„PОrsЩОМЭТЯОХОă ТăPrШЛХОЦОХОăIЧЭОРr rТТăьЧăSЩК ТЮХăEЮrШЩОКЧăКХăCОrМОЭ rТТă ТăEНЮМК ТОТ”,

Volumul VI, Partea 1. Cahul: USC, 2019

an overall view on the business model viability, strategy sustainability and any potential risks to the
viability of an institution stemming from this assessment. This view should be reflected in a summary of
findings, accompanied by a score, from 1 to 4, where: 1 - insignificant level of risk to the viability of the
institution, 2 - low level of risk to the viability of the institution, 3 - medium level of risk to the viability of
the institution, 4 - high level of risk to the viability of the institution.
In conclusion, is important to reveal the fact that the stability of the banking system determines the
effectiveness of the implementation of the intermediation function in the national economy, and,
consequently, the effectiveness of economic development as a whole. The accelerating cyclical nature of
the economy and high exposure to financial and economic crises must make commercial banks to take a
more responsible approach to business planning and goal-setting.
The degree of elaboration and adequacy of the business strategy and business model, which serves as
a mechanism for its implementation, determines the sustainability of the credit institution. Recently it has
become obvious that merely observing the prudential standards of the regulator is not a sufficient condition
for the effective existence and development of the banking business, it is necessary to form a model capable
of finding the optimal ratio between profitability and risk accepted. At the same time, a business model should
be distinguished by high flexibility and adaptability to rapidly changing environment.

Bibliography:
1. Business model analysis, an essential management tool //www.managementsolutions.com, 52 pages;
2. Guidelines on common procedures and methodologies for the supervisory review and evaluation
process (SREP), EBA/GL/2014/13, 218 pages;
3. ă .ă .,ă ă ă ă - ă ă ,ăTСОăEЮrКsТКЧăSМТОЧЭТПТМă
Journal; 2018, No 5, Vol 10, 8 pages;
4. .,ă - ă ă ήήă
https://www.cfin.ru/management/practice/bank_bmodel;
5. http://bnm.md/bdi/pages/reports/drsb/DRSB1.xhtml?id=0&lang=ro.

ACTIVITATEAăAGEN IILORăDEăTURISM:ăASPECTEăCONTABILE,ăJURIDICEăŞIăFISCALE

VТШЫТМКăGU AN,ă
UCCM

Abstract. Tourism is a field of activity with a complex profile that brings together a range of
services and goods, owned by several sectors, ensuring the link between providers and tourists by selling
the services they require. Thus, a series of relationships arise between the organizers of tourism activities
and various producers of goods, tour operators or their beneficiaries, which requires a series of operations
to ensure the correct and efficient deployment of tourism activities. In this article, we will focus on legal
and fiscal issues related to the tourist market of Moldova.
Keywords: tur-ШЩОЫКЭШЫ,ăКРОЧ ТОăНОăЭЮЫТЬЦ, acte legislative, documente, contabilitate.

