Geološke rezerve uglja u svetu po

stratigrafskoj pripadnosti

Tercijar Tercijar

Kreda Kreda

Jura Jura

Perm Perm

Karbon Karbon

0 5 10 15 20 25 30 %
 Generalno, oko 15% kopna svih kontinenata zauimaju ugljonosne
formacije.

Coal
DOKAZANE REZERVE
Proved reserves at end 2008
Anthracit e Sub-
and bituminous Share
M illion tonnes bituminous and lignite T o t al of t otal
US 108950 129358 23 83 08 28.9%
Canada 3471 3107 65 78 0.8%
M exico 860 351 1211 0.1%
Total North America 113281 132816 24 60 97 29.8%
B razil – 7059 70 59 0.9%
Colo mbia 6434 380 6 814 0.8%
Venezuela 479 – 4 79 0.1%
Other S. & Cent. A merica 51 603 6 54 0.1%
Total S. & Cent. A merica 6964 8042 150 06 1.8%
B ulgaria 5 1991 19 96 0.2%
Czech Republic 1673 2828 4 50 1 0.5%
Germany 152 6556 67 08 0.8%
Greece – 3900 39 00 0.5%
Hungary 199 3103 33 02 0.4%
Kazakhstan 28170 3130 3 13 00 3.8%
P oland 6012 1490 75 02 0.9%
Romania 12 410 4 22 0.1%
Russian Federation 49088 107922 15 7 010 19.0%
Spain 200 330 5 30 0.1%
Turkey – 1814 1814 0.2%
Ukraine 15351 18522 3 38 73 4.1%
United Kingdom 155 – 155 ♦
Other Europe & Eurasia 1025 18208 192 33 2.3%
Total Europe & Eurasia 102042 170204 27 22 46 33.0%
South Africa 30408 – 3 04 08 3.7%
Zimbabwe 502 – 5 02 0.1%
Other A frica 929 174 1103 0.1%
M iddle East
Total M iddle East & Africa
1386
33225
–
174
13 86
3 33 99
0.2%
4.0%
NAJBOGATIJE DRŽAVE
A ustralia
China
36800
62200
39400
52300
7 62 00
1145 00
9.2%
13.9% • SAD – 28,9 %
India 54000 4600 5 86 00 7.1%
Indo nesia
Japan
1721
355
2607
–
43 28
3 55
0.5%
♦
• Rusija – 19,0 %
New Zealand 33 538 0.1%
North Ko rea
P akistan
300
1
300
2069
57 1
6 00
20 70
0.1%
0.3%
• Kina – 13,9 %
South Ko rea
Thailand
133
– 1354
– 133
13 54
♦
0.2%
• Australija – 9,2 %
Vietnam 150 – 150 ♦
Other A sia P acific 115 276 39 1 ♦ • Preostalih 30,4 %: Australija,
Total A sia P acific
T o t al Wo rld
155809
4 113 2 1
103444
4 14 68 0
25 92 53
82 6 00 1
31.4%
10 0.0% Indija, JAR, Ukraina i Poljska.
o f which: Euro pean Unio n 8427 21143 2 95 70 3.6%
OECD 159012 193083 35 20 95 42.6%
Fo rmer So viet Union 93609 132386 22 59 95 27.4%
Other EM Es 158700 89211 2 47 911 30.0%

* M ore than 500 years. Source of reserves data: World Energy Council, 2009.
♦ Less than 0.05%.
N o t es: Proved reserves of coal – Generally taken to be those quantities t hat geological and engineering information indicates with reasonable certainty can be recovered in t he future from known
deposit s under existing economic and operating conditions.
Reserves-t o-production (R/P) ratio – If t he reserves remaining at the end of t he year are divided by the production in that year, the result is the length of t ime that those remaining reserves would
PROIZVODNJA
Production*
Change
2008 over
M illion tonnes oil equivalent 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2007
US 603.2 584.3 570.1 590.3 570.1 553.6 572.4 580.2 595.1 587.7 5 9 6 .9 1.3%
Canada 40.8 39.2 37.1 37.6 34.9 32.2 34.7 35.6 34.5 36.9 3 6 .0 -2.6%
M exico 4.8 4.9 5.4 5.3 5.3 4.6 4.7 5.2 5.5 6.0 5 .5 -8.6%
To tal No rth A merica 648.8 628.3 612.6 633.2 610.2 590.4 611.8 620.9 635.2 630.6 6 3 8 .4 1.0%
B razil 2.0 2.1 2.9 2.1 1.9 1.8 2.0 2.4 2.2 2.3 2 .4 7.6%
Co lo mbia 21.9 21.3 24.9 28.5 25.7 32.5 34.9 38.4 42.6 45.4 4 7 .8 4.9%

