Prevalence of hamstring and calf mucles shortness

‫ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت ﻛﺎف و ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ در دﺧﺘﺮان ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﺳﺎﻟﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 3‬و‪20‬‬ ‫آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻬﺮان‬ ‫زﻫﺮا ﻓﺨﺎري‪ ،1‬ﻣﺮﻳﻢ ﺻﻨﻮﺑﺮي‪ ،1‬ﺷﻬﺮه ﺟﻼﻳﻲ‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺮﺑﻲ ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪ -2‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫ﭼﻜﻴﺪه‬ ‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺗﺼﺎﻻت ﻋﻀﻼت ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ وﻛﺎف و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻮﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ زاﻧﻮ و ﻣﭻ‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻣـﺮي اﺟﺘﻨـﺎب‪-‬‬ ‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮدن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ اﻳﻦ ﻋﻀﻼت اﻃﻼﻋﺎت آﻣﺎري در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن آﻧﻬﺎ در اﻳﺮان وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻴﻮع اﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫـﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻋﻮارض ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻧﺎﺷﻲ از آن ﺑﻪ ﺧﺼﻮص درﮔﺮوه ﻫﺎي ﺳﻨﻲ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﺳﺎل ﺿﺮوري ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ‪ .‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮي‪ ،‬ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﻋﻀﻼﻧﻲ اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ روي ‪ 3308‬دﺧﺘﺮ ﺳﺎﻟﻢ در ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﻲ ‪ 3-17‬ﺳﺎل ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻃﻮل ﻋﻀﻠﻪ ﻛﺎف )ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ زاوﻳﻪ دورﺳﻲ ﻓﻠﻜﺸﻦ ﻣـﭻ ﭘـﺎ( و‬ ‫ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺪازهﮔﻴﺮي زاوﻳﻪ ﻓﻠﻜﺸﻦ ﻫﻴﭗ ﺑﺎ زاﻧﻮي ﺻﺎف ﻳﺎ ‪ (SLR‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﭼﭗ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت ﻛﺎف و ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ در دﺧﺘﺮان ‪ 3-17‬ﺳﺎل در ﭘﺎي راﺳـﺖ‪%20‬‬ ‫و در ﭘﺎي ﭼﭗ ‪ %25‬ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻴﻮع ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 20‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 3‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻘﺎﻃﻊ در دوره راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷـﻴﻮع‬ ‫)‪ (%31/6‬دﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﻛﻞ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺷﺎﻳﻌﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‪ :‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ دو ﻋﻀﻠﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮده و در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﻳﻜﻲ از ﻋﻀﻼت‬ ‫ﻓﻮق ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﻋﻀﻠﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‬ ‫ﻛﻠﻴﺪ واژهﻫﺎ‪ :‬ﻃﻮل ﻋﻀﻠﻪ ‪ ،‬ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻀﻠﻪ‪ ،‬ﻋﻀﻠﻪ ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ‪ ،‬ﻋﻀﻠﻪ ﻛﺎف‬ ‫)وﺻﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1386/6/13:‬ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ‪(1386/9/25:‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ‪ :‬ﺗﻬﺮان ـ ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻧﻘﻼب ـ ﭘﻴﭻ ﺷﻤﻴﺮان ـ داﻧﺸﻜﺪه ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﮔﺮوه ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ‬ ‫‪e-mail:fakhariz@sinatums.ac.ir‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻋﻀﻼت ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ وﻛـﺎف ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪ ،‬ﻋـﻀﻼت‬ ‫ﺧﻠﻒ ران و ﺧﻠﻒ ﺳﺎق ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪﻛﻪ ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺟـﺰء ﻋـﻀﻼت‬ ‫دو ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ از ﻳﻚ ﺳـﺮ ﺑـﻪ ﻟﮕـﻦ و از‬ ‫ﺳﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ زاﻧﻮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﮔﺮوه ﻋـﻀﻼت ﻛـﺎف ﻧﻴـﺰ از‬ ‫ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﻪ ﻣﻔﺼﻞ زا ﻧﻮ و از ﻃﺮف دﻳﮕـﺮ ﺑـﻪ ﻣـﭻ ﭘـﺎ ﻣﺘـﺼﻞ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻀﻼت ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ ﺧﻢ ﻛﻨﻨـﺪه اﺻـﻠﻲ زاﻧـﻮ و ﻋـﻀﻼت‬ ‫ﻛﺎف ﭘﻼﻧﺘﺎر ﻓﻠﻜﺴﻮر ﻣﭻ ﭘﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ)‪.(1،2،3‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺎت زﻧﺠﻴﺮه ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﻔﺎﺻـﻞ‬ ‫اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺤﻤﻞ وزن‪ ،‬ﻣﺤـﺪودﻳﺖ در ﻣﻔـﺼﻞ ﻣـﭻ‬ ‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﺣﺮﻛﺎت ﻣﻔﺼﻞ زاﻧـﻮ ﺷـﻮد ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﺣﺮﻛﺖ دورﺳﻲ ﻓﻠﻜﺸﻦ ﻣﭻ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻀﻼت ﻛﺎف‪ ،‬در زﻧﺠﻴﺮه ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺧﻢ‬ ‫ﺷﺪن ﻣﻔﺼﻞ زا ﻧﻮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻔـﺼﻞ ﻣـﭻ در وﺿـﻌﻴﺘﻲ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد و ﻛﻒ ﭘﺎ ﻛﺎﻣﻼ روي زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻔﺼﻞ زاﻧﻮ در اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﻢ وﺑﺎز ﻛﺮدن ﺑﺪون ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻛﻒ‬ ‫ﭘﺎ از روي زﻣﻴﻦ ﻧﺎﺗﻮان ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد)‪ .(5،4،3‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ‪ %75‬در ﭘﺴﺮان و ‪ %35‬در دﺧﺘﺮان ﺑﺎﻻي ده‬ ‫ﺳﺎل در داﻧﻤﺎرك)‪ (13‬و‪ %31/6‬در دﺧﺘﺮان ‪ 3-17‬ﺳﺎل اﻳﺮان )‪(6‬‬ ‫و ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻛﺎف در داﻣﻨـﻪ ﺳـﻨﻲ ‪ 3-17‬ﺳـﺎل ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان‬ ‫‪ %24-%62‬در داﻧﻤــﺎرك)‪ (14‬و‪ %56/5‬در دﺧﺘــﺮان ‪ 3-17‬ﺳــﺎل‬ ‫اﻳﺮان )‪ (7‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻳﻨﻜـﻪ آﻣـﺎري در ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ و ﻛﺎف اﻋﻼم ﻧﺸﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﻴﻮع‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻋﻮارض ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻧﺎﺷﻲ از آن‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص درﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﻨﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣـﻲ‬ ‫رﺳﺪ ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ اﻳـﻦ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﻫـﺎ‬ ‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﻋﻀﻼﻧﻲ اﺳـﻜﻠﺘﻲ ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﻣﺘﻐﻴـﺮ) ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ‬ ‫ﻋﻀﻼت ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ وﻛﺎف( ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ اﻳـﻦ دو‬ ‫ﻋﻀﻠﻪ را ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ )‪ ،(14،13،12،11،7،6‬اﻣﺎ ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ دو ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻗﺎي ‪ Reimers‬در ﺳﺎل ‪ 1990‬ﺑـﺮ روي ‪600‬‬ ‫ﻛﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان در ﺳﻨﻴﻦ زﻳﺮ ‪ 17‬ﺳﺎل ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑـﻪ ﻳـﻚ‬ ‫ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ ارﺗﻮﭘﺪي‪ ،‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ‪ %40‬از اﻓﺮاد داراي اﺧﺘﻼﻻت ﭘـﺎ‬ ‫و ‪ %20‬ﻣﺸﻜﻼت ﻣـﻮﺑﻴﻠﻴﺘﻲ ﺑـﻮده‪ ،‬و ‪ %20‬از درد ﭘـﺸﺖ و اﻧـﺪام‬ ‫ﺷــﺎﻛﻲ ﻫــﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از ‪ 240‬ﺑﻴﻤــﺎر ﺑــﺎ ﻣــﺸﻜﻼت ﭘــﺎ )‪ %44‬ﻣﺮاﺟﻌــﻪ‬ ‫ﻛﻨﻨــﺪﮔﺎن( ‪ %30 ،‬آﻧﻬــﺎ ﻛﻮﺗــﺎﻫﻲ ﻋــﻀﻼﻧﻲ و ‪ %7‬اﺳﭙﺎﺳﺘﻴــﺴﻴﺘﻪ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ %70.