‫‪1 : "#$‬‬ ‫ 


‪2013/03/22 :    -   -‬‬

‫‪%&' () – * +, -   + ;+= >8‬‬

‫
)= ‪;'
<' : :789‬‬

‫‪07‬‬
‫
ﺍﻟﻤﺎﺩﺓ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻬﺎ ‬
‫  

‬ ‫ا  ‪ :‬ع  ك‬
‫ــم و ﺕ ــــــ‬

‫**********************************************************************************‬
‫‪www.sites.google.com/site/faresfergani‬‬
‫ر   ‪2013/03/22 :‬‬ ‫אن
)‪:
(1‬‬
‫‪ -1‬ف  
‪:‬‬
‫
اﻝل ‪.‬‬
‫
اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ ر ﻝ آ ‪.‬‬
‫
اﻝ'&‪ %‬اﻝﻝ ﻝ‪$‬ز ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻥ)( ‪.‬ر ﺹ‪ , $‬اﻝ'‪ ++‬آ!
!‪ . m = 2 g /‬إذا 
‪ 2‬أن ‪:‬‬
‫‪-27‬‬
‫آ!
 اﻝ‪7‬وﺕن = آ!
 اﻝ!ون = ‪1.67 . 10 Kg‬‬
‫أ‪ -‬أﺡ‪ :.‬آ!
 ذرة اﻝ'‪. (56Fe) ++‬‬
‫ب‪+ , -‬د ذرات ‪ 56Fe‬اﻝﺝدة ﺏﻝ‪.‬ر ‪ .‬ذا ﺕ‪F‬ﺡ‪. E‬‬
‫ﺝـ‪  -‬ه ‪I‬ل ‪"! +H‬ن ‪ Y ,‬ﻝ‪O‬ﻝ‪O‬ة آو اﻝ‪KL M"N‬ه ‪. D = 1 mm‬‬
‫‪  -3‬اﻝ'س ‪ R Cu‬اﻝ'ﻝ اﻝ‪ 7K‬ﻝ‪ /‬ﻥ‪Q‬ان ‪ ) 65Cu ، 63Cu‬اﻝ‪+‬د اﻝ ري ‪ ( Z = 29‬ﺏ'‪ U‬اﻝ‪:.‬‬
‫اﻝ‪ W‬اﻝ ر 
‪ V‬اﻝ!اﻝ ‪. 30,8 % ، 69,1 % :‬‬
‫أ‪ -‬ف اﻝ‪. Q‬‬
‫ب‪ -‬أوﺝ‪ +‬اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ ر ﻝ"‪ M‬ﻥ‪ %X Q‬أوﺝ‪ +‬اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ ر ﻝ اﻝ'س ‪.‬‬
‫א ل
‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻝ!ر‪: Y‬‬
‫‪23‬‬
‫‪ -‬اﻝل ه آ ‪ ,‬اﻝدة ﺕ'!ي 
‪+ V‬د أ‪LR‬درو ) ‪R (6.02 . 10‬د آ ‪ ,‬ه ‪ Z‬اﻝدة ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ ر ﻝ آ ه آ!
 ‪) 1 mol‬أو ‪+‬د أ‪LR‬درو( ‪ ,‬ذرات ه ا اﻝ ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻝ'&‪ %‬اﻝﻝ ﻝ‪$‬ز ه ﺡ&‪ , 1 mol %‬ه ا اﻝ‪$‬ز ‪.‬‬
‫‪ -2‬أ‪ -‬آ!
 ذرة اﻝ'‪: ++‬‬
‫‪56‬‬ ‫‪-27‬‬ ‫‪-26‬‬
‫‪m( Fe) = A mP = 56 . 1.67 . 10 = 9.35 . 10 Kg‬‬
‫ب‪+ -‬د ذرات اﻝ'‪ R (56Fe) ++‬اﻝ‪.‬ر ‪:‬‬
‫إذا ا!‪7‬ﻥ ‪Y‬ه ‪+‬د ذرات اﻝ'‪ R (56Fe) ++‬اﻝ‪.‬ر "ن ‪:‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪2 . 10-3‬‬
‫‪y = 56‬‬ ‫=‬ ‫‪- 23‬‬
‫‪= 2.14 . 1022‬‬
‫‪m( Fe) 9.35 . 10‬‬

‫‪;'
<' : :789‬‬ ‫)( '&‪. /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %‬‬
 ‫‪2 : "#$‬‬ ‫  

‪2013/03/22 :    -   -‬‬

‫اﻝ‪F‬ﺡ‪: Q‬‬
‫‪ -‬ﻥ‪F‬ﺡ‪ E‬أن اﻝ‪.‬ر اﻝ‪!' $‬ي 
‪+ V‬د \[‪ %‬ﺝ‪+‬ا ‪ ,‬اﻝ رات‪.‬‬
‫ﺝـ‪I -‬ل اﻝ‪: +H‬‬
‫إذا ا!‪7‬ﻥ ‪ L‬ه ‪I‬ل اﻝ‪" +H‬ن ‪:‬‬
‫‪22‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪L = Y.D = 2.14 . 10 . 10 = 2.14 . 10 m = 2.14 . 10 km‬‬

‫‪ -3‬أ‪ -‬ﺕ‪ Y‬اﻝ‪: Q‬‬

‫‪ -‬اﻝ‪ Q‬ه أ‪R‬اد آ ﺕ!^] ‪ R‬اﻝ‪+‬د اﻝ ري ‪ Z‬و ﺕ[!
‪ R Y‬اﻝ‪+‬د اﻝ"!
‪. A‬‬
‫ب‪ -‬اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ ر ﻝ"‪ M‬ﻥ‪ Q‬و اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ ر ﻝ اﻝ'س ‪:‬‬
‫‪ -‬اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ"‪ M‬ﻥ‪: Q‬‬
‫‪63‬‬
‫‪M1( Cu) = A1 = 63 g/ mol‬‬
‫‪M2(65Cu) = A2 = 65 g/mol‬‬
‫‪ -‬اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ ر ﻝ اﻝ'س ‪ R Cu‬اﻝ'ﻝ اﻝ‪ 7K‬ﺕ'‪ :.‬آ 
‪:‬‬
‫‪69.1‬‬ ‫‪30.8‬‬
‫‪M(Cu) = M1(63Cu) .‬‬ ‫‪+ M2(65Cu) .‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪69.1‬‬ ‫‪30.8‬‬
‫‪M(Cu) = ( 63.‬‬ ‫‪) + ( 65 .‬‬ ‫)‬
‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪M(Cu) = 63.5 g/mol‬‬