• Godišnja Venezuela
Other S. & Cent. A merica
4.7
0.8
4.8
0.5
5.8
0.4
5.6
0.5
5.9
0.4
5.1
0.5
5.9
0.2
5.3
0.3
5.4
0.6
5.9
0.5
4 .7
0 .6
-20.2%
36.3%
To tal S. & Cent. A merica 29.5 28.7 33.9 36.8 33.9 39.9 43.0 46.3 50.9 54.0 5 5 .5 2.5%
proizvodnja B ulgaria
Czech Republic
5.0
26.0
4.2
23.1
4.4
25.0
4.4
25.4
4.4
24.3
4.6
24.2
4.5
23.5
4.1
23.5
4.2
23.7
4.7
23.4
4 .8
2 2 .8
1.3%
-3.0%

u svetu France
Germany
Greece
3.6
61.3
8.1
3.3
59.4
8.0
2.3
56.5
8.2
1.5
54.1
8.5
55.0
1.1

9.1
1.3
54.1
9.5
0.4
54.7
9.6
0.2
53.2
9.4
0.2
50.3
8.6
0.2
51.5
9.0
0 .1
4 7 .7
-50.1%
-7.7%
0.3%
9 .1

iznosi oko Hungary

Kazakhstan
3.0
36.0
3.1
30.0
2.9
38.5
2.9
40.7
2.7
37.8
2.8
43.3
2.4
44.4
2.0
44.2
2.1
49.1
2.0
50.0
1.9
5 8 .8
-4.5%
17.1%
P o land 79.6 77.0 71.3 71.7 71.3 71.4 70.5 68.7 67.0 62.3 6 0 .5 -3.3%

3 x 109 Ro mania
Russian Federatio n
Spain
5.7
103.9
9.3
5.1
112.1
8.6
6.4
116.0
8.0
7.1
122.6
7.6
6.6
117.3
7.2
7.0
127.1
6.8
6.7
131.7
6.7
6.6
139.2
6.4
6.5
145.1
6.2
6.7
148.2
6.0
6 .5
15 2 .8
5 .5
-3.2%
2.8%
-9.1%

tce Turkey
Ukraine
United Kingdo m
13.9
39.9
25.0
13.3
42.3
22.5
13.9
42.0
19.0
14.2
43.5
19.4
11.5
42.8
18.2
10.5
41.7
17.2
10.5
42.2
15.3
12.8
40.9
12.5
13.4
41.8
11.3
15.8
39.9
10.3
17 .8
4 0 .2
10 .9
12.6%
0.4%
5.0%
Other Euro pe & Eurasia 16.7 13.4 14.0 14.4 15.3 15.8 15.6 14.7 15.7 16.7 17 .1 2.0%
To tal Euro pe & Eurasia 437.0 425.3 428.6 438.2 424.6 437.2 438.7 438.4 445.3 447.0 4 5 6 .4 1.8%
To tal M iddle East 0.6 0.7 0.6 0.5 0.4 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5 0 .5 -0.3%
So uth A frica 127.1 125.6 126.6 126.1 124.1 134.1 137.2 137.7 138.0 139.6 14 1.1 0.8%
Zimbabwe 3.5 3.2 2.8 2.9 2.5 1.8 2.4 1.9 1.4 1.4 1.1 -17.2%
Other A frica 1.4 1.3 1.2 1.2 1.3 1.6 1.3 1.2 1.2 1.1 1.1 -0.3%
To tal A frica 132.0 130.1 130.7 130.2 128.0 137.5 140.9 140.7 140.5 142.1 14 3 .4 0.6%
A ustralia 149.8 160.8 166.3 179.9 184.5 190.1 198.8 206.5 211.0 218.5 2 19 .9 0.3%
C hina 6 2 8 .7 6 4 5 .9 6 5 6 .7 6 9 7 .6 7 3 3 .7 8 6 8 .4 10 12 .1 112 0 .0 12 0 5 .1 12 8 2 .4 14 14 .5 10.0%
India 12 6 .5 12 4 .4 13 2 .2 13 3 .6 13 8 .5 14 4 .4 15 5 .7 16 2 .1 17 0 .2 18 1.0 19 4 .3 7.0%
Indo nesia 38.3 45.3 47.4 56.5 63.6 70.3 81.4 93.9 119.2 133.7 14 1.1 5.3%
Japan 2.0 2.2 1.7 1.8 0.8 0.7 0.7 0.6 0.7 0.8 0 .7 -14.0%
New Zealand 2.0 2.1 2.2 2.4 2.7 3.2 3.2 3.2 3.5 3.0 3 .1 5.5%
P akistan 1.5 1.5 1.4 1.5 1.6 1.5 1.5 1.6 1.7 1.6 1.9 14.8%
So uth Ko rea 2.0 1.9 1.9 1.7 1.5 1.5 1.4 1.3 1.3 1.3 1.3 -4.0%
Thailand 6.1 5.7 5.1 5.6 5.7 5.3 5.6 5.8 5.3 5.1 5 .1 -1.3%
Vietnam 6.4 4.9 6.5 7.5 9.2 10.8 14.7 18.3 21.8 23.1 2 3 .6 2.1%
Other A sia P acific 15.7 18.0 19.3 19.7 19.3 20.0 21.7 23.8 24.1 24.9 2 5 .3 1.6%
To tal A sia P acific 978.9 1012.8 1040.8 1107.8 1161.0 1316.2 1496.9 1637.1 1764.0 1875.4 2 0 3 0 .7 8.0%
T o t a l Wo rld 2 2 2 6 .8 2 2 2 5 .9 2 2 4 7 .1 2 3 4 6 .7 2 3 5 8 .1 2 5 2 1.8 2 7 3 2 .0 2 8 8 4 .2 3 0 3 6 .3 3 14 9 .5 3 3 2 4 .9 5 .3 %
o f which: Euro pean Unio n 229.2 216.7 206.6 205.1 202.5 201.2 196.3 188.4 181.8 178.0 17 1.5 -3.9%
OECD 1036.0 1015.2 993.7 1026.9 1003.1 986.9 1012.4 1022.8 1036.6 1038.1 10 4 2 .5 0.1%
Fo rmer So viet Unio n 180.8 185.5 197.4 207.8 198.9 212.8 219.4 225.5 237.2 239.2 2 5 2 .9 5.4%
Other EM Es 1010.0 1025.3 1056.0 1112.1 1156.1 1322.0 1500.2 1635.8 1762.5 1872.1 2 0 2 9 .6 8.1%

