Akten van de Brabantse Rekenkamer in Brussel 1478-1647

DE BRABANTSE REKENKAMER TE BRUSSEL Akten afgegeven door de Rekenkamer met betrekking tot noordelijk Brabant 1478 - 1647 o.a. erfenissen van bastaarden exploitatie van wind- en water- en rosmolens bouwvergunningen (met name in ’s-Hertogenbosch) benoemingen van ambtenaren verlof tot verkoop gemeyntegronden muntslag beheer geconfisqueerde goederen (met name die van de prins van Oranje) door Ton Kappelhof eerste versie 1996 bewerkt in april 2024 Summary Summaries of 369 documents about the northern part of the duchy of Brabant. This part with the cities of 's-Hertogenbosch, Breda, Bergen op Zoom and Grave was ceded to the Dutch Republic by the Treaty of Munster in 1648. The documents are to be found in the archive of the Brabant Audit Office (‘Rekenkamer’) in the General State Archive in Brussels. They cover the period 1478-1647. The Office administered the possessions of the duke of Brabant. The acts deal with a great variety of subjects among which permissions to sell part of commons, to build houses and other objects in the city of ’s-Hertogenbosch and to erect wind- and watermills and mills driven by horses. We also find leases of the right of fishing and hunting and appointments of civil servants. The duke was entitled to the inheritance of people whose father was unknown. This right was redeemed by the steward of the duke having his office in 's-Hertogenbosch. Text in Dutch. Edition April 2024. INHOUDSOPGAVE inv. nr. aantal blz. periode 292 6 1478-1505 293 10 1506-1518 294 14 1527-1540 295 17 1542-1558 297 19 1561-1574 301 22 1574-1579 300 27 1582-1586 302 29 1587-1595 303 34 1596-1600 304 40 1600-1604 305 44 1604-1611 306 46 1611-1612 307 49 1612-1613 308 52 1614 309 55 1615-1616 311 60 1617 312 62 1618 313 64 1619 314 67 1620 316 69 1621 317 71 1622 318 73 1623 319 74 1624 320 75 1625 321 76 1626 322 77 1627 323 78 1628 324 80 1629 326 83 1631 328 85 1633 329 86 1637-1638 330 87 1636 331 87 1634 332 88 1639-1642 333 90 1643 334 92 1644-1645 335 94 1646-1647 Inleiding Op initiatief van de Kring van Archivarissen in Noord-Brabant werden in de jaren negentig van de vorige eeuw documenten uit het Algemeen Rijksarchief te Brussel verfilmd. Een groot deel daarvan is afkomstig uit het archief van de Brabantse Rekenkamer in Brussel. Deze instelling ontstond in 1404 en gaf leiding aan het beheer van de hertogelijke domeinen. Aanvankelijk vielen onder deze kamer alleen de domeinen in Brabant, Limburg en de landen van Overmaze (Valkenburg, Dalhem en 's-Hertogenrade). Wat later werden ook de domeinen in Luxemburg en het graafschap Chiny aan zijn zorgen toevertrouwd. Het eerste echelon van het domeinbeheer bestond uit de vier rentmeesters, die elk een kwartier van Brabant onder hun hoede hadden. De vier kwartieren waren: Brussel, Antwerpen, Leuven en 's-Hertogenbosch. Onder deze rentmeesters stonden de onder-rentmeesters, ook wel kleine meiers genaamd. Deze inden de houtschat, zagen toe op vacante erfenissen van bastaarden en vervulden in de direct onder de hertog vallend dorpen de functie van vorster. Voor belangrijke beslissingen moesten de rentmeesters contact opnemen met Brussel. De Rekenkamer hield zijn kantoor in Brussel en vormde een goed bewaard zeer omvangrijk archief. In 1995-1996 maakte ik samenvattingen van delen van deze verzameling. Deze zijn later door het Stadsarchief 's-Hertogenbosch verwerkt in toegangen, maar de lijst zelf is niet meer als zodanig raadpleegbaar. Het Stadsarchief maakt nu deel uit van Erfgoed ’s-Hertogenbosch. De stukken in deze lijst gaan over Noord-Brabant (voor zover dit tot het hertogdom Brabant behoorde). Het gaat om 369 akten uit de periode 1478-1647. De meeste akten zijn beschikkingen op een rekest. Na ontvangst van het rekest werd altijd de rentmeester van het betreffende kwartier om advies gevraagd, waarna het verzoek werd afgewezen of een gunstige beschikking volgde. Het kwam ook voor dat de kwartiersrentmeester een overeenkomst sloot of een minnelijke schikking trof, die dan werd goedgekeurd door de Rekenkamer. Bij zijn werk werd de kwartiersrentmeester geholpen door hertogelijke leenmannen. In de loop van de zestiende eeuw ontstond hieruit de Leen- en Tolkamer. Ruim een derde deel van de akten gaat over de stad 's-Hertogenbosch. Daarop volgen de Meierij van 's-Hertogenbosch, het Land van Cuijk en de Baronie van Breda. De Bredase akten zijn opgesteld in de tijd dat de Nassause goederen door de koning geconfisqueerd waren dat wil zeggen in de perioden 1567 tot 1609 en 1625-1637. Over het Markiezaat van Bergen op Zoom vond ik geen enkele akte. Kijken we naar de onderwerpen, dan komen de vergunningen om bouwwerken, molens of eendenkooien op te richten of te verplaatsen het meeste voor. Vooral de Bossche bouwvergunningen zijn interessant omdat zij veel bijzonderheden bevatten over de wijze van bouwen. Wie in 's-Hertogenbosch op, onder of boven de openbare weg iets wilde ondernemen had een vergunning van domeinen nodig. Hetzelfde gold de Binnen-Dieze: wie daar een stukje van wilde overkluizen, er een steiger in wilde bouwen of achter zijn huis een brug wilde slaan, moest zich eerst melden bij het kantoor van de rentmeester der domeinen. De Binnen-Dieze was namelijk hertogelijk domein. Deze situatie komt in noordelijk Brabant alleen in 's-Hertogenbosch voor. In Breda had het stadsbestuur de volledige zeggenschap over de door de stad stromende rivieren. Pas na 1794 kwam het eigendomsrecht over de Binnen Dieze in handen van het gemeentebestuur van 's-Hertogenbosch. Aan de vergunning was altijd de verplichting verbonden om jaarlijks een ‘recognitiecijns’ te betalen. Deze cijns werd ingeschreven in de cijnsboeken zodat het mogelijk is om aan de hand daarvan het perceel of het pand in de loop der tijd te volgen. Een tweede groep vergunningen gaat over molens aangedreven door windkracht, waterkracht of paarden die werden opgericht of werden verplaatst. Als gevolg van de Tachtigjarige Oorlog werden de vele windmolens die opgesteld stonden langs de Graafseweg (oude naam: Hinthamerdijk), de Vughterdijk, de Vughterweg en de Orthenseweg afgebroken en weer opgebouwd op de stadswallen. Daar was wind genoeg en de vijand kon er niet bij. Vanaf ca. 1590 werden in de Meierij nogal wat watermolens geschikt gemaakt voor het vollen van lakens. Ook daar was een vergunning voor nodig. Een bijzonder soort vergunningen zijn de octrooien om een eendenkooi op te mogen richten. De toenemende wateroverlast rond 's-Hertogenbosch, nog bevorderd door de oorlogssituatie, was nadelig voor de boer, maar schiep een paradijs voor watervogels. In korte tijd ontstond er rond de stad een heel netwerk van kooien. De oudste werd in 1578 aangelegd. Veel vergunningen werden pas afgegeven nadat het object gebouwd was. Ik heb ook de indruk dat de rentmeesters vergunningen gingen eisen voor bouwwerken waarvoor voordien geen vergunning nodig was. Zo breidden zij de omvang van het hertogelijk domein stukje bij beetje uit. Een derde grote groep akten handelt over 'bastaardkinderen', wij zouden zeggen kinderen uit ongehuwde ouders. Volgens het middeleeuwse recht vielen alle bezittingen van een bastaardkind na zijn/haar dood toe aan de landsheer. Een bastaard zelf kon zelf wel erven van zijn moeder (de zegswijze luidde: 'moeder maakt geen bastaard'), maar niet van zijn vader. Deze regel werd in de late middeleeuwen verzacht doordat een bastaard een vergunning kon krijgen om bij testament over zijn goederen te beschikken. In de Blijde Inkomste van Maria van Bourgondië (1477) werd bepaald dat bastaarden voortaan zonder octrooi hun testament mochten opmaken. In 1494 werd dit voorrecht echter weer ingetrokken . Ph. Godding, Le droit privé dans les Pays-Bas méridionaux du 12e au 18e siècle (Brussel, [1987])118-119 (bibliotheek Stadsarchief AG 163).. De nazaten van een overleden bastaard konden gaan onderhandelen met domeinen over een afkoop van het recht. Leidde dit tot resultaat, dan werd er betaald en door de Rekenkamer een akte opgesteld. Zo kreeg de vader van Thomas van der Venne in 1507 toch de beschikking over het bezit van zijn zoon die, waarschijnlijk nog niet oud, in een hete verfkuip was gevallen en was verdronken. Andere Meierijse akten handelen vaak over: de houtschat (een belasting op gekapt hout), tollen,het jachtrecht, tienden van nieuw ontgonnen gronden, de verkoop van gemeynten, en de benoeming van ambtenaren als vorsters, landmeters, secretarissen, schouten en hun plaatsvervangers. Een klein aantal akten betreft de verhuur van door de koning geconfisqueerde goederen. Het geheel bevat vele boeiende akten die soms onverwacht een blik werpen op het dagelijks leven en op de bestuurlijke praktijk, die heel wat soepeler was dan de leer. Zo gingen veel dorpen er tijdens de Opstand (1566-1609) ertoe over om zonder toestemming van domeinen gemeentegronden te verkopen. Deze waren hen in de middeleeuwen door de hertogen in eeuwigdurend gebruik gegeven, maar dat betekende nog niet dat men ze zo maar mocht vervreemden. . In navolging van dr. Martin de Ruyter zou ik willen beklemtonen dat het niet juist is om de hertog als eigenaar van deze gronden te beschouwen. De hertog had echter bepaalde rechten op deze gronden en de dorpelingen konden daar niet zomaar aan voorbij gaan. Vooral tijdens het bestand werd de afwijking van de regel rechtgetrokken. De dorpen kregen een boete opgelegd en de verkochte percelen werden, na te zijn afgepaald en ingemeten, alsnog ingeschreven in de cijnsboeken. Tot slot meld ik nog even voor liefhebbers van de geschiedenis van Zuid Limburg en het aangrenzende deel van België dat deze registers veel interessante akten bevatten. Vooral de vele vergunningen om door waterkracht aangedreven molens uit te baten en het beheer van het nog bestaande Hertogenwald ten zuiden van Eupen en Limburg aan de Vesder zijn de moeite van een nadere bestudering waard. Onder de Zuidbrabantse akten valt het op dat de stad Antwerpen maar weinig voorkomt. Talrijk daarentegen waren de hertogelijke domeinen in: de omgeving van Brussel met onder meer het nog bestaande Zoniënwoud, in Tienen en in Turnhout en omgeving. Zeer veel akten gaan over vergunningen om grond in te nemen of te bouwen in de stad Brussel. Men zou verwachten dat dit ook in Leuven, waar de hertogen van Brabant vandaan komen, veel voorkomt, maar dat is niet het geval. Wel behoorden de aan de Dijle gelegen watermolens tot het domein. Slechts weinig akten hebben betrekking op Brabant in het algemeen. Ik noem hier de akten met benoemingen van personeel van de te Antwerpen gevestigde munt. Alle in deze toegang voorkomende akten zijn geschreven in het Nederlands. De akten over Luxemburg en Waals-Brabant (destijds genaamd 'le roman pays de Brabant'; omgeving van Nivelles en Jodoigne) zijn geschreven in het Frans. Het pond Artois is gelijk aan de gulden van 20 stuivers. Bij de transscriptie van de namen zijn de voornamen en de patroniemen gestandaardiseerd, de achternamen zijn letterlijk overgenomen. Een gedegen studie over de Brabantse domeinen is: Eddy Van Cauwenberghe, Het vorstelijk domein en de overheidsfinanciën in de Nederlanden (15de en 16de eeuw) (doctoraatsverhandeling; Gemeentekrediet van België, 1982). De microfiches zijn te raadplegen in de studiezalen van de meeste Brabantse archiefdiensten. inv. nr. 292 1. f 13v 1478, z.d. belasting - houtschat Aantekening over de houtschat in de Meierij van 's-Hertogenbosch. Volgens oude stukken zou dat de derde penning zijn geweest, wanneer er van tevoren geen aangifte was gedaan. Bij aangifte werd de zesde penning gerekend. Er is nu bevel gegeven aan de rentmeester in 's-Hertogenbosch om de houtschat voortaan in het openbaar met de brandende kaars voor een periode van drie jaar te verpachten. Oude uitgiften tegen een pacht in was e.d. zijn vervallen. 2. f 17r 1478, 13 november De borgen van wijlen Hendrik Celen, rentmeester van Den Bosch, worden opgeroepen enige rekeningen met de bewijsstukken voor 6 december a.s. in te leveren. De borgen zijn Loenys van Lancvelt en Jan Steewech en de zoon van Hendrik meester Hubrecht Celen. 3. f 22r 1482, 9 februari Brabantse kloosters De prelaten van de kloosters maken aanspraak op het hen verleende voorrecht inzake de diensten ("corweyden"). Zij moeten nu opgaaf doen van de verleende diensten. (Rekenkamer, inv. nr. 292) 4. f 64r 1491, 13 september Beschikking van de Rekenkamer conform een bevel van de landsheer dat een eerder verlaagde uitgavepost door de heer van Boxtel als hoogschout van 's-Hertogenbosch alsnog ten volle in de eerstvolgende rekening mag worden opgevoerd. 5. f 98r 1494, 19 maart vestingwerken Bevel van keizer Maximiliaan van Oostenrijk om een bedrag van £ 3.000 (ad 40 gr.) over te dragen aan Cornelis van Bergen [= Zevenbergen], ridder, kapitein en kastelein van stad en kasteel van Grave. Dit geld moet worden aangewend voor de fortificatie van genoemde plaats. Heer Cornelis moet rekening en verantwoording daarover afleggen. 6. 1495, 4 april vestingwerken Soortgelijk bevel om £ 700 over te dragen met dezelfde voorwaarden. 7. f 115v 1498, 16 augustus molen Oss en Heesch Verlenging van de pacht van de molens van Oss en Heesch aan Willem van Os voor een periode van vijf jaar en een pachtsom van 100 Peters (ad 5 schellingen groten Brabants). Hij heeft schade geleden door de brandschatting van de Gelderse oorlog, terwijl het dorp Oss geheel is afgebrand waardoor de opbrengst van het gemaal sterk is gedaald. (Rekenkamer, inv. nr. 292) 8. f 120r 1500, 23 april bastaardgoed Opheffing van het beslag van de goederen van wijlen joffr. Liesbeth van den Berge alias van Helmond, natuurlijke dochter van wijlen Willem van den Berge en begijn in 's-Hertogenbosch, door rentmeester Hendrik van der Kelen. Meester Jacob Vogel van Amsterdam, executeur van haar testament, had hier om verzocht. Hij moet wel £ 60 (ad 40 gr.) betalen aan de ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant, Jan van Crickengys. 9. f 131v 1499, 3 december bastaardgoed De Rekenkamer keurt het testament van wijlen meester Jan Spierinc, doctor in de medicijnen en natuurlijke zoon van N.N. [niet vermeld], goed. Mr. Koenraad de Sarto, doctor in de beide rechten, kanunnik van St. Lambertus te Luik en een van de executeurs had hierom verzocht zich beroepend op een octrooi afgegeven door hertog Philips van Bourgondië. De meier van Leuven had gepoogd de boedel in beslag te nemen. Deze akte is opgenomen omdat Spierinc een in 's-Hertogenbosch en omgeving veel voorkomende naam is. 10. f 140 1500, 19 september privileges Helmond Bevestiging van de privileges van de stad Helmond, dit op rekest van het stadsbestuur. 11. f 147r 1502, 3 maart handel Neurenberg De Rekenkamer adviseert de hertog om de kooplieden van Neurenberg weer aan te slaan in de Brabantse tollen. Die van Neurenberg houden zich namelijk niet meer aan de vrijstelling van Brabantse kooplieden van de tol aldaar. In 1495 had de hertog een eind gemaakt aan de vrijstelling voor de Neurenbergers omdat deze fraudeerden. 12. f 177r 1504, 12 maart benoeming De Rekenkamer benoemt Cornelis Dicbier voorlopig tot schout van Oisterwijk. Wegens zijn benoeming tot rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch had hij afstand gedaan van dit door hem voor £ 133 (ad 40 gr.) gepachte ambt. 13. f 191v 1504, 13 maart bastaardgoed Opheffing van het beslag op de goederen van wijlen Johanna van Craendonck, begijn en natuurlijke dochter van wijlen Jan van Craendonck, door Hendrik van der Kelen, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. Hilleke van der Hoevel, executeur van haar testament, had hier om verzocht. Zij moet wel £ 10 (ad 40 gr.) betalen aan de ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant, Jan van Crickengys. Er staat niet bij in welke begijnhof Johanna woonde. Eindhoven ? 14. f 201v 1504, 23 september bastaardgoed Rekest van Jan en Klaas, zonen van Gielis Sleeuwen, om de erfgoederen van wijlen Hillegond natuurlijke dochter van wijlen Hendrik Lonysz. en wed. van Aart van der Hagen, die door de rentmeester van 's-Hertogenbosch in beslag genomen waren, te mogen lossen. Toegestaan mits zij 15 Rijnsgulden (ad 20 stuiver) betalen aan de ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant, Jan van Crickengys en mits zij de in haar testament voorkomende legaten aan vrome doeleinden uitbetalen. De hertog behoudt de al verkochte hafelijke goederen. 15. f 210r 1505, 31 mei bastaardgoed Vergunning verleend aan Eerke, weduwe van Jacob Berwout, natuurlijk kind van N.N. [niet vermeld van wie] en poorteres van 's-Hertogenbosch om de helft van een door haar en haar man bewoond huis te mogen hebben. Toegestaan mits zij 40 Rijnsgulden (ad 20 stuiver) betaalt aan de ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant, Jan van Crickengys 16. f 214r 1504, 7 november molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Aart Peter Stevensz., molenaar en wonend in 's-Hertogenbosch, om een korenwindmolen te mogen oprichten op een door hem al van de stad in erfpacht genomen stukje grond achter de Tolbrug tegen de stadsmuur aan. Recognitiecijns van 6 oude groten. 17. f 218r 1505, 18 januari bastaardgoed Vergunning verleend aan Mechteld van Vijfeiken weduwe van Winrik Andries Bortensz. om een erfcijns van £ 2 Bosch payment te mogen hebben. Deze kwam toe aan Adriaan, een natuurlijk kind van Winrik en onlangs overleden. Zij heeft hem op haar school gehad en veel geld aan hem besteed. Zij moet 2 Philipsgulden (ad 50 groten Vlaams) betalen aan de ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant, Jan van Crickengys. 18. f 218v 1505, .. januari benoeming Toestemming verleend aan Dirk Noots, schout van Oisterwyk, om een plaatsvervanger in de persoon van Servaas Scilders aan te stellen. Dirk heeft het te druk met de oorlogen tegen Gelre. 19. f 224v 1505, 8 september Akte over de betaling van de £ 40 (zie nr. 15). inv. nr. 293 20. f 7r 1506, 11 februari bastaardgoed Vergunning verleend aan de weduwe van Jan Michielsz., timmerman om de helft van een door hen bewoond huis in 's-Hertogenbosch te mogen hebben. Jan is geboren in Gelre en het is twijfelachtig of hij een bastaard is. Zij moet daarvoor £ 14 (ad 40 gr.) betalen aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. 21. f 15v 1506, 20 juni bastaardgoed Vergunning verleend aan Steven Ghysbrechtsz. van der Moelen, wonend in Haarlem, om de erfenis van zijn oom Jan van Auwenhoven, beeldsnijder in 's-Hertogenbosch, te mogen hebben. Hij moet £ 36 (ad 40 gr.) betalen aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. 22. f 20v 1507, 16 januari bastaardgoed Vergunning verleend aan Wouter van den Venne om de erfenis van zijn natuurlijke zoon Thomas van den Venne, leerling-verwer, te mogen hebben. Deze werkte bij Herman Collaert en is per ongeluk in de verfkuip gevallen, waarna hij overleed. Voor zijn dood had hij zijn testament met enige legaten voor vrome doeleinden gemaakt, maar rentmeester Cornelis Dicbier heeft al zijn bezittingen in beslag genomen. Wouter moet £ 15 (ad 40 gr.) betalen aan de rentmeester. 23. f 38r 1508, 23 februari bastaardgoed Vergunning verleend aan Heilwych weduwe van Jan Pels, natuurlijke zoon van wijlen Peter Pelsen wonend in 's-Hertogenbosch om de helft van een huis in de Vughterstraat te mogen hebben. Dit was hun gezamenlijk bezit. Zij moet £ 15 (ad 40 gr.) betalen aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. 24. f 50v 1508, 9 augustus bastaardgoed Vergunning verleend aan Jan Marcelisz. van Eeckaert wonend in 's-Hertogenbosch om een deel van een hoeve genaamd Postel onder Someren nagelaten door Roeland van Milheze, priester en natuurlijk kind te mogen hebben. Jan bezit de helft van deze hoeve. Jan moet 10 peters (ad 18 stuiver) betalen aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. Zie ook f 107r 25. f 57r 1508, 11 oktober benoeming Verlenging van de pacht van het ambt van vorster, schutter en beheerder van de vroente [= gemeynte] van Son en Breugel aan Aart van Cleve voor een periode van één jaar en een pachtsom van £ 12 (ad 40 gr.). 