Actualmente, turismul nu este doar Шă rКЦЮr ă ТЦЩШrЭКЧЭ ă Кă ОМШЧШЦТОТ,ă НКră şТă Шă ЩКrЭТМЮХКrТЭКЭОă
НОПТЧТЭШrТОă Кă sШМТОЭ ТТă ЦШНОrЧО,ă ЩОЧЭrЮă МКrОă ШНТСЧКă şТă М Х ЭШrТТХО,ă ЩОЭrОМОrОКă КМЭТЯ ă ă Кă ЭТЦЩЮХЮТă ХТЛОră КЮă
НОЯОЧТЭă КМ ТЮЧТă şТă ПШrЦОă НОă ЦКЧТПОsЭКrОă ЩrТШrТЭКrО.ă ÎЧă ЮХЭТЦЮХă ЭТЦЩ,ă ЦШНОrЧТгКrОКă МШЧsТНОrКЛТХ ă Кă
ТЧПrКsЭrЮМЭЮrТТă НОă ЭrКЧsЩШrЭă şТă МКгКrОă Кă МШЧНТ ТШЧКЭă r sЩсЧНТrОКă ă ЦКsТЯ ă Кă ПОЧШЦОЧЮХЮТă ЭЮrТsЭТМ.ă PШХТЭТМТХОă
ЭЮrТsЭТМОă ЭrОЛЮТОă s ă ТКă ьЧă МКХМЮХă ЮЧă КЧsКЦЛХЮă НОă ЯКrТКЛТХОă ОбШРОЧО,ă МЮЦă Кră ПТă sМСТЦЛ rТХОă НОЦШРrКПТМОă şТă
sШМТКХО,ă sТЭЮК ТКă ОМШЧШЦТМ ă ă şТă ПТЧКЧМТКr ă Кă rТХШră ОЦТ ЭШКrО,ЯКrТК ТТХОă ЭКбОХШră НОă sМСТЦЛ,ă ЭrКЧsПШrЦ rТХОă
ЩШХТЭТМОă şТă ХОРТsХКЭТЯО,ă ЩrШРrОsОХОă ЭОСЧШХШРТМО, ОЯШХЮ ТКă rОХК ТТХШră МШЦОrМТКХО,ă ТЧПrКsЭrЮМЭЮrКă ЭrКЧsЩШrЭЮrТХШr,ă
securitatea М Х ЭШrТХШrăşТăЩrШЭОМ ТКăЦОНТЮХЮТ.
TЮrТsЦЮХăьЧăRОЩЮЛХТМКăMШХНШЯК,ăМКăНШЦОЧТЮăОМШЧШЦТМ,ăьşТăКММОХОrОКг ărТЭЦЮrТХОăНОăНОгЯШХЭКrОăьЧă
ЮХЭТЦТТăКЧТ.ăTШЭăЦКТăЦЮХ ТăКРОЧ ТăОМШЧШЦТМТăЩrКМЭТМ ăКМОsЭăРОЧăНОăКМЭТЯТЭКЭО.ăÎЧăКЧЮХă2ί17,ăPКrХКЦОЧЭЮХăRMăКă
votat Legea nr. 185ăЩrТЯТЧНăЦШНТПТМКrОКăşТăМШЦЩХОЭКrОКăЮЧШrăКМЭОăХОРТsХative1,ăЩШЭrТЯТЭăМ rОТКăКМЭТЯТЭКЭОКăНОă
ЭЮrТsЦăЩШКЭОăПТăНОsП şЮrКЭ ăьЧăМШЧЭТЧЮКrОăП r ăХТМОЧ О.ăă

1 MO nr. 371-382/632 din 27.10.2017;

277
 „PrШsЩОМЭsăКЧНăPrШЛХОЦsăШП RОsОКrМСăКЧНăEНЮМКЭТШЧăIЧЭОРrКЭТШЧăТЧЭШăЭСОăEЮrШЩОКЧăКrОК”,
Volume VI, Part 1. Cahul: USC, 2019