* Commercial solid fuels only, i.e. bituminous coal and anthracite (hard coal), and lignite and brown (sub-bituminous) coal.
♦ Less than 0.05%.
N o t es: Gr o wt h r at es ar e ad just ed f o r leap year s.
 A. Istočna ili Apalačka provincija je najstarija i
najekstenzivnije razvijana ugljonosna provincija u
SAD, a ugalj je karbonske starosti. Ova provincija
sadrži 2/5 nacionalnih rezervi kamenih ugljeva kao i
praktično sav antracit. Rang uglja raste od zapada
ka istoku provincije, pa tako mrki i kameni ugljevi
prelaze u antracite. Slojevi uglja su obično 0,5 - 3,5
m. Nekada je otkopavano podzemnom
eksploatacijom, a danas se eksploatišu površinskim
kopovima.
B. Interior provincija obuhvata veći broj izolovanih
basena sa karbonskim kamenim ugljem nižeg
ranga, sa dosta sumpora (3-5 %). Arkoma basen
ima ugljeve višeg ranga, uključujući poluantracite sa
malo sumpora. U istočnom delu provincije, ugljeni
slojevi su debljine 0.5 do 2,5 m, a dva sloja
(Sprinfild i Herin ugljevi) su regionalno
rasprostranjeni na više hiljada km2. Ovi slojevi daju
90 % proizvodnje u ovom regionu. Zapadni deo
karakterišu tanji slojevi (do 1,5 m), takoñe vrlo
Coal
Proved reserves at end 2008
rasprostranjeni, a eksploatišu se isključivo
površinski.
Ant hracite Sub-
and bit uminous
M illion tonnes bituminous and lignite T o t al R/ P ratio
US 108950 129358 2 3 83 0 8 224
Canada 3471 3107 65 7 8 97
M exico 860 351 1211 106
To tal North A merica 113281 132816 2 4 60 9 7 216
T o t al Wo rld 41132 1 4 14 68 0 8 26 0 01 122
 C. Severna provincija Velikih Ravnica ima ležišta
uglja kredne do tercijarne starosti. Područje
obuhvata delove Vajominga, Montane, Severne
i Južne Dakote. Prvenstveno su zastupljeni
mrki ugljevi velike debljine, obično preko 30 m,
sa malo sumpora, a otkopavaju se površinski.
Rang uglja raste od istoka ka zapadu. U
Willingstone basenu su meki mrki ugljevi, u
Powder River i drugim tercijarnim basenima su
mrki ugljevi višeg ranga. Kredni ugljevi severne
Montane su već kameni.
D. Provincija Stenovitih planina (Rocky
Mountains) obuhvata ugljeve akumulirane u
seriji intermontanskih basena. Kredni su
kameni i mrki višeg ranga, a tercijarni su mrki
višeg i nižeg ranga. Slojevi su debeli 3-10 m,
neki su strukturno poremećeni, a neki i
izmenjeni pod dejstvom magmatskih intruzija.
Coal
Imaju malo sumpora, a površinski se
Proved reserves at end 2008
Ant hracite Sub-
eksploatišu.
and bit uminous
M illion tonnes bituminous and lignite T o t al R/ P ratio
US 108950 129358 2 3 83 0 8 224
Canada 3471 3107 65 7 8 97
M exico 860 351 1211 106
To tal North A merica 113281 132816 2 4 60 9 7 216
T o t al Wo rld 41132 1 4 14 68 0 8 26 0 01 122
 E. Provincija Pacifičke obale obuhvata
ležišta uglja zapadno od Stenovitih
planina, kao i ona na Aljasci. Ugalj je
tercijarne starosti, a nalazi se u malim
raštrkanim basenima, od Kalifornije na
jugu do Sietla na severu. Slojevi uglja su
tektonizirani i metamorfisani. Na Aljasci
su otkrivena brojna ležišta mrko-kamenih
ugljeva. Ovo područje još nije u
potpunosti istraženo, ali su procene da
sadrži oko 10 % svetskih bilansnih rezervi
uglja.