26. f 74r 1509, 16 oktober bastaardgoed Vergunning verleend aan Aart Jansz. van den Heyshovel om de goederen nagelaten door zijn natuurlijke zuster Oede van den Heyshovel dochter van wijlen Jan van den Heyshovel te mogen hebben. Hij moet £ 50 (ad 40 gr.) betalen aan Librecht van Hamme, ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant. 27. f 76v 1510, 4 maart bastaardgoeder Vergunning verleend aan Liesbeth dochter van Gerrit Mathijsz. en begijn op het Begijnhof in Diest om een erfpacht van 1½ mud rogge Lommelse maat nagelaten door haar natuurlijke broer Gerrit te mogen hebben. Zij moet £ 6 (ad 40 gr.) betalen aan Librecht van Hamme, ontvanger van de buitengewone partyen van Brabant. 28. f 79r 1510, 20 maart bastaardgoed Vergunning verleend aan Liesbeth Emonds, wonend in Erp, om een legaat bestaande uit een erfpacht van 2 mud rogge vermeld in het testament van wijlen haar broer Willem, natuurlijk kind, te mogen hebben. Toegestaan, zolang zij leeft; na haar dood vervalt de rente aan de hertog. 29. f 87v 1510, 20 augustus molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Gerrit van Doerne, koopman en handelaar in olie en run, om een windmolen voor het slaan van olie en het malen van run te mogen oprichten in 's-Hertogenbosch op een beemd buiten de Waterpoort genaamd Den Boom aan de haven aan de Orthense kant. Recognitiecijns van 8 oude groten. (Rekenkamer, inv. nr. 293) 30. f 88v 1510, 24 augustus benoeming Benoeming van Gysbrecht Hoppenbrouwer tot onderrentmeester tevens pachter van de houtschat van Kempenland en aanbrenger van erfenissen van bastaarden voor een tijd van drie jaar voor een jaarlijkse pachtsom van £ 40 (ad 40 gr.). 31. f 89r 1510, 17 september benoeming Benoeming van Jan de Bie tot vorster van Bladel voor een tijd van drie jaar voor een jaarlijkse pachtsom van £ 5 (ad 40 groten). 32. f 92r 1510, 14 maart benoeming Toestemming verleend aan Hendrik Knoy, schout van Maasland, om een stadhouder te mogen aanstellen omdat hij het te druk heeft met de Gelderse oorlog. 33. f 107r 1512, 30 juni bastaardgoeder Vergunning verleend aan Jan Marcelis van Eeckaert, poorter van 's-Hertogenbosch, om het achtste deel van een hoeve in Someren toebehorend aan Cornelis natuurlijke zoon van Godevaart van Milheze, priester, die al zes jaar buitenslands vertoeft op zijn risico te mogen hebben. Hij moet £ 8 (ad 40 gr.) betalen aan Librecht van Hamme, ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant. Zie ook f 50 34. f 116v 1514, 28 januari bastaardgoeder Vergunning verleend aan Klaas van Orten, priester, om de onroerende goederen van Christina natuurlijke dochter van Jan van den Boome in haar testament bestemd voor de stichting van een wekelijkse mis in de kerk van Bladel te mogen hebben. Hij moet £ 27 (ad 40 gr.) betalen aan Librecht van Hamme, ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant. 35. f 151r 1515, 2 april molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Gerard van Hesselt om in 's-Hertogenbosch een windmolen te mogen bouwen. Recognitiecijns van 8 oude groten. 36. f 188r 1517, 17 oktober bastaardgoeder Vergunning verleend aan Catharina Slaets natuurlijke dochter van wijlen Corstiaan natuurlijke zoon van wijlen Aart Laureysz. genaamd Slaets, om de goederen van haar vader te mogen hebben. Zij moet £ 6 (ad 40 gr.) betalen aan Librecht van Hamme, ontvanger van de buitengewone partijen van Brabant. 37. f 188v 1518, 7 augustus kasteel in 's-Hertogenbosch Toestemming verleend aan Victor van der Molen, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, om enige kuilen gelegen op de plaats waar het afgebroken kasteel van 's-Hertogenbosch heeft gestaan ("daer uut die fundamenten van den selven casteele gegraven zyn") in erfcijns uit te geven aan Gysbrecht Goetscalcx, slootmaker, om deze te dichten en er een hof en enkele armenhuisjes neer te zetten. inv. nr. 294 38. f 17r 1527, 26 maart molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Jan Thoemaesse wonend in 's-Hertogenbosch om een nieuwe oliemolen te mogen exploiteren op de Uilenburg. Recognitiecijns van fl. 3 en daarnaast nog 8 oude groten. 39. f 32v 1527, 7 september kasteel in 's-Hertogenbosch Machtiging verleend aan Goort van Eyck, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, om de erfgenamen van Hendrik Ghysels te vesten (middels transport eigenaar te maken) van twee huizen gelegen "ter plaetsen daer die borch oft casteel begonnen was" in 1505 door wijlen rentmeester Dicbier aan Hendrik verkocht. 40. f 40r 1528, 3 februari benoeming Benoeming van mr. Jan Lombaerts tot klerk van Oisterwijk voor een periode van drie jaar, ingaande na de dood van zijn vader, voor een pachtsom van 12 Karolusgulden, dit op verzoek van zijn vader meester Jan Lombaerts die het ambt in 1505 voor de duur van zijn leven had gekocht. Jan jr. is "een jonck gestileert ende geleert man". 41. f 41r 1528, 17 februari land in Oss Toestemming verleend aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch om Jan van Hersele en Antonie van den Hoevele te vesten in twee percelen land, vermoedelijk gelegen onder Oss of Macheren. Deze waren geveild door Pieter Knoyen, borg van rentmeester Victor van der Moelen, die insolvent was. 42. f 62r 1529, 29 april waag 's-Hertogenbosch Verhuring van een huis naast de Waag in 's-Hertogenbosch aan Aart van Bree, pachter van voornoemde waag, om aldaar zijn eigen bedrijf te kunnen uitoefenen. De vorige huurder was Lodewyk van Doerne. 43. f 80v 1530. 9 november belastingen - Brabantse landtol Regeling met de stad Aken over de vrijstelling die burgers van deze stad genieten in de Grote Tol en het Oud Geleide van Leuven. Deze vervangt een oude fraudegevoelige regeling met loodjes. 44. f 91v 1530, 24augustus belasting - repartitie Bekrachtiging door de Rekenkamer van overeenkomst getroffen tussen de dorpen Hoge en Lage Mierde over een verdeelsleutel voor de quote in de Brabantse beden, dit ter beëindiging van een voor de Raad van Brabant lopend proces. 45. f 106v 1531, 22 december bastaardgoed Vergunning verleend aan Gerrit van Zantvoirt om twee stukken land [ligging niet nader aangeduid] te mogen hebben die door de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch Jan Bacx in beslag waren genomen aangezien zij afkomstig waren van Antonie natuurlijke zoon van wijlen Gerrit van den Borch en Liesbeth diens echtgenote. Antonie had in 1479 zijn testament gemaakt en was kort daarop overleden. Volgens de Blijde Inkomste van hertogin Maria van Bourgondië mogen bastaarden zonder vergunning een testament maken. Hij betaalt aan Librecht van Hamme, ontvanger van de buitengewone partijen een bedrag van 30 gouden Karolusgulden. 46. f 121r 1534, 20 maart molen 's-Hertogenbosch Regeling waarbij alle bezitters van een oliemolen in de stad 's-Hertogenbosch jaarlijks, zolang de molen in bedrijf is, een recognitiecijns moeten betalen van 2 oude groten, dit ter beëindiging van een proces hangend voor de Raad van Brabant tussen de procureur-generaal, eiser, en 23 Bosschenaren, verweerders. De verweerders zijn: Dirk van Engelen, Antonie Mertens, Jan Zegers, Hendrik Brock, Jan Leenaerts, Wouter Weerneers, Jan Swertveger, Goyaart Olislager, Margaretha wed.v.Willem Keetels, Jacob de Cuypere, Bielke wed.v. Jan de Scerpere, Adriaan Boogemaker, Jan Jansz. van der Hoeven alias Raymaker, N.N. de weduwe van Gerrit van Doerne, Dirk van Wyke, Catharina Bloymans handelend namens het klooster Uilenburg, Pieter de Olislagere genaamd de Wisselaer, Jan Coelberts, Pieter Olislagere, Jan Jacops olieslager, Jacob olieslager, Walraven van Haverenborch en Hendrik van Opharen, ingezetenen van 's-Hertogenbosch. 47. f 123r 1536, 11 april bastaardgoeder Vergunning verleend aan Gerrit Elens weduwe van Matke en handelend als voogd over zijn kinderen en Hendrik Petersz. Dekkers als erfgenamen van wijlen Aart Schoonen, pastoor van Luiksgestel, natuurlijk kind, om diens onroerende goederen in Bergeyk te mogen hebben. Zij betalen £ 40 (ad 40 gr.) en een erfcijns van 1 kapoen aan de rentmeester der domeinen te 's-Hertogenbosch. 48. f 129r 1536, 20 september instructie ambtenaar Vaststelling van een instructie voor de vorsters ("vorsteryen oft cleyne meyeryen") in Brabant. Hij legt een eed af in handen van de officier van justitie én in die van de rentmeester waar zij onder vallen. Hij moet afstand doen van een mogelijk poorterschap. Hij moet dag en nacht klaar staan voor de hoge en de lage officieren van de hertog. Hij moet op zon- en feestdagen bij zijn officier zijn. Op dagen waarop er rechtszittingen gehouden worden moet hij aangifte doen van alle overtredingen. Hij moet nagaan of er voor de schepenbanken van de 'smaelheren' geen zaken gebracht worden die tot de domeinen behoren. Wanneer zij niet voldoen, mogen zij door hun meerdere terstond worden ontslagen. Hij werkt ook voor de rentmeesters der domeinen. Borgtocht is verplicht. De volgende twee punten zijn in 1579 toegevoegd aan de instructie voor de vorster van Oisterwijk: Hij moet voorzien zijn van "goede yesers, boyen ende vrunte" , dit laatste om misdadigers in op te sluiten. Zij mogen niet zonder verlof van hun officier hun standplaats verlaten 49. f 137r 1537, 18 mei bouwvergunning Vergunning verleend aan meester Jacob Lambrechtsz. Maerscal (of: " maerscal") om voor zijn huis aan de andere kant van de goot ("de grebbe oft soede") in 's-Hertogenbosch [ligging niet nader aangeduid] 3 overigens al 40 tot 50 jaar bestaande hoefstallen te mogen hebben voor het beslaan van paarden. Schepenen van 's-Hertogenbosch hadden hem dit verboden, omdat de stallen zich op 's heren grond bevonden. Recognitiecijns van 1 oude groot. 50. f 158r 1539, 21 november benoeming Benoeming van Jan Schilders tot stadhouder van de schout van Oisterwijk in Hilvarenbeek en Mierde, dit op verzoek van zijn vader Servaas Schilders stadhouder van Oisterwijk. 51. f 158v 1540, 2 januari benoeming Benoeming van Jan van Kessel tot stadhouder van de schout van Peelland, Daniel van Eyndhouts, in de dorpen Someren en Lierop. De vorige stadhouder Jan van Aelst is schout van Helmond geworden. inv. nr. 295 52. f 1r 1542, 17 maart bastaardgoed Regeling getroffen tussen de erfgenamen van Jan van Dommelen, te weten Aart Simonsz. en Gerard Goertsz., en de Rekenkamer ter beëindiging van een proces hangend voor de leenmannen in 's-Hertogenbosch. De erfgenamen dragen aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch over een erfpacht van 2 mud rogge uit onderpanden in Aarle. De erfpacht was de hertog toegevallen na de dood van Willem zoon van Emont Wouter Spykere, natuurlijk kind. 53. f 27v 1546, 26 mei bouwvergunning Vergunning verleend aan Daniel Authuessen om een winkel te mogen bouwen boven op de ingang van zijn kelder behorend bij het huis gelegen op de Markt in 's-Hertogenbosch genaamd de Korte Kameren. Recognitiecijns van 6 penning nieuw geld. 54. f 30v 1546, 24 juli molen Deurne Vergunning verleend aan meester Jan Lambeert Melien van den Braken om een windmolen op te richten in het dorp Deurne. De bevolking is sterk toegenomen. Recognitiecijns van 2 gulden (ad 28 stuiver). 55. f 121r 1550, 9 december benoeming Benoeming van Jan Willemsz. schepen van Oisterwijk en gestudeerd hebbende te 's-Hertogenbosch en Leuven, tot klerk van Oisterwijk voor een periode van 12 jaar en voor een pachtsom van Fl. 9 (ad 20 stuiver). De vorige pachter Willem van den Bruggen is oud en houdt er op 1 oktober 1550 mee op. De nieuwe klerk wordt wel de verplichting opgelegd "een goet ende rechtveerdich registre te houden voer alle acten, brieven ende contracten die voere die selve scepenen passeeren sullen". 56. f 208r 1555, 7 juni vergunning gebruik land Vergunning verleend aan Herman Kiphoult, rentmeester van Grave, om een stukje land met een brug gelegen buiten de wallen in het vrijdom van de stad op de Ham te mogen gebruiken. Recognitiecijns van ½ stuiver te betalen aan de rentmeester der domeinen in Grave. 57. f 271v 1560, 9 januari bastaardgoed Beschikking op een verzoekschrift van Hendrik Adriaan Priemsz. waarbij de domeinen aan hem afstaan de rechten op de helft van een rente van £ 6 (ad 40 gr.) afkomstig van Jan Adriaan Priemsz. De rente gaat uit een huis in de stad 's-Hertogenbosch. 58. f 298r 1559, 27 mei jacht Verpachting van het recht om op konijnen en patrijzen te jagen in Berlicum en Middelrode aan Jasper van Eyck voor een periode van negen jaar en een pachtsom van Fl. 2.50, 9 koppelen konijnen en 9 koppelen patrijzen of hoenderen. 59. f 309v 1559, 13 januari belasting - houtschat Verpachting van de houtschat in Oisterwijk, Vught, Helvoirt en Esch aan Lambrecht van Gameren of zijn gemachtigde Dominicus van den Nyeuwenhuyse voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 90 jaarlijks . 60. f 313v 1558, 12 november jacht Verpachting van het recht om op konijnen en patrijzen te jagen in Eersel aan Adam Quackeler voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 5 (ad 20 stuiver) jaarlijks. 61. f 314v 1558, 31 oktober jacht Verpachting van het recht om op konijnen en patrijzen te jagen in Mierde en Bladel aan Adriaan Ansemsz. van Dommelen voor een periode van zes jaar en een pachtsom van Fl. 5 (ad 20 stuiver) en 12 koppelen patrijzen jaarlijks. De vorige pachter was de weduwe van Antonie van der Straten, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. 62. f 320r 1558, 28 juli bastaardgoed Vergunning verleend aan Hendrik Adriaan Priemsz. als oom van wijlen Jan Adriaan Priemsz. natuurlijke zoon van wijlen Jan en echtgenoot van wijlen Liesbeth Geerts, om drie renten ter waarde van £ 8 (ad 40 gr.) uit onderpanden in de stad 's-Hertogenbosch en Gemonde en afkomstig van Jan te mogen hebben. Hij moet £ 32 (ad 40 gr.) betalen aan Jan Pelgrom, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. inv. nr. 297 63. f 5r 1561, 2 september jacht Verpachting van het recht om op konijnen en patrijzen te jagen in Mierde, Bladel en de Beerzen aan Willem Hendriksz. voor een periode van zes jaar en een pachtsom van Fl. 9 (ad 20 stuiver) en 16 koppelen patrijzen of sneppen jaarlijks. 64. f 6r 1561, 2 september jacht Verpachting van het recht om op konijnen en patrijzen te jagen in Veghel, Erp en St. Oedenrode en van het hoeden van de zwanen in het gehele kwartier van 's-Hertogenbosch aan Jan Michielsz. van Lierop voor een periode van 6 jaar en een pachtsom van Fl. 5 en 4 stuiver (ad 20 stuiver) en 14 koppelen patrijzen jaarlijks. 65. f 32v 1562, 8 mei afkoop misdrijf Akte waarbij Jacob van Brecht, schout van 's-Hertogenbosch, verlof krijgt om de straf wegens de doodslag begaan door Francois Woutersz. anders genaamd Marcusse, timmerman, op Willem de Metser, kwijt te schelden. Voorwaarde is dat Francois Fl. 30 betaalt aan de [hoog]schout. De Raad van Brabant heeft een beschikking uitgevaardigd op een daartoe strekkend verzoekschrift. 66. f 130v 1566, 22augustus belasting – tol 's-Hertogenbosch Verpachting van de tol genaamd Lood en Geleide geheven te 's-Hertogenbosch aan de oude pachter, Govert Diericxz., borger van 's-Hertogenbosch, voor een periode van twee jaar en een pachtsom van Fl. 400. Klachten over de achteruitgang van de handel, in het bijzonder die in vetten waaraan deze tollenaar het meeste verdient. Volgens de rentmeester heeft de pachter op zijn vorige pacht ad Fl. 450 wel 100 daalders verloren als gevolg van de duurte, de troebelen en de achteruitgang van de handel "...zoe int coren, inde olye van olive, lysaet, smout als in de zeepe waeraene eensdeels die meeste winninge ende prouffyt des suppliants es procederende ende gelegen es..." 67. f 167v 1567, 11augustus waag 's-Hertogenbosch Verpachting van de waag te 's-Hertogenbosch aan Jan Olyslegers de jonge, inwoner van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 520 jaarlijks. Tijdens de laatste beroerten heeft hij zich gedragen als een trouw onderdaan van de koning en hij is van de oude religie. De vorige pachter Dirk Snouck is overleden. 68. f 172v 1567, 30 september belasting - houtschat Verpachting van de houtschat in Hoge Mierde en Hulsel aan de oude pachter Willem Hendriksz. voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 6 jaarlijks. 69. f 173v 1567, 30 september jacht Verpachting van de warande van St. Oedenrode aan Gommaar Tsas, priester en kanunnik te St. Oedenrode, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 5 en 6 stuiver jaarlijks. De oude pachter was Jan Michielsz. van Lierop. 70. f 183v 1567, 13 december afkoop misdrijf Akte waarbij aan Hendrik Stockelmans Hendriksz. wonend te Gestel bij Eindhoven kwijtschelding wordt verleend van de straf wegens doodslag gepleegd op Joost Dierens, mits hij Fl. 175 (ad 20 stuiver) betaalt aan de drossaard van Brabant, Jan de Greve. De Raad van Brabant heeft een beschikking uitgevaardigd op een daartoe strekkende verzoekschrift. 71. f 190v 1568, 9 januari afkoop misdrijf Akte waarbij aan Jan van Stiphout, poorter van 's-Hertogenbosch en timmerman, kwijtschelding wordt verleend van de straf op het omhakken van enige eikenbomen staande op het terrein van het kartuizersklooster te Vught mits hij Fl. 200 (ad 40 gr.) betaalt aan de drossaard van Brabant, Jan de Greve. De Raad van Brabant heeft een beschikking uitgevaardigd op een daartoe strekkend verzoekschrift. 72. f 202r 1568, 13 april benoeming Voorlopige benoeming van Jan Heymans, borger van Grave en oud-klerk van de rentmeester der domeinen in Grave en het Land van Cuyk, tot griffier van de stad en van het Leenhof van Cuyk als opvolger van wijlen Willem van Wamel. 73. f 204r 1568, 23 april benoeming Benoeming van Everaard Quackelere tot vorster van Bergeijk als opvolger van Jan Hendriksz. Truyen. 74. f 205r 1568, 23 april jacht Verpachting van de warande van Bergeyk aan Everaard Quackelere voor een periode van drie jaar en een pachtsom van 24 koppelen patrijzen. 75. f 269r 1570, 29 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat van Mierde voor Willem Hendriksz. voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 7 (ad 20 stuiver) 76. f 279v 1572, 29 maart belasting - houtschat Benoeming van Hendrik Goyartsz., ingezetene van "Beerze" tot vorster van de dingbank van "Beerze" [= Oost- en Middelbeers] als opvolger van Boudewyn van Aken die oud en ziek is. Hendrik is geschikt en met name "ombesmet van eenige heresie", hetgeen ook blijkt uit een verklaring afgegeven door de pastoor van Middelbeers. 77. f 309r 1572, 6augustus belasting – tol 's-Hertogenbosch Benoeming van Willem Henricxz., echtgenoot van de huidige pachteres Anna Aertsz., tot collecteur van de tol genaamd Lood en Geleide te 's-Hertogenbosch. De oude pachtsom bedroeg Fl. 260 jaarlijks. Anna heeft hierop zwaar verlies geleden door de algehele oorlogstoestand, iets wat men in deze landen nooit eerder gezien heeft. 78. f 366r 1574, 30 maart verkoop gemeynte Land van Cuijk Vergunning verleend door de hertog van Alva aan die van Beugen in het Overambt van het Land van Cuyk om 17 Hollandse morgen van hun gemeynte te mogen verkopen om daarmee hun schulden te kunnen betalen, op voorwaarde dat alle deelnemers in deze gemeynte instemmen en op een erfcijns van 3 Brabantse stuivers per morgen te betalen aan de rentmeester der domeinen in Grave en het Land van Cuyk. nr. 301 79. f 7v 1574, 24 april benoeming Bekrachtiging van de benoeming van Jacob Strijp door Cornelis Cleerhage, rentmeester-generaal in het kwartier van 's-Hertogenbosch, tot griffier van de leenmannen in 's-Hertogenbosch [= de Leen- en Tolkamer] als opvolger van Jacob Donk die zich heeft teruggetrokken. 