CКНrЮХă ХОРКХă МКrОă rОРХОЦОЧЭОКг ă КМЭТЯТЭКЭОКă КРОЧ ТХШră ОМШЧШЦТМТă НТЧă ЭЮrТsЦă ОsЭОă ЮrЦ ЭШrЮХ: Legea
Чr.ă 352ă НТЧă 24.11.2ίί6ă МЮă ЩrТЯТrОă ХКă ШrРКЧТгКrОКă şТă НОsП şЮrКrОКă КМЭТЯТЭ ТТă ЭЮrТsЭТМОă ьЧă RMă (ьЧă МШЧЭТЧЮКrОă
Legea nr. 352), Legea nr. 231ăНТЧă23.ί9.2ί1ίăМЮăЩrТЯТrОăХКăМШЦОr ЮХăТЧЭОrТШră(ьЧăМШЧЭТЧЮКrОăLОРОКăЧr. 231),
Legea nr. 16ίă НТЧă 22.ί7.2ί11ă ЩrТЯТЧНă rОРХОЦОЧЭКrОКă ЩrТЧă КЮЭШrТгКrОă Кă КМЭТЯТЭ ТТă НОă ьЧЭrОЩrТЧг ЭШră (ьЧ
continuare Legea nr. 16ί),ă LОРОКă Чr.ă 1ί5ă НТЧă 13.ί3.2ίί3ă ЩrТЯТЧНă ЩrШЭОМ ТКă МШЧsЮЦКЭШrТХШră (ьЧă МШЧЭТЧЮКrОă
Legea nr. 105), Legea nr. 845ă НТЧă ί3.ί1.1992ă МЮă ЩrТЯТrОă ХКă КЧЭrОЩrОЧШrТКЭă şТă ьЧЭrОЩrТЧНОrТă (ьЧă МШЧЭТЧЮКrОă
Legea nr. 845), Codul civil al RM nr. 1107 dТЧăί6.ί6.2ίί2ă(CC),ăЯОrsТЮЧОăТЧЭrКЭ ăьЧăЯТРШКrОăХКăί1.ί3.2ί19,ăă
Codul fiscal al RM nr. 1163-БIIIăНТЧă24.ί4.1997ă(ьЧăМШЧЭТЧЮКrОăCF).
ÎЧă МШЧПШrЦТЭКЭОă ă МЮă ХОРТsХК ТКă ьЧă ЯТРШКrОă „ЩОrsШЧКХЮХă ьЧМКНrКЭă ьЧă ТЧНЮsЭrТКă ЭЮrТsЭТМ ă (ЭЮr-operatori,
КРОЧ ТТă НОă ЭЮrТsЦ,ă sЭrЮМЭЮrТă МЮă ПЮЧМ ТТă НОă МКгКrОă şТă НОsОrЯТrОă Кă ЦОsОТ),ă МЮă ОбМОЩ ТКă ПЮЧМ ТТХШră НОă УЮrТsЭ,ă
МШЧЭКЛТХ,ă ЩОrsШЧКХЮХЮТă ЭОСЧТМă şТă НОă НОsОrЯТrО, este obligat,ă Шă НКЭ ă ХКă 3ă КЧТ,ă s ă КЛsШХЯОă МЮrsЮrТХОă НОă
ЩОrПОМ ТШЧКrОă ЩrШПОsТШЧКХ ”1.ă AsЭПОХ,ă ЩОrsШЧКХЮХă ьЧă МКЮг ă ЧЮă ЩШКЭОă КМЭТЯКă ьЧă НШЦОЧТЮă П r ă ЩШsОsТКă
certificatului МКrОăКЭОsЭ ăКЛsШХЯТrОКăМЮrsЮrТХШr НОăЩОЫПОМ ТШЧКЫО. Prin urmare, certificatul poate fi considerat
ca act permisiv pentru activitate de turism.
Actul permisiv ЩШКЭОă КЯОКă НОЧЮЦТrОКă НО:ă ХТМОЧ ,ă КЮЭШrТгК ТО,ă ЩОrЦТs, certificat, aviz, aprobare,
brevet, atestat de calificare.2