‫אن
)‪R ) :
(2‬ض اﻝ_‪ XF‬اﻝ_ﻥ – ‪( 2008/2007‬‬

‫اﻝ‪K‬ت ‪:‬‬
‫‪M(H) = 1 g/mol , M(C) = 12 g/mol , M(O) = 16 g/mol‬‬
‫‪d(CH3COOH) = 1.05 , ρ(H2O) = 1000 g/L , ρ(air) = 1.29 g/L‬‬
‫اﻝ&‪e‬ء ا‪f‬ول‬
‫اﻝ‪N‬در ه ‪g‬ز ﺹ‪. NH3 /!$‬‬
‫‪ -1‬أﺡ‪ :.‬آ!
!‪ /‬اﻝﻝ اﻝ&‪. We‬‬
‫‪  -2‬ه ‪+‬د اﻝ‪h‬ت اﻝﺝدة ‪ , 0.68 g R‬اﻝ‪N‬در ‪.‬‬
‫‪  -3‬ه ‪+‬د اﻝ‪h‬ت اﻝﺝدة ‪g , 15.68 L R‬ز اﻝ‪N‬در ‪ R‬اﻝ‪ ,IN‬اﻝ‪. , Q‬‬
‫‪ -4‬أﺡ‪ :.‬آ!
 ‪g , 8.96 L‬ز اﻝ‪N‬در ‪ R‬اﻝ‪ ,IN‬اﻝ‪. , Q‬‬
‫‪ -5‬أﺡ‪ :.‬آ!
 ﺝ‪e‬يء واﺡ‪ , +‬اﻝ‪N‬در ‪.‬‬
‫اﻝ&‪e‬ء اﻝ_ﻥ ‪:‬‬
‫ﺡ‪ k‬اﻝ[‪ M‬ه ﺱ‪ M‬ﺹ‪ /!$‬اﻝ&‪. CH3COOH We‬‬
‫‪ -1‬أﺡ‪ :.‬آ!
!‪ /‬اﻝﻝ ‪.‬‬
‫‪  -2‬ه ‪+‬د اﻝ‪h‬ت ‪ , 200 mL R‬ﺡ‪ k‬اﻝ[‪. M‬‬
‫‪  -3‬ه ‪+‬د اﻝ&‪We‬ت ‪ , 1 mL R‬ﺡ‪ k‬اﻝ[‪. M‬‬

‫‪;'
<' : :789‬‬ ‫)( '&‪. /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %‬‬
 3 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

: U‫ء اﻝ_ﻝ‬e&‫اﻝ‬

: ‫ول اﻝ!ﻝ‬+&‫ اﻝ‬M‫أآ‬
‫اﻝع‬ ‫آ اﻝدة اﻝ"!
 اﻝﻝ‬ 
!"‫اﻝ‬ ‫اد‬Rf‫د ا‬+ %&'‫اﻝ‬
7K‫اﻝ‬
"‫اﻝ‬ M(g/mol) n(mol) m(g) Y V(L)
NH3 ‫ز‬g 0.1
CH3COOH M‫ﺱ‬ 3.4
Fe :
‫ﺹ‬ 1.806 . 1023 /////////
CH4 ‫ز‬g 4.48
H2O M‫ﺱ‬ 9 . 10-3
Na :
‫ﺹ‬ 0.6 ////////

:
‫א ل‬
‫ول‬f‫ء ا‬e&‫اﻝ‬
: NH3 ‫ اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝـ‬-1
M(NH3) = M(N) + 3M(H)
M(NH3) = 14 + ( 3 . 1 ) = 17 g/mol
: NH3 , 0.68 g R ‫ت‬h‫د اﻝ‬+ -2
m(NH3 )
n(NH3 ) =
M(NH3 )
0.68
n(NH3 ) = = 0.04 mol
17
: , Q‫ اﻝ‬,IN‫ اﻝ‬R NH3 , 15.68 L R ‫ت‬h‫د اﻝ‬+ -3
V(NH3 )
n(NH3 ) =
VM
15.68
n(NH3 ) = = 0.7 mol
22.4

: , Q‫ اﻝ‬,IN‫ اﻝ‬R NH3 , 8.96 L 

!‫ آ‬-4
m( NH 3 ) V(NH3 ) V(NH 3 ).M ( NH 3 )
= → m(NH3 ) =
M(NH 3 ) VM VM
8.96 . 17
m(NH3 ) = = 6.8 g
22.4
: ‫در‬N‫ اﻝ‬, +‫يء واﺡ‬e‫ آ!
 ﺝ‬-5
m( NH3 ) Y
=
M NA
m( NH3 ) 1 M
= → m(NH3 ) =
M NA NA

;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()
 ‫‪4 : "#$‬‬ ‫  

‪2013/03/22 :    -   -‬‬

‫‪17‬‬
‫= ) ‪m(NH3‬‬ ‫‪23‬‬
‫‪= 2.82 . 10- 23‬‬
‫‪6.02 . 10‬‬
‫اﻝ&‪e‬ء اﻝ_ﻥ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ'‪ k‬اﻝ[‪: M‬‬
‫)‪M(CH3COOH) = M(C) + 3M(H) + M(C) + 2M(O) + M(H‬‬
‫‪M(CH3COOH) = 12 + (3 . 1) + 12 + (2 . 16) + 1 = 60 g/mol‬‬
‫‪+ -2‬د اﻝ‪h‬ت ‪ , 200 mL R‬ﺡ‪ k‬اﻝ[‪: M‬‬
‫)‪ρ . V(CH 3COOH‬‬
‫= ) ‪n (CH 3COOH‬‬
‫‪M‬‬
‫‪1050 . 0.2‬‬
‫= ) ‪n (CH 3COOH‬‬ ‫‪= 3.5 mol‬‬
‫‪60‬‬
‫‪+ -3‬د اﻝ&‪We‬ت ‪ , 1 mL R‬ﺡ‪ k‬اﻝ[‪: M‬‬
‫)‪Y ρ . V(CH 3COOH‬‬ ‫)‪N . ρ . V(CH 3COOH‬‬
‫=‬ ‫‪→Y= A‬‬
‫‪NA‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬
‫‪6.02 .1023 . 1050 .10-3‬‬
‫=‪Y‬‬ ‫‪= 1.05.1022‬‬
‫‪60‬‬
‫اﻝ&‪e‬ء اﻝ_ﻝ‪: U‬‬
‫إآل اﻝ&‪+‬ول اﻝ!ﻝ ‪:‬‬
‫اﻝع‬ ‫آ اﻝدة اﻝ"!
 اﻝﻝ‬ ‫اﻝ"!
‬ ‫‪+‬د ا‪Rf‬اد‬ ‫اﻝ'&‪%‬‬
‫اﻝ‪7K‬‬
‫اﻝ" ‬ ‫)‪M(g/mol) n(mol‬‬ ‫)‪m(g‬‬ ‫‪Y‬‬ ‫)‪V(L‬‬
‫‪23‬‬
‫‪NH3‬‬ ‫‪g‬ز‬ ‫‪17‬‬ ‫‪0.1‬‬ ‫‪1.7‬‬ ‫‪6.020 . 10‬‬ ‫‪2.24‬‬
‫‪CH3COOH‬‬ ‫ﺱ‪M‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪1.204 . 10 1.14 . 10-2‬‬
‫‪23‬‬