80. f 8v 1574, 24 juni hertogelijke cijnzen Toestemming gegeven aan Cornelis Cleerhage, rentmeester-generaal in het kwartier van 's-Hertogenbosch, om de oude cijnsboeken te vernieuwen en deze over te zetten van het Latijn in het Nederlands. Aan te leggen in twee exemplaren, een voor de rekenkamer, zijnde "een dormant ende liggere", en een exemplaar, zijnde een "duplicaet" voor de rentmeester in 's-Hertogenbosch. 81. f 15r 1574, 31 juli jacht Toestemming verleend aan Cornelis Cleerhage, rentmeester in het kwartier van 's-Hertogenbosch, om de pacht van alle waranden in dit kwartier voor de oude pachtsom over te nemen. Met specificatie van de afzonderlijke waranden en hun pachters en vermelding van schade aangericht door de soldaten en de rebellen. 82. f 21v 1574, 23 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in Oisterwijk, Vught en Hilvarenbeek aan Jan Willemsz. van den Kamp voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 135 Karolus (ad 20 stuiver). Vermelding van schade aangericht door soldaten. 83. f 23r 1574, 11 september belasting - gruit Verlenging van de pacht van het gruitrecht in de stad 's-Hertogenbosch en omringend gebied aan Gysbrecht Olislaghers, borger van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar voor de oude pachtsom van 1.350 Rijnsgulden (ad 20 stuiver). Vermelding van schade aangericht door de garnizoenen, de rebellen en van de sterk stijgende gerstprijzen. 84. f 32r 1574, 22 oktober benoeming Benoeming van Jan Joerdens Brouwers tot vorster van Oostelbeers [= Oost- en Middelbeers] als opvolger van de overleden Hendrik heer Goyaarts. Hij is goed katholiek, kan lezen en schrijven en is aanbevolen door de schepenen van Oost- en Middelbeers. Hij moet borgtocht stellen maar hoeft geen pacht te betalen. Hij moet de eed afleggen in handen van de kwartierschout van Kempenland. 85. f 60r 1575, 8 februari bouwvergunning Vergunning verleend aan Jan Aertsz., borger van 's-Hertogenbosch, om zijn huis met de voorzijde aan de Hinthamerstraat en met een kant gelegen aan de Torenstraat te verbouwen. Hij mag de aan de Torenstraat gelegen bouwvallige zijmuur 'uitzetten' over een lengte van 35 voet. Recognitiecijns van 3 stuiver Brabants. 86. f 75r 1575, 4 maart belasting – tol Lith Benoeming van Matthys zoon van wijlen Matthys Bernaertsz., wonend in Lith, tot opzichter van de watertol van Lith als opvolger van de overleden Peter Hans Ketel. Matthys is geen rebel geweest, goed katholiek en hij kan lezen en schrijven. Salaris: Fl. 18 (ad 20 stuiver) en de gebruikelijke emolumenten. 87. f 78r 1575, 11 mei molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan het klooster Baseldonk in 's-Hertogenbosch om op hun terrein in de stad een windmolen te mogen oprichten. Zij hadden reeds een vergunning om dit te doen, maar tijdens de Beeldenstorm, toen het klooster werd uitgeplunderd, is de akte verloren gegaan. Recognitiecijnzen van 12 oude groten en Fl. 2 Kar. (ad 20 stuiver) voor resp. de oude en de nieuwe vergunning. Melding van de bouw van een nieuw 'pand'. 88. f 95r 1575, 31augustus benoeming Benoeming van Jan Adriaensz., wonend te Oisterwijk, tot vorster van de vrijheid Oisterwijk als opvolger van Jan Michielsz., een van de twee vorsters, die zijn ambt heeft neergelegd. Het is gebleken dat hij goed katholiek is. Salaris en emolumenten als gebruikelijk. 89. f 133r 1575, 10 december waag 's-Hertogenbosch Verlenging van de pacht van het huis genaamd De Kleine Waag in 's-Hertogenbosch aan Heilke weduwe van Rochus Clermont voor een periode van drie jaar. De huursom blijft 50 Rijnsgulden (ad 20 stuiver Brab.) jaarlijks. Melding van teruglopende bedrijvigheid en onveiligheid veroorzaakt door het uit Duitse soldaten bestaande garnizoen. -- f 162v 1575, 10 december Zelfde akte als f 133r. 90. f 198v 1576, 4 mei bouwvergunning Vergunning verleend aan Gerard Verhoutaert, borger van 's-Hertogenbosch, om achter zijn huis genaamd De Leerze [ligging niet aangeduid] een houten of stenen brug over de Dieze te mogen maken, lang 31 en breed 20 voet. Recognitiecijns van 3 of 4 stuiver resp. voor een houten of een stenen brug. 91. f 227r 1577, 24 februari bouwvergunning Vergunning verleend aan Aart van Weerden, borger van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis genaamd De Drie Rozen aan de Markt te 's-Hertogenbosch een kelder te mogen maken, 20 voet lang en 14 voet breed, mits het gewelf stevig genoeg is om zwaar verkeer te kunnen dragen. Recognitiecijns van 10 stuiver 92. f 228v 1577, 24 februari bouwvergunning Vergunning verleend aan Roelof Dirksz. van Oss, poorter van 's-Hertogenbosch, om achter zijn huis aan de Zadelmakerstraat in 's-Hertogenbosch een houten of stenen brug, lang 28 en breed 14 voet, te mogen maken, mits hij een recognitiecijns betaalt van 14 stuiver en de watertrap aldaar geen schade toebrengt. 93. f 259r (nogmaals f 322r) 1577, 21 oktober belasting – tol 's-Hertogenbosch Verpachting aan Willem Hendriksz. van de tol genaamd Lood en Geleide te 's-Hertogenbosch voor drie jaar voor een pachtsom van Fl. 228 (ad 20 stuiver) jaarlijks. Willem was tot nu toe collecteur, maar het is voor hem bezwaarlijk steeds naar Antwerpen te moeten reizen om daar rekening en verantwoording af te leggen wegens de vele straatrovers en de algehele onveiligheid. De afgelopen jaren bracht de tol maar Fl. 160.85 op. Hij mag de tol heffen in Stad én Meierij van 's-Hertogenbosch. 94. f 263v (nogmaals op f 316r) 1577, 27 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in de dingbank van Mierde aan Willem Hendriksz., met drie jaar voor een pachtsom van Fl. 8. Hij heeft zich verdienstelijk gemaakt met het opsporen van overleden bastaardkinderen, wier goederen aan de domeinen vervallen waren. 95. f 265r (nogmaals op f 313v) 1577, 16 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in Oisterwijk, Hilvarenbeek en Vught aan Jan Willemsz. van den Camp, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 90. Melding van processen om dit recht te handhaven tegen de heren van Helvoirt en Loon op Zand, de bisschop van 's-Hertogenbosch en de kloosters van de kartuizers onder Vught, Ter Kameren bij Brussel en Mariënburg in 's-Hertogenbosch. 96. f 268v 1577, 1 juni belasting - gruit Verlenging van de pacht van de gruit te 's-Hertogenbosch aan Gysbrecht Olyeslager, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 1.400 (ad 40 gr. Vlaams). Melding van schade door de oorlog en de oproerige Duitse soldaten in de stad. 97. f 271r 1577, 1 juni waag 's-Hertogenbosch Verlenging van de pacht van de waag te 's-Hertogenbosch aan Gysbrecht Olyeslager, voor een periode van tweeëneenhalf jaar en een pachtsom van £ 520 (ad 40 gr. Vlaams) jaarlijks. Melding van problemen met de oproerige Duitse soldaten en van de gewoonte in 's-Hertogenbosch om met Kerstmis huurcontracten voor huizen te sluiten en met St. Jan [= 24 juni] te verhuizen. De pachter woont in de waag en drijft daar zijn eigen handel. 98. f 327v 1577, 28 november benoeming Toestemming gegeven aan Cornelis Cleerhage, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, om aan de bij hem in dienst zijnde twee executeurs jaarlijks ieder Fl. 6 (ad 20 stuiver) te geven om daarvan een nette zwarte mantel te kopen. Voorwaarde is dat zij meelopen met de rentmeester in de processie van het heilig Sacrament. 99. f 365v 1579, 3 april benoeming Benoeming van Jan Adriaan Bouwens tot vorster van Oisterwijk als opvolger van Jan Adriaansz. van Helvoirt die weigert de eed af te leggen, geen borgen heeft gesteld en ook anderszins onwillig is om dit ambt naar behoren uit te oefenen. Er is geen pacht verschuldigd. 100. f 379r 1579, 1 mei benoeming Benoeming van Adam Janssens tot vorster van Someren als opvolger van Francois Michiels Schoutsz., op voorwaarde dat de schout van Peelland, de schepenen, de kerk- en armmeesters van Someren en de oudste en belangrijkste ingezetenen van dit dorp hem geschikt vinden voor dit ambt. inv. nr. 300 101. f 41v [1582, x maart] bouwvergunning munt Benoeming van Geelink van Leemput, borger van 's-Hertogenbosch, tot "wardeyn" van de munt te 's-Hertogenbosch als opvolger van Meynart van Zwolle, nadat hem al door Gielis van Halsbeeck, generaal van de munt in de Nederlanden, de eed is afgenomen. De akte is ongedateerd. 102. f 48r 1582, 8 juni belasting – Brabantse landtol Benoeming van Willem Hendriksz., borger van 's-Hertogenbosch, tot collecteur van de Grote Brabantse Landtol te 's-Hertogenbosch als opvolger van Aart Wils, pachter van deze tol. 103. f 73r 1583, 3 december bouwvergunning Vergunning verleend aan Rogier Pieters Gielisz., borger van 's-Hertogenbosch en brouwer, om achter zijn huis genaamd De Koning van Frankrijk aan de Markt te 's-Hertogenbosch, over de Dieze een houten vlonder te mogen leggen. Recognitiecijns van 10 stuiver Brabants betaalt. Het scheepvaartverkeer mag niet worden gehinderd. 104. f 127r 1585, 4 mei benoeming Benoeming van Wouter Hendriksz. van Berwinckel tot vorster van Gestel, Strijp en Stratum. Hij was al in 1558 in deze functie benoemd. 105. f 148v 1585, 21 oktober belasting – Brabantse landtol Bevel aan de officieren in Lier, Helmond, Zoutleeuw, Diest om medewerking te verlenen aan de inning van de Grote Brabantse Landtol onlangs gepacht door Herman Joris en Pieter Molemans. 106. f 155v 1585, 8 november jacht Vergunning verleend aan Nikolaas Damant, ridder en kanselier van Brabant om met vogels te mogen jagen in Bergeyk, Eersel, Vessem, Wintelre en Knegsel. Geen vermelding van een pachtsom. Deze jacht is wegens de oorlog niet verpacht kunnen worden. 107. f 191v 1586, 21 mei benoeming Benoeming van Jacob Donck, secretaris van 's-Hertogenbosch, tot gezworen landmeter in Stad en Meierij van 's-Hertogenbosch als opvolger van de overleden Willem Smolders. Jacob is bedreven in de arithmetica, de geometria en in staat om met kompas, ‘winckelcruijs’ en landroede te meten. 108. f 242v 1586, 20 december confiscatie Toestemming verleend aan Gerard Jacobsen Bammelroy, executeur van het kantoor van de geconfisqueerde goederen in het kwartier van 's-Hertogenbosch, om voor een door hem van het land gehuurd huis genaamd De Gulden Granaatappel in 's-Hertogenbosch [ligging niet nader aangeduid] een lagere huur te mogen betalen. Hij betaalt voortaan £ 32 Artois aan de rentmeester van de geconfisqueerde goederen in 's-Hertogenbosch Jan Splinter. inv. nr. 302 109. f 9v 1587, 16 december benoeming belasting – tol Cuijk Benoeming van Herman van der Gheest, borger van Grave, tot contra-rolleur van de Cuykse Maastol als opvolger van Jan Loot die in of kort na 1586 voorlopig in deze functie benoemd was. Herman wordt 'bij provisie' benoemd en moet de collecteur Aart van Bockholt assisteren bij zijn werk. 110. f 17r 1587, 11 juli benoeming Benoeming van Adriaan van Hulsen, klerk van Simon Fierlants, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch, tot klerk of secretaris van de dingbank van Strijp, Stratum en Gestel. Adriaan is van wettige geboorte, geboren Brabander en katholiek. 111. f 23r 1587, 26 mei vererving Vergunning verleend aan Pieter Jordaens, priester en wonend op de universiteit van Leuven, om het sterfhuis van zijn broer Jan, overleden Lichtmis j.l., te mogen aanvaarden. Pieter en Jan zijn de natuurlijke kinderen van Joorden Jordaens, priester en kanunnik van St. Oedenrode, die in zijn testament opgemaakt in 1579 met vergunning van de bisschop van 's-Hertogenbosch en het kapittel van St. Oedenrode, aan hen het vruchtgebruik had vermaakt van een erfpacht van 4 mud rogge en 2 mud gerst. Het sterfhuis is zwaar beladen met schulden. Pieter moet £ 12 Artois betalen aan de rentmeester in 's-Hertogenbosch. 112. f 26r 1587, 14 maart gemeynte Haaren Vergunning verleend aan het dorp Haren bij Oisterwijk om 200 bunder van hun gemeynte te mogen verkopen. De opbrengst mag alleen worden besteed aan betaling van oorlogslasten. Een vergunning verleend door de Raad van Brabant uit 1578 om 60 bunder gemeynte te verkopen bracht niet voldoende op om de oorlogslasten te kunnen betalen. Er mag niet verkocht worden aan de dode hand. Moeren zijn als regalia gereserveerd aan de koning. In cultuur gebrachte landerijen zijn novale tiend aan de koning verschuldigd. Op nieuwe erven rust een cijns van 4 stuivers per bunder aan de domeinen. 113. f 47r 1588, 21 mei gemeynte Orthen Vergunning verleend aan het dorp van Orthen [bij 's-Hertogenbosch] om een deel van hun gemeynte te mogen verpachten aan enige burgers van 's-Hertogenbosch om daarmee hun oorlogslasten te kunnen betalen. Melding van oorlogsschade voornamelijk door de soldaten van het fort bij Engelen. Het dorp is helemaal afgebroken en de bewoners hebben de wijk genomen naar 's-Hertogenbosch. Toegestaan voor een periode van acht jaar en voor een recognitiecijns van Fl. 3 (ad 20 stuiver) aan de domeinen in 's-Hertogenbosch. 114. f 81r 1589, 4 maart benoeming Benoeming van Hendrik Adriaan Bertens tot een van de vorsters van de vrijheid en de dingbank van Oisterwijk als opvolger van de overleden Jan Cornelis Bertens. Hij is aanbevolen door Jacques de Wale, schout van Oisterwijk. Gebleken is dat hij altijd trouw is geweest aan de koning en dat hij goed katholiek is. 115. f 143v 1591, 6 februari benoeming munt Benoeming van Hubrecht van de Leemputte als waardein [toezichthouder] van de munt van 's-Hertogenbosch als opvolger van zijn broer Geerling van den Leemputte die al enige tijd een zwakke gezondheid heeft. (idem archief, inv. nr. 302) 116. f 147r 1591, 8 april benoeming Benoeming van Pieter Adriaansz. Verhoeven tot vorster van de vrijheid en de dingbank van Oisterwijk als opvolger van de overleden Jan Bauwens. Hij is aanbevolen door Jacques de Wale, schout van Oisterwijk. Hij is altijd trouw geweest aan de koning, goed katholiek en bekleedde voorheen de functie van schutter van Oisterwijk. 117. f 155v 1591, 31 mei benoeming Benoeming van Willem van der Biestraten tot secretaris van de vrijheid en de dingbank van Oisterwijk als opvolger van de overleden Dirk van den Heuvel. Hij heeft zich in dit werk bekwaamd op de kantoren van de Rekenkamer en dat van Simon Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. 118. f 190v 1592, 30 januari benoeming Benoeming van Herman van Schair tot richterbode van de stad Grave op verzoek van Reinier van Bouchout, rentmeester der domeinen in Grave en het Land van Cuyk. Hij moet een borgtocht stellen van Fl. 100. 119. f 196r 1592, 21 april verpachting gors De Heen bij Steenbergen Verpachting van een gors genaamd De Heene onder Steenbergen aan Bartholomeus Vermeyen, Jacques Manteau, Melchior de Bonte en Paul Cornelisz. de Koye wonend in St. Maartensdijk, Poortvliet en Vossemeer op het eiland Tholen. De pachtsom bedraagt Fl. 100 per jaar en moet afgedragen worden aan de rentmeester van Zijne Majesteits domeinen in Steenbergen. Zij hadden dit gors al gepacht van de gravin van Buren [betreft Maria van Buren, halfzuster van graaf Maurits van Nassau; ze betalen nu dus dubbel]. 120. f 230r 1593, 13 februari benoeming Benoeming van Cornelis Fransen, gezworene van Hoge Zwaluwe en de Grote Polder van Zonzeel, tot dijkgraaf van deze gebieden en tot schepen van Hoge Zwaluwe. De huidige dijkgraaf Hendrik Cornelis Piggen houdt zich sedert 1590 op in Breda. Cornelis legt de eed af in handen van de gouverneur van Geertruidenberg en de [koninklijke] rentmeester der domeinen van Zwaluwe, Matthys Goidtschalcx. 121. f 250v 1593, 6augustus benoeming Benoeming van Jan de Ruddere tot voorlopig ontvanger van de domeinen van Oosterhout en Dongen [Nassause domeinen die zijn geconfisqueerd door de koning]. Jan was voorheen klerk van de rentmeesters van deze domeinen Henry van Tsestich en Thomas des Champs. 122. f 284r 1594, 7 februari bastaardgoed Vergunning verleend aan de erfgenamen van Anna Zelders natuurlijk kind [van wie wordt niet vermeld] om haar erfenis te mogen aanvaarden, mits zij Fl. 16 (ad 20 stuiver) afdragen aan de ontvanger van de buitengewone partijen. Anna had wel een vergunning gekregen, maar de afkoopsom wegens haar armoede niet betaald. 123. f 285v 1594, 31 maart oorlogsschade Vergunning verleend aan Hendrik de Valeroy echtgenoot van Magdalena Coenen dochter van wijlen Jan Coenen, schout van het kwartier van Kempenland, om geen rekening en verantwoording te hoeven afleggen wegens zijn bewind over de periode 1585-1589. Hij heeft die periode wegens de oorlog niets kunnen ontvangen. Hendrik moet wel als recognitie Fl. 16 (ad 20 stuiver) betalen aan Arnoud die Scrapere belast met de ontvangsten van de behoeften van de Rekenkamer. 124. f 295v 1594, 21 mei benoeming Benoeming van Goort Anthonisz., ingezetene van Oosterhout, in het ambt van "boschwaterschap" [= boswachter ??] op een salaris van £ 22 Artois per jaar. Hij moet registreren wat er aan hout gekapt wordt. Goort is tevens door de andere partij [= graaf Maurits van Nassau] in deze functie benoemd [sic]. 125. f 307r 1594, 28 juni benoeming Benoeming van Dirk Adriaansz. tot richterbode in Mill, Wanroy en Hollanderbroek in plaats van Hendrik Jacobsz. die wegens disfunctioneren door de procureur-generaal van de Raad van Brabant is geschorst. 126 f 309r 1594, 16 juli molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan mr. Hendrik en Rogier van Broechoven, inwoners van de stad 's-Hertogenbosch, om hun windmolen, die stond buiten de Orthenpoort, te verplaatsen naar een plaats buiten de Hinthamerpoort, mits zij behalve de oude recognitiecijns van £ 3 payement nog eens een cijns van 4 stuivers Brabants betalen. Zij bezaten deze molen al 300 jaar. De molen mag gebruikt worden voor het malen van rogge en schors en hij is al verplaatst. 127. f 311r 1594, 1 juli molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Marcelis van Casteren, burger van 's-Hertogenbosch, om zijn windmolen, die eerst stond op de stadswal achter de Tolbrug, te mogen verplaatsen naar een andere locatie [niet vermeld waar], mits hij behalve de oude recognitiecijns van 29 schelling en 5 penning Hollands nog een cijns betaalt van 32 schellingen Artois. Rentmeester Simon Fierlants had beslag laten leggen op de molen omdat hij zonder vergunning was verplaatst. 128. f 325r 1595, 28 januari waag 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van het huis De Kleine Waag in 's-Hertogenbosch aan Jan van Laer die Jonghe voor een periode van drie jaar voor een huur van Fl. 60 (ad 20 stuiver) per jaar. Het huis is geconfisqueerd goed. 129. f 332r 1595, 16 maart molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Wouter Aartsz. Houbraken en Pieter Thomasz. om een windmolentje dat stond buiten de Orthenpoort in 's-Hertogenbosch en diende om water uit te malen te mogen verplaatsen naar een molenwerf buiten de Hinthamerpoort. Daar dient hij om rogge te malen. Recognitiecijns van 20 stuiver Brabants. (Rekenkamer, inv. nr. 326) 130. f 339r 1595, 15 april gemeynte Lierop Vergunning verleend aan de ingezetenen van Lierop om 32 bunder van hun gemeynte te mogen verkopen. Zij hebben om de oorlogslasten te kunnen betalen leningen moeten sluiten tegen hoge rentevoeten. Melding van een octrooi van de Raad van Brabant d.d. 23augustus 1593 om gemeynte te mogen verkopen. Verbod op verkoop aan de dode hand. Moeren, als zijnde regalia, blijven voorbehouden aan de koning. Zij moeten van de verkoopopbrengst rekening en verantwoording afleggen aan de Rekenkamer. De verkochte percelen moeten worden ingemeten in aanwezigheid van de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. Op de verkochte percelen wordt een cijns gevestigd van 4 stuiver Brabants per bunder. Mochten deze percelen in cultuur gebracht worden dan komt de tiend daarvan als zijnde novaal toe aan de koning. 131. f 358r 1595, 14 juli benoeming Benoeming op voordracht van jonker Antonie van Berchem, ambtman van Grave en het Land van Cuyk, van Jan Geurtssen tot richterbode van Gassel, mits hij onder meer een borgtocht van £ 100 Artois stelt. 