Yalın's Reviews > Yeni Hayat

“Geri dönmek isteyenin ötesine geçmemesi gereken bölgesine ayak bastım hayatın.” - Dante

Kitabın çıktığı 1994 yılında en azından ilkgençliklerini tamamlamış olanlar, sokaklardaki dev panolarda bu kitabın reklam afişlerinin yer aldığını, Orhan Pamuk’un ise medyatik yazar olmakla ve kitabını reklamla sattırmakla eleştiri yağmuruna tutulduğunu hatırlayacaklardır.

Hayat böyle bir şey işte: Tarihin eleğinden neyin ya da kimin süzüleceğini insan yaşarken bilemiyor. O yıllarda üniversite okurken bu eleştirilerin etkisinde kalarak Pamuk’a burun kıvırmakla nasıl bir hata ettiğimi aradan 25 yıl geçtikten sonra anlayabiliyorum. Dante’nin dediği gibi, Yeni Hayat’ı okuyarak artık geri dönemeyeceğim bir ruh halini geride bıraktım, ve yeni bir hayata, yeni bir bakış açısına ayak bastım: Hayattaki anlam arayışımız beyhude bir sakız kağıdı falından hallicedir!

Şundan eminim; Pamuk çok becerikli bir kuratör. Hatta kelimenin adı üstünde, Masumiyet Müzesini fiziksel olarak yaratarak postmodern sanata yeni bir oyun alanı bile açtı. Yeni Hayat’ı oluşturan her bir kelime öbeğinin üzerinde cımbızla çalıştığına, cümlelerdeki anlam oluşumlarını kalite kontrolden geçirdiğine, ve sonucunu da 1994 yılında Bağdat Caddesi’nin sokak panolarında sergilemesine şaşmamamız gerekir bu açıdan.

Ama ne var ki şaşıyoruz. Nobel almış olmasına da şaşıranlar var hala. Aslında usta bir modern sanat kolajının arkasındaki sanatçının kendisidir merak ettiğimiz. Bu eseri oluştururken ne düşünmüştür? Onu, yolu Nobel’e çıkan diğer yazarlarla ortak kılan alan bence şu: Romanlarıyla bizi ötesine geçtiğimizde geri dönülemeyecek bir çizgiyi atlatarak Yeni bir Hayat’a ayak bastırtıyor olması:

“Nedir hayat? Bir zaman! Nedir zaman? Bir kaza. Nedir kaza? Bir hayat, yeni bir hayat...”