‫‪Fe‬‬ ‫ﺹ
‪:‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪0.3‬‬ ‫‪16.8‬‬ ‫‪1.806 . 1023‬‬ ‫‪/////////‬‬
‫‪23‬‬
‫‪CH4‬‬ ‫‪g‬ز‬ ‫‪16‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪6.4‬‬ ‫‪2.408 . 10‬‬ ‫‪8.96‬‬
‫‪23‬‬
‫‪H2O‬‬ ‫ﺱ‪M‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3.010 . 10‬‬ ‫‪9 . 10-3‬‬
‫‪Na‬‬ ‫ﺹ
‪:‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪13.8‬‬ ‫‪3.612 . 1023‬‬ ‫‪////////‬‬

‫אن
)‪:
(3‬‬
‫‪ -1‬اﻝ‪7‬وﺏن ه ‪g‬ز ﺹ‪ /!$‬اﻝ&‪ ، C3H8 We‬و ﺡ‪ k‬اﻝ[‪ M‬ه ﺱ‪ M‬ﺹ‪ /!$‬اﻝ&‪ . CH3COOH We‬أوﺝ‪: +‬‬
‫أ‪ -‬أوﺝ‪ +‬اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ&‪ We‬ﻝ‪$‬ز اﻝ‪7‬وﺏن و آ ا اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ'‪ k‬اﻝ[‪. M‬‬
‫ب‪ -‬أوﺝ‪ +‬اﻝ"!
 اﻝ'& ﻝ‪$‬ز اﻝ‪7‬وﺏن و ﺏ‪ ,!^
![ ,!HK‬أوﺝ‪ +‬آ_‪g R‬ز اﻝ‪7‬وﺏن ‪ R‬اﻝ‪ ,IN‬اﻝ‪. , Q‬‬
‫ﺝـ‪ -‬اﻝ"!
 اﻝ'& ﻝ'‪ k‬اﻝ[‪. M‬‬
‫‪ -2‬ﻥع آ )‪ (A‬ﺹ‪ /!$‬اﻝ&‪ , We‬اﻝ‪ CnH2nO2 M"N‬و آ_‪ R‬ﺏ[ر‪ Z‬ﺏﻝ‪ 7.‬ﻝ
‪m‬اء ه ‪. d = 2.55‬‬
‫أ‪ -‬أﺡ‪ :.‬اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ
ع اﻝ" ‪. A‬‬
‫ب‪ , 7 -‬اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ
ع اﻝ" ﺏ‪h+‬ﻝ ‪+ : n ) n‬د ذرات اﻝ"ﺏن( ‪.‬‬
‫ﺝـ‪ -‬اﺱ!!‪ n L n‬و اآ!‪ :‬اﻝ‪ $‬اﻝ&‪ We‬اﻝ‪ m‬ﻝ
ع اﻝ" ‪. A‬‬
‫‪: VK‬‬
‫‪M(H) = 1 g/mol , M(C) = 12 g/mol , M(O) = 16 g/mol‬‬
‫‪;'
<' : :789‬‬ ‫)( '&‪. /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %‬‬
 5 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

:
‫א ل‬
: M[‫ اﻝ‬k'‫وﺏن و اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ‬7‫ز اﻝ‬$‫ ﻝ‬We&‫ اﻝ"!
 اﻝﻝ اﻝ‬-‫ أ‬-1
• M(C3H8) = 3M(C) + 8M(H)
M(C3H8) = (3 . 12) + (8 . 1) = 44 g/mol
• M(CH3COOH) = M(C) + 3M(H) + M(C) + 2M(O) + M(H)
M(CH3COOH) = 12 + (3 . 1) + 12 + (2 . 16) + 1 = 60 g/mol
: ‫وﺏن‬7‫ز اﻝ‬$‫ اﻝ"!
 اﻝ'& ﻝ‬-‫ب‬
M(C3H8 ) 44
ρ(C3H8 ) = = = 1.96 g/L
VM 22.4
: ‫وﺏن‬7‫ز اﻝ‬g R_‫ آ‬-
: V‫وﻝ‬f‫ ا‬HK‫اﻝ‬
: ‫ز "ن‬g , ‫رة‬7 ‫وﺏن‬7‫ﺏ أن اﻝ‬
ρ(C3H8 ) 1.96
d= → d= = 1.5
ρ(air) 1.29
: ‫ اﻝ_ﻥ‬HK‫اﻝ‬
M (C3H8 ) 44
d= → d= = 1.5
29 29
: M[‫ اﻝ‬k'‫ اﻝ"!
 اﻝ'& ﻝ‬-‫ﺝـ‬
: ‫ "ن‬M‫ ﺱ‬, ‫رة‬7 M[‫ اﻝ‬k‫ﺏ أن ﺡ‬
ρ(CH 3COOH )
d= → ρ(CH 3COOH) = d . ρ(H 2O)
ρ(H 2O)
ρ(CH 3COOH) = 1.05 .1000 = 1050 g/L
: A "‫ اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ
ع اﻝ‬:.‫ أﺡ‬-‫ أ‬-2
M(A)
d= → M (A ) = d . 29
29
M (A ) = 2.55 . 29 ≈ 74 g/mol
: n ‫ﻝ‬h+‫رة اﻝ"!
 اﻝﻝ ﻝ
ع اﻝ" ﺏ‬7 -‫ب‬
M(A) = M(CnH2nO2) = n M(C) + 2n M(H) + 2 M(O)
M(A) = ( n . 12) + ( 2n . 1 ) + (2 . 16 )
M(A) = 12n + 2n + 32 → M(A) = 14 n + 32
: A "‫ ﻝ
ع اﻝ‬m‫ اﻝ‬We&‫ اﻝ‬$‫ و اﻝ‬n L -‫ﺝـ‬
: ]7‫  ﺱ‬
M(A) = 74 g/mol
74 - 32
M(A) = 14 n + 32 → 14 n + 32 = 74 → n = =4
14
. C3H6O2 ‫( ه‬A) "‫ ﻝ
ع اﻝ‬m‫ اﻝ‬$‫ﻝ‬R / ‫و‬

