Hashöyük’te Arkeolojik Araştırmalar

AVA III ARKEOLOJİ VE ANTROPOLOJİ ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU-III 8-10 Mayıs 2024 KIRŞEHİR AHİ EVRAN ÜNİVESİTESİ KIRŞEHİR AHİ EVRAN UNIVERSITY SYMPOSIUM of ARCHAEOLOGY and ANTHROPOLOGY RESEARCHES-III May 8-10 / 2024 MYRİNA YAYINLARI Yayın No: 131 AVA III ARKEOLOJİ VE ANTROPOLOJİ ARAŞTIRLAMARI SEMPOZYUMU EDI�TO� RLER DUYGU HİLAL AKCA TURGAY YAŞAR YEDİDAĞ KAPAK TASARIMI MYRİNA YAYINLARI SAYFA TASARIMI MYRİNA YAYINLARI ISBN: 978-625-6812-39-0 BİRİNCİ BASKI: Nisan 2024-ANKARA Bu kitabın yayın hakları saklıdır. Yayıncının ve yazarın izni olmaksızın çoğ altılamaz. MYRİNA YAYINLARI Serti�ika No: 52509 Web: www.myrinayayinlari.com.tr E-posta: info@myrinayayinlari.com.tr Instagram: myrinayayinlari BASKI Step Matbaacılık A.Ş. Yenimahalle/ANKARA Serti�ika No: 47479 BİLİM KURULU Prof. Dr. Ahmet Cem ERKMAN Prof. Dr. Gülçin İLGEZDİ BERTRAM Prof. Dr. Jan Krzysztof BERTRAM Doç.Dr. Kimiyoshi MATSUMURA Dr. Samad Joshani SHIRVAN İÇİNDEKİLER/CONTENTS Kırşehir Kale Höyük 2022 Çalışmaları 2022 Works in Kırşehir Kale Höyük Işık ADAK ADIBELLİ ............................................................................. 10 Mikro Plastiklerin İnsan Yaşamına Etkisi The Effect Of Micro Plastics On Human Life Mehmet İsmail AĞAR ........................................................................... 12 Bir Dava Dosyasındaki Sahte Eserler Üzerine Bilirkişi Görüşü Expert View On Forgible Artifacts In A Case File Yaşar ARLI .......................................................................................... 14 Senitli Yayla Senitli Yayla İsmail ARSLAN .................................................................................... 16 2010-2012 Yılı Van Kalesi Höyüğü Orta Çağ İskeletlerinde Radyolojik Yöntemler ile Üçüncü Molar Diş Agenezisinin Araştırılması Investigation of Third Molar Tooth Agenesis With Radiological Methods in Medievel Skeletons of Van Castle Mound 2010-2012 Gürdoğan AYDIN ................................................................................. 18 Din Antropolojisi Çalışmalarında Tanımlar ve Teoriler Definitions and Theories in Anthropology of Religion Studies Tuğba AYTEKİN, Hayrettin ŞAHİN .......................................................... 22 Tanır Yassıhöyük Çalışmalarına Dair Son Veriler Recent Data On Tanır Yassıhöyük Studies Elif BAŞTÜRK....................................................................................... 26 Kırşehir Hashöyük’te Yürütülen Arkeolojik Araştırmalar Archaeological Research at Hashöyük/Kırşehir Gülçin İlgezdi BERTRAM, Jan-K. BERTRAM ............................................. 28 Güney Kafkasya Bölgesi'nde Erken Demir Çağı Yerleşim Sistemleri Settlement Systems of the Early Iron Age in the South Caucasus Region Jan-K. BERTRAM .................................................................................. 30 Kapadokya’da Mimari ve Organik Bağlantılar Açısından Keşiş Hücreleri Architectural and Organic Connections Of Monk Cells in Cappadocia Handan ÇETİN .................................................................................... 32 Parion Antik Roma Kentinde İleri Düzey Travma Örneği A Case of Advanced Trauma in the Ancient Roman City of Parion Mustafa Tolga ÇIRAK, Serhan MUCUR ................................................... 34 Kurutlu Kazısı Kurutlu Excavation Cem ERKMAN ..................................................................................... 36 Kültürel Bağlar Kapsamında Hakemi Use Çanak Çömleği Hakemi Use Pottery As Part Of Cultural Ties Filiz İLHAN .......................................................................................... 38 İnsanın Bilişsel Evriminde Kültürün İzleri Traces of Culture in Human Cognitive Evolution Berna KARAKAYA ................................................................................. 40 Aizanoi Tiyatro Sahne Binası Rekonstrüksiyonu İçin Yeni Öneriler New Proposals for the Reconstruction of the Aizanoi Theatre Stage Building İrem KAYA YUKİ, Fikret ÖZBAY............................................................... 42 Emar ile Hitit Çiviyazılı Metinlerinde Geçen NIN.DINGIR Rahibelerinin Karşılaştırmalı Bir İncelemesi A Comparative Study of NIN.DINGIR Priestesses in Emar and Hittite Cuneiform Texts Z. Nihan KIRÇIL ................................................................................... 