F. Provincija Gulf Coast ravnice sadrži

tercijarne meke mrke ugljeve (lignite).
Eksploatacija se vrši na velikim
površinskim kopovima, a koristi se za
Coal
termoelektrane.
Proved reserves at end 2008
Ant hracite Sub-
and bit uminous
M illion tonnes bituminous and lignite T o t al R/ P ratio
US 108950 129358 2 3 83 0 8 224
Canada 3471 3107 65 7 8 97
M exico 860 351 1211 106
To tal North A merica 113281 132816 2 4 60 9 7 216
T o t al Wo rld 41132 1 4 14 68 0 8 26 0 01 122
• Najveći ugljonosni region se
nalazi u zapadnoj Kanadi, a
prostire se od južnog
Saskačevana, preko Alberte
do Britanske Kolumbije.
Ugljevi pod ravnicama su
srazmerno neporemećeni
tercijarni i mezozojski
(gornjojurski – donjokredni)
mrki ugljevi višeg i nižeg
ranga, dok se u planinskim
područjima javljaju
prvenstveno mezozojski
kameni ugljevi. Debljina
slojeva uglja obično iznosi
3-5 m.
U Britanskoj Kolumbiji su
otkriveni jako tektonizirani
mezozojski kameni ugljevi i
antraciti, zajedno sa mladjim
tercijarnim lignitima.
• U istočnoj Kanadi, eksploatišu se
kameni ugljevi karbona (veliki
ugljenokopi «Minto» u Novom
Brunsviku – tanak ugljeni sloj 0,5 m
koji se koristi za termoelektranu, i
«Sidnej» u Novoj Škotskoj koji se
sada otkopava isključivo u podmorju,
a takoñe uglavnom snabdeva
termoelektrane).

• U severnoj Kanadi, ugljevi su

otkriveni u području Jukona i
Severozapadnim teritorijama. Iste su
starosti kao i oni u zapadnoj Kanadi tj.
to su mezozojski kameni ugljevi,
često veoma tektonizirani, kao i
tercijarni mrki ugljevi. Mezozojski se
javljaju prvenstveno na teritoriji
Jukona, a tercijarni kako u Jukonu,
tako i u Severnim Teritorijama,
uključujući kanadska Arktička ostrva.
Na njima su inače otkriveni i stariji
(devonski) ugljevi.
Ležišta uglja su rasporeñena širom
Latinske Amerike i značajno
učestvuju u svetskim rezervama
kamenog uglja. Većinom su
tercijarne starosti, reñe
mezozojskе, dok su paleozojski
ugljevi uglavnom prisutni samo u
Brazilu i Urugvaju.
Meksiko – veći broj manjih ležišta
kredne starosti, kameni do antraciti,
tektonski vrlo složeni slojevi manje
debljine (do 2 m), uz granicu sa
Teksasom.
Kosta Rika – tercijarni mrki ugljevi
debljine slojeva do 1 m. Široko su
rasprostranjena i ležišta treseta (do 2
m debljine).
Venecuela – tercijarni kameni ugljevi
nižeg ranga sa malo sumpora,
severno od reke Orinoko. Ima i do
30 slojeva deljine do 15 m..
Kolumbija – kredni i tercijarni
ugljevi, tektonski vrlo
poremećeni, a ranga od lignita do
antracita. Najsevernije ležište –
«El Cerrejon» (zapadno od
basena Marakaibo) je jedno od
najznačajnijih ležišta Južne
Amerike. Preko 50 slojeva
visoko-kvalitetnog tercijarnog
kamenog uglja debljine 1 do
preko 25 m. Blagi pad ugljonosne
serije ka istoku. Izvoz.
Ekvador – mala ležišta lignita u
tercijarnoj sekvenci Amazonskog
basena, Pacifičke obale i
intramontanskih basena u
Andima. Mrki ugljevi debljine do 5
m, sa dosta pepela i sumpora.
Peru – Mezozojski kameni ugljevi i
antraciti u okviru Andskih
Kordiljera, od severa ka jugu kroz
čitav Peru. Jaka tektonska i
magmatska izmenjenost. Lokalni
značaj.
Brazil – više ugljonosnih područja: Gornji
Amazon na zapadu (tercijarni ligniti),
severoistočni Brazil (karbonski antracit)
i GLAVNO područje - južni Brazil – do
granice sa Urugvajem (područje sa
uljnim šejlovima Irati). U ovom području
su karbonsko-permski kameni ugljevi
nižeg ranga sa brojnim slojevima do 3
m debljine.
Bolivija – antraciti perma i ligniti tercijara.
Čile – 4 područja – od severa ka jugu:
mezozojski, jako ubrani tanki sočivasti
antraciti, zatim tercijarni kameni nižeg
ranga, pa mrki i na kraju kvalitetni
kredno-tercijarni mrki ugljevi debljine
do 7 m (12 slojeva).
Argentina – niz basena u Andskim
Kordiljerima i predgorju. Ugljevi
karbonske permo-trijaske, jurske i
tercijarne starosti (od severa ka jugu).
Tercijarni su od ekonomskog značaja
(br. 5 i 6) a kameni su (visok
geotermički gradijent) i mrki na jugu.
Ležišta uglja se nalaze u čitavom nizu
basena, a starosti su od paleozoika
(karbona), preko mezozoika do tercijara.
Prostiru se od Velike Britanije na
zapadu, do Turske na istoku. Prisutan je
čitav dijapazon ugljeva različitog ranga –
od mekih mrkih do antracita, a
eksploatišu se preko 160 godina !