;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()
 6 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

:
(4)
‫אن‬
200 mL qR qH‫دم اﻝ‬q‫ اﻝ‬+.q‫روآ‬+‫ ه‬, 4 g M'‫ ﺏ‬L NaOH ‫ اﻝدم‬+.‫روآ‬+m‫( ﻝ‬B) ‫ '
ل‬o'!‫ﻝ‬
. KH‫ اﻝء اﻝ‬,
. (B) ‫ اﻝﻝ ﻝ
'
ل‬e‫ اﻝ!آ‬+‫ أوﺝ‬-1
. (B) ‫ اﻝ"!
ﻝ
'
ل‬e‫ اﻝ!آ‬,!^
![ ,!HK‫ ﺏ‬+‫ أوﺝ‬-2
. (B) ‫ اﻝ'
ل‬, 50 mL R 
'‫ اﻝ‬NaOH ‫ت‬h ‫د‬+ ‫  ه‬-3
. KH‫ اﻝء اﻝ‬, 90 mL m‫ ﻝ‬Yo‫( و ﻥ‬B) ‫ اﻝ'
ل‬, 10 mL ()‫ ﻥ‬-4
. 
‫ اﻝ‬Z ‫ ه‬V.‫ ﺕ‬Y‫ آ‬-‫أ‬
. f ++!‫ اﻝ‬M  n!!‫ اﺱ‬، ++&‫ اﻝ'
ل اﻝ‬%&‫  ه ﺡ‬-‫ب‬
. ++&‫ اﻝﻝ ﻝ
'
ل اﻝ‬e‫ اﻝ!آ‬,!^
![ ,!HK‫ ﺏ‬+‫ أوﺝ‬-‫ﺝـ‬
eq‫ اﻝ!آ‬+q‫ أوﺝ‬. NaOH ‫دم‬q‫ اﻝ‬+q‫روآ‬+‫ ه‬,q 0.4 g qm‫ ﻝ‬Yoq‫( و ﻥ‬B) ‫ل‬q
'‫ اﻝ‬,q ‫ى‬q(‫ أ‬10 mL ()‫ ﻥ‬-5
. ++&‫اﻝﻝ ﻝ
'
ل اﻝ‬
: VK
M(Na) = 23 g/mol , M(O) = 16 g/mol , M(H) = 1 g/mol

:
‫א ل‬
: (B) ‫ اﻝﻝ ﻝ
'
ل‬e‫ اﻝ!آ‬+‫ أوﺝ‬-1

NaOH
m0 = 4 g
KH ‫ ء‬ NaOH

V = 0.04 L V = 0.04 L
C=?
m 0 ( NaOH)
n ( NaOH ) M m ( NaOH)
C= 0 = = 0
V V M.V
4
C= = 0.5 mol/L
40 . 0.2
: (B) ‫ اﻝ"!
ﻝ
'
ل‬e‫ اﻝ!آ‬-2
: V‫وﻝ‬f‫ ا‬HK‫اﻝ‬
m0
Cm =
V
4
Cm = = 20 g/L
0.2
: ‫ اﻝ_ﻥ‬HK‫اﻝ‬
Cm = M.C = 40 . 0.5 = 20 g/L
: (B) ‫ اﻝ'
ل‬, 50 mL R 
'‫ اﻝ‬NaOH ‫ت‬h ‫د‬+ -3
-2
n(NaOH) = C.V = 0.5 . 0.05 = 2.5 . 10 mol
;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()
 7 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

. ++!‫ اﻝ
 ﺏﻝ‬Z ‫ ه‬V.‫ ﺕ‬-‫ أ‬-4
: ++&‫ اﻝ'
ل اﻝ‬%&‫ ﺡ‬-‫ب‬
:‫ف "ن‬o‫ اﻝ‬H‫ اﻝء اﻝ‬%&‫ ﺡ‬V0 ، :‫ اﻝ!ﺕ‬V
 Z+‫ و ﺏ‬++!‫ اﻝ‬M7L ‫ اﻝ'
ل‬%&‫ ه ﺡ‬V2 ، V1 ‫ر‬7!‫ﺏ‬
V0 = V1 + V0 = 0.01 + 0.09 = 0.1 L

: ++!‫ اﻝ‬M 
: ‫ﺹ
أي‬f‫ اﻝ'
ل ا‬%&'‫ ( اﻝ‬Y\ f ) ++&‫ اﻝ‬/&‫ ة "ن ﺡ‬f ‫د اﻝ'
ل‬+‫  ﻥ‬+
V2
V2 = f V1 → f =
V1
0.1
f= = 10
0.01
: ++&‫ اﻝ'
ل اﻝ‬e‫ ﺕآ‬-‫ﺝـ‬
: V‫وﻝ‬f‫ ا‬HK‫اﻝ‬

(1) ‫ '
ل‬ KH ‫ ء‬ (2) ‫ '
ل‬
NaOH NaOH
n1(NaOH) V0 n2(NaOH)
C1 = 0.5 mol/L C2 = ? mol/L
V1 = 0.01 L V2 = V1 + V0
: ‫ آ اﻝدة ﻝ ا "ن‬$!‫ ﺕ‬h ++!‫ء اﻝ‬X‫ أ‬-
n2(NaOH) = n1(NaOH)
C2V2 = C1V1
C1V1
C2(V1 + V0) = C1V1 → C 2 =
(V1 + V0 )
0.5 . 0.01
C2 = = 0.05 mol/L
0.01 + 0.09
: ‫ اﻝ_ﻥ‬HK‫اﻝ‬
: ‫ﺵة‬7 ‫ ات "ن‬10 ‫د اﻝ'
ل‬+‫ ﻥ‬+
C1 0.5
C2 = = = 0.05 mol/L
10 10
: ++&‫ اﻝ'
ل اﻝ‬e‫ ﺕآ‬-5
NaOH
(1) ‫ '
ل‬ (2) ‫ '
ل‬
NaOH NaOH
n (NaOH)
n1(NaOH) m = 0.4 g n2 (NaOH)
C1 = 0.5 mol/L C=?
V1 = 0.01 L V2 = V1
;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()
 8 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