132. f 370v 1595, 21 september verpachting gors bij Steenbergen Bevestiging van de verpachting van een gors gelegen onder Steenbergen aan de Eendracht genaamd de Hoge Plaat aan Jan Adriaansz. en Jan Gerritsz. wonend in de Oude Heide onder Steenbergen. Zij hadden dit land als zijnde geconfisceerd goed gepacht van de oorspronkelijke eigenaren, 'houdende de andere zijde', en van Matthys van der Ghoes, rentmeester van Zijne Majesteits domeinen en geconfisceerde goederen in Steenbergen, Roosendaal, Vossemeer etc. Aan beide partijen betaalden zij £ 14 groten Vlaams. Soldaten van de Kruisschans bij Antwerpen hebben het vee meegenomen waardoor grote schade is geleden. inv. nr. 303 133. f 11v 1596, 9 maart molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Lambert en Reinier Ygroms, gebroeders en ingezetenen van 's-Hertogenbosch, om hun windmolen te mogen verplaatsen van een terrein buiten de Hinthamerpoort naar een plaats nabij de windmolen van de Zusters van Orthen, mits zij boven de oude cijns een recognitiecijns betalen van 6 stuivers. De oude molen was van het ambacht van de leerlooiers en is afgebrand door de soldaten. De molen is al verplaatst. Er zijn meer molens verplaatst waarvoor nog geen vergunning is afgegeven. 134. f 21v 1596, 1 april belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in Oisterwijk en Hilvarenbeek aan Jan Willemsz. van den Camp voor een periode van drie jaar voor een pacht van 74 pond jaarlijks, mits hij het proces dat nog loopt voor de Raad van Brabant tegen de heer van Helvoirt voortzet. Jan is al 40 jaar pachter/collecteur en heeft veel schade geleden door de oorlog. 135. f 28v 1596, 3 mei benoeming Benoeming van Hendrik Donck tot landmeter in het kwartier van 's-Hertogenbosch als opvolger van zijn vader Jacob Donck, secretaris van 's-Hertogenbosch, die afstand doet wegens zijn ouderdom. Melding van beunhazen. Hendrik krijgt het alleenrecht om landerijen, daken en ‘metselrijen’ te meten en moet aan de rentmeester in 's-Hertogenbosch doorgeven welke percelen gemeynte verkocht zijn. 136. f 32v 1596, 18 mei molen Vught Vergunning verleend aan Goyaart van Engelant, raad van de stad 's-Hertogenbosch, om in Vught een windmolen te mogen oprichten die de bewoners van Vught, Esch en Helvoirt kan bedienen, mits hij een recognitiecijns betaalt van £ 6 (ad 40 gr. Vlaams) jaarlijks. (Rekenkamer, inv. nr. 303) 137. f 45v 1596, 6 juli gemeynte Orthen Vergunning verleend aan de ingezetenen van Orthen om hun gemeynte te mogen verhuren voor een periode van acht jaar, mits zij jaarlijks een cijns betalen van Fl. 3 (ad 20 stuiver). Zij hebben in 1588 ook al een dergelijke vergunning gekregen en hebben nog steeds zware schulden. 138. f 46v 1596, 6 juli molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan mr. Jacob van Balen, rector van de Tafel van de H. Geest te 's-Hertogenbosch, om een windmolen te mogen oprichten op de stadswal achter de Tafel. De oude molen stond aan de steenweg buiten de Hinthamerpoort en is afgebroken. Hiervoor had het Geefhuis een vergunning van hertogin Johanna uit 1394 onder de last van jaarlijks een uitdeling te houden onder de armen van brood gebakken van 6 mud rogge. Geen recognitiecijns, de uitdeling blijft bestaan. 139. f 64r 1596, 24 september molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Goyaart van Engelandt, rector van het Groot Gasthuis in 's-Hertogenbosch, om in de beemd achter het gasthuis een windmolen te mogen oprichten voor het malen van graan ten behoeve van het huis en de burgerij, mits het een erfgewincijns betaalt van 9 stuiver. De oude molen Achter de Tolbrug is afgebroken. Men werkt nu met een rosmolen. Melding van andere molens op de stadswal. 140. f 79r 1596, 18 december verhuur huis aan hertogelijke bode Verlenging van de huur van een huis in de Postelstraat aan Willem Willemsz. van Esch, bode van de stad 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar voor een huur van £ 21 (ad 40 groten Vlaams) te betalen aan de rentmeester van de geconfisqueerde goederen in 's-Hertogenbosch. Hij bezorgt de brieven voor de Rekenkamer en de koning, hetgeen een riskant werk is. 141. f 91r 1597, 6 februari benoeming Benoeming van Jan Heymans die Jonghe tot griffier van de lenen in het Land van Cuyk als opvolger van zijn vader Jan Heymans d'Alde. 142. f 97v 1597, 19 maart molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Goyaart van Engelandt, borger van 's-Hertogenbosch, om bij de Orthenpoort op het erf van Jan Alberts Cornelis, pottenbakker, een windmolen te mogen oprichten. Goyaart heeft de rechten op een afgebrande windmolen, genaamd de Hoekmolen, buiten de Hinthamerpoort gekocht. Voor de nieuwe molen heeft hij in 1595 een vergunning gekregen van het stadsbestuur. De afstand tot de dichtstbijzijnde molen is 355 hamervoeten. Recognitiecijns van £ 2 Artois in plaats van de oude cijns van 33 stuiver en 11 penningen en 4 mijten. 143. f 154v 1597, 6 september molen Princenhage Goedkeuring van de regeling getroffen tussen de regeerders van Princenhage onder Breda en de Domeinraad van graaf Maurits aangaande de herbouw van de ca. 1583 afgebrande windmolen bij het Liesbos. De Domeinraad had rentmeester Adriaan Bax opdracht gegeven een bestek te maken en het timmerhout vanwege de heer te verstrekken. De eerstkomende 3 à 4 jaar zou geen pacht verschuldigd zijn. De Rekenkamer won advies hierover in bij Hendrik van Tsestich, rentmeester van de domeinen van Breda [van koningswege]. 144. f 163v 1597, 10 september verhuur huis in 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van een huisje in de Vughterstraat in 's-Hertogenbosch aan Catharina N., wed.v. mr. Jan Fassyn en wonend in 's-Hertogenbosch voor een periode van drie jaar voor de oude huurprijs van £ 16 (ad 40 groten Vlaams) jaarlijks. 145. f 173r 1598, 19 januari confiscatie Verlenging van de pacht van twee stukken land, groot resp. 6 en 3 morgen, in het Boschveld buiten de St. Janspoort, vrijdom van de stad 's-Hertogenbosch, aan Tielman van Bladel en Jan van Oirl, borgers van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en voor een pacht van £ 30 Artois jaarlijks. Het betreft geconfisqueerd goed dat van 1592 tot Pinksteren 1597 onder water heeft gestaan door toedoen van een door de rebellen in de Dieze gelegde dam, maar dat nu is drooggevallen. 146. f 186r 1598, 12 maart bouwvergunning Vergunning verleend aan het klooster Baseldonk in 's-Hertogenbosch om een vervallen stenen muur opnieuw op te metselen en daarbij een deel van de Windmolenbergstraat, die zeer breed is, in te nemen, mits het een cijns van 3 stuiver betaalt. 147. f 189r 1598, 21 april molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Wouter van Kessel om een windmolen bij de Vughterpoort op te richten. Hij had de rechten op een oude, verdwenen windmolen die stond buiten de Vughterpoort, opgekocht van de erfgenamen van Liesbeth weduwe van mr. Jan van Brogel, Jacob van Strijp en Anna weduwe van meester Maarten van Weremont. Recognitiecijns van Fl. 4 jaarlijks. Op de oude molen rustte een cijns van £ 10 Bosch' payement. (Rekenkamer, inv. nr. 303) 148. f 200v 1598, 15 mei verhuur land Oosterhout Verpachting van een perceel land onder Oosterhout, zijnde het 87ste, aan Pieter Tack c.s., wonend in Oosterhout, voor een periode van zeven jaar en een pacht van £ 16 Artois jaarlijks, mits hij het door middel van sloten e.d. ontwatert. De Rekenkamer won hierover advies in van Jan de Ruddere, rentmeester van de domeinen onder Oosterhout. 149. f 219r 1598, 8augustus salaris ambtenaar Akte waarbij Antonie van Dommelen, sedert 1592 controleur van 's konings werken in de stad Grave en het Land van Cuyk, een salaris wordt toegekend van £ 40 Artois jaarlijks en £ 2 Artois vacatiekosten voor elke dag die hij buiten Grave ambtshalve moet doorbrengen. 150. f 222v 1599, 23 september verhuur huis 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van een huis in 's-Hertogenbosch, zijnde geconfisqueerd goed, [ligging niet nader aangeduid] aan Lodewyk Jansz. Donckers voor een periode van drie jaar voor een huur van Fl. 55 (ad 20 stuiver) jaarlijks. 151. f 228v 1598, 7 november verhuur 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van twee kelders onder het huis van Geffen genaamd Het Hooghuis met nog een zolder, gelegen in 's-Hertogenbosch en zijnde eigendom van jonker Gerard van Fladeracken, heer van Geffen en thans geconfisqueerd, aan Boudewyn Pietersz. van Santvoirt voor een periode van drie jaar en een huur van Fl. 105 (ad 20 stuiver) jaarlijks. 152. f 229v 1598, 9 november verordening gebruik van de Peel Vaststelling van een reglement op het steken van turf in de Peel in het Land van Cuyk. Niemand mag turf steken zonder toestemming van Reinier van Boicholtz, rentmeester der domeinen in Grave en het Land van Cuyk. 153. f 250v 1599, 28 januari verhuur land Oosterhout Verpachting Adriaan Jansz. Mol van de aanwassen ten oosten van de vaart, het Pippenbos en het 85ste perceel genaamd de Aanwas in de Wystert, alles gelegen onder Oosterhout, voor een periode van 6 jaar voor een pacht van in totaal Fl. 25 jaarlijks, mits hij het door middel van sloten ontwatert. 154. f 253v 1599, 27 februari verhuur land Oosterhout Verlenging van de pacht van het 17de perceel onder Oosterhout genaamd Het Nonnenbroek aan Antonie Matthysz. Peters, pachter van 's konings hoeve onder Dongen, voor een periode van 7 jaar en voor een pacht van £ 18 Artois jaarlijks, mits hij het door middel van sloten ontwatert. 155. f 267v 1599, 15 maart verpachting hoeve Dongen Verlenging van de pacht van 's konings hoeve onder Dongen aan Dirk Antoniesz. Dirksz. voor een periode van 6 jaar voor een pacht van £ 70 Artois jaarlijks. Melding van oorlogsschade. De Nassause Domeinraad in Den Haag heeft zijn pacht ook verlengd. 156. f 320v 1599, 15 oktober uitgifte in erfpacht Vergunning verleend aan het St. Catharinagasthuis in Grave om een erf tot stand gekomen door het opvullen van een binnengracht achter het gasthuis in erfcijns te mogen nemen. De drie koolhoven die het gasthuis bezat zijn vergraven ten behoeve van de nieuwe vestingwerken. De producten uit deze tuin dienen voor de soep ("potagie") die wordt uitgedeeld onder de armen en de soldaten wier soldij achterstallig is. Recognitiecijns van 5 stuiver jaarlijks. 157. f 322v 1599, 16 oktober molen Grave Vergunning verleend aan het klooster van St. Agatha, thans tijdelijk verblijvende in de stad Grave, om een rosmolen te mogen hebben, op voorwaarde dat zij hierop alleen malen voor hun eigen gebruik. [geen recognitiecijns]. 158. f 331v 1599, 20 december molen St. Michierlsgestel Vergunning verleend aan Aart Hoppenbrouwers, schout van St. Michielsgestel, om beneden zijn watermolen op de Dommel nog een molentje te mogen bouwen voor het vollen van lakens. Thans zenden de bewoners van dit dorp hun lakens naar Holland en andere 'ongelegen plaatsen'. Recognitiecijns van 50 schellingen Artois (oude cijns was £ 8 en 15 schellingen). Bepalingen over de mate waarin het water opgestuwd mag worden. 159. f 336r 1600, 7 januari molen 's-Hertogenbosch Pauwel Jansz., borger van 's-Hertogenbosch, om een rosoliemolen te mogen oprichten achter zijn huis op de Vughterdijk. Recognitiecijns 12 stuiver jaarlijks. 160. f 346r 1600, 31 mei benoeming Benoeming van Aart Bockholt, rentmeester der domeinen in Grave en het Land van Cuyk, tot collecteur van de Cuykse Maastol als opvolger van Jacob Dirksz. Celen. 161. f 346v 1600, 2 juni verlof bedijking gors Moerdijk Vergunning verleend aan Laurens Lenaartsz. en Jacob Stappaerts van Terheyden om een gors gelegen tussen de Nieuwe Moerdijk en de dijk van de Bredase Polder onder de heerlijkheid Klundert te mogen innemen om dit te kunnen bedijken voor een periode van 15 jaar, mits zij aan de rentmeester Jan de Ruddere een cijns betalen van £ 12 Artois jaarlijks en op voorwaarde dat zij het gors bedijken en voorzien van sluizen en sloten. 162. f 360r 1600, 28 november benoeming Benoeming van Aart van Bockholt, borger van Grave, tot collecteur van de Lithse Maastol. Deze tol werd te Lith en wordt nu in Grave geïnd. inv. nr. 304 163. f 6v 1600, 17 december verhuur huis 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van een huis aan de Hinthamerstraat voorbij de Geerlingse Brug aan Godevaart die Louwe, borduurwerker, voor een periode van drie jaar en voor een huur van £ 52 Artois jaarlijks. Het huis was eigendom van Daniel van Vlierden en is nu geconfisqueerd. 164. f 8r 1600, 16 december verhuur huis 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van een huis gelegen achter het huis De Kleine Waag aan Catharina Bax weduwe van Joost van Ouwen voor een periode van zes jaar en voor een huur van £ 26 Artois per jaar. 165. f 51v 1601, 22augustus gemeynte Tilburg Toestemming verleend aan het dorpsbestuur van Tilburg om de erfcijnzen rustend op de 251 bunder uit hun gemeynte die zij krachtens een octrooi van de Raad van Brabant uit 1585 hebben verkocht te mogen aflossen tegen de penning 32. In 1597 hebben zij van de Raad van Brabant een ander octrooi gekregen om nogmaals 200 bunder te mogen verkopen. 166. f 57r 1601, 17 september verhuur panden 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van twee kelders en een doorlopende zolder in het Hooghuis van Geffen in 's-Hertogenbosch aan Boudewijn Pietersz. van Santvoert, borger van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en een huurprijs van £ 110 Artois. 167. f 71v 1601, 17 oktober benoeming Benoeming van Jacob Aartsz. tot meester-metselaar van Grave en het Land van Cuyk op een salaris van Fl. 6 en 3 lasten turf te steken in de Peel. Jacob was al zeven jaar in functie maar genoot tot nu toe geen salaris. 168. f 86v 1601, zonder datum verhuur huis Verlenging van de huur van een geconfisqueerd huis in 's-Hertogenbosch genaamd De Hollandse Wagen aan Cornelis Cornelisz., borger van 's-Hertogenbosch voor een periode van drie jaar voor een huur van Fl. 22. 169. f 87v 1602, 19 januari jacht Verpachting van het jachtrecht in de dorpen Beek, Loon en Maashees in het Land van Cuyk aan Reinier van Bouckholt, tot voor kort rentmeester der domeinen in Grave en het Land van Cuyk, en thans wonende op het huis van Macken in het Land van Cuyk. 170. f 89v 1602, 11 februari benoeming Benoeming van Matheus van Rijs op voordracht van jonker Antonie van Berchem, ambtman van Grave en het Land van Cuyk, tot richterbode in Sambeek, mits hij een borgtocht stelt van Fl. 100. 171. f 92v 1602, 1 maart benoeming Benoeming van Klaas Loefs op voordracht van Godevaart Paedsien, schout van het Nederambt van het Land van Cuyk, tot richterbode van Escharen, als opvolger van de overleden Jan Goossens. 172. f 132v 1601, 30 maart oorlogsschade Akte waarbij jonker Albert van Dachverlies, schout van Kempenland in de periode 1587-1591, verlof krijgt om geen rekening en verantwoording te hoeven afleggen over de door hem toen geïnde boeten, omdat hij wegens de oorlogsoperaties nauwelijks iets heeft kunnen ontvangen. Hij betaalt voor dit verlof Fl. 34,875 aan rentmeester Maarten Fierlants in 's-Hertogenbosch. 173. f 153r 1603, 7 januari bouwvergunning Vergunning verleend aan Jan Pietersz. van Rosmaelen, brouwer en borger van 's-Hertogenbosch, om achter zijn huis aan de Hoge Steenweg gelegen naast het huis genaamd Het Luipaard, een houten brug over de Dieze te mogen leggen. De brug mag 8 voet breed en 27 voet lang zijn en komt uit op de straat daarachter genaamd Achter de Tolbrug. Recognitiecijns van 5 schellingen Artois. 174. f 161v 1603, 7 juli verhuur waag 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van het huis De Kleine Waag in 's-Hertogenbosch aan Jan van Laer de jonge, borger van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en een huur van £ 46 Artois jaarlijks. 175. f 207r 1603, 28 oktober benoeming Benoeming van Philips de Ruddere tot rentmeester van de geconfisqueerde [Nassause] domeinen in Breda, Oosterhout en Dongen als opvolger van zijn broer Jan de Ruddere die afstand heeft gedaan van dit ambt. 176. f 217r 1603, benoeming Benoeming op voordracht van Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, van Willem Hendriksz. van Baertwyck tot collecteur van de tol genaamd lood en geleide geheven in 's-Hertogenbosch. 177. f 274v 1604, 1 juni gemeynte Orthen Vergunning verleend aan het dorp Orthen om voor een periode van acht jaar hun gemeynte in het openbaar te mogen verpachten, teneinde met de opbrengst hun schulden te kunnen betalen. Voorwaarde is dat zij jaarlijks £ 4 Artois betalen aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch en rekening en verantwoording afleggen aan de Leen- en Tolkamer in 's-Hertogenbosch. Melding van oorlogsschade tijdens de belegeringen van de stad in 1601 en 1603. Rond de kerk was een schans aangelegd die door soldaten van beide partijen een tijdlang bezet is geweest. 178. f 276r 1604, 7 juli oorlogsschade Akte waarbij Frans Prouveur, schout van Kempenland, in de periode 1598-1603, verlof krijgt om geen rekening en verantwoording te hoeven afleggen over de door hem toen geïnde boeten, omdat hij wegens de oorlogsoperaties nauwelijks iets heeft kunnen ontvangen. Hij betaalt hiervoor Fl. 36 aan rentmeester Maarten Fierlants in 's-Hertogenbosch. Melding van oorlogsschade en de geringe waarde van dit ambt, doordat bijna alle dorpen verpand zijn en de criminele jurisdictie opgeëist wordt door de hoogschout van Stad en Meierij van 's-Hertogenbosch. 179. f 288r 1604, 31 juli oorlogsschade Akte, waarbij Mark van Gerwen, schout van Peelland, in de periode 1597-1604, verlof krijgt om geen rekening en verantwoording te hoeven afleggen over de door hem toen geïnde boeten, omdat hij wegens de oorlogsoperaties nauwelijks iets heeft kunnen ontvangen. Hij betaalt hiervoor Fl. 84 aan rentmeester Maarten Fierlants in 's-Hertogenbosch. Melding van oorlogsschade en de geringe waarde van dit ambt, doordat bijna alle dorpen verpand zijn en de criminele jurisdictie opgeëist wordt door de hoogschout van Stad en Meierij van 's-Hertogenbosch. 180. f 298v 1604, 21 oktober jacht Verlenging van de verpachting van het jachtrecht op patrijzen van Mierde aan Marcel Willemsz., meier en rentmeester van de abdij van Averbode in Mierde, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 5 jaarlijks. inv. nr. 305 181. f 59v 1607, 9 mei bouwvergunning Vergunning verleend aan Gerard van den Steen, bleker, om achter zijn huis aan de Oude Dieze in 's-Hertogenbosch in de rivier de Dieze een onbebouwd erfje te mogen innemen en daar ten dele in de rivier een houten constructie (een "vuytslach") met 6 palen, lang 23½ en breed 10½ voet, ten behoeve van zijn bedrijf te mogen zetten. Recognitiecijns van 3 stuiver. 182. f 85r 1607, 15 november amortisatie Duitse Orde Registratie van een akte waarbij bepaalde niet nader aangeduide goederen van de landcommandeur van de Duitse Orde te Gemert worden geamortiseerd. De Rekenkamer stelt de verschuldigde recognitiecijns, na waardeschatting van de goederen, vast op £ 2 Artois jaarlijks. De landcommandeur moet voor de Leen-en Tolkamer te 's-Hertogenbosch een verbandbrief op laten maken. 183. f 161r 1609, 7 januari molen Vergunning verleend aan Willem Hendriksz., borger van 's-Hertogenbosch, om een rosoliemolen te mogen oprichten achter zijn huis aan het Aart Berwoutsstraatje. Recognitiecijns van 12 schellingen Artois. 184. f 246v 1610, 14 juli molen Vergunning verleend aan Leonard Hendriksz. van Welhuijsen, borger van 's-Hertogenbosch, om achter zijn huis bij de Hinthamerpoort een rosoliemolen te mogen oprichten, deze ter vervanging van een dergelijke molen die stond achter zijn huis bij de Vughterpoort. Dit huis is afgebroken in verband met een uitbreiding van de vestingwerken. Recognitiecijns van 12 stuiver. 