‬از ‪ 110‬ﻣﺮاﺟﻌـﻪ ﻛﻨﻨـﺪه ﺑـﺎ ﺻـﺎﻓﻲ ﻛـﻒ ﭘـﺎ‪ ،‬دﭼـﺎر‬ ‫ﻛﻮﺗــﺎﻫﻲ ﺷــﺪﻳﺪ آﺷــﻴﻞ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ %50.‬از ‪ 600‬ﻛــﻮدك و ﻧﻮﺟــﻮان‪،‬‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ آﺷﻴﻞ و ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ‪ %20‬اﻓﺮاد ﻓﻘﻂ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ‬ ‫ﻋـــﻀﻼﻧﻲ وﺟـــﻮد داﺷـــﺖ)‪ Brodersen.(11‬و ﻫﻤﻜـــﺎران‪،‬‬ ‫دﻓﻮرﻣﻴﺘﻲﻫﺎي ﭘﺎ و ارﺗﺒﺎط آن را ﺑﺎ ﻃﻮل ﻋﻀﻼت ﺳـﺎق در ‪769‬‬ ‫ﻓﺮد ‪ 3-17‬ﺳﺎل داﻧﻤﺎرﻛﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗـﺮار دادﻧـﺪ‪ ،‬وﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪ ﺗﺮﻳﺴﭙﺲ ﺳﻮره و ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ آن را ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﻗﻮس ﻛـﻒ‬ ‫ﭘﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮريﻛﻪ ‪ %39‬از اﻓﺮاد ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻮس ﻛﻒ ﭘﺎ‬ ‫‪ %56 ،‬از اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻗﻮس ﻃﺒﻴﻌﻲ و ‪ %77‬از اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺻﺎﻓﻲ ﻛـﻒ ﭘـﺎ‬ ‫داراي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻀﻼت ﻛﺎف ﺑﻮدﻧـﺪ )‪ .(12‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻳـﺸﺎن در‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ دﻳﮕﺮي ﺷﻴﻮع ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻫﺎي درد ﭘﺎﺷﻨﻪ‪ ،‬زاﻧـﻮ و ﭘـﺸﺖ و‬ ‫ارﺗﺒﺎط آن را ﺑـﺎ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﻋـﻀﻼﻧﻲ در ‪ 459‬ﻛـﻮدك داﻧﻤـﺎرﻛﻲ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮده و ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ ‪ %7‬از ﺷﻜﺎﻳﺖ ﭘﺸﺖ و زاﻧﻮ و ‪%3‬‬ ‫از ﭘﺎﺷﻨﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ %15 .‬از ﻛﻤﺮ درد‪ %18 ،‬از زاﻧﻮ و ‪ %35‬از ﭘﺎﺷـﻨﻪ‬ ‫ﺷــﺎﻛﻲ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ %75 .‬ﭘــﺴﺮان و ‪ %35‬دﺧﺘــﺮان ﺑــﺎﻻي ‪ 10‬ﺳــﺎل‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ داﺷـﺘﻨﺪ و ‪ %13‬از ﻫـﺮ دو ﺟـﻨﺲ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ‬ ‫آﺷﻴﻞ را ﻧﺸﺎن دادﻧـﺪ) ‪ .(13‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪ Reimers‬و ﻫﻤﻜـﺎران در‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1995‬دﻓﻮرﻣﻴﺘﻲ ﻫﺎي ﭘﺎ و ﻃﻮل ﺗﺮﻳـﺴﭙﺲ ﺳـﻮره در ‪769‬‬ ‫ﻓﺮد ‪ 3-17‬ﺳﺎل داﻧﻤﺎرﻛﻲ ‪ %24‬ﺗﺎ ‪ %62‬ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻀﻼت ﻛـﺎف‬ ‫را ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ازﻧﻈﺮ ﺟﻨﺲ وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ‪ %13‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻣـﭻ ﭘـﺎي آﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ زاوﻳـﻪ‬ ‫ﻗﺎﺋﻤﻪ ﻧﻤﻲ رﺳﻴﺪ )دورﺳﻲ ﻓﻠﻜﺸﻦ ﺗـﺎ ‪ 5‬درﺟـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ(‪ .‬ﻗـﻮس‬ ‫ﻃﻮﻟﻲ ﻛﻒ ﭘﺎي ‪ %2‬ﺗﺎ ‪ %7‬آﻧﻬﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻧـﺸﺎن ﻣـﻲ داد‪ ،‬ﻛـﻪ در‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ از آﻧﻬﺎ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺗﺮﻳﺴﭙﺲ ﺳﻮره وﺟﻮد داﺷـﺖ‪ %6 .‬ﺗـﺎ‬ ‫‪ %42‬اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺻﺎﻓﻲ ﻛﻒ ﭘﺎ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﺗﺮﻳـﺴﭙﺲ ﺳـﻮره را ﻧـﺸﺎن‬ ‫دادﻧﺪ)‪ .