‫ل‬q
'‫ اﻝ‬qR ‫دة‬q‫ اﻝﺝ‬NaOH ‫دة‬q q"‫و ﻝ‬.q (B) ++&‫ اﻝ'
ل اﻝ‬R NaOH ‫ اﻝ'ﻝ ﺕ"ن آ دة‬Z ‫ ه‬R
: ‫ أي‬Ro‫ اﻝ"!
 اﻝ‬R ‫ اﻝﺝد‬NH3 ‫ آ دة‬m‫ف إﻝ‬o (A) ‫ا‬+!‫ﺏ‬h‫ا‬
n 2 (NaOH) = n1 (NaOH) + n(NaOH)
m(NaOH)
C1 V1 +
m(NaOH) M
C 2 V2 = C1 V1 + → C2 = (V2 = V1 )
M V1
0.4
(0.5 . 0.01 ) +
C= 40 = 1.5 mol/L
0.01
:
(5)
‫אن‬
Mq'‫ ﺏ‬, qQ‫ اﻝ‬,INq‫ اﻝ‬+q qL ، C = 2 mol/L ‫ﻝ‬q‫ اﻝ‬Zeq‫ ﺕآ‬,‫روﺝ‬+m‫( ﻝ"
ر اﻝ‬A) ‫ '
ل‬V
 ‫ﻝ
'ل‬
. KH‫ اﻝء اﻝ‬, 100 mL R ,‫روﺝ‬+m‫ز آ
ر اﻝ‬g , V(HCl) %&‫ﺡ‬
. V(HCl) L +‫ أوﺝ‬-1
‫ﻝ‬q‫ اﻝ‬Zeq‫ل ﺕآ‬q
' Vq
 Mq'‫ ﻥ‬Vq!‫( ﺡ‬A) ‫ اﻝ'
ل‬, 10 mL V‫ إﻝ‬/!R\‫زم إ‬F‫ اﻝ‬KH‫ اﻝء اﻝ‬%&‫ ﺡ‬+‫ أوﺝ‬-1
. 0.5 mol/L
Vq!‫( ﺡ‬A) ‫ل‬q
'‫ اﻝ‬,q 10 mL Vq‫ إﻝ‬, qQ‫ اﻝ‬,INq‫ اﻝ‬+q /!R\‫زم إ‬F‫ اﻝ‬,‫روﺝ‬+m‫ز آ
ر اﻝ‬g %&‫  ه ﺡ‬-3
. 3 mol/L ‫ اﻝﻝ‬Ze‫ ﺕآ‬,‫روﺝ‬+m‫ '
ل ﻝ"
ر اﻝ‬V
 M'‫ﻥ‬
. 1 mol/L Zeq‫ ﺕآ‬,‫روﺝ‬+qm‫ر اﻝ‬q
"‫ ﻝ‬q(t ‫ل‬q
' ,q 40 mL qm‫ ﻝ‬Yo‫( و ﻥ‬A) ‫ اﻝ'
ل‬, 10 mL ()‫ ﻥ‬-4
. ++&‫ اﻝ'
ل اﻝ‬e‫ ﺕآ‬+‫أوﺝ‬
V2 = 20 qm&‫( ﺡ‬A) ‫ل‬q
'‫ اﻝ‬,q q oq'‫ ﺕ‬+q‫ ﻥ‬+q+!‫] اﻝ‬qI ,q ‫ﺏ] و‬.‫( اﻝ‬A) ‫ اﻝ'
ل‬, LFK‫ اﻥ‬-5
. u‫ز  ﻝ ﻝ‬F‫ اﻝ‬7&!‫وﺕآل اﻝ‬7‫ أذآ اﻝ‬. C2 = 0.5 mol/L ‫ه اﻝﻝ‬e‫ و ﺕآ‬mL
:
‫א ل‬
: V(HCl) L -1

HCl
KH ‫ ء‬ B ‫ '
ل‬
V(HCl) = ?
V = 0.1 L V = 0.1 L
C = 2 mol/L

V(HCl)
n(HCl) V V(HCl)
C= = M = → V(HCl) = C . VM . V
V V VM .V
V(HCl) = 2 . 22.4 . 0.1 = 4.48 L

;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()
 9 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

: /!R\‫زم إ‬F‫ اﻝ‬KH‫ اﻝء اﻝ‬%&‫ ﺡ‬-2

(1) ‫ '
ل‬ KH ‫ ء‬ (2) ‫ '
ل‬
HCl HCl
n1(HCl) V0 n2(HCl)
C1 = 2 mol/L C2 = 0.5 mol/L
V1 = 0.01 L V2 = V1 + V0

: ‫ آ اﻝدة ﻝ ا "ن‬$!‫ ﺕ‬h ++!‫ء اﻝ‬X‫أ‬

n2(HCl) = n1(HCl)
C2V2 = C2V1
C2(V1 + V0) = C1V1
CV CV
V1 + V0 = 1 1 → V0 = 1 1 - V1
C2 C2
2 . 0.01
V0 = - 0.01 = 0.03 L = 30 mL
0.5
: /!R\‫زم إ‬F‫ اﻝ‬,‫روﺝ‬+m‫ آ
ر اﻝ‬%&‫ ﺡ‬-3

HCl
(1) ‫ '
ل‬ (2) ‫ '
ل‬
HCl HCl
n1(HCl) V(HCl) = ? L n2(HCl)
C1 = 2 mol/L C2 = 3 mol/L
V1 = 0.01 L V2 = V1 = 0.01 L
‫ز‬qq$‫ اﻝ‬qqR HCl qq‫ آ‬qqm‫ف إﻝ‬oqq ‫ول‬f‫ل ا‬qq
'‫ اﻝ‬qqR HCl qq"‫و ﻝ‬.qq +qq+&‫ل اﻝ‬qq
'‫ اﻝ‬qqR HCl ‫دة‬qq qq‫آ‬
: /
 ‫ف و‬o‫اﻝ‬
n 2 (HCl) = n1 (HCl) + n(HCl)
V(HCl)
C 2 V2 = C1V1 +
VM
V(HCl)
= C 2 V2 - C1V1 → V(HCl) = VM (C2 V2 - C1V1 )
VM
V(HCl) = 22.4 ((3 . 0.01 ) - (2 . 0.01 )) = 0.224 L

