yer verildigi onemlidir. Bu arastirmanin amaci da sosyal bilgiler dersinde bilim adamlarina nasil ve ne kadar yer verildiginin ortaya cikarilmasidir. Bu amac dogrultusunda sosyal bilgiler dersi ogretim programi ve sosyal bilgiler ders kitaplari incelenmistir. Arastirmadan elde edilen sonuclara gore, 4,5,6 ve 7. Sinif sosyal bilgiler ders/ calisma kitaplarinda adi gecen bilim adamlarindan cogunun bati medeniyetine mensup oldugu, Turk-Islam medeniyetine mensup olanlarin genelde sosyal bilimler alaninda calisma yapm...

TURAN-SAM, 2018

Bilim tarihinde Uluğ Bey rasathanesi olarak da bilinen Semerkand Rasathanesi bilim tarihinde önemi bir yere sahiptir. Gerek rasathanede kullanılan aletler gerekse yapılan gözlemlere ve geleneksel teorilere dayalı kaleme alınmış Uluğ Bey Zîci, İslam dünyasındaki bilimsel gelişmeleri anlama açısından önem taşımaktadır. Uluğ Bey devrindeki astronomi ile ilgili bilimsel faaliyetler bilimsel bir devrim niteliğinde değildir. Ancak yıldızların tesbitindeki özen ve takvim hesaplarındaki dakiklikler göz önünde bulundurulduğunda kayda değer bilimsel katkıların sağlandığı söz konusudur. Bu çalışmada Semerkand Rasathanesi’nin İslam medeniyetindeki yeri ve önemi bilim ve düşünce ekseninde tartışılacaktır.

Yuksekogretim Dergisi, 2014

The university and the scientist ‹smail Hakk› Ayd›n ‹stanbul Ayd›n Üniversitesi, ‹stanbul Görüfl / Viewpoint www.yuksekogretim.org Bu makalede, Türkiye'deki üniversite, bilim, bilim insan›, akademik unvanlar ve pozisyonlar hususundaki kiflisel düflüncelerim tart›fl›lm›flt›r.

Noktasız Dergi, 2020

Hepimiz günlük sıkıntılar ile boğuştuğumuz süreç içerisinden üretmek yerine tamamen günü kurtarma odaklı hayatlara hapsolduk. Bu zamanlar içerisinde de bilim dünyasında durum pek farklı değildi. Çünkü bilim insanları üretmek yerine tamamen kazançları ve tutulan tasmalara göre hareket edilmek zorunda bırakılıyor. Halbuki ufku açık ve parlak fikirlere sahip olan bu aydın kesim tam olarak üretimin yolları tıkalı olduğu nedeniyle kendilerini kısıtlamak zorunda kaldılar. Halbuki bilim, bizlerin dünyasına yön veren, bazen haftalar bazen de yıllar süren hatta nesiller süren araştırmalardan ve emeklerden ibaretti. Yalnız keşfetmekte değildir bilim aynı zamanda üreterek bizden sonra gelecek olan genç nesle olabildiğince kaynak ve bilgi ile yollarını aydınlatmak gerekmektir. Fakat keşif yapmak için adanan hayatların günümüzde bu şekilde prangalanması fildişi kulelerinin ne kadar değerli ve gerekli olduğunu göstermekte bize.

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

İlim ve fikir adamı olarak İslam bilim ve felsefesine dair eserler bırakan, siyasetçi olarak Cumhuriyet döneminde başbakanlık yapan Mehmet Şemseddin Günaltay (1883-1961) ülkemizin mümtaz isimlerinden biridir. Daha çok tarihçi ve siyasetçi kimliği ile bilinen Günaltay'ın eserleri incelediğinde mensubu olduğu uygarlık çevresinin yani İslam Dünyası'nın bilim ve felsefe tarihiyle ilgili tafsilatlı araştırmalar yaptığı görülmektedir. Bu makalede Günaltay'ın Türk- İslam bilim tarihçiliği açısından değerlendirilmesi yapıldı ve onun tarih araştırmaları literatürüne bilim tarihi yazımını da eklediği saptandı.

EL-CEZERİ’NİN YAŞADIĞI ARTUKLU SARAYI’NIN BİLİM TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ, 2019

El- Cezeri’nin Yaşadığı Artuklu Sarayı’nın Bilim Tarihi Açısından Önemi adlı bu çalışma kapsamında öncellikle Bedi’üz- Zaman Ebû’l-İzz İsma’il bin er Rezzâz El-Cezeri hakkında bilgi verilecektir. Daha sonra El- Cezeri’nin yaşadığı, çalışmalarını yaptığı ve El-Câmi‘ Beyne’l-İlm ve’l-‘Ameli’n-Nâfi fî Sınaâti’l-Hiyel” (Makine Yapımında Yararlı Bilgiler ve Uygulamalar) adlı eserini yazdığı Artuklu Sarayı hakkında bilgi verilecektir. Sarayın plan şeması, mimarisi ve süsleme özellikleri anlatılacak, ardından sarayın bilim tarihi açısındaki önemi vurgulanacaktır. Çalışmanın son kısmında El- Cezeri tarafından tasarlanan robotlar hakkında kısa bilgi verilecek ve özellikle El- Cezeri’nin yaptığı Artuklu Sarayı kapısı hakkında bilgi verilecektir. Bugünkü Diyarbakır’da ve eskinin Amid şehrinin kalbinde bulunan Artuklu Sarayı planı, mimari özellikleri, süsleme özellikleri, çini ve mozaik bezemeleri bakımından mimarlık tarihi açısından önem arz etmektedir. Yapı El- Cezeri gibi büyük bir İslam alimi ve mucidinin yetiştiği mekan olması açısından İslam Medeniyetinde önem arz etmektedir. Diyarbakır Artuklu Sarayı dünyada ilk robotların yapıldığı yer olması, sibernetik, robotik, otomasyon ve bilgisayar sisteminin temellerinin El-Cezeri tarafından atıldığı bir mekân olması açısından bilim tarihi açısından önem arz etmektedir.