44 Tepebağları Höyük Hellenistik Dönem Boya Bezemeli Seramikler Üzerine Ön Değerlendirme Preliminary Review of The Paint-Decorated Ceramics From The Hellenistic Period at The Tepebagları Mound Emine KÖKER GÖKÇE .......................................................................... 46 Rousseau’nun Emile Adlı Eserinden Hareketle Kadına Felsefi Bakış A Philosophical Perspective on Women Based on Rousseau’s Emile Zeynep Dilan KÖYSÜREN ..................................................................... 48 Güncel Veriler Işığında Hellenistik Dönem Kızılırmak Havzası Boyalı Seramikleri Hellestic Painted Ceramics of the Kızılırmak Basin Based on New Research Tutku KURT .................................................................................................... 50 1994-2019 Yılları Arasında Kırşehir’de Tamamlanmış İntiharların Kültür ve Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi Analysis Of Completed Suicides İn Kırşehir Between 1994-2019 From A Cultural And Gender Perspective Yasin KURT ......................................................................................... 54 Orta Hitit Döneminde Büklükale Büklükale in the Middle Hittite Period Kimiyoshi MATSUMURA ....................................................................... 56 Cebirli Omurgalı Fosil Lokalitesi Kazıları Cebirli Vertebrate Fossil Locality Excavations Mehmet SAĞIR, Sibel ÖNAL, Berkay YAŞAR, Seçil SAĞIR ........................ 58 Ritüelden Günlük Hayata: Orta Anadolu Bölgesi Konik Bardakları Üzerine Bir Değerlendirme From Ritual To Daily Life: An Evaluation on The Conical Cups of The Central Anatolian Region Tuğçe ŞENER .................................................................................................. 60 Annaeus Seneca’nın Öfke Duygusu Konusundaki Açıklamaları Annaeus Seneca's Explanations About The Feeling Of Anger Ü. Fafo TELATAR .......................................................................................... 62 Suriye’nin Kaybolan Arkeolojik Mirası The Lost Archaeological Heritage Of Syria Aysun TOPALOĞLU UZUNEL................................................................. 64 Samsun ve Çevresinin Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı’nda Lokasyonların İstatiksel Dağılımı Statistical Distribution of Locations in the Chalcolithic and Early Bronze Age of Samsun and its Surroundings Atila TÜRKER ...................................................................................... 66 Volkanik Kapadokya Bölgesi’nde Erken ve Orta Kalkolitik Dönem Geçiş Süreci Early and Middle Chalcolithic Period Transitional Process in the Volcanic Cappadocia Region Hüseyin CAN TÜRKYILMAZ................................................................... 68 Büyük Deller’de Bulunan Kırmızı Astarlı Seramikler Red Slip Ceramics From The Büyük Deller Burcu TÜYSÜZ..................................................................................... 70 Çağlar Boyunca Orta Anadolu'da Tuz Madenciliği Salt Mining in Central Anatolia Through Ages Hakkı ÜNCÜ ....................................................................................... 72 Farklı Örnekler Çerçevesinde Dijital Arkeoloji Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme An Evaluation of Digital Archaeology Studies Through Various Examples Ömer UZUNEL .................................................................................... 74 Güncel Arkeolojik Araştırmalar Işığında Nevşehir ve Çevresi Nevşehir and Its Surroundings In The Light of The Current Archaeological Research Handan YILDIZHAN ............................................................................. 76 Arkeolojik Eserlerde Temel Tahribat Nedenleri ve Önleyici Koruma Yöntemlerine İlişkin Yaklaşımlar Basic Causes of Damage to Archaeological Artifacts and Approaches to Preventive Conservation Methods Fatih YILMAZ…………………………………………………………………………………78 Peisistratos’un Atina’nın Ekonomik, Sosyal ve Sanat Alanındaki Reformlarının Değerlendirilmesi Evaluation Of Peisistratos' Reforms in Economic and Social Life Cemil KOYUNCU……………………………………………………………………………80 Tepecik-Çiftlik Yerleşmesinde Bulunan Sıvalı Kafatasları Üzerine Arkeometrik Bir İnceleme An Archaeometric Study On Plastered Skulls Found In Tepecik-Çiftlik Settlement Ali Metin BÜYÜKKARAKAYA, Özden ORMANCI, Burak FALAY, Yasin Gökhan ÇAKAN, Fabio CAVALLİ, Halit CANOL………………………………………………84 AvA-III _____________________________________________________________ Kırşehir Hashöyük’te Yürütülen Arkeolojik Araştırmalar Gülçin İlgezdi BERTRAM*, Jan-K. BERTRAM** Hashöyük, Kırşehir il merkezinin 34 km kuzeyinde, Kırşehir-Çiçekdağı karayolunun yakınında ve aynı adlı köyün hemen içinde yer alan önemli bir höyüktür. Höyük 260 m uzunluğunda, 250 m genişliğinde ve yaklaşık 15 m yüksekliğinde yayvan görünümlüdür. İlk defa 1926 yılında H. H. von der Osten tarafından tespit edilen Hashöyük’te bilinen ilk arkeolojik kazı çalışması 1931 yılında L. Delaporte tarafından yapılmıştır. 