;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()
 ‫‪10 : "#$‬‬ ‫  

‪2013/03/22 :    -   -‬‬

‫‪ -4‬ﺕآ‪ e‬اﻝ'
ل اﻝ&‪: ++‬‬

‫ '
ل )‪(1‬‬ ‫ '
ل )‪(2‬‬ ‫اﻝ‪ne‬‬
‫‪HCl‬‬ ‫‪HCl‬‬ ‫‪HCl‬‬
‫)‪n1(HCl‬‬ ‫)‪n2(HCl‬‬ ‫)‪n (HCl‬‬
‫‪C1 = 2 mol/L‬‬ ‫‪C2 = 1 mol/L‬‬ ‫‪C = 0.5 mol/L‬‬
‫‪V1 = 0.01 L‬‬ ‫‪V2 = 0.04 L‬‬ ‫‪V = V1 + V2‬‬

‫ﺏ أﻥ‪ /‬ﻝ‪+' %‬ث ﺕ'ل آ ﺏ‪ ,‬اﻝ'

ﻝ‪" (2) ، (1) ,‬ن ‪:‬‬
‫)‪n(HCl) = n1(HCl) + n2(HCl‬‬
‫‪C1V1 + C 2 V2‬‬
‫= ‪C (V1 + V2) = C1V1 + C2V2 → C‬‬
‫‪V1 + V2‬‬
‫) ‪( 2 . 0.01 ) + ( 1 . 0.04‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 1.2 mol/L‬‬
‫‪0.01 + 0.04‬‬

‫‪ -5‬اﻝ‪7‬وﺕآل اﻝ!&‪: 7‬‬

‫‪ -‬ﻥ'‪ :.‬أو‪ h‬ﺡ&‪
' %‬ل )‪ (HCl‬اﻝ‪F‬زم أ( ‪ , Z‬اﻝ'
ل )‪ (A‬و ﻝ"‪. V1 ,‬‬
‫‪ -‬أ‪X‬ء اﻝ!‪ h ++‬ﺕ!‪ $‬آ اﻝدة ﻝ ا "ن ‪:‬‬
‫‪C 2 V2‬‬
‫= ‪C1V1 = C2V2 → V1‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪0.5 . 0.02‬‬
‫= ‪V1‬‬ ‫‪= 5 . 10-3 L = 5 mL‬‬
‫‪2‬‬
‫و ه اﻝ'&‪ %‬اﻝ‪F‬زم أ( ‪ , Z‬اﻝ'
ل )‪ (A‬و [‪h wo‬ﺡ‪ H‬إﻝ‪ V‬اﻝ!‪. ++‬‬
‫‪ -‬ﺏاﺱ‪ K‬ﺹ ﻥ)( ‪ , 5 mL‬اﻝ'
ل )‪ (A‬و ﻥ‪ R mo‬ﺡﺝ
‪ q‬ر‪ q‬ﺱ‪ %qX ، 20 mL m!q‬ﻥ‪ Yoq‬ﻝ‪ qm‬اﻝ‪q‬ء‬
‫اﻝ‪ KH‬إﻝ‪ g V‬ﺏ
غ اﻝ!‪+‬ر& ‪ ، 20 mL‬ﻥ"ن ﺏ ﻝ‪ +L u‬ﺡ‪oq‬ﻥ ‪q
' ,q 20 mL‬ل آ
‪q‬ر اﻝ‪+qm‬روﺝ‪ ,‬ذو ﺕآ‪eq‬‬
‫ ﻝ ‪. C = 0.5 mol/L‬‬

‫אن
)‪ ) :
(6‬ا !'ن اﻝ_‪ XF‬اﻝ_ﻝ‪( 2009/2008 –U‬‬

‫‪ 7! -1‬اﻝء ﺝ‪ w‬ﻝ!'‪ ++‬آ_‪ R‬اﻝاد اﻝ‪ 
.‬و اﻝ
‪ ، 7‬ﺏ !‪ 7‬اﻝ‪m‬اء آﺝ‪ w‬ﻝ!‪ Y‬آ_‪ R‬اﻝ‪$‬زات ‪.‬‬
‫‪mgaz‬‬
‫= ‪ d‬ﺡ‪ mgaz Uq‬ه‪ q‬آ!
‪ q‬ﺡ&‪,q q %q‬‬ ‫ﻥف آ_‪g R‬ز ﺏﻝ‪ 7.‬ﻝ
‪qm‬اء و اﻝ!‪ eq  q‬ﻝ‪ qm‬ﺏ‪q‬ـ ‪ d‬ﺏﻝ‪: qLF‬‬
‫‪mair‬‬
‫اﻝ‪$‬ز اﻝ!‪ 7‬و ‪ mair‬ه آ!
 ﻥ^‪ z‬اﻝ'&‪ , %‬اﻝ‪m‬اء ‪.‬‬

‫أ‪ -‬أﺡ‪ R :.‬اﻝ‪ ,IN‬اﻝ‪ , Q‬آ!

 ‪ , 22.4 L‬اﻝ‪m‬اء و آ!
 ‪g , 22.4 L‬ز ا‪f‬آ‪: ,&.‬‬
‫‪ : VK‬اﻝ"!
 اﻝ'& ﻝ
‪m‬ء ‪. M(O) = 16 g/mol ، ρ = 1.29 g/L‬‬
‫‪Mg‬‬
‫=‪. d‬‬ ‫ب‪ -‬أ‪ 27X‬أن ‪ R‬اﻝ‪ ,IN‬اﻝ‪ , Q‬أن آ_‪g R‬ز آ!
!‪ /‬اﻝﻝ ‪ m 7 Mg‬ﺏﻝ‪LF‬‬
‫‪29‬‬
‫‪;'
<' : :789‬‬ ‫)( '&‪. /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %‬‬
 ‫‪11 : "#$‬‬ ‫  