185. f 328v 1611, 7 maart bouwvergunning Vergunning verleend aan Rutger Jansz. van Dorsten, werkzaam als hoefsmid voor de compagnie van de baron van Grobbendonk, om voor zijn huis genaamd De Oliemolen aan de Vughterstraat twee hoefstallen te mogen plaatsen, lang 3 en breed 8 hamervoeten. Mochten de geburen toestemmen, dan mogen de stallen 5 hamervoet lang zijn. Recognitiecijns van 4 stuiver à 3 plakken Brabants. 186. f 330v 1611, 7 maart molen St. Oedenrode Goedkeuring van een regeling tussen mr. Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, en Koenraad Jansz., molenaar, waarbij de door Koenraad ca. 4 à 5 jaar geleden zonder vergunning gebouwde volmolen onder Wolfswinkel in St. Oedenrode mag blijven staan, mits Koenraad Fl. 175 betaalt. De nieuwe molen ligt "eenen worp weechs" stroomafwaarts van een al bestaande oliemolen op de Dommel. Koenraad heeft de rivier daar ook 4 voet verbreed. Hij is geen recognitiecijns verschuldigd. inv. nr. 306 187. f 12v 1611, 17 mei jacht Verpachting van het jachtrecht in Oss, Berchem, Nistelrode, Lithoyen, Heesch, Rosmalen en Nuland aan Antonie de Ruyt, inwoner van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 28. 188. f 14r 1611, 18 mei molen Heukelum Goedkeuring van een regeling tussen mr. Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, en jonker Hendrik van Rivieren, heer te Yseren etc., waarbij de door Hendrik ongeveer negen jaar geleden zonder vergunning uitgebreide watermolen in Heukelum onder Oisterwijk mag blijven staan, mits Koenraad Fl. 150 betaalt. Recognitiecijns van Fl. 3 (ad 20 stuiver) jaarlijks. De molen was voorzien van twee raderen bestemd voor het malen van graan en het slaan van olie. Jonker Hendrik heeft er een derde rad bijgeplaatst voor het vollen van lakens. 189. f 23r 1611, 10 juni molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Rogier van Broeckhoven, raad van de stad 's-Hertogenbosch, om een windmolen te mogen oprichten bij de Paustoren ter vervanging van een andere daar staande windmolen die tijdens het beleg van 1601 is verwoest. Eerder bezaten hij en zijn broer mr. Hendrik van Broeckhoven een windmolen buiten de Vughterpoort. Recognitiecijns van £ 3 Artois. 190. f 30v 1611, z.d. molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Jenneke Ygroms weduwe van Reinier Ygroms en Adriaan Cornelisz. van Beurden te Oisterwijk om een windmolen, gelegen nabij de Hinthamerpoort te 's-Hertogenbosch en verwoest bij het beleg van de stad in 1601, te herbouwen. Recognitiecijns van £ 3 Artois. 191. f 43r 1611, 5 juli molen St. Oedenrode Vergunning verleend aan Eymbert van Gutelaer, stadhouder van Peelland, om een watervolmolen te mogen oprichten aan de Dommel onder St. Oedenrode. Recognitiecijns van Fl. 4.50. De molen was zonder vergunning gebouwd op een stuk grond dat voor Fl. 17.50 in cijns wordt gehouden van de hertog. 192. f 49r 1611, 20 juli benoeming belasting - tol Lith Benoeming van Pauwels Geeraerts, voorheen secretaris van de stad Grave, tot controleur van de Lithse watertol, die tot nu toe te Venlo geheven werd, maar nu wegens de wapenstilstand weer naar Lith verplaatst wordt. 193. f 56r 1611, 16augustus bouwvergunning Vergunning verleend aan Casper Bathasar Lodewyksz., borger van 's-Hertogenbosch, om achter zijn huis en brouwerij genaamd De Luipaard in de Dieze een "vuytsetsel" te mogen zetten lang 9 voet minus 1 duim en breed 3 voet en 7½ duim, verder een stenen pilaar als stut voor het achterhuis en een paal "oft putmicke om eenen swengel op te leggen" voor het scheppen van water. De uitbouw stond er al, maar de buren maakten er bezwaar tegen. Er loopt nog een proces aangespannen door buurman Jan Pieter van Roosmaelen. Recognitiecijns van 1 stuiver 194. f 70r 1611, 3 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat van St. Oedenrode aan Willem Jan Thomas voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 46. Melding van processen door de pachter gevoerd voor de Raad van Brabant en stadhouder en leenmannen in 's-Hertogenbosch [= Leen- en Tolkamer]. 195. f 71v 1611, 3 september molen Nuland Vergunning verleend aan Aart Pieter Dirksz., molenaar, om onder Nuland op een door hem te bepalen plaats een windkorenmolen te mogen oprichten. Recognitiecijns van Fl. 7 (ad 20 stuiver). Na openbare bekendmaking had niemand bezwaar tegen deze onderneming. 196. f 79r 1611, september belasting – tol Lith Toestemming verleend aan Aart van Boicholt, ontvanger van de tol van Lith en toezichthouder ("besiender") op de te Grave geheven wordende licentrechten, om voor de laatstgenoemde functie een plaatsvervanger in de persoon van Gielis van Dilsen te mogen aanstellen. De tol van Lith is verplaatst van Grave naar Lith en Aart is verplicht daar kantoor te houden. 197. f 81r 1611, 12 september gemeynte Oirschot Goedkeuring van de regeling getroffen door Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen te 's-Hertogenbosch, met het bestuur van de vrijheid Oirschot aangaande de door Oirschot verkochte gemene gronden. De verkoop geschiedde krachtens een in 1545 afgegeven octrooi. De rentmeester verlangde een specificatie van de verkochte percelen, maar dit bleek wegens het ontbreken van bescheiden hierover niet mogelijk. Er is niet meer dan 100 bunder verkocht. Oirschot betaalt Fl. 600 aan Fierlants en het octrooi is bij deze vervallen. Het akkoord is verleden voor Aart Pietersz. van Hees, griffier van de leenmannen in het kwartier van 's-Hertogenbosch [= Leen- en Tolkamer]. 198. f 131r 1611, 16 december gemeynte Tilburg Vergunning verleend aan Hendrik Cornelisz. de Crom, wonend in Tilburg, om een cijns van 10 schellingen uit 3½ bunder land gekocht uit de gemeynte te mogen aflossen tegen de penning 40. Het verzoek om een soortgelijke cijns uit 5 bunder en 6 lopenzaad uit de gemeynte van Heukelum te mogen aflossen wordt geweigerd. 199. f 133r 1611, 16 december hertogscijns Vergunning verleend aan de betalers van hertogelijke cijnzen in het kwartier van Oisterwijk om hun cijns op de feestdag van St. Mattheus in plaats van op St. Thomas (21 december) te mogen betalen. 200. f 157r 1612, februari [geen dag vermeld] molen Woensel Goedkeuring van een regeling tussen mr. Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, en de erfgenamen van Wouter van Herenthom waarbij de ongeveer tien jaar geleden zonder vergunning uitgebreide Schimmelse watermolen in Woensel (bij Eindhoven) mag blijven staan, mits zij Fl. 100 betalen. Het betreft een oliemolen die is uitgebreid met een volmolen. Recognitiecijns van Fl. 2 en 10 stuiver jaarlijks. 201. f 190r 1612, 3 maart eendenkooi Vergunning verleend aan Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, handelend als erfgenaam van Anna Huck wed.v. Jacob Bax, rentmeester van de Staten van Brabant in het kwartier van 's-Hertogenbosch, om een eendenkooi in of na 1578 door Jacob gebouwd op een stuk land van 9 m. genaamd De Horrecampen onder Gewande, heerlijkheid Empel, te mogen uitbaten. Recognitiecijns van 30 stuiver inv. nr. 307 202. f 18r 1612, 14 april bouwvergunning Vergunning verleend aan Rogier van Broeckhoven, schepen van 's-Hertogenbosch, om aan zijn huis aan de Markt een uitsteeksel te mogen maken, lang 2½ en breed 8 voet. Dit moet dienen ter opluistering van de stad en om er een hangende kamer op te bouwen. Recognitiecijns van 1 stuiver Brabants. 203. f 120v 1612, 25 oktober molen - Someren Vergunning verleend aan het klooster Postel om in Someren een rosmolen voor het malen van graan te mogen hebben. Zij hadden daar al een windmolen en een watermolentje, maar dit laatste is door de oorlog verwoest en nog niet herbouwd. Recognitiecijns van 30 stuiver Artois naast de al bestaande erfpacht van 10 mud rogge en de erfcijns van 4 oude groten. 204. f 131r 1612, 12 november benoeming Benoeming van Pauwels Gerarts, thans controleur, tot collecteur van de Lithse watertol als opvolger van Aart van Boicholt die kampt met een slechte gezondheid 205. f 259r 1613, 17 april verhuur huis 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van het huisje genaamd De Kleine Waag in 's-Hertogenbosch aan Hendrik Adriaan Mombers, schoenmaker en borger van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en een huurprijs van Fl. 70. 206. f 260v 1613, 17 april verhuur huis 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van een huis gelegen achter de waag in 's-Hertogenbosch aan Sara van Ouwen weduwe van mr. Geerling van den Leemputte , borger van 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en een huurprijs van Fl. 40 Kar. 207. f 310r 1613, 4 mei molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan de kinderen van Wouter van Kessel om hun windmolen, die krachtens een vergunning van hertog Jan II d.d. 1296 stond op de Vughterdijk en die door het beleg van de stad is verwoest, te verplaatsen naar de stadswal bij de Vughterpoort. De molen is al in 1597-1598 herbouwd. Recognitiecijns van Fl. 4,-. De oude cijns van £ 10 payement is vervallen. 208. f 354r 1613, 8 juni molen 's-Hertogenbosch Wijziging van de vergunning verleend aan de kinderen van wijlen Wouter van Kessel (zie nr. 207). De oude cijns van £ 10 blijft bestaan en daarboven betalen zij voortaan een cijns van 10 schellingen Artois. Zij behouden verder de oude molenplaats aan de Vughterdijk. 209. f 356v 1613, 10 juni bouwvergunning Vergunning verleend aan Gerard van Gerwen, soldaat in de compagnie kurassiers van de baron van Grobbendonk te 's-Hertogenbosch, om zijn huis aan de St. Jorisstraat te voorzien van een stenen gevel en daarvoor 3½ voet van de straat in te nemen. De gevel dient "ter eeren Godts ende tot cieraet van de generaele processie die altyt daer passeren". Recognitiecijns van 3 schellingen Artois. 210. f 413r 1613, 12augustus belasting – Brabantse landtol Akte waarbij de privileges die de vrijheid Oirschot heeft ten aanzien van de vrijstelling van de Grote Brabantse Landtol, ressorterend onder de Tolkamer van Leuven, worden bevestigd. Oirschot kan aantonen dat het deze vrijstelling al 80 of 100 jaar lang geniet. Sedert enige tijd wordt tol geëist van goederen die binnen Brabant naar Antwerpen, Brussel of elders worden vervoerd. Hierover is advies ingewonnen bij de rentmeester der domeinen in het kwartier van Leuven, mr. Walrand Havens, licenciaat in de beide rechten, en Jan Lippens, pachter van de genoemde tol. De vrijstelling geldt niet voor het paardengeld -daarvan is niemand vrijgesteld- en is beperkt tot goederen die eigendom zijn van bewoners van Oirschot. 211. f 498v 1613, 14 december benoeming Benoeming van Jan Pallas alias van de Sterre tot schout van Zeelst, Veldhoven, Zonderwijk en Blaarthem. De verpanding van de hoge, middelbare en lage heerlijkheid van deze dorpen is onlangs door aflossing ongedaan gemaakt. Onder dit ambt valt ook de inning van de houtschat. 212. f 500r 1613, 16 december eendenkooi Vergunning verleend aan Willem Adriaan de Hornes, heer van Kessel [bij Lith], Wuustwezel enz. om in zijn heerlijkheid Kessel op zijn eigen grond een eendenkooi te mogen oprichten. Recognitiecijns van £ 6 Artois. 213. f 518r 1613, 14 december aflossing pandschap Zeelst c.a. Overeenkomst gesloten tussen Jan Pallas alias van de Sterre en de Rekenkamer waarbij Jan, die met zijn eigen geld het pandschap van de heerlijkheid Zeelst c.a. (zie nr. 211) heeft gelost, voor zijn leven benoemd wordt tot schout en inner van de houtschat. Hij mag de boeten innen, heeft het jachtrecht en benoemt een stadhouder, secretaris, schepenen en andere ondergeschikte functionarissen. Voorwaarde is dat hij de bewoners van deze dorpen niet hoger aanslaat dan tot nu toe gebeurde. Hij hoeft geen rekening en verantwoording af te leggen en betaalt jaarlijks £ 80 Artois die hij mag aftrekken van de door hem voorgeschoten penningen. Deze regeling houdt op wanneer de voorgeschoten gelden worden terugbetaald. inv. nr. 308 214. f 32r 1614, 16 februari cijnzen Land van Cuijk Akte waarbij een de aartshertogen toegenegen, maar niet met name genoemde persoon het recht krijgt om cijnzen en renten in het land van Cuyk te innen, mits hij de helft van de opbrengst mag houden en hij over drie jaar rekening en verantwoording aflegt van zijn activiteiten. Hij mag betalingsregelingen treffen ('composeren') met de debiteuren. 215. f 35v 1614, 17 februari molen - Dinther Vergunning verleend aan jonker Lambrecht en Bruno Ter Heerenhoff, gebroeders, om in de heerlijkheid Dinther een rosmolen te mogen oprichten bij de twee watermolens die zij aldaar onder Kilsdonk bezitten. Recognitiecijns van £ 2 Artois. 216. f 118r 1614, 6 mei gemeynte Orthen Bevestiging van een regeling getroffen door de geburen van Orthen, waarbij het gebruik van de gemeynte van Orthen wordt beperkt. Elke ingezetene mag hoogstens zeven beesten inscharen. De regeling geldt voor 8 jaar en zij betalen zolang een recognitiecijns van £ 4 Artois. 217. f 164v 1614, z.d. gemeynte en wegen Empel Goedkeuring van een regeling getroffen tussen de ingezetenen van de heerlijkheid Empel en de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch aangaande het verpachten van hun straten, stegen en gemene gronden. Zij waren daarvoor aangeklaagd door de procureur-generaal van de Raad van Brabant, maar deze procedure wordt gestaakt. Zij hoeven geen rekening en verantwoording af te leggen van door hen verkochte gemene gronden en het zonder vergunning geheven weggeld. Zij betalen wel £ 50 Artois. Voor deze handelingen hebben zij voortaan een vergunning nodig van de Rekenkamer en zij zijn verplicht de wegen in de staat te herstellen waarin zij waren voor het uitbreken van de opstand. 218. f 188v 1614, 16 juni bouwvergunning Vergunning verleend aan de rector van het jezuïetencollege in 's-Hertogenbosch om de Dieze naast de school over een lengte van 60 voet en een breedte van 15 voet te overwelven. De school is te klein voor de 800 studenten. Voorwaarde is wel dat zij zich houden aan de ter plaatse geldende voorschriften. Deze akte is in het Frans geschreven 219. f 195r 1614, 23 juni gemeynte Erp Goedkeuring door de Rekenkamer van een minnelijke schikking getroffen tussen de ingezetenen van de heerlijkheid Erp en de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch aangaande de door Erp sedert 1558 zonder vergunning verkochte gemene gronden. De voor de Raad van Brabant lopende procedure wordt gestaakt. Erp betaalt de proceskosten en een boete van Fl. 300 (ad 20 stuiver) aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. De door hertogin Johanna in 1379 aan Erp gegeven 'caerte' blijft van kracht. Erp zal aan de rentmeester een opgave doen van alle vanaf 1558 verkochte gronden en voortaan zal de rentmeester gevraagd worden de te verkopen percelen af te palen. 220. f 246r 1614, 28 juli belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in Schijndel aan Wouter Willemsz., ingezetene van Schijndel, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 40 Artois. Het dorp is vorig jaar gelost uit handen van de graaf van Oost Friesland. 221. f 257r 1614, 5augustus gemeynte Heukelum c.a. Akte waarbij aan Philips de Waal, schout van Oisterwijk, een achterstallige cijns van 7½ stuiver wordt kwijtgescholden rustend op 15 lopenzaad heiveld. Dit land is door de ingezetenen van Heukelum en Enschot krachtens een octrooi, dat ongeveer 25 jaar geleden is verleend, aan de vader van Philips verkocht, maar nog niet overgedragen. Het land is niet in gebruik. 222. f 272r 1614, 21 augustus jacht Vergunning verleend aan Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, om in afwijking van de regel aan hem in pacht te geven het jachtrecht in de dorpen Rosmalen, Nuland, Orthen, Den Dungen en Hintham voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 12 Artois jaarlijks. 223. f 279v 1614, 1 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in St. Oedenrode aan Willem Jan Thomas voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 40,- jaarlijks. Hij wordt op zijn verzoek vrijgesteld van de functies van borgemeester, ophaler van de plaatselijke belastingen, armmeester en kerkmeester, opdat hij des te meer aandacht kan besteden aan zijn werk. Hij heeft diverse processen moeten voeren om het recht van de hertog te handhaven. 224. f 291r 1614, 6 september bouwvergunning Vergunning verleend aan Adriaan Henricxsens van Suytphen om de luifel aan zijn huis aan de Markt in 's-Hertogenbosch, gelegen naast het huis genaamd Samson, hoger te stellen zodat hij meer licht in huis krijgt en om voor zijn huis een ijzeren rooster van ca. 1½ voet in de weg te leggen opdat zijn kelder beter verlicht wordt. Recognitiecijns van 2 blanken (12 penningen Artois per stuiver). 225. f 303r 1614, 20 september belasting – houtschat en jacht Verlenging van de pacht van de houtschat en het jachtrecht in Son en Breugel aan Jan Antonie van den Eynde, wonend in Son, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 28 Karolus. 226. f 305r 1614, 20 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in de dingbank van Bergeyk aan Pieter Janssens, wonend te Westerhoven, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 12 Artois. 227. f 317v 1614, 10 oktober jacht Vergunning verleend aan Philips de Wale, schout van Oisterwijk, om de jacht op patrijzen en konijnen in Hilvarenbeek te mogen pachten voor een periode van zes jaar en een pachtsom van £ 12 Artois jaarlijks. Philips heeft het geld gebruikt voor de lossing van het pandschap van de heerlijkheid Hilvarenbeek voorgeschoten. 228. f 321v 1614, 15 oktober bouwvergunning Vergunning verleend aan Pieter van der Straten, burger van 's-Hertogenbosch, om zijn huis op de hoek van de Markt en de Kerkstraat te mogen herbouwen waarbij dit iets meer uitsteekt dan het vorige huis dat hij heeft afgebroken. Recognitiecijns van 2 stuiver 229. f 388v 1614, 23 september jacht Verlenging van de pacht van het jachtrecht in St. Oedenrode aan Eymbert van Outtelaer, stadhouder van Peelland en wonend in St. Oedenrode, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 18 Artois. inv. nr. 309 230. f 1r 1615, 2 januari bernoeming Benoeming van Evert Adriaenssen, wonend te "Beerssen", tot vorster van Oost-en Middelbeers, als opvolger van Jan Wynands die vorster is geworden van Hilvarenbeek. Hij is aanbevolen door de pastoor en de schepenen van de Beerzen en de schout van Oisterwijk als zijnde goed katholiek en deugdzaam. 231. f 35r 1615, 30 april bastaardgoed Akte waarbij aan Johanna natuurlijke dochter van Pieter Michielsz. van [den] Bichelaar toegestaan wordt slechts £ 7 Artois te betalen voor haar legitimatie en de vergunning om te mogen testeren [uit context blijkt dat Johanna woonde in het kwartier van 's-Hertogenbosch]. 232. f 47v 1615, 26 mei bastaardgoed Vergunning verleend aan Marieke Henrix weduwe van Gielis Ariaens en wonend in Son, om de helft van een vervallen huisje staande in Son en zijnde bastaardgoed afkomstig van Willem Grootsz. alias Teerhoen voor Fl. 30 Karolus te mogen kopen. Het huisje wordt thans verhuurd voor Fl. 8 jaarlijks en zij is arm en belast met 9 kinderen. 