Albanija: male dispergovane i lokalne pojave

mrkog uglja.
Austrija: veći broj malih ležišta u zapadnom
delu zemlje, sva ležišta strukturno složena.
Antraciti i kameni. Tercijarni ligniti i mrki u
Štajerskoj. Malo rudarenja.
Belgija: karbonsko ležište Kempen na severu
je jedino eksploataciono područje
(podzemno). Antraciti i kameni, do 2 m.
Bosna i Hercegovina: mrki ugalj Sarajevo-
Zenica, Kakanj.
Bugarska: Mrki ugljevi tercijara, do 20 m,
strukturno malo poremećeni. Većina
rudnika je na zapadu zemlje, sa jednim
značajnim ležištem na istoku. Na istoku, na
obali Crnog mora, ugljeni slojevi su u većim
dubinama i višeg su ranga (kameni).
Češka: Mrki tercijarni ugljevi, tektonski malo
poremećeni, slojevi debljine i do 30 m.
Danska: Male rezerve tercijarnih lignita kod
Herninga, napuštena proizvodnja.
Francuska: Na severu se nalaze dva velika
karbonska basena sa kamenim ugljem,
u kojima slojevi dostižu do oko 2 m
debljine, jako su tektonizirani, a
eksploatacija je podzemna. U
Provansalskoj oblasti - na jugu - nalaze
se ligniti koji su srazmerno
neporemećeni i koji se koriste u
termoelektranama.
Grčka: Širom zemlje se eksploatišu
tercijarni ligniti. Glavna ležišta su
smeštena na severu Grčke u području
Florine, Amindaeona i Ptolamaisa, gde
slojevi lignita dostižu do 30-40 m. Ugalj
je kvalitetan u pogledu sadržaja pepela i
sumpora, eksploatacija je površinska, a
korišćenje u termoelektranama.
Holandija: Karbonska ugljonosna serija u
većoj dubini, ispod mlañih sedimenata,
ali su slojevi pretanki za eksploataciju.
Hrvatska: antraciti Istre.
Irska: Karbonski antraciti (na jugu) i kameni ugljevi
(na severozapadu). 4 glavna ugljenokopa.
Italija: Karbonski ugljevi u strukturno kompleksnim
područjima Alpa i Sardinije. U Apeninima i
Sardiniji se nalaze i tercijarni mrki ugljevi, a
lokalno su vulkanski metamorfisani. Mala
proizvodnja.
Mañarska: Kameni mezozojski ugalj se eksploatiše
na severozapadu Mañarske u području oko
Meček planine. Strukturno složeno područje, jako
ubrano i izrasedano, sa magmatskim intruzijama.
Slojevi uglja lošeg kvaliteta i strmog pada, ali
lokalno značajne debljine (preko 5 m). Na severu
zemlje se eksploatišu i mrki ugljevi i ligniti
mezozojske i tercijarne starosti.
Nemačka: Kameni ugljevi su rasprostranjeni u
karbonskim basenima zapadne Nemačke, u
području Ahena, Rura, Sarske oblasti i donje
Saksonije (antraciti). Od posebnog značaja su,
meñutim, tercijarni mrki ugljevi koji predstavljaju
najveće eksploataciono područje mrkog uglja u
svetu, a nalaze se u tri glavna basena:
Rajnskom, Lajpciškom i Lausiškom (19, 20 i
21). Reč je o visokokvalitetnim ugljevima, a sa
slojevima koji dostižu i do 90 m debljine uz
neznatnu strukturnu poremećenost. Ogromni
ugljenokopi za termoenergetsku potrošnju.
Poljska: Velike rezerve i duga tradicija
eksploatacije uglja. Kameni ugljevi
deponovani u tri glavna basena, različite
strukturne složenosti: Donje Šleski
ugljevi, Gornje Šleski ugljevi - na jugu
zemlje i Lublinski ugljevi na istoku – a
koji danas imaju najveću perspektivu
zbog ogromnih rezervi. Osim kamenih
ugljeva, u centralnoj i zapadnoj Poljskoj
su otkriveni i mrki ugljevi tercijarne
starosti, sa slojevima do 70 m debljine.
Koriste se za termoelektrane, a nižeg su
kvaliteta.
Portugalija: Mala proizvodnja. Karbonski
antraciti na severu i nekoliko manjih
basena sa lignitima.
Rumunija: Mrki ugljevi, neporemećeni, u
nekoliko slojeva na severu zemlje, do 30
m ukupna debljina. Na jugu (Banat) ima i
nešto paleozojskih kamenih ugljeva.
Slovačka: Glavna ugljonosna serija
Slovačke je karbonska (rudnik 8), a
predstavlja kontinuitet čuvenih Šleskih
ugljeva na jugu Poljske. Strukturno-
tektonska graña je vrlo kompleksna ali
serija ima više slojeva od kojih neki
prelaze debljinu od 10 m.
Slovenija: Mrki ugalj u Posavini.
Srbija:- Značajne rezerve mekih mrkih
ugljeva.
Španija: Glavni basen sa kamenim ugljem su u
regionu Leona, na severu zemlje (50). Osim
njih, na istoku i jugu zemlje otkriveni su i
mrki ugljevi kredne i tercijarne starosti koji
se eksploatišu za termoelektrane.
Turska: Ima značajne rezerve kako karbonskog
kamenog uglja, tako i tercijarnog mrkog
uglja. Glavni kameni ugljevi su Zonguldak
ugljevi na severnoj obali (59) gde je
zastupljena kvalitetna serija sa velikim
brojem slojeva do 10 m debljine. Tercijarni
ugljevi su šire rasprostranjeni duž Turske, a
najvažnije ležište je Elbistan (60) na
jugoistoku, gde je razvijen jedan sloj lignita
debeo 84 m, mada nižeg kvaliteta.
Velika Britanija: Ugljonosni baseni su
rasprostranjeni širom zemlje. Po sredi su
karbonski kameni ugljevi i antraciti (u
Južnom Velsu). Škotski ugljevi su dali
poseban doprinos i imaju dugu tradiciju
eksploatacije. Jorkširsko-Notingemska
ležišta su najznačajnija. Osim kamenih
karbonskih ugljeva, otkriveni su i tercijarni
mrki ugljevi, posebno u Severnoj Irkoj.
U Africi su prvenstveno zastupljeni kameni ugljevi, i
to prvo stariji - karbonske starosti - otkriveni na
severnoj obali, u Maroku na zapadu i u Egiptu na
istoku, a zatim nešto mlañi – karbonsko-permski,
koji su i mnogo značajniji, poznati kao regionalno
rasprostranjena ležišta uglja Karroo formacije
širom centralne i južne Afrike. Karroo formacija je
deponovana na Gondvani koja se razdvojila u
mezozoiku, pa otuda sličnosti izmeñu Afričkih
Gondvana ugljeva sa onima iz Indije ili Južne
Amerike. Prisutni su i mrki ugljevi, ali imaju manji
značaj.

Maroko: karbonski kameni ugalj, a ima i lignita.