‪2013/03/22 :    -   -‬‬

‫‪ -2‬ﺕف أن اﻝ‪$‬زات ‪ R‬اﻝ‪m‬اء هك ‪ + , m‬ﻥ' ا‪ + V

f‬ﺕآ‪ /q‬ﺡ‪q‬ا ‪ qR‬اﻝ‪qm‬اء و ه‪q‬ك ‪eq ,q‬ل ﻥ'‪q‬‬
‫ا‪f‬ﺱ^‪ M‬ﺏﺕ&‪ Z‬ا‪f‬رض ‪ ،‬ﻝ"‪ u
 R ,‬أن ذﻝ‪ V
 +! u‬آ_‪ R‬ه ‪ Z‬اﻝ‪$‬زات ﺏﻝ‪ 7.‬ﻝ
‪m‬اء ‪R ،‬ذا آﻥ‪qH dg > 1 2‬ل‬
‫‪ ,‬اﻝ‪$‬ز أﻥ‪ /‬أ‪ , MHX‬اﻝ‪m‬اء و ‪ R‬ه ‪ Z‬اﻝ'ﻝ ‪e‬ل ﻥ' ا‪f‬ﺱ^‪ ، M‬ﺏ إذا آن ‪qH dg < 1‬ل ‪ ,q‬اﻝ‪q$‬ز أﻥ‪ /q‬أ(‪,q Yq‬‬
‫اﻝء و ‪ R‬ه ‪ Z‬اﻝ'ﻝ ‪ +‬ﻥ' ا‪. V
f‬‬
‫أ‪\ V
 -‬ء  ‪ Z
L‬ﺱﺏ‪ H‬أآ‪ M‬اﻝ&‪+‬ول اﻝ!ﻝ ‪:‬‬
‫‪Cl2‬‬ ‫‪CO2‬‬ ‫‪O2‬‬ ‫‪H2‬‬ ‫اﻝ‪$‬ز‬
‫اﻝ"!
 اﻝﻝ‬
‫اﻝ"_‪dg : R‬‬
‫اﻝ\ اﻝ آرة‬
‫‪e / +‬ل‬
‫ب‪ -‬ﻝ ‪ , 27
I‬ا‪f‬ﺱ!ذ آ ‪g ,‬ز اﻝ"
ر ‪ ،‬و ﻝ!
‪ :
I u7
I 7‬أﺱ!ذ ‪ ,‬اﻝ[‪7‬ي ‪ : FL‬أ‪ K‬آ)س ‪qg ,‬ز‬
‫اﻝ"
ر ‪ .‬ه‪L M‬ﻝ‪ /‬ا‪f‬ﺱ!ذ ‪H‬ل ‪ ،‬و إذا آن ‪ ," FR‬ﺕ[‪g ,e‬ز اﻝ"
ر ‪ R‬آ)س أو ‪L R‬رورة ^!ﺡ ‪
R‬ذا ؟‬
‫‪. M(C) = 12 g/mol ، M(Cl) = 35.5 g/mol ، M(H) = 1 g/mol : VK‬‬
‫א ل
‪:‬‬
‫‪ -1‬أ‪ -‬آ!
 ‪ , 22.4 L‬اﻝ‪m‬اء ‪:‬‬
‫‪m‬‬
‫= )‪ρ (air‬‬ ‫‪→ m = ρ air V‬‬
‫‪V‬‬
‫‪m = 1.29 . 22.4 ≈ 29 g‬‬
‫‪ -‬آ!
 ‪ , 22.4 L‬اﻝ‪m‬اء ‪ R‬اﻝ‪ ,IN‬اﻝ‪: , Q‬‬
‫) ‪m(O3 ) V(O2‬‬ ‫) ‪M(O 2‬‬
‫=‬ ‫= ) ‪→ m(O2‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪VM‬‬ ‫‪VM‬‬
‫‪M(O 2 ) = 2 (O) = 2 .16 = 32 g/mol‬‬
‫‪32 . 22.4‬‬
‫= ) ‪m(O2‬‬ ‫‪= 32 g‬‬
‫‪22.4‬‬
‫‪M gaz‬‬
‫=‪:d‬‬ ‫ب‪ -‬إ‪7X‬ت أن‬
‫‪29‬‬
‫"‪ ,‬ﺕ‪  %‬ﺕ'
 
‪ R /‬اﻝ‪O.‬ال اﻝ‪.‬ﺏ] 
‪ V‬آ‪ M‬اﻝ‪$‬زات ﺡ‪ U‬ﻥ&‪: +‬‬
‫‪Vgaz = 22.4 L → m = Mgaz‬‬
‫‪Vair = 22.4 L → m = 29 g‬‬
‫‪mgaz‬‬
‫= ‪ d‬ﻥ&‪: +‬‬ ‫و ﺏﻝ!‪7 R k‬رة ‪ d‬اﻝ‪K‬ة‬
‫‪mair‬‬

‫‪M gaz‬‬
‫=‪d‬‬
‫‪29‬‬

‫‪;'
<' : :789‬‬ ‫)( '&‪. /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %‬‬
 ‫‪12 : "#$‬‬ ‫  

‪2013/03/22 :    -   -‬‬

‫‪ -2‬إآل اﻝ&‪+‬ول ‪:‬‬

‫‪Cl2‬‬ ‫‪CO2‬‬ ‫‪O2‬‬ ‫‪H2‬‬ ‫اﻝ‪$‬ز‬
‫‪71‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اﻝ"!
 اﻝﻝ‬
‫‪2.45‬‬ ‫‪1.51‬‬ ‫‪1.10‬‬ ‫‪0.069‬‬ ‫اﻝ"_‪dg : R‬‬
‫اﻝ\ اﻝ آرة‬
‫‪e‬ل‬ ‫‪e‬ل‬ ‫‪e‬ل‬ ‫‪+‬‬
‫‪e / +‬ل‬

‫‪ -3‬ﻥ‪H %‬ل ‪ ،‬و ‪ ,q" FqR‬ﺕ[‪qg ,eq‬ز اﻝ"

‪q‬ر ‪qL qR‬رورة ^!ﺡ‪ q‬أو آ‪)q‬س ‪f‬ن اﻝ"
‪q‬ر أ‪ ,q MqHX‬اﻝ‪qm‬اء ‪ ،‬ﻝ‪ q‬ﻝ‪u‬‬
‫‪ h‬دا ﻝ‪ ]
$‬اﻝ‪H‬رورة و ‪ + M"N h‬و\‪g w‬ز اﻝ"
ر ‪ R‬آ)س ‪f‬ﻥ‪ /‬ﺱف !&‪ w‬أﺱ^‪ M‬اﻝ")س ‪.‬‬