233. f 57v 1615, 6 juni bouwvergunning Akte, waarbij de Rekenkamer een in 1588 door Simon Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, verleende vergunning bekrachtigt. De vergunning was verleend aan Gerard van Wytvelt en Jan Want, burgers van 's-Hertogenbosch, en betrof een herbouw van de voorzijde van twee huizen genaamd De Gulden Kam en De Wan (dit is een hoekhuis) gelegen aan en onder de Korte Kameren te 's-Hertogenbosch. De huizen waren door ouderdom versleten en dreigden om te vallen. Simon Fierlants had de geburen opgeroepen en hen gevraagd of zij bezwaren hadden. Beschrijving van de verdere gebruikelijke procedure en van de maten van de huizen. De nu uitgegeven akte is bestemd voor Marieke weduwe van Gerard van Wytvelt van 's-Hertogenbossche. Recognitiecijns van 1 stuiver 234. f 62r 1615, 6 juni bouwvergunning Akte, waarbij de Rekenkamer een op 14augustus 1588 door Simon Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, verleende vergunning bekrachtigt. De vergunning was verleend aan Jan Want, burger van 's-Hertogenbosch, en betrof een herbouw van de voorzijde van twee huizen genaamd De Gulden Kam en De Wan (dit zijnde een hoekhuis) gelegen aan en onder de Korte Kameren te 's-Hertogenbosch. De huizen waren door ouderdom versleten en dreigden om te vallen. Simon Fierlants had de geburen opgeroepen en hen gevraagd of zij bezwaren hadden. Beschrijving van de verdere gebruikelijke procedure en van de maten van de huizen. De nu uitgegeven akte is bestemd voor Willem Janssen Want. Recognitiecijns van 2½ stuiver 235. f 71r 1615, 13 juni tienden Benoeming van Hendrik Peeters tot collecteur van de novale en de smalle tienden in Strijp voor de komende oogst. Hij mag twee derde deel van de opbrengst voor zich zelf houden. Mocht hij succes hebben, dan wordt de benoeming met twee jaren verlengd. 236. f 108r 1615, 23 juli comptabiliteit Akte, waarbij aan Mark van Gerwen, schout van Peelland, wordt toegestaan om geen rekening en verantwoording af te leggen wegens de door hem tussen 1604 en 1611 in Peelland geïnde boeten, omdat op St. Oedenrode, Someren en Son & Breugel na, alle dorpen in dit kwartier verpand zijn. Hij koopt deze verplichting af met Fl. 16 en betaalt ook aan Arnoud de Schrapere, griffier van de Rekenkamer, het gebruikelijke pennegeld. 237. f 111r 1615, 23 juli comptabiliteit Akte, waarbij aan Philips de Wale, schout van Oisterwijk, als erfgenaam van zijn broer Willem de Wale, destijds ook schout van dit kwartier, wordt toegestaan geen rekening en verantwoording af te leggen wegens door hem en zijn broer tussen 1611 en 1615 geïnde boeten, aangezien zij zeer weinig hebben kunnen beuren. Hij koopt deze verplichting af met £ 60 Artois en betaalt aan de griffier, Arnoud de Schrapere, het gebruikelijke pennegeld. 238. f 117r 1615, 5augustus bouwvergunning Vergunning verleend aan de paters kapucijnen te 's-Hertogenbosch om boven de Dieze hun kerk met voorplein te bouwen over een lengte van 100 voet en een breedte van 27 voet en daaraan grenzend, eveneens over de Dieze, het koor te bouwen, lang 22 à 23 voet en breed 20 voet. De breedte van de stroom blijft voldoende om twee schepen elkaar te laten passeren. [geen recognitiecijns verschuldigd]. 239. f 125r 1615, 29augustus gemeynte Son Goedkeuring van een overeenkomst gesloten tussen Pieter en Jan Albert Henricx, gebroeders en wonend in Son, en de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, aangaande een stukje land van 50 vierkante roeden in Son. Dit land was onlangs in beslag genomen door de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. Zij mogen dit in bezit houden, mits zij £ 34 Artois betalen aan de rentmeester. 240. f 128r 1615, 9 september comptabiliteit Akte, waarbij aan Francois Proveur, schout van Kempenland, wordt toegestaan om geen rekening en verantwoording af te leggen wegens de door hem tussen 1603 en 1615 in Kempenland geïnde boeten, omdat dit kwartier door de oorlog verarmd is en het beste deel ervan in handen is van particuliere heren. Hij koopt deze verplichting af met £ 96 Artois en betaalt ook aan Arnoud de Schrapere, griffier van de Rekenkamer, het gebruikelijke pennegeld. 241. f 145r 1615, 7 november molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Paul Ambrosius van Gerwen, borger van 's-Hertogenbosch, om aan de Berewoutstraat nabij de stadswal op een door hem onlangs gekocht stuk grond een oliemolen op te richten, en vergunning verleend aan Folkaart, de zoon van Paul, om aan de Vughterdijk tussen de beide poorten en grenzend aan de stadsbarakken nog een oliemolen op te richten. Er staan daar al meer oliemolens. Recognitiecijnzen van 12 stuiver Artois per molen. 242. f 170v 1615, 3 december gemeynte Nuenen en Gerwen Goedkeuring van de overeenkomst gesloten tussen de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch en de regenten van Nuenen en Gerwen aangaande de verkoop van 48 percelen gemeyntegrond ter grootte van 6 bunder 3 lopenzaad en 1½ roede. De percelen zijn ingemeten door Antonie Gysbrechtsz., gezworen landmeter in de Meierij van 's-Hertogenbosch. Zij betalen als boete Fl. 250 eens en een erfcijns van 50 stuiver boven de 60 schellingen Leuvens die zij krachtens de 'kaart' van hertog Jan II verschuldigd waren. 243. f 183r 1615, 5 december eendenkooi Vergunning verleend aan Gerard Jansz. Steckhorst, ingezetene van Rosmalen, om in de Ludonkse of Lennikse Kampen een eendenkooi te mogen aanleggen. Recognitiecijns van £ 6 Artois. 244. f 185r 1615, 9 december legitimatie bastaard Vergunning verleend aan Engelke, oud 40 jaar, 'geestelijke dochter', natuurlijke dochter van Aart, priester, pastoor van Engelen en kanunnik van de abdij van Berne, en zijn dienstbode Marieke om bij testament over haar goederen te mogen beschikken, op voorwaarde dat zij ter afkoop van het recht van de landsheer Fl. 7 betaalt. Zij is arm, mismaakt en wint de kost met naaien en spinnen. Zij is bang dat "haer lichaem naer haere doot ende afflyvicheyt tot groot schandael van den geestelycken staet eenighe beschaemtheyt" zou worden aangedaan. Zij krijgt een akte van legitimatie. 245. f 221r 1616, 18 februari gemeynte St. Oedenrode Vergunning verleend aan de bestuurders van de vrijheid van St. Oedenrode om 60 à 70 bunder van de grauwe gemeynte, die krachtens een in 1581 verleend octrooi reeds verkocht zijn, te mogen omgraven, waarna afpaling en inmeting volgt. 246. f 125r 1616, 1 maart verhuur huis 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van een huis achter het huis De Kleine Waag in 's-Hertogenbosch aan Sara van Ouwen weduwe van mr. Geerling van de Leemputte voor een periode van zes jaar en een huursom van Fl. 60. 247. f 231r 1616, 7 maart aflossing cijns Vergunning verleend aan de bestuurders van de heerlijkheid Empel en Meerwijk om een cijns (zie nr. 217) te mogen aflossen met £ 80 Artois. 248. f 235r 1616, 19 maart eendenkooi Vergunning verleend aan de heer van Wijngaerden, domproost van Luik, om in "Nutland" in de Kempen, alwaar hij een pachthoeve en enig land bezit, een eendenkooi te mogen oprichten. Recognitiecijns van £ 6 Artois te betalen aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch. Is dit soms Nuland? De domproost had daar echter geen bezit. 249. f 313v 1616, 5 augustus bouwvergunning Vergunning verleend aan Maarten van Horenbeke, borger en koopman in 's-Hertogenbosch, om in de Stoofstraat nabij zijn huis een gat te mogen graven om een pomp in zijn achterhuis te kunnen plaatsen. Recognitiecijns van 1 stuiver 250. f 321r 1616, 31augustus eendenkooi Goedkeuring van een overeenkomst getroffen tussen de kinderen van Reinier Cornelisz. de Visscher en de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch betreffende een door hen zonder vergunning opgerichte eendenkooi gelegen onder Rosmalen. Zij betalen Fl. 50 eens, en een recognitiecijns van £ 6 Artois. 251. f 378r 1616, 21 november bouwvergunning Vergunning verleend aan Dirk Aartsz. Tholinck, borger van 's-Hertogenbosch, voor een waterput door hem reeds gemaakt bij zijn huis genaamd De Molen aan de Markt achter de Kameren en om voor dit huis onder de straat een kelder lang 16 voet en zo breed als het huis is te mogen maken met een rooster van ijzeren tralies erboven. Recognitiecijns van 10 sch. Artois. 252. f 387r 1616, 12 december bouwvergunning Vergunning verleend aan Willem Aartsz., ingezetene van 's-Hertogenbosch, om achter zijn huis in de Postelstraat, gelegen naast het klooster van de Capucijnen, in de Dieze een steiger en een watertrap te mogen bouwen, mits dit de scheepvaart niet hindert. Recognitiecijns van 3 schellingen Artois. inv. nr. 311 253. f 33r 1617, 14 februari bouwvergunning Vergunning verleend aan Antonie Lambertsz. Cloot om aan een door hem gekocht huis in 's-Hertogenbosch [ligging niet aangegeven] een uitgang te mogen maken met drie of vier traptreden, verder een luifel, een zitbank, een keldertrap zoals de naburige huizen al hebben en in de gevel een uitsteek van 2 voet. Recognitiecijns van 1 stuiver Artois. 254. f 41r 1617, 6 maart bouwvergunning Vergunning verleend aan Thomas Jansz. Cars, borger van 's-Hertogenbosch, om aan zijn huis genaamd De Groene Schild in de Vughterstraat een uitsteek te mogen bouwen, lang 1 hamervoet en 10 voet boven de grond. Thomas had de uitsteek al aangebracht, omdat er in deze stad al honderden houten huizen uitsteken hebben, die vaak ook veel langer zijn dan de zijne, zonder dat daarvoor door de domeinen een vergunning werd geëist. Recognitiecijns van 2 stuiver 255. f 62v 1617, 2augustus bouwvergunning Vergunning verleend aan Dirk Bloem, hoefsmid, om voor zijn huis genaamd De yntboom in de Vughterstraat een hoefstal te mogen plaatsen. Recognitiecijns van 4 stuiver Artois. 256. f 79v 1617, 27 mei molen Hilvarenbeek Vergunning verleend aan Adriaan zoon van wijlen Gerard Woutersz. Merten Otten om een in 1616 gebouwde oliemolen in de vrijheid van Hilvarenbeek te mogen exploiteren. Deze molen kwam in de plaats van een andere waarvoor al vergunning was verleend. Recognitiecijns van 8 stuiver Artois. 257. f 170r 1617, 19 juni vergunning voor een spel? Verlenging van de pacht van het "queclebert" in 's-Hertogenbosch aan Otto Jansz. van Lieshout, "executeur" van het kantoor van Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 2 Artois. Hij heeft dit instituut opgericht. 258. f 179v 1617, 3 juli jacht Verlenging van de pacht van de jacht op patrijzen in de vrijheid van St. Oedenrode aan Eymert van Outellaer, stadhouder van Peelland en wonend in St. Oedenrode, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 20 Artois. 259. f 201v 1617, 2 september belasting houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in Schijndel aan Wouter Willemsz. ingezetene van Schijndel, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 46 (ad 20 stuiver). 260. f 205r 1617, 7 september bouwvergunning Akte waarbij aan Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, wordt opgedragen de keldermond gemaakt door Gysbrecht Bocx, borger van 's-Hertogenbosch, voor zijn huis genaamd De Rode Schild in de Zadelmakerstraat, waarvoor deze weigert cijns te betalen, af te laten breken. 261. f 221r 1617, 4 september belasting - houtschat Verpachting van de houtschat in de dingbank van Bergeyk aan Lucas Symonssen, ingezetene van Riethoven, voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 14 Artois. Lucas, die ook rentmeester is van de goederen van de abt van St. Jacob te Luik aldaar, heeft aangeboden om verduisterde hertogelijke cijnzen op te sporen. 262. f 217r 1617, 12 september belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat van St. Oedenrode aan Willem Jan Thomas voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 55 Artois. Hij wordt op zijn verzoek vrijgesteld van functies in het vrijheidsbestuur zoals die van kerkmeester, armmeester, borgemeester e.d. 263. f 219r 1617, 6 september eendenkooi Vergunning verleend aan Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, om zijn eendenkooi onder Gewande, heerlijkheid Empel, te mogen exploiteren. Recognitiecijns van Fl. 6. In een straal van één uur gaans rondom deze kooi mogen geen andere kooien gevestigd worden (zie voor eerdere vergunning nr. 201). Fierlants heeft ervoor gezorgd dat voor kooien gelegen in particuliere heerlijkheden ook een vergunning vereist is. inv. nr. 312 264. f 107r 1618, 28 mei bouwvergunning Vergunning verleend aan Cornelis Gerritsz. Sluyters om de voorgevel van zijn huis aan de Weversplaats, dat wegens bouwvalligheid herbouwd moet worden, wat meer naar voren in de richting van de straat uit te zetten. Recognitiecijns van 2 stuiver 265. f 113v 1618, 22 juni verkoop granen Toestemming verleend aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch om de door hem in natura ontvangen granen onderhands te mogen verkopen. 266. f 116r 1618, 25 juni molen Erp Vergunning verleend aan Cornelis Willemsz., ingezetene van Erp, om op zijn eigen erf een rosoliemolen te mogen oprichten. Recognitiecijns van 20 stuiver 267. f 118v 1618, 25 juni belasting – tol Lith Benoeming van Jan de Meyer tot collecteur van de grote tol van Lith als opvolger van Aert van Boecholtz die zich voor dit werk niet langer geschikt acht. Melding van problemen met de steden Bommel, Tiel en Nijmegen die beweren vrijgesteld te zijn. De weduwe van de vorige plaatsvervangende collecteur, Pauwels Gerardsz., mag de achterstallige betalingen innen. 268. f 128r 1618, 6 juli bouwvergunning Vergunning verleend aan Adriaan Maessen, borger van 's-Hertogenbosch, om achter zijn achterhuis behorend bij het huis genaamd De Kroon van Frankrijk aan de Markt en onlangs door hem gekocht van Rogier van Broeckhoven, raadsheer van de stad 's-Hertogenbosch, een stenen brug over de Dieze te mogen bouwen in plaats van een houten die vergaan is. Voor de oude brug was in 1583 door de Rekenkamer in Namen een vergunning afgegeven. Recognitiecijns van 20 stuiver Brabants. 269. f 153v 1618, 2 augustus bastaardgoed Goedkeuring van een overeenkomst gesloten tussen de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch en de kinderen van Pieter Denis en Jan Rycarts te Gemonde aangaande de goederen van wijlen Marieke natuurlijke dochter van wijlen Denis de Winter te St. Oedenrode die 15 à 16 jaar geleden is overleden. Tot afkoop van het recht van de landsheer wordt Fl. 200 Artois betaald. 270. f 159r 1618, 30 augustus bouwvergunning Vergunning verleend aan Jean de Wasselin, heer van Wattine, ridder etc. om aan zijn huis gelegen Achter het Wild Varken een poort te mogen bouwen, waarvan de pilaren één voet uitsteken op de straat. Recognitiecijns van 2 stuiver inv. nr 313 271. f 6v 1619, 18 januari bouwvergunning Vergunning verleend aan Rogier Bolants, schreinwerker in 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis in de Orthenstraat aan de keldermond een klein huisje te bouwen voor het kleine werk en om er een schoenlapper zijn werk te laten doen. Het huisje is al gebouwd met medeweten van de rentmeester en de paalmeesters. Het ligt 4½ voet binnen zijn "soede". Recognitiecijns van 1 stuiver 272. f 16v 1619, 1 februari molen – 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan de poldermeesters van het Boschveld bij 's-Hertogenbosch om een tweede windmolen te mogen oprichten. De eerste windmolen is niet toereikend. Recognitiecijns van 30 schellingen Artois. 273. f 18v 1619, 1 februari bouwvergunning Vergunning verleend aan Albert Janssens, timmerman en borger van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis gelegen in de "Otterstraete" [= Orthenstraat ?] in de hoek van de [Orthen ?]poort voor de keldermond een huisje te mogen bouwen "om plonderye" in te leggen. Het huisje is 6 voet lang en 3½ voet breed. Recognitiecijns van 1 schellingen Artois. 274. f 22v 1619, 5 februari molen Woensel Vergunning verleend aan Aart Dirksz. van den Boer c.s. om aan hun watermolen in Woensel bij Eindhoven een derde rad te mogen plaatsen voor het malen van rouw koren zoals boekweit, mout en voedergraan. Dit rad hing daar vroeger ook. In 1612 kregen zij al vergunning om deze molen om te bouwen van een korenmolen in een olie- en volmolen. De processen die zij over deze vergunningen hebben lopen tegen de prins van Oranje komen voor hun eigen rekening. Recognitiecijns van £ 5 Artois. Rogier van Broeckhoven, sinds kort eigenaar van de helft van deze molen, mag zijn rente van Fl. 25 jaarlijks op de domeinen van 's-Hertogenbosch die achterstallig is korten op datgene wat hij wegens boeten, vacatie- en andere kosten verschuldigd is aan diezelfde domeinen. 275. f 37r 1619, 4 maart molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Adriaan Willemsz. Henricx, borger van 's-Hertogenbosch, om in zijn huis op de Uilenburg achter het huis genaamd Het Bont Paardje een oliemolen op te mogen richten. Voorwaarde dat hij het slagmechanisme opstelt aan de kant van de hof zodat zekere weduwe die daar in een kamer woont geen overlast ondervindt. Mocht er over deze molen een proces ontstaan, dan is de Leen- en Tolkamer bevoegd. In de omgeving staan nog 3 andere oliemolens. Recognitiecijns van 12 stuiver Artois. (Rekenkamer, inv. nr. 313) 276. f 56r 1619, 30 april bouwvergunning Vergunning verleend aan Jacob Klaasen Cordenwaegencruyder in 's-Hertogenbosch om voor zijn huis aan de Vismarkt een schoenlappershuisje te mogen bouwen. Het gebouwtje is met toestemming van de rentmeester der domeinen al gezet. Het is groot 6 voet en 2 duim bij 3 voet en 8 duim en erop rusten de vensters van het huis. Recognitiecijns van 1 stuiver (ad 3 plakken Brabants). 277. f 60r 1619, 11 mei belasting - houtschat Akte, waarbij Jan Gerritsen Stockhorst alias Jan in den Baers, pachter van de houtschat in Rosmalen, wordt vrijgesteld van het ambt van borgemeester van Rosmalen. Alle pachters zijn vrijgesteld van functies in dienst van het dorp. 278. f 62v 1619, 15 mei bouwvergunning Vergunning verleend aan Jan Pauwels, borger en gezworen bode van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis genaamd De Wereld aan de Markt boven een al lang bestaande kelder een keldermond te mogen maken en daarvoor de zode 2 of 3 voet marktwaarts te verleggen. Boven de keldermond komt een winkeltje, hoog 3 voet en breed 4½ voet, en een tralievenster om licht in de kelder te hebben. Recognitiecijns van 2 stuiver 279. f 65r 1619, 16 mei molen Woensel Vergunning verleend aan jonker Rogier van Broeckhoven en Aart Dirksz. van den Boer om aan hun watermolen in Woensel bij Eindhoven een vierde rad te plaatsen voor het vollen van lakens. De vier raderen dienen nu resp. voor het malen van graan, het slaan van olie, het malen van rouw koren en het vollen van lakens. Recognitiecijns van 20 schellingen Artois boven de al bestaande £ 5 Artois. 280. f 88r 1619, 17 juni molen Baarschot Vergunning verleend aan Hubert zoon van Ricalt Huybertsz., molenaar en olieslager en wonend in Baarschot onder Diessen, om naast zijn watermolen een rosoliemolen te mogen zetten, aangezien er vaak te weinig water staat om te kunnen malen. Recognitiecijns van 10 schellingen Artois 281. f 119r 1619, 12 juli bouwvergunning Vergunning verleend aan Roeland Aartsz. Tholinck, borger van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis vroeger genaamd St. Franciscus in de Kolperstraat zijn kelder te mogen vergroten in de richting van de straat tot een afstand van 8 voet "binnen der mueren" en tevens om boven de "gemeyne soije" een houten "leene" te maken. Recognitiecijns van 6 schellingen. 282. f 122r 1619, 17 augustus onderzoek Oirschot Opdracht aan de raad en procureur-generaal van Brabant om naar Oirschot te gaan en daar een onderzoek in te stellen naar overtredingen tegen 's heren domeinen begaan door de heer van Duffel. Enige commissarissen uit de Raad van Brabant zijn daar al naartoe gereisd. 283. f 123r 1619, 22 augustus molen Diessen Vergunning verleend aan Adriaan Willems van der Linden, ingezetene van Diessen, om op het erf van zijn vader Willem van der Linden een rosmolen voor het malen van graan te mogen oprichten. Diessen heeft nu geen molens. Mocht er in de toekomst een wind- of watermolen worden opgericht, dan wordt de rosmolen door de domeinen genaast. Recognitiecijns van 20 stuiver 284. f 140r 1619, 24 september molen Oss Vergunning verleend aan Jacob Bernts en Gerard Jansz., inwoners van Oss, om een door hen gekochte oliemolen te mogen verplaatsen naar de omgeving van de kerk, mits zij de eredienst niet hinderen met hun lawaai. Recognitiecijns van 8 schellingen Artois. 