Çalışmamızda ortaöğretim öğrencilerinin sözde bilim ve bilime olan inanış ve bilgilerini ölçmek amaçlanmıştır. Projede öğrencilerin bilimsel yönteme, sözde bilime, bilim-sözde bilim ayrımına ve sözde bilimsel inanışlara yönelik bilgilerinin; cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü, yerleşim yeri ve sosyo-ekonomik düzeyi değişkenlerine göre değişip değişmediğinin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Araştırmamızda açıklayıcı araştırma modeli kullanılmış, çalışmaya literatür taraması yapılarak başlanmıştır. Çalışmada Ezgi Kirman ÇETİNKAYA tarafından Türkçeye kazandırılmış “Bilim-Sözde Bilim Ayrımı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma evreni olarak Samsun İlkadım ilçesinde bulunan her okul türünden birer okul olmak üzere altı okul belirlenmiş, toplamda 478 ortaöğretim öğrencisi katılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, SPSS programına girilip, standart sapma, t-testi, ANOVA testi ve korelasyon testi uygulanarak bulgulara ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarından birkaçını şu şekilde sıralayabiliriz: Genel olarak öğrencilerin bilimsel yönteme ve bilim-sözde bilim ayrımına yönelik bilgileri düşüktür. Kızların bilimsel yönteme yönelik bilgileri istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde yüksektir. Öğrencilerin bilimsel yönteme yönelik bilgileri sınıf düzeyi, yerleşim yeri ve sosyo ekonomik durum değişkenlerinde değişiklik göstermezken, okul türü değişkeninde göstermektedir. Fen Lisesi öğrencilerinin bilime ve sözde bilime yönelik bilgileri diğer bütün okul türlerinden istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde daha yüksektir. Çalışmamız nicel bir çalışma olma özelliğini taşıdığından nitel bir çalışmayla desteklenmesi önerilmektedir. Fen ve Sosyal Bilimler Lisesi haricindeki okul türlerindeki öğrencilerin bilime yönelik ilgi ve bilgilerinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Çalışmamızın sonuçları, Ortaöğretim Genel Müdürlüğüne ve araştırma yapılan okulların müdürlüklerine elektronik posta yoluyla iletilmiştir.

Siyer Araştırmaları Dergisi , 2017

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 2016

Bilimin kimliği, deney ve gözlemlerle ortaya atılan argümanların, akıl ve mantık çerçevesinde; sistemli, analitik ve tutarlı bir şekilde disipline edilmesiyle oluşmuştur. Bu bağlamda, bilimin paradigmaları, kaynağını ve objesini, evrenden alır. Doğanın esrarengiz büyüsünü ve düzenini, anlamak ve anlamlandırmak isteyen insanoğlu, kozmosa, teorik ve pratik yollardan ulaşmaya çalışmıştır. Tarihin ilk çağlarından günümüze kadar, insanoğlu bilimle birlikte sürekli olarak doğaya müdahale etmiştir. İlk zamanlarda, bir araç olarak kullandığı doğayı, zamanla hâkim olmak istediği bir hedef olarak görmeye başlamıştır. Çünkü insanoğlu, hep daha iyisini istemiş ve en mükemmele ulaşmayı arzulamıştır. Bu nedenle, zekasıyla alternatif çözümler üreterek, bilim ve teknolojide spesifik bir alan oluşturmuştur. Evreni anlamak ve anlamlandırmak için, doğal âlemi; bilimsel, deneysel ve olgusal yönüne indirgemeye çalışmıştır. Şöyle ki; bilimin ilerlemesi ve gelişmesi için, olgular dünyası yani evren şarttır. Bu bağlamda; insan, bilim ve evren, her daim sürekli bir ilişki içindedir. Her ilişkide olduğu gibi, bu kavramlar arasında da devamlı bir uyuşma ve çatışma mevcuttur. Bu durum da, aralarındaki döngünün devamlılığını sağlamaktadır. Kısacası; bilim, evrene her zaman müdahale etmiştir. Bu süreç, bazen olumlu bazen de olumsuz bir tavır sergiler. Geçmişten günümüze kadar olan bu zaman diliminde bilim, değişimi ve gelişimi açısından, hem insanoğluna hem de doğaya etki etmiştir.