‫אن
)‪:
(7‬‬
‫ '
ل ﺕ&ري )‪ (a‬ﻝ'‪ k‬اﻝ"‪ H2SO4 27‬ﻝ‪ /‬آ_‪ da = 1.84 R‬و '!ي 
‪ , 95% V‬ﺡ‪ k‬اﻝ"‪ 27‬اﻝ‪. H‬‬
‫‪ -1‬أﺡ‪ :.‬آ!
 ‪ , 1L‬اﻝ'
ل اﻝ!&ري 
 أن اﻝ"!
 اﻝ'& ﻝ
ء ه ‪. ρ(H2O) = 1000 g/L :‬‬
‫‪ -2‬اﺱ!!‪ n‬آ!
 ﺡ‪ k‬اﻝ"‪ 27‬اﻝ‪ H‬اﻝﺝد ‪L R‬رورة ﺡ&‪ , 1L m‬اﻝ'
ل اﻝ!&ري ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺡ‪ :.‬اﻝ!آ‪ e‬اﻝﻝ ﻝ'‪ k‬اﻝ"‪ 27‬اﻝ‪ R H‬اﻝ'
ل اﻝ!&ري 
 أن ‪. M(H2SO4) = 98 g/mol‬‬
‫א ل
‪:‬‬
‫‪ -1‬آ!
 ‪ , 1L‬اﻝ'
ل اﻝ!&ري )‪: (a‬‬
‫‪ρa‬‬
‫= ‪da‬‬ ‫) ‪→ ρ a = d a . ρ(H 2O‬‬
‫)‪ρ(H 2O‬‬
‫‪ρ a = 1.84 .1000 = 1840 g/L‬‬
‫‪m‬‬
‫‪ρa = a → ma = ρa . V‬‬
‫‪V‬‬
‫‪m a = 1840 .1 = 1840 g‬‬
‫‪ -2‬آ!
 اﻝ'‪ k‬اﻝ‪ , 1L R H‬اﻝ'
ل اﻝ!&ري ‪:‬‬
‫‪95‬‬
‫= ) ‪m(H 2SO 4‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪100 a‬‬
‫‪95‬‬
‫= ) ‪m(H 2SO 4‬‬ ‫‪.1840 = 1748 g‬‬
‫‪100‬‬
‫و ه آ!
 ﺡ‪ k‬اﻝ"‪ H2SO4 27‬اﻝ‪ R H‬اﻝ'
ل اﻝ!&ري ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﻝ!آ‪ e‬اﻝﻝ ﻝ'‪ k‬اﻝ"‪ 27‬اﻝ‪ R H‬اﻝ'
ل اﻝ!&ري ‪:‬‬
‫) ‪m(H 2SO 4‬‬
‫) ‪n M (H 2SO 4‬‬ ‫) ‪m(H 2SO 4‬‬
‫= =‪C‬‬ ‫=‬
‫‪V‬‬ ‫‪V‬‬ ‫‪M(H 2SO 4 ) . V‬‬
‫‪1748‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 17.84 mol/L‬‬
‫‪98 .1‬‬

‫‪;'
<' : :789‬‬ ‫)( '&‪. /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %‬‬
 13 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

:
(8)
‫אن‬
. , Q‫ اﻝ‬,IN‫ اﻝ‬R ‫اء‬m
‫ ﻝ‬7.‫ ﺏﻝ‬N2 ‫زوت‬f‫ز ا‬g R_‫ آ‬,!HK‫ ﺏ‬:.‫ أﺡ‬-1
. ρair = 1.29 g/L ، M(N) = 14 g/mol : VK
. d = 2.07 ‫اء‬m
‫ ﻝ‬7.‫ ﺏﻝ‬Z‫ ﺏ[ر‬R_‫ آ‬CnH2nO2 M"N‫ اﻝ‬, e&‫ اﻝ‬/!$‫( ﺹ‬A) ‫ ﻥع آ‬-2
. (A) "‫اﻝ&
 ﻝ
ع اﻝ‬We&‫ اﻝ‬$‫ اﻝ‬:!‫ و اآ‬n L +‫ أوﺝ‬-‫أ‬
. "‫ ا اﻝع اﻝ‬m‫ ﻝ‬,!
^ ,!We‫ ﺝ‬,!$‫ ﺹ‬:!‫ أآ‬-‫ب‬


:
‫א ل‬
: ,!HK‫ ﺏ‬R_"‫ اﻝ‬-1
: V‫وﻝ‬f‫ ا‬HK‫اﻝ‬
ρ(N 2 )
d=
ρ air
. N2 ‫ز ازوت‬$‫ اﻝ"!
 اﻝ'& ﻝ‬h‫ أو‬:.'‫ﻥ‬
M( N 2 )
ρ(N 2 ) =
VM
M (N 2 ) = 2M(N) = 2 .14 = 28 g/mol
28
ρ(N 2 ) = = 1.25 g/mol
22.4
: +&‫ ﻥ‬H‫ﺏ‬.‫ اﻝ‬d ‫رة‬7 R k!‫ﺏﻝ‬

1.25
d= = 0.97
1.29
: ‫ اﻝ_ﻥ‬HK‫اﻝ‬
M (N 2 ) 28
d= = = 0.97
29 29

: n L -2
: m‫ ﺝ‬, +‫ﻝ‬
M (A)
d= → M(A) = d . 29 = 2.07 . 29 ≈ 60 g/mol
29

: +‫ أ(ى ﻝ‬m‫ ﺝ‬, ‫و‬

M(A) = M(Cn H 2n O 2 ) = 12n + 2n + ( 2 .16) = 14 n + 32
: ‫ آ!ﺏ‬," / ‫و‬
60 - 32
14 n + 32 = 60 → n = =2
14
C2H4O2 : ‫( ه‬A) "‫ اﻝ&
 ﻝ
ع اﻝ‬We&‫ اﻝ‬$‫ اﻝ‬/ ‫و‬

;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()
 14 : "#$ 2013/03/22 :    -   -

  

: (A) "‫ ﻝ
ع اﻝ‬,!
^ ,!We‫ ﺝ‬,!$‫ ﺹ‬-‫ب‬

** ‫رس‬R ‫ﻥ‬LR : ‫ﺱ!ذ‬f‫** ا‬

%‫ﺱ‬H
‫ ﺏ‬2‫ ﻥ‬%‫ﺱ‬L ‫ﻥ ﻝد‬X
K.L - ‫اﻝ[وب‬
Fares_Fergani@yahoo.Fr
Tel : 0771998109
. m‫ و ﺡ
ﻝ‬,‫روس أو اﻝ!ر‬+‫ اﻝ‬R M
( ‫ ا€ﻝ"!وﻥ ﺏ)ي‬+7‫] اﻝ‬I , gF‫ﻥﺝ إﺏ‬
H7. ‫وﺵ"ا‬
: ‫ﺱ!ذ ذو اﻝان اﻝ!ﻝ‬f‫ ا‬wL M(‫ أد‬. +e
‫ و ﻝ‬HX‫ اﻝ‬Z ‫ ه‬, [.‫ ﻥ‬M'!‫ﻝ‬

www.sites.google.com/site/faresfergani

;'
<' : :789 . /01 + () 23. 45/ : -. – * +, – %&' ()