Sanallaştırma

YAPAY ZEKÂ İLE BİRLİKTE VARLIĞIN SANAL VARLIĞA DÖNÜŞMESİ: İBN ARABİ ÖRNEĞİ

John McCarthy’nin isim babası olduğu yapay zekâ, bugüne kadar çok ilerleme kaydetti. Teknoloji ve mühendislik temelli bu gelişim insanlıkla ilgili tüm alanları etkiledi. Farklı değişkenleri aynı anda değerlendirme ve karar verebilme, insan gibi tahminde bulunabilme, çok karmaşık sorunları kısa zamanda çözebilme, farklı koşullara uyum saylayabilme, insan deneyimlerine çabuk uyum sağlayabilme gibi özellikleriyle, bilginin hızlı işlenmesi ve yönetimi gibi, insanın bilişsel seviyesine yaklaşan yapay zekâ insan gibi düşünen, karar veren makinaların icadıyla insanın görevlerini de üstlenmeye başlamıştır.
Gerçekte var olmayan ya da gerçekliğin karşıtı olarak kullanılan sanal kavramı, insanın hayal, vehim, rüya alemi veya soyut dünyasının karşılığı olarak kullanılagelmiştir. Kavramın teknoloji ve yapay zekâ ile birleşmesiyle sanal gerçeklik ve sanal varlık anlayışı ortaya çıkmıştır. Gerçeklik algısı, arttırılmış sanal gerçeklik algısı ile değişerek gerçek var olanın yerini sanal var olan almaya; ontolojik temelli varlık anlayışı, epistemolojik temelli sanal varlık anlayışına dönüşmeye başlamıştır.
Varlığın mahiyetinin öznel, nesnel, mekânsal ve zamansal algısının bilişsel düzeydeki somuttan soyuta değişimi, varlık tanımını değiştirmeye aday görünmektedir. Bu dönüşüm malumun ilanı mıdır, yoksa bir değişim midir? İbn Arabi, varlığın tanımlamasını ontolojik olarak ele alırken alemin sanal varlığından bahsetmektedir. İbn Arabi’nin sisteminde özne, nesne, mekân ve zaman bir bütün halinde aslında sanal olan varlığın, yanılsama ile gerçek olarak algılanmasından ibarettir.
Alanyazın taramasından elde edilen bulguların dokümanter analizine dayanan tebliğde, sırasıyla şunlar vurgulanacaktır: Normalde, insan varlığı gerçeklik olarak özne, nesne, zaman ve mekân mahiyetiyle somut olarak algılamaktadır. Bu algının, yapay zekâ ve teknoloji desteğiyle soyut ve sanal algıya dönüşümü, varlığın sanal varlığa dönüşümünü başlatmıştır. Böylece insanlık, gelecekte bu sanal varlık üzerinden varlığı anlamlandırmaya başladığında kutsalların da sanallaşacağı İbn Arabi sistemi üzerinden ifade edilmeye çalışılacaktır.

Artificial intelligence, named after John McCarthy, has made a lot of progress so far. This development, based on technology and engineering, has affected all areas of humanity. Features such as evaluating different variables at the same time and making decisions, making predictions like humans, solving very complex problems in a short time, adapting to different conditions, adapting to human experiences; artificial intelligence, which approaches the cognitive level of human beings, such as rapid processing and management of information, has begun to undertake human duties with the invention of machines that think and make decisions like humans.
The concept of virtual, which is used as non-existent in reality or the opposite of reality, has been used as the counterpart of human imagination, delusion, dream world or abstract world. With the combination of the concept with technology and artificial intelligence, the concepts of virtual reality and virtual existence have emerged. The perception of reality changes with the perception of augmented virtual reality to replace the real existent with the virtual existent; the ontologically-based understanding of existence has begun to transform into an epistemological-based virtual entity.
The change of subjective, objective, spatial and temporal perception of the nature of existence from concrete to abstract at the cognitive level seems to be a candidate to change the definition of existence. Is this transformation an announcement of the known or is it a change? Ibn Arabi talks about the virtual existence of the world while considering the definition of existence ontologically. In Ibn Arabi's system, the subject, object, space and time, as a whole, consist of perceiving the virtual entity as real through illusion.
In the paper, based on the documentary analysis of the findings obtained from the literature review, the following will be emphasized, respectively: Normally, human beings perceive the reality concretely in terms of subject, object, time and space. The transformation of this perception into abstract and virtual perception with the support of artificial intelligence and technology has initiated the transformation of existence into virtual existence. Thus, when humanity begins to make sense of existence through this virtual entity in the future, it will be tried to be expressed through the Ibn Arabi system that the sacred will also become virtual.