AМЭЮХăЩОrЦТsТЯăьЧЭrЮЧОşЭО,ăМОХăЩЮ ТЧ,ăЮЧЮХăНТЧăЮrЦ ЭШКrОХОăМrТЭОrТТ:
К)ă МШЧsЭТЭЮТОă Шă МШЧНТ ТОă şТήsКЮă Шă МОrТЧ ă ЩОЧЭrЮă ТЧТ ТОrОК,ă НОsП şЮrКrОКă sКЮă ьЧМОЭКrОКă КМЭТЯТЭ ТТă НОă
ьЧЭrОЩrТЧг ЭШrăьЧăЮЧЮХăsКЮăьЧăЦКТăЦЮХЭОăНШЦОЧТТăМШЧМrОЭО;
Л)ă МШЧПТrЦ ă şТήsКЮă КЭОsЭ ă МШЦЩОЭОЧ ОХОă ЩrШПОsТШЧКХОă КХОă КЧРКУК ТХШră ЮЧОТă ьЧЭrОЩrТЧНОrТ,ă МКrОă sЮЧЭă
ЯКХКЛТХОăНШКrăЩОЧЭrЮăКМЭТЯТЭКЭОКăьЧЭrОЩrТЧНОrТТărОsЩОМЭТЯОăşТăТЧНТsЩОЧsКЛТХОăЩОЧЭrЮăКМЭТЯТЭКЭОКăНОăьЧЭrОЩrТЧг ЭШră
НОsП şЮrКЭ ăНОăКМОКsЭК.
AРОЧ ТăОМШЧШЦТМТăМКrОăЩШЭăНОsП şЮrКăКМЭТЯТЭ ТăЭЮrТsЭТМОăьЧăRОЩЮЛХТМКăMШХНШЯКăsЮЧЭăНОă2ăЭТЩЮrТ:ăЭЮr-
ШЩОrКЭШrТТăşТăКРОЧ ТТХОăНОăЭЮrТsЦ3.
Tur-operator - ОsЭОăЩОrsШКЧКăПТгТМ ăsКЮăУЮrТНТМ ăМКrО ШrРКЧТгОКг ЩКМСОЭОăНОăsОrЯТМТТăЭЮrТsЭТМОăşТăХО
ЯТЧНОăsКЮăХОăШПОr ăsЩrОăЯсЧгКrОăНТrОМЭăsКЮăЩrТЧăТЧЭОrЦОНТЮХăЮЧОТăКРОЧ ТТăНОăЭЮrТsЦ.
AРОЧ ТОă НОă ЭЮЫТЬЦ НОЧЮЦТЭ ,ă НОă КsОЦОЧОК, detailist – ЩОrsШКЧКă ПТгТМ ă sКЮă УЮrТНТМ ă МКrОă ЯТЧНОă sКЮă
ШПОr ăsЩrОăЯсЧгКrОăsОrЯТМТТăЭЮrТsЭТМОăЩrШЩrТТăsКЮăМШЧЭrКМЭКЭОăНОăХКăКХ ТăПЮrЧТгШrТ,ăЩrОМЮЦăşТăЩКМСОЭОăНОăsОrЯТМТТă
turistice stabilite de tur-operator.
DЮЩ ă ьЧrОРТsЭrКrОКă НОă sЭКЭă Кă ЩОrsШКЧОТă УЮrТНТМОă sКЮă Кă ЩОrsШКЧОТă ПТгТМО-ьЧЭrОЩrТЧг ЭШră ТЧНТЯТНЮКХă ХКă
AРОЧ ТКăSОrЯТМТТăPЮЛХТМОăşТăПТЧКХТгКrОКăЩrШМОНЮrТХШrăНОăьЧrОРТsЭrКrОăПТsМКХ ,ăsЭКЭТsЭТМ ,ăЦОНТМКХ ăşТăsШМТКХ ăКă
КМОsЭШrК,ă МШЧПТrЦКЭОă ЩrТЧă rОМОЩ ТШЧКrОКă ьЧşЭТТЧ rТХШră rОsЩОМЭТЯО,ă ЭЮr-ШЩОrКЭШrЮХă sКЮă КРОЧ ТКă НОă ЭЮrТsЦă ьşТă
ЩШКЭОăНОЦКrКăКМЭТЯТЭКЭОКăМШЦОrМТКХ .
LОРТsХК ТКă ьЧă ЯТРШКrОă sЩОМТПТМ ă ЩrТЧМТЩКХКă НТsЭТЧМ ТОă ьЧЭrОă ЭЮr-ШЩОrКЭШrТă şТă КРОЧ ТТă НОă ЭЮrТsЦă ЩrТЧă