(14‬در ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ ﻧﻮﺟﻮان‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺻـﺎﻓﻲ ﻛـﻒ ﭘـﺎ‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻀﻼت ﻛﺎف را داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻳﻜـﻲ از ﻋﻠـﻞ‬ ‫ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻛﻪ ‪ Joz Wiak M‬و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در ﺳﺎل‬ ‫‪ 1997‬در ﻟﻬﺴﺘﺎن اﻧﺠﺎم داده و ﻋﻠﺖ ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ‬ ‫و ﭘﻼﻧﺘﺎر ﻓﻠﻜﺴﻮرﻫﺎي ﻣﭻ ﭘﺎ ي ‪ 920‬ﻧﻔﺮ را ﺑﺎ روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ‬ ‫زاوﻳﻪ ﭘﻮﭘﻠﻴﺘﻪ آل و دورﺳﻲ ﻓﻠﻜـﺸﻦ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑـﻪ‬ ‫دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ ﻳـﻚ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻃﺒﻴﻌـﻲ در ﺳـﻔﺘﻲ ﻋـﻀﻼت‬ ‫ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺗﺎ ﺣﺪ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ در دوران رﺷـﺪ و ﺳـﻦ‬ ‫ﺑﻠﻮغ ﺑﻮده اﺳﺖ )‪ .(15‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳﻦ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﻫـﺎ ﺑـﺎ ﺳـﻴﺮ‬ ‫ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ ﻟﻮردوز ﻛﻤﺮي و ﺗﻴﻠﺖ ﻟﮕﻨﻲ ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬وﻗﺘـﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﻔﺘﻲ ﻫﺎي ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺮزي ﺧﻮد رﺳﻴﺪ دورﺳـﻲ‬ ‫ﻓﻠﻜﺸﻦ و ﻟﻮردوز ﻛﻤﺮي ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻣـﺴﺌﻠﻪ‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻫﺎي ﭘﻮﺳﭽﺮال‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻢ‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻪ ﺟﻠﻮ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻫﻨﮕـﺎم ﻧﺸـﺴﺘﻦ‪ ،‬و راه رﻓـﺘﻦ ﻧـﺎ‬ ‫ﻣﻨﻈﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫اﻓﺮاد ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ 3308‬ﻧﻔـﺮ دﺧﺘـﺮ‬ ‫‪3‬ﺗﺎ‪17‬ﺳﺎل درﻣﻨﺎﻃﻖ ‪3‬و‪ 20‬ﺗﻬﺮان در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﻬﺪ ﻛﻮدك‪ ،‬ﭘـﻴﺶ‬ ‫دﺑﺴﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ودﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺮاﻛﺰ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺴﺎوي و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺟﻤﻊ آوري‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت اوﻟﻴـﻪ‬ ‫ﺷــﺎﻣﻞ ﻗــﺪ‪ ،‬وزن‪ ،‬ﺳــﻮاﺑﻖ ﻗﺒﻠــﻲ ﺑﻴﻤــﺎري و ﺟﺮاﺣــﻲ ﻓــﺮد‪ ،‬و در‬ ‫ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻌﻴـﺎر ﺧـﺮوج از ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ )داﺷـﺘﻦ ﺳـﺎﺑﻘﻪ اﺧـﺘﻼﻻت‬ ‫ﻋﻀﻼﻧﻲ اﺳﻜﻠﺘﻲ و ﺟﺮاﺣﻲ در ﺳﺘﻮن ﻓﻘـﺮات و اﻧـﺪام ﺗﺤﺘـﺎﻧﻲ(‪،‬‬ ‫ﻓﺮد ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬ ‫ﺑـﺮاي ارزﻳــﺎﺑﻲ ﻃــﻮل ﻋـﻀﻠﻪ ﻫﻤــﺴﺘﺮﻳﻨﮓ از ﺗــﺴﺖ)‬ ‫‪ SLR(Straight Leg Raise‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮد ﻣﻮرد آزﻣـﻮن در‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﻤﺖ ﻣﻮرد ارزﻳـﺎﺑﻲ در‬ ‫ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ زاﻧﻮي آن ﺻﺎف)اﻛﺴﺘﻨﺸﻦ( ﺑﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﻳـﻚ آزﻣـﻮﻧﮕﺮ ﺗـﺎ‬ ‫ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺣﺴﺎس ﻛـﺸﻴﺪﮔﻲ ﻳـﺎ درد در ﺧﻠـﻒ ران و زاﻧـﻮ‬ ‫داﺷﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮده ﻣﻲ ﺷﺪ و آزﻣﻮﻧﮕﺮ دوم زاوﻳﻪ ﺑـﻴﻦ ران و ﺳـﻄﺢ‬ ‫اﻓﻖ را اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﺮد ودر ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﻧﻤـﻮد‪ .‬اﻧـﺪام‬ ‫ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﻘﺎﺑﻞ در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺪازه ﮔﻴـﺮي ﺻـﺎف روي ﺗﺨـﺖ‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺴﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺳﻤﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻃـﻮل ﻋـﻀﻼت ﻛـﺎف ﻓـﺮد در ﻫﻤـﺎن‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻗﺒﻠﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ و زاوﻳﻪ دورﺳﻲ ﻓﻠﻜﺸﻦ)‪ (DF‬ﻣـﭻ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﭘﺎ ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﻣﺤﻮر ﮔﻮﻧﻴﺎﻣﺘﺮ زﻳﺮ ﻗﻮزك داﺧﻠـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎزوي‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﻲ ﺳﺎق