1943 yılında Türk Tarih Kurumu adına H. Çambel burada küçük bir sondaj çalışması gerçekleştirilmiştir. Hashöyük’te yürütülen bu ilk dönem kazıları sonucunda maalesef detaylı bir yayın yapılamamış ve höyüğün stratigrafisi de tam olarak anlaşılamamıştır. H. Çambel’in yürütmüş olduğu kazılardan elde ettiği çanak çömlekler tarafımızca incelenerek yayınlanmıştır (İlgezdi Bertram/Özcan/Bertram 2023). Kırşehir’de 2020-2021 yılları arasında yürütmüş olduğumuz yüzey araştırmalarımızın odak noktasını Hashöyük oluşturmuştur. 2023 yılında ise iki açmada höyükteki kazı çalışmalarına başlanmıştır. Bugüne kadar tespit edildiği üzere Hashöyük’te Geç Kalkolitik, İlk Tunç Çağ, Hitit ve Demir Çağ tabakalarının varlığından söz edilebilir. Höyükte sürdürdüğümüz araştırmalarımız bize, Demir Çağ tabakalarının, süregelen ilk arkeolojik çalışmaların ardından, köylülerin höyükten çeşitli nedenlerle toprak çekmesi gibi faaliyetler sebebiyle büyük ölçüde tahrip olduğunu göstermiştir. Yüzey toprağından itibaren sadece 60 cm’lik oldukça ince bir Demir Çağ kültür dolgusu gözlemlenmiştir. Çeşitli taş toplulukları, taş temelli duvar parçaları ve fırın gibi mimari öğeler açığa çıkarılan Demir Çağ tabakasının hemen altında İlk Tunç Çağ’ın son evreleri ile karşılaşılmıştır. Bu evreden gelen boyalı çanak çömleklerin karakteristik özelliklerine bakıldığında, Alişar ve Acemhöyük ile büyük benzerlikler gösterdiği gözlemlenmektedir. Höyükte muhtemelen daha en azından 15 m’lik kültür dolgusunun varlığı dikkate alındığında, höyükte süregelen kazı çalışmaları ile daha erken evrelere ulaşmanın mümkün olacağı öngörülmektedir. Anahtar Kelimeler: Arkeoloji, Kırşehir, Hashöyük, İlk Tunç Çağ, Buluntular * Prof. Dr., Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü Prof. Dr., Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü ** -28- AvA-III _____________________________________________________________ Archaeological Research at Hashöyük/Kırşehir Hashöyük is an important settlement located 34 km north of Kırşehir, near the Kırşehir-Çiçekdağı highway and just inside the village of the same name. The mound measures 260 m in length, 250 m in width and 15 m in height. It was first discovered by H. H. von der Osten in 1926, and the first known archaeological excavation was carried out by L. Delaporte in 1931. In 1943, on behalf of the Turkish Historical Society, H. Çambel carried out a small excavation here. Unfortunately, this first excavations at Hashöyük did not result in a detailed publication, and the stratigraphy of the höyük was not fully understood. The pottery from the excavations conducted by H. Çambel was analyzed and published by us (İlgezdi Bertram/Özcan/Bertram 2023). Between 2020-2021 we conducted a large survey around the site, and in 2023 excavations were started in two trenches. As identified so far, Hashöyük has Late Chalcolithic, Early Bronze Age, Hittite and Iron Age levels. Our work at the mound have shown that the Iron Age levels were largely destroyed after the first archaeological excavations, due to activities such as the removal of soil from the mound by the villagers for various reasons. A very thin Iron Age cultural deposit of only 60 cm was observed. The last phases of the Early Bronze Age were encountered just below the Iron Age layer, where various stone structures, stone-based wall fragments and architectural elements such as ovens were unearthed. The painted pottery from this phase is very similar to those of Alişar and Acemhöyük. Considering that there is probably at least a sequence of 15 m at the mound, it is foreseen that it will be possible to reach earlier phases with the ongoing excavations at the settlement. Keywords: Archaeology, Kırşehir, Hashöyük, Early Bronze Age, Finds -29-