ЩrТsЦКă ЧКЭЮrТТă КМЭТЯТЭ ТТă ЩОă МКrОă Шă НОsП ШКr ,ă КsЭПОХă ьЧМсЭă ЭЮr-ШЩОrКЭШrТТă ПШrЦОКг ă Тă НТsЭrТЛЮТОă sЩrОă
МШЦОrМТКХТгКrОă ЩКМСОЭОă НОă sОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМО,ă ТКră КРОЧ ТТХОă НОă ЭЮrТsЦă ТЧЭОrЦОНТКг ă ЯсЧгКrОКă ЩКМСОЭОХШră НОă
servicii turistice organizate de tur-ШЩОrКЭШră şТήsКЮă ЯсЧНă sОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМОă ЩrШЩrТТă МКrОă ьЧs ă ЧЮă МШЧsЭТЭЮТОă
ЩКМСОЭОă ЭЮrТsЭТМО.ă CШЧМrОЭТг Ц,ă М ă ЭЮr-ШЩОrКЭШrЮХă ОsЭОă ьЧă НrОЩЭă s ă МШЦОrМТКХТгОгОă ЩКМСОЭОХОă НОă sОrЯТМТТă
ЭЮrТsЭТМОăşТăНТrОМЭăМШЧsЮЦКЭШrТХШr-ЭЮrТşЭТ.
Raporturile juridice ьЧЭrОă sЮЛТОМ ТТă КМЭТЯТЭ ТТă ЭЮrТsЭТМОă sОă rОРХОЦОЧЭОКг ă ЩrТЧă МШЧЭrКМЭО,ă ьЧă
conformitate cu prevederile Codului civil.
DКМ ă ОsЭОă s ă КЧКХТг Цă rКЩШrЭЮrТХОă УЮrТНТМОă НТЧЭrОă ЭЮr-ШЩОrКЭШrТ,ă КРОЧ ТТă НОă ЭЮrТsЦă Тă МШЧsЮЦКЭШrТТ-
ЭЮrТşЭТăЩrТЯТЧНăЩrОsЭКrОКăsОrЯТМТТХШr,ăЭТЩЮrТХОăНОăМШЧЭrКМЭОăЮЭТХТгКЭОăsЮЧЭăЮrЦ ЭШКrОХО4:
1. Contractul de mandat.ă PrТЧă МШЧЭrКМЭЮХă НОă ЦКЧНКЭă Шă ЩКrЭОă (ЦКЧНКЧЭ)ă ьЦЩЮЭОrЧТМОşЭОă МОКХКХЭ ă
ЩКrЭОă(ЦКЧНКЭКr)ăНОăКăШărОЩrОгОЧЭКăХКăьЧМСОТОrОКăНОăКМЭОăУЮrТНТМОăsКЮăьЧăКХЭăЦШНăНОăКăКПОМЭКăНТrОМЭăЩШгТ ТКă
juriНТМ ă Кă ЦКЧНКЧЭЮХЮТă ьЧă rКЩШrЭă МЮă ЮЧă ЭОr ,ă ТКră ЦКЧНКЭКrЮХ,ă ЩrТЧă КММОЩЭКrОКă ЦКЧНКЭЮХЮТ,ă sОă ШЛХТР ă s ă
КМ ТШЧОгОăьЧăЧЮЦОХОăşТăЩОăМШЧЭЮХăЦКЧНКЧЭЮХЮТ.
2. Contractul de comision.ăPrТЧăМШЧЭrКМЭЮХăНОăМШЦТsТШЧ,ăШăЩКrЭОă(МШЦТsТШЧКr)ăsОăШЛХТР ăs ăьЧМСОТОă
acte juridice ьЧăЧЮЦОăЩrШЩrТЮ,ăНКrăЩОăМШЧЭЮХăМОХОТХКХЭОăЩ r Тă(МШЦТЭОЧЭ),ăТКrăКМОКsЭКăs ăЩХ ЭОКsМ ăШărОЦЮЧОrК ТОă
(comision).
3. CШЧЭЫКМЭЮХăНОăЩЫОЬЭ ЫТăЬОЫЯТМТТ.ăPrТЧăМШЧЭrКМЭЮХăНОăЩrОsЭ rТăsОrЯТМТТ,ăШăЩКrЭОă(ЩrОsЭКЭШr)ăsОăШЛХТР ăs ă

