Group1 PANGNGALAN
Group1 PANGNGALAN
Group1 PANGNGALAN
SA
FILIPINO BAHAGI NG PANANALITA
MARION C. LAGUERTA
Guro sa Panimulang Lingguwistika
Morpolohiya – ito ay ang makaaghma na pag-aaral ng mga morpema o makabuluhang yunit ng mga
salita.
Palagyo – nasa kaukulang ito ang pangngalan kung ito’y ginamit bilang simuno, kaganapang
pansimuno, pamuno at pantawag.
Laguhan – ito ay makikita kapag ang mga panlapi sa unahan, gitna, hulihan at kabilaan ng salita.
Sintaktibo - hanay ito ng mga patakaran, mga prinsipyo, at mga proseso na mamahala sa istruktura ng
mga pangungusap sa isang baibibigay na wika, karaniwang kasama ang pagkakasunud-sunod ng
salita.
Sugnay – ito ay ang kalipunan ng mga salitang may simuno at panaguri na maaaring may buong diwa
(makapag-iisa) o di buong diwa (di makapag-iisa).
SANGKATAUHAN PAGKAIN
YAMAN PUNO
PANGNGALAN
PANSEMANTIKA
Ang ibig sabihin ng semantika ay ang lohikal na koneksyon ng isang salita sa
isang konsepto, tulad ng isang nahahawakang bagay o isang makataong damdamin. May
roon dalawang paraan upang iuri ang mga pangngalan sa ilalim nito – ayos sa diwang
panlahatan o sa pagkatahas nito.
BALARILANG TRADISYUNAL
Sa balarila, ang bahagi ng pananalita/panalita (sa ingles: part of speech), o
kauriang panleksiko, ay isang lingguwistikong kaurian ng mga salita (o mas tumpak
sabihing bahaging panleksiko) na pangkalahatang binibigyang kahulugan sa pamamagitan
ng sintaktiko at morpolohikong asal ng bahaging panleksikong tinutukoy.
mongol pagkain
laruan lapis
Mga Pangngalang Pangkalahatang Ngalan ng Pook
Pilipinas kamaynilaan
lungsod kapangrangan
Mga Pangngalang Pangkalahatang Ngalan ng Katangian
PANGKAYARIAN
Ang kayarian ay tumutukoy sa anyo ng salita at iba pang yunit ng wika. Ang anumang
salitang maaaring isunod sa ang/si, ng’ni, sa/kay, at mga anyong maramihan ng mga ito, ay
isang pangngalan o dili kaya ay isang salitang gumaganap ng tungkulin ng pangngalan.
Halimbawa
Muning Brownie
lalaki abokado
Mga Pangngalang Pangkalahatang Ngalan ng Hayop
pusa insekto
Mga Pangngalang Pangkalahatang Ngalan ng Bagay
bahay relo
Mga Pangngalang Pangkalahatang Ngalan ng Pook
kapatagan lungsod
Mga Pangngalang Pangkalahatang Ngalan ng Pangyayari
gulo banggaan
KONKRETO AT DI-KONKRETO
Ang pangngalan ay maaari ring pangkatin sa konkreto at di-konkreto.
KONKRETO- ito ay pangngalang nahahawakan, nakikita, nalalasahan at iba pang
nagagamitan ng pandama.
Halimbawa: gatas, kapatid, kotse
MGA KAKAYAHAN NG
PANGNGALAN
Pansemantika ng Pangngalan Ayon sa Kasarian
Masasabing walang particular na babae o lalaki sa mga pangngalan.
Ngunit matutukoy ang kasarian ng pangngalan kapag nilalagyan ng
salitang kinauukulan. Halimbawa: batang babae, batang lalaki, lalaking
aso, babaeng pusa.
magulang pinsan
bata kaibigan
WALANG KASARIAN – ito ay naglang tumutukoy sa bagay na walang buhay.
sasakyan manika
Isahan – ito ay pangngalang gumagamit ng pantukoy na si, ni, o kay kapag mga tao
ang tinutukoy, at ang, ng, (nang), o sa kapag mga pangngalang pambalana. Ginagamit
din ang pamilang isang o sang, sam, at son na mga hanging salita nito. Halimbawa:
Ang burol ay isang anyong lupa.
_______ 1.) Ang mga estudyante sa BSED FILIPINO ang nanguna sa pag-aayos ng programa.
_______ 3.) Maraming kalahok ang nakilahok sa programang ginganap sa paaralan ng PUP.
_______ 4.) Iginawad ang mga parangal sa mga nanalong kalahok sa paarala ng PUP.
_______ 5.) Iba’t ibang dekorasyon ang makikita sa entablado sa naturang programa ng
paaralan.
_______ 6.) May mga piling mag-aaral ng PUP ang bumuhay sa mga awiting 90’s.
_______ 7.) Lumitaw ang pagka-pilipino ng mga mag-aaral at mga guro ng PUP sa ginanap na
programa.
_______ 8.) Si Polly ang tinaguriang paboritong aso ng mga estudyante sa paaralan ng PUP.
_______ 9.) Nakiisa ang mga mag-aaral at guro sa pagdaraos ng buwan ng wika.
_______ 10.) Ang mga kalahok sa Lakan at Lakambini sa buwan ng wika ay nagpagarbuhan sa
mga makukulay na kasuotan .
PANUTO : Hanapin ang mga salitang nakalagay sa kahon at tukuyin kung ito ba ay TAHAS , BASAL
o LANSAK na nasa ibaba ng kahon.
SANGKATAUHAN PAGKAIN
YAMAN PUNO
___PNT____ 1.) Ang mga estudyante sa BSED FILIPIPINO ang nanguna sa pag-aayos ng
programa.
____PNB___ 4.) Iginawad ang mga parangal sa mga nanalong kalahok sa paarala ng PUP.
___PNB____ 5.) Iba’t ibang dekorasyon ang makikita sa entablado sa naturang programa ng
paaralan.
____PNK___ 6.) May mga piling mag-aaral ng PUP ang bumuhay sa mga awiting 90’s.
___PNPA____ 7.) Lumitaw ang pagka-pilipino ng mga mag-aaral at mga guro ng PUP sa
ginanap na programa.
____PNH___ 8.) Si Polly ang tinaguriang paboritong aso ng mga estudyante sa paaralan ng
PUP.
____PNPA___ 9.) Nakiisa ang mga mag-aaral at guro sa pagdaraos ng buwan ng wika.
____PNB___ 10.) Ang mga kalahok sa Lakan at Lakambini sa buwan ng wika ay nagpagarbuhan
sa mga makukulay na kasuotan.
Mga Sipi
1. 1. 01.1 Loos, Eugene E., et al. 2013. Glossary of linguistic terms: what is a noun
2. Kahulugan ng pangngalan sa Balarila ng Wikang Pambansa, noong 1944 ng Surian
ng Wikang Pambansa
3. URI NG PANGNGALAN: Pangngalang Pantangi, Pangngalang Pambalanan
Philnews.ph Retrieved 20 June 2019
Mga Pinagkukunan