و ﺑﺎزوي ﻣﺘﺤﺮك ﺑـﻪ ﻣـﻮازات‬ ‫ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﻲ ﻣﺘﺎﺗﺎرس اول اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﺪ و در ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ‬ ‫ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت ﻛﺎف و ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ در دﺧﺘﺮان ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﺳـﺎل‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 3‬و‪ 20‬آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻬـﺮان ﺻـﻮرت ﭘـﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛـﻪ‬ ‫ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺮاواﻧﻲ آﻧﻬﺎ ﺑـﻪ ﺗﻔﻜﻴـﻚ ﻣﻘـﺎﻃﻊ ﺑـﻪ ﺗﺮﺑﻴـﺖ ﻣﻬـﺪﻛﻮدك‬ ‫‪ ،(%4/1)137‬ﭘﻴﺶ دﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ‪ (%5)166‬دﺑـﺴﺘﺎن ‪،(%39/7)1313‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ‪ (%37/5)911‬و دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ‪ (%23/6)81‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ )‪ (%39/7‬اﻓﺮاد ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ در ﻣﻘﻄﻊ دﺑﺴﺘﺎن ‪ ،‬و ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ )‪ (%4/1‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻬﺪ‬ ‫ﻛﻮدك ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ 3‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻـﺪ )‪ (%40/1‬اﻓـﺮاد‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ در ﻣﻘﻄـﻊ دﺑـﺴﺘﺎن ‪ ،‬و ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ آﻧﻬـﺎ )‪ (%6/4‬در‬ ‫ﻣﻘﻄــﻊ ﭘــﻴﺶ دﺑــﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ .‬در ﻣﻨﻄﻘــﻪ‪ 20‬ﺑﻴــﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻــﺪ‬ ‫)‪ (%39/5‬اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در ﻣﻘﻄﻊ دﺑﺴﺘﺎن ‪ ،‬و ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ آﻧﻬـﺎ‬ ‫)‪ (%2/1‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻬﺪ ﻛﻮدك ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ - 1‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ زواﻳﺎي ‪ SLR‬و ‪ DF‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﭼﭗ دﺧﺘﺮان ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﺳﺎل ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪3‬‬ ‫آﻣﻮزش ﭘﺮورش ﺗﻬﺮان )‪(n=979‬‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫وارﻳﺎﻧﺲ‬ ‫داﻣﻨﻪ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫‪R.SLR‬‬ ‫‪L.SLR‬‬ ‫‪RDF‬‬ ‫‪L.DF‬‬ ‫‪82/65‬‬ ‫‪0/391‬‬ ‫‪12/22‬‬ ‫‪149/33‬‬ ‫‪86/00‬‬ ‫‪53/00‬‬ ‫‪139/00‬‬ ‫‪81/43‬‬ ‫‪0/385‬‬ ‫‪12/05‬‬ ‫‪145/21‬‬ ‫‪80/00‬‬ ‫‪50/00‬‬ ‫‪130/00‬‬ ‫‪19/40‬‬ ‫‪0/255‬‬ ‫‪7/98‬‬ ‫‪63/76‬‬ ‫‪55/00‬‬ ‫‪-10/00‬‬ ‫‪45/00‬‬ ‫‪16/96‬‬ ‫‪0/247‬‬ ‫‪7/729‬‬ ‫‪59/59‬‬ ‫‪46/00‬‬ ‫‪-4/00‬‬ ‫‪42/00‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ زواﻳﺎي ‪ SLR‬و ‪ DF‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﭼﭗ دﺧﺘﺮان ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﺳﺎل ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪20‬‬ ‫آﻣﻮزش ﭘﺮورش ﺗﻬﺮان )‪(n=2329‬‬ ‫ﻣﻴﺎﮔﻴﻦ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫وارﻳﺎﻧﺲ‬ ‫داﻣﻨﻪ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫‪L.SLR‬‬ ‫‪78/77‬‬ ‫‪0/227‬‬ ‫‪10/99‬‬ ‫‪120/71‬‬ ‫‪100/00‬‬ ‫‪40/00‬‬ ‫‪140/00‬‬ ‫‪L.SLR‬‬ ‫‪76/81‬‬ ‫‪0/317‬‬ ‫‪15/32‬‬ ‫‪234/67‬‬ ‫‪115/00‬‬ ‫‪23/00‬‬ ‫‪138/00‬‬ ‫ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ زاواﻳــﺎي ‪) SLR‬ﻃــﻮل ﻋــﻀﻠﻪ ﻫﻤــﺴﺘﺮﻳﻨﮓ( و ‪DF‬‬ ‫)ﻃﻮل ﻋﻀﻠﻪ ﻛﺎف( ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﻴﺶ از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ زاوﻳﻪ ‪ SLR‬درﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺣﺪود ‪ 82/65‬و در ﺳـﻤﺖ‬ ‫‪RDF‬‬ ‫‪11/16‬‬ ‫‪0/178‬‬ ‫‪8/62‬‬ ‫‪74/23‬‬ ‫‪62/00‬‬ ‫‪-16/00‬‬ ‫‪46/00‬‬ ‫‪L.DF‬‬ ‫‪11/44‬‬ ‫‪0/175‬‬ ‫‪8/46‬‬ ‫‪71/51‬‬ ‫‪64/00‬‬ ‫‪-18/00‬‬ ‫‪46/00‬‬ ‫ﭼﭗ‪ 81/43‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ زاوﻳـﻪ ‪ DF‬در ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ‬ ‫ﺣﺪود ‪ 19/4‬و ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ‪ 16/96‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺪول‪ - 3‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ) ‪ (SLR < 75‬وﻛﺎف ) ‪ (DF<15‬در دﺧﺘﺮان ‪ 17-3‬ﺳﺎل ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 3‬و‪ 20‬ﺗﻬﺮان )‪(n=3308‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫درﺻﺪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫درﺻﺪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‬ ‫‪o‬‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻛﺎف ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‬ ‫‪829‬‬ ‫‪%25‬‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻛﺎف ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‬ ‫‪693‬‬ ‫‪%20‬‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ زاوﻳﻪ ‪ SLR‬ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﻴﺶ از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻴﻦ زاوﻳﻪ ‪ DF‬ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﭼﭗ‬ ‫دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ زاوﻳﻪ ‪ SLR‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪78/77‬‬ ‫درﺟﻪ و در ﺳﻤﺖ ﭼـﭗ ‪ 76/8‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ زاوﻳـﻪ در‬ ‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺣﺪود ‪ 11/16‬و در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪11/43‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ و‬ ‫ﻛﺎف در ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 3‬و‪ 20‬ﺗﻬﺮان در دﺧﺘـﺮان ‪ 17-3‬ﺳـﺎل در ﭘـﺎي‬ ‫ﭼﭗ ‪ %25‬و در ﭘﺎي راﺳـﺖ ‪ %20‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬و ﺷـﻴﻮع ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت ﻓﻮق و ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴـﻚ در ﻣﻨﻄﻘـﻪ ‪ 3‬ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ‬ ‫‪ %13/6‬و ﺳﻤﺖ راﺳـﺖ ‪ %9/9‬و در ﻣﻨﻄﻘـﻪ ‪ 20‬در ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ‬ ‫‪ %29/9‬و در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪ %25/6‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺪول‪ - 4‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ و ﻛﺎف در دﺧﺘﺮان ‪ 17-3‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 3‬و ‪ 20‬آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻬﺮان‬ ‫ﻣﻘﺎﻃﻊ‬ ‫ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻣﻬﺪ ﻛﻮدك‬ ‫ﭘﻴﺶ دﺑﺴﺘﺎﻧﻲ‬ ‫دﺑﺴﺘﺎن‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‬ ‫ﺳﻤﺖ‬ ‫راﺳﺖ‬ ‫‪%5/8‬‬ ‫‪%5/4‬‬ ‫‪%24/1‬‬ ‫‪%24/4‬‬ ‫‪%17/7‬‬ ‫ﭼﭗ‬ ‫‪%5/1‬‬ ‫‪%12/7‬‬ ‫‪%26/4‬‬ ‫‪%31/6‬‬ ‫‪%21/4‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ در ﻣﺠﻤﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن‬ ‫ﻋﻀﻼت ﻛﺎف و ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ در دﺧﺘﺮان ‪ 3-17‬ﺳﺎل‪ ،‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫‪ 3‬و‪ 20‬آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻬﺮان‪ ،‬در ﭘﺎي ﭼﭗ ‪ %25‬ودر ﭘﺎي‬ ‫راﺳﺖ ‪ %20‬دﻳﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اي ﻛﻪ آﻗﺎي ‪ Reiners‬و‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در ﺳﺎل ‪ 1990‬روي ‪ 600‬ﻛﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان ﺳﻨﻴﻦ‬ ‫زﻳﺮ ‪ 17‬ﺳﺎل اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ‪ %50‬از اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن‬ ‫ﻛﺎف و ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼف ﻣﺰﺑﻮر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﺤﻘﻴﻖ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1997‬در ﻟﻬﺴﺘﺎن‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ‪ Jozwiak‬و