285. f 151r 1619, 29 oktober molen Schijndel Vergunning verleend aan Servaas Jansz. van Vechel, wonend in Schijndel, om op zijn eigen erf een oliemolen te mogen oprichten. De molen is met toestemming van de rentmeester der domeinen al gebouwd. Recognitiecijns van 24 schellingen Artois. inv. nr. 314 286. f 47v 1620, 23 maart bouwvergunning Vergunning verleend aan Liesbeth weduwe van Hubert Lambertsz., inwoner van 's-Hertogenbosch, om achter haar huis genaamd Het Lam, gelegen tegenover de grote waag, over de Dieze een houten brug te mogen hebben en deze desgewenst door een stenen brug te vervangen. De brug lag er al sinds mensenheugenis, maar de rentmeester der domeinen eiste een vergunning die zij niet kon tonen. Recognitiecijns van 10 schellingen Artois. 287. f 193r 1620, 14 december eendenkooi Vergunning verleend aan de baron van Grobbendonk, gouverneur van 's-Hertogenbosch etc., om een eendenkooi op te richten in de polder van Den Ham bij de Bosschesloot. Binnen een straal van 1 mijl mag geen andere kooi opgericht worden. De eigenaren van grond in deze polder mogen geen hinder van de kooi ondervinden en het polderbestuur moet zoals vanouds het water kunnen lozen. Recognitiecijns van £ 10 Artois. -- f 47v Akte identiek aan nr. 286. -- f 193r Akte identiek aan nr. 287 nr. 316 288. f 30r 1621, 8 januari bouwvergunning Vergunning verleend aan Daniel Antoniesz. van der Linden om voor zijn huis genaamd Utrecht bij de Korenbrug in 's-Hertogenbosch, een keldermond te mogen maken en de kelder te mogen uitbreiden tot aan de Dieze om water uit de rivier te kunnen putten. De keldermond mag 4½ voet lang en 2 voet breed zijn en hij mag 2 openslaande deuren hebben die aangebracht moeten worden in de muur van "de werff oft borchwal aldaer". Mocht hij ooit een herberg inrichten in zijn huis en zouden zijn gasten gaan wateren (‘pissen’) in de ingang van de kelder daarnaast, die van Hendrik Govaartsz. is, dan moet hij maatregelen nemen om dit te voorkomen. Recognitiecijns van 10 stuiver 289. f 32v 1621, 9 januari bouwvergunning Vergunning verleend aan Hendrik Lambertsz., borger van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis genaamd De Rozenkrans aan de Markt een tweede keldermond te mogen maken met een "leyne ende vuytsteck", mits hij het uitzicht van het ernaast gelegen huis genaamd De Drie Vijzels niet hindert. Voor de eerste keldermond is al een vergunning afgegeven. Vermelding van bouwkundige bijzonderheden. Recognitiecijns van 4 schellingen Artois. 290. f 116r 1621, 4augustus bouwvergunning Vergunning verleend aan meester Joris Daer van Dinant, steenhouwer in 's-Hertogenbosch, om in verband met de herbouw van zijn huis op het Klein Begijnhof een stenen muur lopend langs de straat en lang 60 voet te bebouwen tot aan het gemeenschappelijk toilet aldaar, om de "soye oft waterloop" te mogen verleggen en enige andere bouwwerkzaamheden uit te voeren. De nieuwbouw dient tot versiering van de stad en zal leiden tot een grotere gelijkvormigheid. Recognitiecijns van 5 stuiver Artois. 291. f 140v 1621, 19 oktober molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Rogier van Broeckhoven, raadsheer van 's-Hertogenbosch, en Hendrik van Liebergen c.s. om hun windmolen te verplaatsen van de Hinthamerdijk naar de stadswal achter de Tolbrug. De molen is reeds verplaatst, maar de rentmeester der domeinen eiste een vergunning. Recognitiecijns van £ 3 Artois in plaats van de oude cijns van 8 oude groten. 292. f157v 1621, 3 november molen Gennep bij Aalst Vergunning verleend aan Willem Fransens van Flodrop, wonend te Gestel bij Eindhoven, om zijn watermolen onder Gennep in Aalst uit te breiden met twee bakken om lakens te vollen, aangezien de oliemolen nu al drie jaar niet gedraaid heeft wegens misoogst van het zaad. Hij mag het aantal waterraderen, thans twee, niet vergroten en mocht er een proces ontstaan over deze molen, dan wordt dit gevoerd voor de Leen- en Tolkamer in 's-Hertogenbosch en zijn de kosten ervan voor zijn rekening. Recognitiecijns van 20 schellingen Artois. inv. nr. 317 293. f 46r 1622, 25 februari molen Gennep bij Aalst Vergunning verleend aan Willems Fransen van Flodrop, wonend in Gestel bij Eindhoven. Zelfde inhoud als nr. 292 maar andere datum. 294. f 73r 1622, 6 mei verhuur huis 's-Hertogenbosch Verlenging van de huur van een huis achter de waag en achter het Wild Varken aan Jean de Lee voor een periode van drie jaar en een huurprijs van Fl. 50. Hij heeft de huur overgenomen van Sara van Ouwen. 295. f 74v 1622, 6 mei bouwvergunning Vergunning verleend aan Dirk Huygen van Berckel, "innegelaten" borger van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis in de Hinthamerstraat tegenover de St. Jacobsstraat een keldermond te maken. Hij heeft deze met toestemming van de rentmeester der domeinen al gebouwd. Recognitiecijns van 2 schellingen Artois. 296. f 86r 1622, 12 juli belasting tollen Lith en Cuijk Eedsaflegging door Jean Baptiste van Lamsweerde, plaatsvervangend collecteur van de Maastollen van Lith en Cuyk, in handen van Lutger van den Eertwech, rentmeester der domeinen van de koning in Grave en het Land van Cuyk. Hij is benoemd door de Raad van Financiën. 297. f 107r 1622, 6 september bouwvergunning Vergunning verleend aan Hendrik Jansen van Buegen, inwoner van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis in de Hinthamerstraat tegenover de St. Annakapel een keldermond met 2 openslaande deuren te maken. De keldermond is 3¼ voet lang. Recognitiecijns van 2 schellingen Artois. 298. f 116v 1622, 27 september bouwvergunning Vergunning verleend aan Hubert Jansen van der Vliet, borger van 's-Hertogenbosch, om voor zijn huis genaamd De Keersboom in de Hinthamerstraat bij de Zwengelbrug een keldermond te maken. Deze is met medeweten van de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch al in 1620 gebouwd en strekt zich 2½ voet in de straat uit. Recognitiecijns van 2 schellingen Artois. 299. f 146r 1622, 3 december bouwvergunning Vergunning verleend aan Jan Pauwels, bode van de stad 's-Hertogenbosch, om de goot staande boven de "lijve" van zijn huis genaamd De Wereld aan de Markt, met 2½ voet te verlengen. Recognitiecijns van 1 stuiver naast de 2 stuiver die krachtens een eerdere vergunning voor hetzelfde huis al moeten worden betaald. inv. nr. 318 300. f 61v 1623, 4 juli molen Veghel Vergunning verleend aan Jan zoon van Antonie Nicolaesz., wonend in Veghel, om een oliemolen te mogen oprichten in Veghel onder Davelaar. Recognitiecijns van Fl. 3. 301. f 86v 1623, 22 augustus belasting houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat van St. Oedenrode aan Willem Jan Thomas voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 50. 302. f 131r 1623, 11 oktober molen Hilvarenbeek Vergunning verleend aan Pieter Woutersz. Verryt, wonend in Hilvarenbeek, om een door hem gekochte oliemolen te verplaatsen naar zijn eigen erf in het gehucht Groot Loo. Recognitiecijns van 25 schellingen Artois 303. f 141r 1623, 22 (of 21) oktober vergunning land Akte, waarbij Jan van der Leenen, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, gemachtigd wordt om krachtens een besluit van de Raad van Financiën zich in het bezit te stellen van een huis en 9 dagwand land [ligging niet nader aangeduid] en een akte te laten opmaken aangaande de herencijns van Fl. 2. 304. f 147r 1623, 4 november molen Opwetten Vergunning verleend aan jonker Floris van Eyck, heer van Nuenen, jonker Godert van Eyck en jonker Willem van Paullaim, om een van de twee raderen aan hun watermolen in Opwetten onder Nuenen geschikt te maken om lakens te vollen. Recognitiecijns van £ 2 Artois. inv. nr. 319 305. f 38r 1624, 27 februari bouwvergunning Vergunning verleend aan Jenneke wed. van Leonard Hendriksz. van Boxmeer om voor een pomp in haar huis aan de Vughterstraat tegenover de Kruisbroederspoort water te mogen putten uit de Dieze achter dit huis. De pomp bestaat al meer dan 30 jaar en zij meende derhalve door verjaring daartoe gerechtigd te zijn, maar Otto Janssens van Lieshout, executeur van de domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch, eiste een vergunning. Recognitiecijns van 3 schellingen Artois en een bedrag van £ 5 voor de jaren dat zij de pomp zonder vergunning gehad heeft. 306. f 41r 1624, 27 februari eendenkooi Vergunning verleend aan Wilhelmina van Wachtendonck weduwe van jonker Jan van Gent, heer van Oyen en Dieden, voor een door haar man in 1613 aangelegde eendenkooi gelegen onder Maren bij de Meer Campen. Recognitiecijns van £ 12 Artois en een bedrag van £ 100 Artois eens. 307. f 114r 1624, 10 juli bastaardgoed Goedkeuring van een overeenkomst gesloten door wijlen Maarten Fierlants, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, en de erfgenamen van Laurens van Brussel, pastoor van Bergeyk, wegens een legaat van Fl. 300 aan Jan de natuurlijke zoon van Laurens. Het recht van de landsheer wordt afgekocht voor Fl. 200. De weduwe van Maarten Fierlants, Catharina van Eyck, had bij rekest verzocht om goedkeuring van dit contract. 308. f 139r 1624, 19 september eendenkooi Vergunning verleend aan Jacques d'Ailly, heer van Sablay en Laer, om in zijn heerlijkheid Laer onder St. Oedenrode, een eendenkooi te mogen oprichten. Recognitiecijns van £ 18 Artois. In de kantlijn: deze vergunning heeft geen effect gesorteerd. 309. f 141v 1624, 25 september bouwvergunning Vergunning verleend aan Jan Jansz. Coenen, borger van 's-Hertogenbosch, om bij de verbouwing van zijn huis naast de Zevensteense Brug bij het Veregat, de voorgevel meer richting Dieze te mogen laten uitsteken. Vermelding van enkele bouwkundige bijzonderheden. Recognitiecijns van 10 schellingen Artois. inv. nr. 320 310. f 88r 1625, 10 december gemeynte Zijtaart c.a. Goedkeuring van de overeenkomst gesloten tussen Jean van der Leenen, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, en de regenten van Veldhoven en de bewoners van de gehuchten Zytaart en Wolfshoven, aangaande de verkochte gemeyntegronden en de daarop gevestigde cijnzen. inv. nr. 321 311. f 47r 1626, 29 juli turfwinning Vergunning verleend aan de regenten van Veldhoven en de ingezetenen van de gehuchten van Zijtaart en Wolfshoven om 2 bunder in het Ghoor te mogen verpachten voor een periode van 10 jaar om daaruit turf te baggeren, mits zij een derde van de opbrengst afdragen aan de domeinen. Zij hebben het geld nodig om de hen opgelegde boeten wegens het niet registreren van verkochte gemeyntegronden (zie nr. 311 hiervoor) te kunnen betalen, 312. f 75r 1626, 22 september visrecht Vergunning verleend aan Jan Gyben, inwoner van Boerdonk onder Erp, om in de Aa bij de hoeve Lauwenhove een al lang bestaand "vischgeweer" te mogen hebben. De rentmeester der domeinen Jan van der Leenen had bij de schouw van de Aa alle visgeweren zonder vergunning beboet. Recognitiecijns van 15 schellingen Artois. 313. f 102v 1626, 23 december bouwvergunning Vergunning verleend aan Jan zoon van Hans van Gangel, borger van 's-Hertogenbosch, om achter zijn huis genaamd De Helm in 's-Hertogenbosch een brug uitkomend op de Tolbrug te mogen hebben. De brug was in de strenge winter van 1621 afgebroken, omdat men vreesde dat de soldaten hem anders zouden gebruiken voor het stoken van de wachthuizen. Voor de brug is ooit een vergunning verleend, maar deze is verloren gegaan. Recognitiecijns van 1 kapoen. inv. nr. 322 314. f 36v 1627, 18 mei molen Oss Vergunning verleend aan Reinier Aart Gisbertsz., inwoner van Oss, om een oliemolen thans staande bij de kerk van Oss, te mogen verplaatsen naar zijn erf elders in Oss. Recognitiecijns van 2 kapoenen naast de er al op rustende cijnzen. 315. f 39r 1627, 21 mei bastaardgoed Vergunning verleend aan Aart Joosten van Bree echtgenote van Marieke dochter van Melis Thyssen, om de erfenis van de halfzuster van Marieke, Marieke Tryp, natuurlijk kind, wonend in Someren en anderhalf jaar geleden overleden, te mogen aanvaarden, mits hij als afkoopsom een recognitiecijns van £ 4 Artois betaalt. De erfenis bestaat uit een huisje met hof en een stuk weiland. 316. f 81v 1627, 12 juli waag 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan Jan van der Leene, rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch, om de grote waag in 's-Hertogenbosch te mogen blijven pachten, mits hij aan enkele voorwaarden voldoet onder meer dat hij geen commensalen mag houden. 317. f 108r 1627, 4 oktober benoeming Goedkeuring van de benoeming gedaan door de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch van Francois Fierlants tot griffier van de Leen- en Tolkamer in 's-Hertogenbosch. 318. f 113v 1627, 10 november molen 's-Hertogenbosch Vergunning verleend aan het klooster van de Zusters van Orthen om hun windmolen nogmaals te mogen verplaatsen naar het bolwerk van St. Albert bij de Vughterpoort. Recognitiecijns van 10 stuiver boven de twee er al op rustende cijnzen. inv. nr. 323 319. f 6r 1628, 10 februari turfwinning Goedkeuring van de overeenkomst gesloten tussen de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch en de regenten van Oerle en Knegsel aangaande het verkopen van de baggerturf die zich bevindt in het Rouven. De regenten mogen de turf verkopen, maar een derde deel van de opbrengst gaat naar de domeinen. 320. f 13r 1628, 2 maart abdij van Postel Toestemming verleend aan de abdij van Postel om voortaan aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch Fl. 266 in plaats van Fl. 332 te betalen. [verder geen bijzonderheden]. 321. f 15r 1628, 13 maart schout Maasland Toestemming verleend aan Huybrecht Anthonissen, schout van Maasland, om geen rekening en verantwoording te hoeven afleggen wegens zijn ontvangsten uit boeten en dergelijke, op voorwaarde dat hij £ 80 Artois betaalt. Zijn voorgangers waren gewoon deze verplichting af te kopen. 322. f 26r 1628, 3 april belasting – tollen Lith en Cuijk Toestemming verleend aan Jean d'Arth, controleur van de tollen van Lith en Cuyk, om voorlopig zijn eed af te leggen. 323. f 30v 1628, 6 april benoeming Benoeming van Jasper Janssens tot meester-timmerman van de domeinen en de fortificatiën in Breda op een salaris van Fl. 6 jaarlijks te betalen door Jan de Ruddere, rentmeester van 's konings domeinen en vestingwerken in Breda. Zijn taak omvat onder meer het maken van de bestekken van aan te besteden werken en het toezicht op de aannemers. 324. f 40r 1628, 5 mei verkoop goederen Toestemming verleend aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch om door te gaan met de verkoping van de gedecreteerde goederen nader omschreven in het rekest [maar niet in deze akte] en uit de opbrengst daarvan op de eerste plaats te betalen wat wijlen jonker Philips van Brecht nog aan de koning schuldig is. 325. f 58r 1628, 26 juni rente domeinen Meierij Bevel aan de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch om een rente van £ 50 Artois op de domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch die door de erfgenamen van Goyaart van Eyck is verkocht aan Jayer Stucker, auditeur van het volk van oorlog liggend in garnizoen in Gelderland, te naasten voor een bedrag van £ 1.700 Artois. 326. f 59v 1628, 26 juni bouwvergunning Vergunning verleend aan Jan van der Borcht, borger van 's-Hertogenbosch, om de muur van zijn huis genaamd Nieuw Herlaar in de Postelstraat bij de herbouw uit te zetten in een straatje dat daar loopt en wel over een breedte van 4 duim en een lengte van 40 voet. Recognitiecijns van 6 stuiver 327. f 92v 1628, 9 september Someren Toestemming verleend aan de regenten van Someren om de komende 6 jaar in plaats van £ 45 Artois een bedrag van £ 67 en 10 schellingen Artois te betalen wegens een cijns van £ 30 oude zwarten. [Niet aangeduid wat voor een cijns dit is]. inv. nr. 324 328. f 2r 1629, 29 januari gemeynte Vlierden Vergunning verleend aan de regenten van Vlierden om 9 bunder 7 lopenzaad en 36½ roeden van hun gemeynte te mogen verkopen om met de opbrengst hun schulden te kunnen betalen. Zij hadden al in 1468 verlof gekregen om 10 bunder van de gemeynte te verkopen, maar zij waren bang dat de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch deze vergunning wegens zijn ouderdom niet langer zou erkennen. Aan de vergunning worden de volgende voorwaarden verbonden: op de verkochte percelen rust een cijns van 1 kapoen per bunder, moeren en tienden blijven voorbehouden aan de koning, de opbrengst mag alleen besteed worden aan de aflossing van oorlogsschulden, van de verkoping moet rekening en verantwoording afgelegd worden aan de Leen- en Tolkamer in 's-Hertogenbosch, van houtwas aangeplant op de verkochte percelen is houtschat verschuldigd, bij verkoop of vererving van de verkochte percelen dienen deze te worden geregistreerd door de Leen- en Tolkamer in 's-Hertogenbosch en daarvan wordt dan de zestigste penning geheven. 329. f 7v 1629, 29 januari gemeynte Someren Vergunning verleend aan de regenten van Someren om 18 bunder 2 lopenzaad en 17 roeden van hun gemeynte te mogen verkopen om met de opbrengst hun schulden te kunnen betalen. Het dorp Someren is nu belast met een schuld van ruim Fl. 125.000. Zij hadden al in 1465 verlof gekregen om 80 bunder te verkopen. Aan deze vergunning worden dezelfde voorwaarden verbonden als die vermeld onder nr. 329. 330 f 10v 1629, 29 januari gemeynte Tilburg Vergunning verleend aan de regenten van Riel bij Tilburg om 10 bunder van hun gemeynte te mogen verkopen om daarmee hun oorlogsschulden te betalen. Tevens goedkeuring van een regeling in 1628 getroffen tussen de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch en die van Riel aangaande door hen eerder verkochte gemeyntegronden waarover aan de koning geen cijns betaald was. Het dorp was daarop beboet met 20 halve gouden realen (= Fl. 61). Melding van oorlogsschade geleden in de jaren 1600 en 1624/25 tijdens resp. het beleg van 's-Hertogenbosch en dat van Breda. 331. f 35r 1629, 26 april vergunning rivier de Aa Vergunning verleend aan de pandheer en de regenten van Veghel om bij het kasteel van Erp een bocht in de rivier de Aa af te snijden. Dit was gedaan om een plaats te scheppen waar de ingezetenen van Veghel zich bij oorlogsgevaar in veiligheid konden brengen, maar de rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch had hen daarvoor beboet omdat zij geen vergunning hadden om de rivier om te leiden. De scheepvaart met behulp van pleiten van 's-Hertogenbosch op Helmond is eveneens gebaat bij deze bochtafsnijding. Recognitiecijns van 20 stuiver en een boete van £ 50 Artois. 332. f 39r 1629, 5 april gemeynte Veghel Vergunning verleend aan de ingezetenen van Veghel om over een breedte van 80 voet vóór hun erven op de gemeynte bomen en struiken te mogen planten, mits zij daarover houtschat betalen. Personen en instellingen die vrijgesteld zijn van houtschat zijn in dit geval niet vrijgesteld. De rentmeester der domeinen in 's-Hertogenbosch had beslag laten leggen op alle houtwas omdat deze zonder vergunning was aangeplant. Door de oorlog is hun oude 'pootkaart' verloren gegaan. Zij betalen een boete van £ 300 Artois aan Jacques le Roy ontvanger van de espargne van de Rekenkamer en verder een recognitiecijns van £ 15 Artois aan de rentmeester in 's-Hertogenbosch 333. f 39r 1629, 26 april belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in Oisterwijk en Hilvarenbeek aan Aart Lombaerts voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 431. Hij en zijn ouders zijn al 60 jaar pachter. Hij heeft veel schade geleden door de oorlog en kostbare processen die hij voor de Raad van Brabant heeft moeten voeren tegen de pandheer van Helvoirt. De schout van Oisterwijk heeft hem belet de schouw te doen van de wegen en wateren. 334. f 56v 1629, 25 juni handel in paarden Verpachting aan Adriaan Jansen van Druynen c.s. van het recht van licent op paarden die ingevoerd worden vanuit Holland, Friesland, Duitsland en andere neutrale gebieden in Brabant en Gelderland voor een periode van drie jaar en een pachtsom van Fl. 28.600. inv. nr. 325 Geen akten over noordelijk Brabant. inv. nr. 326 335. f 10r 1631, 10 maart eendenkooi Vergunning verleend aan Antonie Reynders, inwoner van Lith, om op zijn land gelegen bij de Broekgraft een eendenkooi te mogen maken. Recognitiecijns van Fl. 25 (in de kantlijn: in 1634 is deze cijns verlaagd tot Fl. 18). 