Egipat: Karbonski mrki i kameni ugljevi na
Sinajskom poluostrvu (aktivni rudnici).
Mali, Nigerija, Kamerun: Kredno-tercijarni ligniti.
• Etiopija: Tercijarni mrki ugljevi na Etiоpijskom
Platou, sa slojevima do 15 m debljine. Puno
pepela, malo sumpora.
Zair, Tanzanija, Zambija, Zimbabve: Karbonsko-
permski Karroo ugljevi sa uobičajnom debljinom
slojeva uglja od par metara ili reñe do 8 m
(Zimbabve). Promenjiv kvalitet, često izrasedani.
Bocvana: Velike rezerve Karroo kamenog uglja duž
istočne granice zemlje. Slojevi debeli 2-10 m.
Srazmerno su neporemećeni, ali sa puno pepela i
sumpora. Zbog svog nepovoljnog geografskog
položaja, nije izvoznik uglja.
Angola: tercijarni ligniti.
Mozambik: Karroo formacija, jako izrasedana, u grupi
basena na prekambrijumskoj podlozi. Slojevi uglja
izdanjuju u dugačkim zonama južno od jezera Malavi.
Dostižu do 4 m debljine.
Madagaskar: U južnom delu ostrva otkriven je kameni
ugalj Karroo serije koja leži preko prekambrijumske
podloge. Slojevi uglja do 7 m debljine. Takoñe su
otkriveni i tercijarni ligniti u severnom delu ostrva.
Južnoafrička Republika: Serija basena na severu i istoku
zemlje. Glavni je Karoo basen (27) koji je ekonomski
veoma značajan. Debljina ugljenih slojeva dostiže 5 m,
a malo su tektonski poremećeni. Kameni ugalj sa
dosta pepela i malo sumpora.
Aktivni rudnici su brojni: Istočni Transval, Utreht i dr., a
većinom su sa podzemnom eksploatacijom. Basen u
celini ima veliku godišnju proizvodnju, kako za
termoelektrane, tako i za dobijanje tečnih goriva. Ovaj
region je i veliki izvoznik uglja.
Zajednica nezavisnih
država (Rusija) je treća
država u svetu po
proizvodnji uglja. Ima
ogromne rezerve svih
rangova uglja, koji su
rasprostranjeni širom cele
zemlje. Debele
ugljonosne formacije su
starosti od paleozoika
(karbon-perma), preko
mezozoika (trijas, jura i
kreda) do kenozoika.
Očuvani su u nizu velikih
sedimentnih basena, koji
su generalno od zapada
ka istoku mlañi. Većina
starijih basena su
strukturno-tektonski
poremećeni, pa ih
karakterišu strmi slojevi i
ekstenzivna izrasedanost
(centralni i istočni Sibir).
Glavna područja sa proizvodnjom kamenog uglja su Donski,
Kuznjetski, Karaganda (Kazahstan), Pečorski, Južno Jakutski i
manje Narjungrijski basen (1-5 i 10), a ostali su generalno izvori
mrkog uglja (Ekibastuzski - Kazahstan, Kansko-Ačinski,
Moskovski i Dnjeparski basen).