Sanal gerçeklik uygulamalarının eğitimde kullanımına yönelik ilgi giderek artmaktadır. Sanal gerçeklik, gerçek nesne veya ortamların bilgisayar ortamında modellemesi yapılarak oluşturulan üç veya daha fazla boyut içeren simülasyonlardır. Kullanıcılar bu simülasyonlar ile görme, işitme ve dokunma gibi duyuları kullanarak etkileşime geçebilmekte, onları kontrol edip deneyimleyebilmektedir. Sanal gerçeklik uygulamalarının özellikle fen ve teknoloji, mühendislik, tıp eğitimi gibi alanlarda soyut ve karmaşık konuların öğretilmesinde tercih edilebileceği belirtilmektedir. Bununla birlikte söz konusu teknolojinin eğitsel amaçlı kullanımı ile ilgili araştırmaların henüz yeni ve sayıca az olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu konudaki araştırma sayı ve çeşitliliğinin artırılması önemlidir. Bu araştırmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik dersi ile ilgili eğitsel amaçlı sanal gerçeklik uygulamalarını incelemeleri istenmiştir. Araştırmada nitel yöntem kullanılmıştır. Araştırma 15 öğretmen adayı üzerinde gerçekleştirilmiş olup, öğretmen adayları matematik dersi ile ilgili ücretsiz sanal gerçeklik uygulamalarını deneyimlemişlerdir. Araştırma bulguları sanal gerçeklik uygulamalarının derslerde kullanımının; derse olan ilgi ve katılımı artırma, öğrenme ortam ve sürecini eğlenceli hale getirme, yaratıcı düşünme, problem çözme becerilerini geliştirme, öğrencilerin güdülenmesini artırma, deneme-yanılma ile bilgi ve becerileri geliştirme noktasında işe yarar olabileceğini belirtmektedir. Bununla birlikte öğretmen adaylarından bazıları akıllı telefon entegreli sanal gerçeklik gözlüklerinin kullanımının grafik ve ses uyumsuzluğu yaşanabilmesinden ötürü mide bulantısı ve baş dönmesi gibi problemlere yol açtığını belirtmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarından bazıları sanal gerçeklik uygulamalarının sınıf ortamında kullanımının sınıf yönetiminde problemlere yol açabileceğini de belirtmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacılar ve eğitimciler için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

21. yüzyıl kapitalizminin teknolojik inovasyona bağımlı yüksek rekabet ortamında her gün yeni teknolojilerle karşılaşıyoruz. Bunlardan bazıları, Gartner’ın Teknoloji İlerleme Döngüsü’nde[1] gördüğümüz gibi, beklentileri karşılayıp gündelik hayatımıza yerleşirken; bazıları da umutları boşa çıkarıp tarihin çöplüğüne atılıyor. Uzun yıllardır en azından Cyberpunk stili bilimkurgulardan fantezi düzeyinde de olsa aşina olduğumuz bir teknolojik yenilik olarak sanal gerçeklik; bilgisayar teknolojisindeki, sanal gerçeklik gözlüklerindeki ve mobil teknolojideki gelişmeler sayesinde bu sefer daha kullanıcı-dostu bir şekilde hayatlarımızda kendine kalıcı bir yer bulacak gibi gözüküyor. VR, AR, MR gibi teknolojilerin bir çatı yapısı gibi düşünebileceğimiz “Immersive Media” terimini de bu teknolojiler üzerinden sunulan medyaların ortak betimleyici ifadesi olarak sonraki yıllarda sıklıkla duyabiliriz.

Artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitsel amaçlı kullanımına yönelik ilgi giderek artmaktadır. Artırılmış gerçeklik, sanal içeriğin (resim, video, animasyon, üç boyutlu ortam vb.) fiziksel dünya ortamına yansıtılması fikrine dayanmaktadır. Böylece kullanıcılar fiziksel dünya koşulları içerisinde sanal ortam ve nesneler ile etkileşime geçebilmektedir. Artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitsel amaçlı kullanımının sağlayacağı birçok yarar bulunmakla birlikte, buna eğitime teknoloji entegrasyonunu gerçekleştirecek olan öğretmenler ve öğretmen adayları gözünden bakabilmek önemlidir. Bu nedenle bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının eğitsel amaçlı artırılmış gerçeklik uygulamalarının kullanımına yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırma ders kapsamında artırılmış gerçeklik uygulamalarını kullanarak eğitsel amaçlı materyal geliştiren 20 öğretmen adayı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri yarı-yapılandırılmış öğrenci görüş formu ile alınmış olup, verilerin analizinde içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının büyük çoğunluğu artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitsel amaçlı kullanımını birçok açıdan faydalı bulduğu belirlenmiştir. Özellikle; dersin daha anlaşılır öğrenilmesini sağlama, öğrencilerin derse olan ilgi ve katılımını artırma, dersi eğlenceli hale getirme, soyut ve gündelik hayatta uygulanması zor olan konuların öğretimini kolaylaştırma, içeriğin daha kolay öğretimini sağlama, öğrencilerin derse yönelik motivasyonlarını artırma, öğretimi etkili ve kalıcı hale getirme, kavram yanılgılarını azaltma/kavram öğretimini kolaylaştırma, dersin oyunlaştırılarak öğretimini sağlama gibi açılardan artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitsel amaçlı kullanımının önemli olabileceği belirtilmektedir. Bununla birlikte söz konusu uygulamaların kullanımının bazı sınırlılıklarda getirdiği ifade edilmektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda araştırmacılar ve eğitimciler için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