336. f 20v 1631, 7 april toekenning uitkering Toekenning van een uitkering van 1 stuiver per dag aan Johanna Anthonis weduwe van Michiel Bechet van 's-Hertogenbosch voor de rest van haar leven wegens haar grote armoede. De uitkering wordt uitbetaald door de rentmeester der domeinen in Brussel. Dergelijke uitkeringen, ook wel aalmoezen genaamd, bestonden al in de 15de eeuw en kwamen ten goede aan arme lieden die iets van doen hadden gehad met de domeinen of het hof van de hertog. inv. nr. 327 Akten jaar 1632 Geen akten over noordelijk Brabant. inv. nr. 328 337. f 49r 1633, 4 juni benoeming Benoeming van Hendrik Pieter Beris, wonend te Tilburg, tot commies van de ontvanger van de [Spaanse] licenten op het platteland van Brabant, Dominicus van Leemputte, welke laatste door de Raad van Financiën op 12 maart 1633 in deze functie is benoemd. 338. f 52v 1633, 17 juni benoeming Benoeming van Jan Peters Servasen van Eyndhoven tot commies van de ontvanger van de licenten in de stad Helmond (zie ook nr. 338). inv. nr. 329 339. f 26v 1637, 23 september benoeming Benoeming van Cornelis Wouters tot commies van de ontvanger van de licenten in Huybergen (zie ook nr. 338). 340. f 59r 1638, 19 januari benoeming Benoeming van Frans Perenboom als opvolger van zijn vader wijlen Reinier Perenboom tot commies van de licenten in "Weerdt" en omgeving. 341. f 62r 1638, 12 februari benoeming Benoeming van Pieter Gerritsen tot commies van de ontvanger van de licenten in Lommel (zie ook nr. 338). inv. nr. 330 342. f 15v 1636, 10 maart gemeynte Riel Akte waarbij de ingezetenen van Riel (bij Tilburg) wordt toegestaan om de wel verkochte, maar bij vergissing nog niet in het cijnsboek ingeschreven percelen gemeyntegrond ter grootte van 2 bunder 6 lopenzaad 20 roeden en 10 voeten alsnog te laten inschrijven. Zelfde voorwaarden als in nr. 331. Zij betalen verder voor het verzuim een boete van £ 10 Artois. Registratie dient plaats te vinden bij de Tolkamer te Breda. 343. f 42v 1636, 31 juli benoeming Bevel aan Dominicus van den Leemputte, ontvanger van de licenten te Vught voor het kwartier van 's-Hertogenbosch om £ 1.000 Artois af te dragen aan Peter van den Perre, griffier van de Rekenkamer en ontvanger van de behoeften van deze kamer. inv. nr. 331 344. f 66v 1634, 17augustus benoeming Bevel aan Jan van den Leene, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch om aan Catharina van Eyck haar achterstallige renten op de domeinen voornoemd uit te betalen. 345. f 78v 1634, 9 oktober rente Someren Toestemming verleend aan de regenten van Someren om de komende 6 jaar in plaats van £ 45 Artois een bedrag van £ 67 en 10 schellingen Artois te betalen wegens een cijns van £ 30 oude zwarten. [Niet aangeduid wat voor een cijns dit is]. 346. f 89r 1634, 7 december benoeming Benoeming van Wynand Steyn tot knecht van de Brabantse tollen van Cuyk en Lith die voorheen te Venlo en thans te Geldern worden geheven. Hij is opvolger van Michiel Mulder die is overleden. inv. nr. 332 347. f 39v 1639, 11 maart benoeming Benoeming van Pieter Gerardsz. tot commies van de licenten in Huijbergen als opvolger van Cornelis Woutersz. 348. f 46r 1639, 18 maart kwartierschout Oisterwijk Toestemming verleend aan Adriaan Coomans, schout van Oisterwijk, om geen rekening en verantwoording te hoeven afleggen wegens zijn ontvangsten over de periode 1627-1635, op voorwaarde dat hij terstond £ 135 Artois contant betaalt. Kort na zijn benoeming als opvolger van Philips de Wale in 1635 werd wijlen Jasper van den Broecke in dezelfde functie benoemd. Na de val van 's-Hertogenbosch werd hij door de Staten van Holland [sic] gevangen gezet. Nadelig is ook het vonnis van de Raad van Brabant uit 1623 waarbij de opbrengst van de criminele rechtspraak werd toegekend aan de hoogschout. Aan de kwartierschout komen nu alleen de opbrengsten toe wegens civiele boeten, boeten op kleine strafzaken zoals messen trekken e.d., de publicatie van plakkaten en het aanstellen en afzetten van borgemeesters en schepenen. 349. f 78v 1639, 6 oktober kwartierschout Peelland Toestemming verleend aan Marcus van Gerwen, schout van Peelland, om geen rekening en verantwoording te hoeven afleggen wegens zijn ontvangsten over de periode 1623-1638 wegens diverse omstandigheden. De boeten uit de criminele rechtspraak zijn sinds 1623 voorbehouden aan de hoogschout. Aangezien hij weigerde de eed van trouw af te leggen aan de Staten-Generaal werd hij gevangen genomen en hij heeft zich moeten loskopen. Een verzoek om te mogen 'composeren' werd door de Rekenkamer geweigerd. Het is hem echter onmogelijk om te komen rekenen, omdat hij zijn papieren is kwijtgeraakt. Hij moet voor de periode 1622-1629 £ 165 Artois betalen aan de president van de Rekenkamer en daarnaast het gebruikelijke pennegeld. Voor de periode na de val van 's-Hertogenbosch moet hij verklaringen overleggen van de dorpen in zijn ressort dat hij geen boeten heeft opgelegd. 350. f 98r 1639, 29 december douanerechten Bevel aan Dominicus van den Leemputte, ontvanger van de licenten in Vught, om £ 1.000 af te dragen aan de Rekenkamer. 351. f 133r 1640, zonder datum benoeming Toestemming verleend aan Reinier Pallas van der Sterre, schout van Zeelst, Blaarthem en Veldhoven, om zolang de retorsiestrijd duurt geen rekening en verantwoording af te leggen wegens de door hem geïnde boeten e.d. Hij betaalt als afkoop aan de president van de Rekenkamer jaarlijks £ 15 Artois. De houtschat draagt hij af aan Pauwel van den Leemputte, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch. 352. f 142r 1640, 2 oktober benoeming Ontslag van Antonie Oosterlinck, Christoffel Geerts en zijn echtgenote Francoise de Greve van de borgtocht aangegaan in 1633 en groot £ 3.000 Artois voor wijlen Jan van den Leene als ontvanger van de contributiën van het bestiaal in het land van Cuyk. 353. f 219r 1641, 22 augustus benoeming Benoeming van Jan Verwey tot commies van Guilliam Ciermans, ontvanger van de licenten op het platteland van Brabant en benoemd door de Raad van Financiën op 3 maart 1640. De standplaats van Jan is Loon op Zand. 354. f 289r 1642, 12 september verpanding Nuland Bevel aan Pauwels van den Leemputte, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch, om de cijnzen met de cijns van de eendenkooi en de cijnzen te betalen op Martini die behoren bij de in 1641 in pand gegeven heerlijkheid Nuland jonker Thomas van Staekenbroeck aan deze te laten toekomen. nr. 333 355. f 50v 1643, 8 juni novale tienden Verlening van de pacht van de novale tienden onder Oisterwijk en Heukelum aan Gillis de Weer wonend in Oisterwijk, voor een periode van vier jaar en een pachtsom van 22 sester rogge. Gillis gebruikt het tiendstro om de runderen te voederen die hij weer nodig heeft om land te ontginnen. Veel boeren zijn bezig heilanden in cultuur te brengen en daarvoor hebben ze tiendstro nodig. 356. f 57r 1643, 8 juni (?) verpanding heerlijkheid Oerle Bevel aan Pauwels van de Leemputte, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch, om genoegen te nemen met zekere betaling verband houdend met de verpanding van Oerle [naam van de rekestrant niet vermeld; inhoud niet duidelijk]. 357. f 65r 1643, 7 juli benoeming Benoeming van Jan Nouwen, schout van Huijbergen en Essen, tot commies van de ontvanger van de licenten in Huybergen (zie nr. 354). 358. f 69v 1643, 29 augustus belasting - houtschat Verlenging van de pacht van de houtschat in Oisterwijk en Hilvarenbeek voor een periode van drie jaar en een pachtsom van £ 25 Artois. 359. f 80r 1643, 25 augustus benoeming Benoeming van Jan Niclot tot knecht van de Brabantse tollen van Cuyk en Lith, thans geheven wordend te Geldern. Hij is opvolger van Wynand Steyn. 360. f 82r 1643, 27 augustus gemeynte Oirschot? Goedkeuring van de overeenkomst gesloten tussen de rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch en de regenten van Oirschot. Die van Oirschot betalen 396 Rijnsgulden. De zaak houdt verband met een octrooi uit 1545 [toedracht verder niet duidelijk]. 361. f 88v 1643, 3 november verpanding heerlijkheid Bevel aan Pauwels van de Leemputte, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch om jonker Floris van Eyck voorlopig in het bezit te laten van de pandheerlijkheid Nuenen en Gerwen. inv. nr. 334 362. f 21v 1644, 18 augustus douanerechten Akte, waarbij de heffing van de licenten in Waspik, Capelle, 's-Grevelduin en Sprang wordt toebedeeld aan Cornelis Meyers, controleur van de licenten te Loon op Zand. Het kantoor te Oosterhout moet dit overlaten aan Loon op Zand. De licenten in Raamsdonk en 's-Gravenmoer worden geïnd door Oosterhout. 363. f 25r 1644, 2 september gemeynte Drunen Goedkeuring van de overeenkomst gesloten tussen de rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch en de regenten van Drunen. Die van Drunen zullen hun gemeynte genaamd De Grote en de Kleine Sacht ontdoen van heiningen en betalen aan Pauwels van de Leemputte, de rentmeester, 80 gouden realen (ad 3 gulden en 1 stuiver per stuk). 364. f 31r 1644, 15 september cijnzen Bevel aan Pauwels van den Leemputte, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch, om vier cijnzen onder Nuland toe te doen komen aan Thomas van Staeckenbroeck. 365. f 46r 1644, 13 december benoeming Benoeming en eedsaflegging van Daniel Anthonisse van Sommeren tot ontvanger van de licenten te Eindhoven (zie nr. 354). 366. f 110r 1645, 17 (?) maart gemeynte Lieshout Goedkeuring van de overeenkomst gesloten tussen de rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch en de regenten van Lieshout aangaande twee door hen in 1629 verkochte percelen gemeyntegrond. Zij beriepen zich op een vergunning uit 1486. Lieshout betaalt aan de domeinen 60 gulden. 367. f 118r 1645, 11 april verpachting hoeve Someren Goedkeuring van de overeenkomst gesloten te Antwerpen op 31 maart 1645 tussen de rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch en de regenten van Someren aangaande een erfpacht van 8 mud rogge uit de hoeve van de erfgenamen van Gerard Moons. De hoeve is uitgewonnen door domeinen en vervallen. Die van Someren nemen de hoeve over tegen betaling van 25 gulden jaarlijks aan de domeinen. Zij zullen de hoeve herbouwen en het land bebouwen. 368. f 123r 1645, 4 mei molen Hilvarenbeek Vergunning verleend aan Pieter Woutersz. Verryt, ingezetene van Hilvarenbeek, om een door hem gekochte oliemolen, aangedreven door paarden, te mogen verplaatsen naar zijn erf achter zijn huis genaamd De Halve Maan. Recognitiecijns van 12 schellingen Artois boven de oude cijnzen van 5 schellingen, 4 penningen, 8 schellingen en 17 schellingen Artois. inv. nr. 335 369. f 94v 1647, 21 juni novale tienden Verlenging van de pacht van de novale tienden in Oisterwijk en Heukelum aan Gillis de Weer voor de periode van één jaar en een pachtsom van 25 sester rogge te betalen aan Pauwels van den Leemputte, rentmeester der domeinen in het kwartier van 's-Hertogenbosch. Overzicht inv. nr. periode aantal akten ----------------------------------------------------------------- 292 1478-1505 20 293 1506-1518 18 294 1527-1540 14 295 1542-1558 11 297 1561-1574 18 301 1574-1579 22 300 1582-1586 8 302 1587-1595 24 303 1596-1600 30 304 1600-1604 17 305 1604-1611 6 306 1611-1612 15 307 1612-1613 12 308 1614 16 309 1615-1616 23 311 1617 11 312 1618 7 313 1619 15 314 1620 2 315 1620 -- 316 1621 5 317 1622 8 318 1623 5 319 1624 5 320 1625 1 321 1626 3 322 1627 5 323 1628 9 324 1629 7 325 1630 - 326 1631 2 327 1632 - 328 1633 2 329 1637-1638 3 330 1636 2 331 1634 5 332 1639-1642 8 333 1643 7 334 1644-1645 7 335 1646-1647 1 INDEX OP GEOGRAFISCHE NAMEN Er wordt verwezen naar de nummers van de akten. Opgenomen zijn namen van steden, dorpen, gehuchten, rivieren en straten, dit laatste alleen in de stad 's-Hertogenbosch. Aa (rivier) 313, 332. Aalst (bij Eindhoven) 292. Aarle 52 (?). St. Agatha (klooster) 157. Aken 43. Antwerpen 93, 132. Averbode 180. Baarschot (bij Diessen) 280, Beek & Donk 52 (?). Beek (bij Overloon) 169. "de Beerzen" 63, 76, 84, 230. Bergeyk 47, 73, 74, 106, 226, 261, 308. Berghem 187. Berlicum 58. Berne, abdij van 244. Beugen 78. Blaarthem 211. Bladel 31, 34, 61, 63. Boxtel 4. Breda 120, 143, 175. Breugel 25, 225. Capelle 363. Cuyk 109, 296, 323, 347, 360. Cuyk, land van 72, 131, 141, 149, 152, 160, 167, 169, 170, 171, 214, 353. Deurne 54. Dieden 307. Diessen 283. Diest 27. Dinther 215. Dommel 158, 186, 191. Dongen 121, 154, 155, 175. Drunen 364. Den Dungen 222. Eersel 60, 106. Eindhoven 13, 366. Empel 217, 247. Engelen 244. Enschot 221. Erp 28, 64, 219, 266, 313, 332. Esch 59, 136. Escharen 171. Gassel 131. Gemert 182. Gemonde 62, 269. Gerwen 242, 362. Gestel bij Eindhoven 70, 110, 292, 293. Gewande 201, 263. Grave 5, 56, 72, 104, 109, 118, 131, 149, 156, 157, 160, 162, 167, 169, 170, 171, 192, 196. 's-Gravenmoer 363. Haarlem 21. Haren bij Oisterwijk 112. Heesch 7, 187. Helmond 10, 51, 105, 332, 339. Helvoirt 59, 95, 134, 136, 334. 's-Hertogenbosch 4, 8, 15, 16, 20, 21, 24, 33, 35, 37, 39, 46, 49, 55, 57, 62, 66, 71, 77, 79, 80, 81, 83, 87, 90, 93, 95, 96, 98, 101, 102, 107, 108, 113, 115, 126, 135, 136, 150, 168, 176, 177, 337. Achter de Tolbrug 16, 127, 139, 291, 314. Achter het Wild Varken 270, 294. Baseldonk (klooster) 87, 146. Berewoutstraat 183, 241. Boom (bij de haven) 29. Boschveld 272. Dieze 90, 103, 145, 173, 181, 193, 238, 252, 268, 286, 288, 306. Ham, polder van den 287. Hintham 222. Hinthamerdijk 291. Hinthamerpoort 126, 129, 133, 138, 142, 184, 190. Hinthamerstraat 85, 163, 295, 297. Hoge Steenweg 173. Hooghuis van Geffen 151, 166. St. Jacobstraat 295, 298. St. Janspoort 145. Jezuïetenklooster 218. St. Jorisstraat 209. Kasterenswal 138. Klein Begijnhof 290. Kolperstraat 281. Korenbrug 288. Markt 53, 91, 103, 202, 224, 228, 233, 234, 251, 268, 278, 289, 300, 314 (?). Orthen 113, 137, 177, 216, 222, 253, 257. Orthenpoort 126, 129, 142, 273 (?). Orthenstraat 271, 273 (?). Oude Dieze 181. Paustoren 189. Postelstraat 140, 238, 252, 327. Stoofstraat 249. Torenstraat 85. Uilenburg 38, 275. Vismarkt 276. Vughterdijk 159, 207, 208, 241. Vughterpoort 147, 184, 190, 207, 208, 319. Vughterstraat 23, 144, 185, 254, 255, 306. Waag 42, 67, 97, 206, 294, 317. Waag, huis De Kleine 89, 128, 164, 174, 205, 246. Weversplaats 264. Windmolenbergstraat 146. Zadelmakerstraat 92, 260, 286. Zevensteensebrug 310. Zusters van Orthen 133, 319. Zwengelbrug 298. Heukelum (bij Oisterwijk) 188, 198, 221, 356, 370. Hilvarenbeek 50, 82, 95, 134, 227, 256, 303, 334, 359, 369. Hintham zie 's-Hertogenbosch Hoge Zwaluwe 120. Hollanderbroek 125. Hulsel 68. Huybergen 340, 348, 358. Kempenland (kwartier van) 30, 123, 172, 178, 240. Kessel (bij Lith) 212. Klundert 161. Knegsel 106, 320. Leuven 55, 111. Lier 105. Lierop 51, 130. Lieshout 367. Lith 86, 162, 192, 196, 204, 267, 296, 323, 336, 347, 360. Lithoijen 187. Lommel 27, 342. Loon op Zand 95, 354, 363. Luijksgestel 47. St. Maartensdijk 119. Maashees 169. Maasland (kwartier van) 32, 322. Macharen 41. Maren (bij Lith) 307. Middelrode 58. St. Michielsgestel 158. Mierde 44, 50, 61, 63, 68, 75, 94, 180. Mill 125. Moerdijk 161. Neurenberg 11. Nistelrode 187. Nuenen 242, 362. Nuland 187, 195, 222, 248 (?), 262, 302, 309, 355, 365. Nijmegen 267. St. Oedenrode 64, 69, 111, 186, 191, 194, 223, 269. Oerle 320, 357. Oirschot 197, 210, 282, 361. Oisterwijk 12, 18, 40, 48, 50, 55, 59, 82, 88, 95, 99, 114, 116, 117, 134, 190, 221, 227, 230, 237, 334, 349, 356, 359, 370. Oisterwijk, kwartier van 199, 349. Oosterhout 121, 124, 148, 153, 154, 363. Opwetten (bij Nuenen) 305. Orthen zie onder 's-Hertogenbosch Oss 7, 41, 187, 284, 315. Overloon 169. Oijen (bij Megen) 307. Peel, de 152, 167. Peelland 51, 179, 191, 229, 236, 258, 350. Poortvliet 119. Postel 321. Princenhage 143. Raamsdonk 363. Riel 331, 343. Riethoven 261. Roosendaal 132. Rosmalen 187, 222, 243, 250, 277. Sambeek 170. Schijndel 220, 259, 285. Someren 24, 33, 51, 100, 203, 236, 316, 328, 330, 346, 368. Son 25, 225, 232, 236, 239. Sprang 363. Steenbergen 119, 132. Stratum (bij Eindhoven) 104, 110. Strijp 104, 110, 235. Terheijden 120. Tiel 267. Tilburg 165, 198, 338. Veghel 64, 301, 332, 333. Veldhoven 211, 311, 312. Venlo 192. Vessem 106. Vlierden 329. Vossemeer 119, 132. Vught 59, 71, 82, 95, 136, 344. Wanroy 125. Waspik 363. "Weerdt" 341. Westerhoven 226. Wintelre 106. Woensel (bij Eindhoven) 200, 274, 279. Wolfshoven (bij Veldhoven) 311, 312. Zaltbommel 267. Zeelst 211, 213. Zonderwijk 211. Zoutleeuw 105. Zijtaart (bij Veldhoven) 311, 312. INDEX OP ZAKEN Verwijzing naar de nummers van de akten amortisatie 182. bastaard 8, 9, 13, 14, 15, 17, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 33, 34, 36, 45, 47, 52, 62, 111, 122, 231, 232, 239 (?), 244, 269, 308, 316. beeldhouwer 21. borgtocht 353. boswachter 124 (?). bouwvergunning 49, 53, 85, 90, 91, 92, 103, 146, 173, 181, 185, 193, 202, 209, 218, 224, 228, 233, 234, 238, 241, 249, 251, 252, 253, 254, 255, 260, 264, 268, 270, 271, 273, 276, 278, 281, 286, 288, 289, 290, 295, 297, 298, 300, 306, 310, 314. 327. confiscatie 108, 119, 120, 121, 132, 140, 144 (?), 145, 148, 150, 151, 153, 154, 155, 161, 163, 166, 168, 175. controleur 149. "corweyden" 3. cijnzen, hertogelijke 198, 214, 221, 247, 346, 355, 365. doodslag 65, 70. eendenkooi 201, 212, 243, 248, 250, 263, 287, 307, 309, 336, 355. gemeynte . Het betreft vergunningen om delen van de gemeynte te mogen verkopen of verpachten. 78, 112, 113, 130, 137, 165, 177, 197, 198, 216, 217, 219, 242, 245, 311, 312, 320, 329, 330, 331, 343, 364, 367. graan, verkoop van 265. gruit 83, 96. houtschat 1, 30, 59, 68, 75, 82, 94, 95, 134, 194, 213, 220, 223, 225, 226, 259, 261, 262, 277, 302. 334, 359. jacht 58, 60, 61, 63, 64, 69, 74, 81, 106, 169, 180, 187, 222, 227, 229, 258. klerk zie onder secretaris lakens 158. landmeter 107, 135. licent (douanerecht) 196, 338, 339, 340, 341, 342, 344, 348, 351, 354, 358, 366. molen, olie- 38, 46, 275, 284, 285, 301, 303, 315, 369. molen, ros- 157, 159, 183, 184, 203, 215, 256, 266, 280, 283, 369. molen, water- 158, 186, 188, 191, 200, 274, 279, 280, 292, 293, 305. molen, wind 7, 16, 29, 35, 54, 87, 126, 127, 129, 133, 136, 138, 139, 142, 143, 147, 189, 190, 195, 207, 208, 272, 291, 319. muntslag (in Den Bosch) 101, 115. ontginningen 356. oorlog, tegen Gelre 18. oorlog (80-jarige) 77, 81, 82, 83, 87, 89, 93, 96, 106, 113, 140, 177, 178, 179, 332, 334. oproer 71. (van 1525 in 's-Hertogenbosch ) privileges 10. processie, sacraments- 98. rekening, afleggen van . Het betreft akten waarin kwartierschouten hun verplichting om rekening en verantwoording af te leggen van door hen geïnde boeten af kunnen kopen. 123, 172, 178, 179, 236, 237, 240. rentmeester, benoeming van 12. richterbode, benoeming van 118, 125, 131, 170, 171. schout, benoeming van 12, 51, 211, 213. schout, plaatsvervanger van 18, 32, 50, 51. schutter 25. secretaris, benoeming van 40, 55, 72, 80, 110, 117, 141. tienden, novale 235, 356, 370. tol, algemeen 11, 43. tol, lood en geleide 66, 77, 93, 172. (geheven in 's-Hertogenbosch) tol, oud geleide van Leuven 43. tol, Brabantse landtol 102, 105, 210. tol, Brabantse watertol 86, 162, 192, 196, 204, 267, 296, 323, 347, 360. (oorspronkelijk geheven te Lith) tol, Cuykse Maastol 109, 160, 296, 323, 347, 360. turf 152, 167, 312, 320, 329, 330. verpanding 211, 213, 362. visgeweer . Een inrichting opgesteld in stromend water om vis te kunnen vangen. 313. vorster 25, 31, 48 (instructie), 73, 76, 84, 88, 99, 100, 104, 114, 116, 230. waag in 's-Hertogenbosch 42, 67, 97, 317. 1