Devonska ležišta sadrže ugljene slojeve debele 1-3 m, nastale od

psilofita u paralskim uslovima, a u centralnom Kazahstanu (3) i u
sklopu Kuznjetskog basena (2).
Karbonska ležišta su znatno većeg ekonomskog značaja (oko 10 %
rezervi uglja) i to: u evropskom delu zemlje (Donski i Kuznjetski
basen), u centralnom Sibiru (Tunguski basen – velike crne
površine Srednjosibirske visoravni - bez broja – manje istraženo) i
Kazahstanu (Karaganda basen).
Permska ležišta imaju najveći ekonomski značaj (skoro 40 % rezervi
uglja), a uglavnom je to visokokvalitetni koksni ugalj. Najpoznatiji je
Pečorski basen na severu, Kazahstanski baseni na jugu, a
posebno Kuznjetski basen (2) kao i Tunguski basen na istoku
(centralni Sibir).
Trijaska ležišta, tačnije trijasko-jurska nemaju veći značaj. Javljaju se u
području Urala.
Jurska ležišta zahvataju velike površine, od Krima i Kavkaza na
zapadu, preko Urala, Kazahstana i Sibira, do krajnjih istočnih
granica Rusije. Najpoznatiji baseni su: Kansko-Ačinski (7),
Irkutski (južno od Tunguskog) i Južno Jakutski (br. 5 - poznat i
kao Aldanski).
Kredna ležišta uglja se uglavnom nalaze u istočnoj Rusiji i nemaju veći
značaj. Ima i kamenih i mrkih.
Tercijarni ugljevi imaju manji značaj u odnosu na paleozojska i
mezozojska. Poznatiji ugljonosni baseni su u Ukrajini (Dnjeparski
– paleogeni ugalj), Moldavski (sarmat i pont), Južni Ural (eocen-
miocen), Kamčatka (paleogen i neogen, mada i kreda).
 Južna Azija (Indijski subkontinent) Kameni ugljevi su paleozojske (karbonsko-
Region od Irana za zapadu do Bangladeša permske), mezozojske (jurske) i
na istoku. kenozojske starosti, a mrki su kenozojski i
svuda su prisutni. Paleozojski Gondvana
ugljevi su otkriveni u Indiji, Pakistanu i
Bangladešu, mezozojski u Iranu,
Avganistanu, Pakistanu i Indiji.
• Najvažniji su Gondvana ugljevi u Indiji,
koji predstavljaju 98 % tamošnjih rezervi
uglja, a koriste se za termoelektrane i
metalurgiju. Kameni ugljevi se nalaze u
preko 14 zasebnih basena smeštenih na
severoistoku i istoku Indije. Debljina
ugljenih slojeva dostiže do 30 m, sa
jednim izuzetno debelim slojem od čak
134 m u ležištu Singrauli (12). Slojevi
uglja su izrasedani, ali ne i značajnije
tektonizirani.
• Tercijarni ugljevi se nalaze na jugu (17) ali
i na severu u planinskom području gde su
veoma tektonski poremećeni. Negde su i
oblika sočiva sa maksimalnom debljinom
od 33 m. Mrki su do kameni, sa dosta
sumpora. Lokalno se koriste (na jugu) za
termoelektrane.
Na Dalekom istoku ima 13 zemalja sa poznatim
ležištima uglja, ali svakako najznačjnija je Kina.
Kina ima ogromne rezerve ugljeva svih rangova.
Glavni rudnici se nalaze u istočnoj polovini zemlje,
a protežu se od severne do južne granice.
Eksploatacija je intenzivna, a tradicionalno se vrši
u podzemnim rudnicima. U poslednjih par decenija
sve je više površinskih ugljenokopa.
U severnom delu, nalazi se serija basena sa
paleozojskim i mezozojskim sedimentima koji su
srazmerno neporemećeni. Uglavnom su to kameni