ﻫﻤﻜﺎرﻧﺶ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﻮر ﻋﻨﻮان‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺳﻔﺘﻲ ﻫﻤﺴﺘﺮﻳﻨﮓ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﮕﺬرد‪،‬‬ ‫دورﺳﻲ ﻓﻠﻜﺸﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﻣﺎر دﻗﻴﻘﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ دو ﻋﻀﻠﻪ داده ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺮرﺳﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در دو ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 20‬و‪ ،30‬ﺷﻴﻮع‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻀﻼت ﻓﻮق در ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 20‬ﺗﻬﺮان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﻮق در ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﺗﻬﺮان واﻗﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻟﺬا‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ ،‬ﺳﺒﻚ و ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ و‬ ‫ﺳﻄﺢ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻳﻚ دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺒﺐ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫و ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮ دارد‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﻫﺮ دو ﻣﻨﻄﻘﻪ و در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﺮوﻫﺎي ﺳﻨﻲ در‬ ‫ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ در اﻛﺜﺮ اﻓﺮاد‪ ،‬ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺳﻤﺖ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻴﻮع ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺳﻤﺖ ﻏﺎﻟﺐ و ﻣﻐﻠﻮب و‬ ‫ﻣﻴﺰان ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ دارد‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ﭼﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻌﻲ و ﭼﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻦ ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا و‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻀﻼت ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎﻓﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ از اﻓﺰاﺑﺶ ﺳﻦ‬ ‫و ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﺒﺰان ﺗﺤﺮك اﻓﺮاد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن دو ﻋﻀﻠﻪ در ﻣﻘﻄﻊ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ در ﺳﻤﺖ‬ ‫ﭼﭗ)‪ (%31/6‬دﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﺎ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﻜﻠﺘﻲ در ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ ارﺗﺒﺎط‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ از ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫آﻣﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﺎ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮرﺳﻲ در ﺑﻴﻦ دو ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 3‬و‬ ‫‪ 20‬ﺗﻬﺮان ﻧﻴﺰ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ وﺟﻮد‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻛﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 20‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ورزﺷﻲ و ﻋﺪم‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ورزﺷﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺟﻨﻮب ﺷﻬﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻧﺪازه ﻫﺎي‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻧﺪازه‬ ‫ﮔﻴﺮي و ﺗﻔﺎوت در ﺗﻌﺪاد ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺰ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ دو ﻋﻀﻠﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮده و در ﺻﻮرت وﺟﻮد‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﻳﻜﻲ از ﻋﻀﻼت‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﻋﻀﻠﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺪرداﻧﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻃﺮح ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻮدﺟﻪ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻻزم ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ از‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻲ از اﻳﻦ ﻃﺮح‬ ‫ﺗﺸﻜﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ REFERENCES 1. Elahi B. Anatomy. 