There is growing interest in the use of augmented reality applications for educational purposes. Augmented reality is based on the idea of reflecting virtual content (image, video, animation, three-dimensional environment, etc.) to the physical world environment. Thus, users can interact with virtual environments and objects within the physical world conditions. While there are many benefits of using augmented reality applications for educational purposes, it is important to look at it from the perspective of teachers and pre-service teachers who will implement technology integration into education. Therefore, the aim of this study is to examine the pre-service teachers' views on the use of augmented reality applications for educational purposes. The research was carried out on 20 pre-service teachers who developed educational material using augmented reality applications. The data of the research were taken with semi-structured student opinion form and content analysis was performed in the analysis of the data. As a result of the research, it was determined that the majority of pre-service teachers found the use of augmented reality applications beneficial for educational purposes in many respects. Especially; to make the lesson more understandable, to increase students' interest and participation in the lesson, to make the lesson fun, to facilitate the teaching of subjects that are difficult to apply in abstract and daily life, to provide easier teaching of the content, to increase the motivation of the students to the lesson, to make the teaching effective and permanent, It is stated that the use of augmented reality applications for educational purposes may be important in terms of reducing misconceptions / facilitating concept teaching and providing the teaching of the course through gamification. However, it is stated that the use of these applications brings some limitations. In line with the results of the research, various suggestions were made for researchers and educators.

Bu araştırmanın amacı sanal öğrenme topluluğundaki öğrencilerin bilgi paylaşma davranış eğilimlerine etki eden faktörleri incelemektir. Araştırmanın katılımcılarını, harmanlanmış öğrenme yöntemi ile yürütülen Bilgisayar I dersini alan ve dersin sanal öğrenme topluluğunun üyesi olan 393 üniversite öğrencisi oluşmaktadır. Araştırmanın verileri bilgi paylaşma davranışları ölçeği ve kişisel bilgiler formundan elde edilmiştir. Araştırma sonucuna göre öğrencilerin sanal topluluk ortamındaki bilgi paylaşma davranışlarının; öğrencilerin toplulukta bilgi arama sıklığına, paylaşımların topluluk üyelerince dikkate alınması durumuna, öğrencinin toplulukta popüler biri olduğunu düşünme durumuna, toplulukta kendini özgür hissetme durumuna ve toplulukta yapılan ilgisiz/niteliksiz bilgi paylaşımlarına göre farklılık gösterdiği saptanmıştır. Genel olarak değerlendirildiğinde ise harmanlanmış öğrenme bağlamında yürütülen derste, sanal öğrenme topluluğu üyelerinin topluluktaki bilgi paylaşma davranış eğilimlerinin yüksek olduğu söylenebilir. Araştırma sonucunda sanal öğrenme topluluklarının niteliğini geliştirmeye yönelik uygulayıcılara ve araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Hayatımızı kolaylaştırmak konusunda en büyük dehaların başında gelen internet hayatımızı her açıdan çok fazla kolaylaştırıyor. Bu kolaylıkların en büyüğü olan internet alış verişi çılgınlığı diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de hızla yayılmaktadır. Bunun getirisi olan kart sistemi ile alış veriş durumu bazı kötü eller tarafında kötüye kullanılmasın diye ortaya çıkan paykasa kart al alış verişlerimize gün ışığı gibi doğdu. Alış veriş yaparken kredi kartı kullanmak istemeyen ve kişisel bilgilerini kimsenin bilmesini istemeyenler paykasa kart al ile rahat bir alış verişin keyfini çıkarmaya başladılar. Yeni paykasa kart ile alışverişte güven İnternet alışverişi yapmak isteyen ve kişisel bilgileri kötü ellere geçer diye korkanlara paykasa kart al ilaç gibi geldi. Hiçbir kişisel bilgi sunumunu yapmadan tek kullanımlık bir kart olan bu sistem alış veriş sonrası kart tamamen bloke oluyor. Bu sayede size her açıdan zarar vermek isteyecek olanlar hiçbir şey yapamıyorlar. Kart on iki haneli pin koduna sahip bir karttır. Bir kere kullanma hakkınız vardır. Eğer başka bir alış veriş yaparken de kullanmak isterseniz yeni bir kart almanız gerekecektir. Paykasa kartın amacı Bu kartın amacı internette kredi kart bilgilerini vererek sorun yaşamış olan kişi ve bireylere yeni bir kapı açmaktır. Paykasa kart al size internette yapacağınız bütün alış verişlerinizi güven içinde yapmanızı sağlayacaktır. Tek kullanımlı olan bu karta ihtiyacınız olan kadar para yüklemenizde fayda vardır. Sebebi ise alışveriş sonrası kartta kalacak olan paranızı geri alamayacak olmanızdır.