ugljevi i antraciti, a ima i mrkih. Ugljonosne serije
imaju brojne slojeve od kojih neki prelaze i 100 m.
U centralnom delu istočne Kine, nalaze se
kvalitetni koksni ugljevi, debljine slojeva do 10 m,
neporemećeni, sa malo pepela i sumpora, i to je
glavno područje izvoza kamenog uglja.
U jugoistočnoj Kini, baseni sadrže slojeve debele
do oko 12 m, malo tektonski poremećene, a po
sredi su kameni koksni ugljevi sa veoma niskim
sadržajem sumpora.
Na severozapadu Kine je specifično veliko ležište
jurskog mrko-kamenog uglja (21).
Mongolija ima ležišta uglja uglavnom na severu zemlje, a po
sredi su jako tektonizirani paleozojski antraciti i kameni
ugljevi višeg ranga, rasprostranjeni u manjim izolovanim
ležištima. Ima i krednih kamenih ugljeva do 25 m debljine
(62).
Severna i Južna Koreja: imaju paleozojske, mezozojske
(jurske) i kenozojske ugljeve.
Indonezija: tercijarni ugljevi, ranga od lignita do kamenih
(blizu površinski magmatski uticaji). Značajne rezerve :
Sumatra, Borneo, Java i dr.
Filipini: serija tercijarnih basena sa ugljonosnim serijama.
Pretežno mrki ugljevi, mada ima i lokalnih uticaja
skorašnje magmatske aktivnosti. Slični ugljevi su i na
Tajvanu.
Vijetnamski ugljevi su kameni mezozojski (trijaski) ugljevi.
Nalaze se u okviru 4 basena duž jednog pojasa E-W
severno od Hanoja. Najznačajniji je severoistočni basen
(86) u kome se eksploatiše 6 slojeva debljine do 8 m.
Tajland ima skoro sve tercijarne mrke ugljeve, kao i nešto
mezozojskih kamenih. Najvažniji je severozapadni basen
(79) gde slojevi dostižu do 30 m.
Burma: bez većeg značaja. Tercijarni ligniti i mezozojski
kameni ugalj lošijeg kvaliteta.
Japan: ima raznovrsne ugljevi starosti od perma preko
mezozoika do tercijara. Eksploatišu se samo tercijarni,
ostali nemaju veći značaj. Reč je o kamenim ugljevima i
antracitima dobrog kvaliteta.
Australija je jedan od glavnih prozivoñača uglja u
svetu. Glavnina rezervi uglja se nalazi u istočnoj
Australiji – posebno u Kvinslendu, ali i Viktoriji (na
jugu), a manja ležišta su i u Zapadnoj Australiji i na
Novom Zelandu (kredno-terciarni mrki ugalj).

Australijski ugljevi su paleozojski kameni, mezozojski

mrki i kenozojski ligniti. Sve rezerve kamenog uglja
su paleozojske (permske) starosti, a široko su
rasprostranjeni, posebno na istočnoj strani
Australije. Nešto mezozojskih ugljeva je prisutno u
Kvinslendu (mrki, kod Brizbejna-7), a značajno
ležište tercijarnog lignita je u Viktoriji na jugu (8-
Gipsland basen, sa slojevima i do 300 m!! visokog
kvaliteta). Lignit se intenzivno koristi za
termoelektrane. Kameni ugljevi su uglavnom
strukturno neporemećeni, koksni, sa debljinom
slojeva do 30 m (Kvinslend). Eksploatacija je
uglavnom površinska, ali negde i podzemna
(Sidnejski basen, inače najznačajniji – 6).
Na Antarktiku su otkriveni kredni ugljevi različitog
kvaliteta (ostrvo James Ros), kao i pojave na
Transantarktičkim planinama). Područje je zakonom
zaštićeno.
HVALA NA PAŽNJI!!!!!