6th ed. 1991, Tehran: Chehr; 132-157. 2. Kapanji I.A.kapandfi Kinsiology, Lower limb. 1st ed. London Churchill Livingstone; 2001, 64-148. 3. Fakhari Z. Manual Muscle Testing and Range of Motion. 1st ed, 2001, pages 488-498. 4. Jari Sh, Esmaili M. Incidence of Hamstring Muscles Shortness in ages 3-17 years old. Rehabilitation Faculty, Tehran University of Medical Sciences. BScThesis, 1380. 5. Izanloo M, Sajedi Moghaddam M. Incidence of Calf Muscles Shortness in ages 3-17 years old, Rehabilitation Faculty,Tehran University of Medical Sciences. BScThesis, 1384. 6. kendall FP, kendall E, McCreary PG. Muscle Testing and Function. 4th ed.Pheladelphia, williams and welkins 1993, 15. 7. NB Reese, William D, Bandy A. Joint Rang of Motion and Muscle Length Testing. Pheladelphia, W.B. Saunders Company 2002, 4815. 8. Magee DJ. Orthopedic Physical Assessment.5th ed. 2006, 634-636. 9. Reimers J. Refferal pattern, diagnoses and occurrence of short muscles in children and adolescents in an orthopeadic specialist practice. Uqeskr Laeger 1990; 152(35): 2494-2497. 10. Brodersen A, Pedersen B, Reimers J. Foot deformities and relation to the length of leg muscles in Danish children aged 3-17 years. Uqeskr Laeger 1993; 155(48): 3914-3916. 11. Brodersen A, Pedersen B, Reimers J. Incidence of complaints heel, knee and back related discomfort among Danish children, possible relation to short muscles. Uqeskr Laeger 1994;156(15): 2243-2245. 12.Brodersen A, Pedersen B, Reimers J. Foot deformities and the length of the triceps surae in Danish children between 3 and 17 years old. J Pediatr Orthop B 1995; 4(1): 71-73. 13. Jozwiak M, Pietrzak S, Tobjasz F. The epidemiology and clinical manifestations of hamstring muscle and plantar foot flexor shortening. Dev Med Child Neurol. 1997; 39(7): 481-483. Prevalence of hamstring and calf mucles shortness Fakhari Z1* , Senobari M1 , Jalaie S1 1- Lecturer of Tehran University of Medical Sciences Abstract Background and aim: With respect to attachment and mechanical relationship of hamstring and calf muscles, interaction between their function is unavoidable. Inspite of prevalence of hamstring and calf muscles shortness, there is not any statistical data about the relationship of shortness of above-mentioned muscles in Iran. The aim of this study was to verify of this prevalence. Materials and methods: In this study 3308 healthy girls with age 3-17 years old participated. Length of calf muscles with dorsi flexion angle and hamstring with hip flexion angle (SLR) in both side were measured. Results: The prevalence of hamstring and calf muscles shortness with together was20% in right and 25% in left side .The Prevalence of hamstring and calf muscles shortness with together in 20 district was greater than 3.The greatest amount was seen in secondary school(31.6%). Conclusion:The results indicated that most of subjects who had hamstring shortness, they had also calf muscles shortness, so if there is any shortness in one of them, we shouhd pay attention to shortness of the another. Key words: Shortness, Hamstring, Calf muscles, Prevalence Corresponding author: Zahra Fakhari Rehabilitation Faculty, Tehran University of Medical Sciences and Health Services (TUMS) .tums.ac.irfakhariz@sina E-mail: This research was supported by Tehran University of Medical Sciences (TUMS).