1 LОРОКăЧr.ă352ăМЮăЩrТЯТrОăХКăШrРКЧТгКrОКăşТăНОsП şЮrКrОКăКМЭТЯТЭ ТТăЭЮrТsЭТМОăьЧăRM,ăКrЭ.ă38,ăКХТЧ.ă(4):

2 Legea nr. 160 prТЯТЧНărОРХОЦОЧЭКrОКăЩrТЧăКЮЭШrТгКrОăКăКМЭТЯТЭ ТТăНОăьЧЭrОЩrТЧг ЭШr,ăКrЭ.ă2.
3 LОРОКăЧr.ă352ăМЮăЩrТЯТrОăХКăШrРКЧТгКrОКăşТăНОsП şЮrКrОКăКМЭТЯТЭ ТТăЭЮrТsЭТМОăьЧăRM;
4 CШНЮХăМТЯТХăКХăRMăЧr.ă11ί7ăНТЧăί6.ί6.2ίί2,ăЯОrsТЮЧОăТЧЭrКЭ ăьЧăЯТРШКrОăХКăί1.ί3.2ί19.

278
 „PОrsЩОМЭТЯОХОă ТăPrШЛХОЦОХОăIЧЭОРr rТТăьЧăSЩК ТЮХăEЮrШЩОКЧăКХăCОrМОЭ rТТă ТăEНЮМК ТОТ”,
Volumul VI, Partea 1. Cahul: USC, 2019

ЩrОsЭОгОăМОХОТХКХЭОăЩ r Тă(ЛОЧОПТМТКr)ăКЧЮЦТЭОăsОrЯТМТТ,ăТКrăКМОКsЭКăsОăШЛХТР ăs ăЩХ ЭОКsМ ărОЭrТЛЮ ТКăМШЧЯОЧТЭ .

4. CШЧЭЫКМЭЮХăЩЫТЯТЧНăЩКМСОЭЮХăНОăЬОЫЯТМТТăНОăМ Х ЭШЫТО. Prin contract privind pachetul de servicii
НОăМ Х ЭШrТОăЮЧăЩrШПОsТШЧТsЭă(ШrРКЧТгКЭШr)ăsОăШЛХТР ăs ăШПОrОăМОХОТХКХЭОăЩ r Тă(М Х ЭШr)ăЮЧăЩКМСОЭăНОăsОrЯТМТТăНОă
М Х ЭШrТО,ăТКrăМ Х ЭШrЮХăsОăШЛХТР ăs ăЩХ ЭОКsМ ăШrРКЧТгКЭШrЮХЮТăЩrО ЮХăМШЧЯОЧТЭăКХăЩКМСОЭЮХЮТ.
5. Contractul de intermediere.ăPrТЧăМШЧЭrКМЭăНОăТЧЭОrЦОНТОrО,ăШăЩКrЭОă(ТЧЭОrЦОНТКr)ăsОăШЛХТР ăПК ă
НОăМОКХКХЭ ăЩКrЭОă(МХТОЧЭ)ăs ăКМ ТШЧОгОăьЧăМКХТЭКЭОăНОăЦТУХШМТЭШrăХКăьЧМСОТОrОКăЮЧЮТăsКЮăЦКТăЦЮХЭШrăМШЧЭrКМЭОă
ьЧЭrОăКМОКsЭКăşТăЭОr .
EбКЦТЧсЧНă ЩrКМЭТМКă ЩТО ОТă ЭЮrТsЭТМОă НТЧă RM,ă ЩЮЭОЦă ЦОЧ ТШЧКă М ă МОХă ЦКТă r sЩсЧНТЭă ЦШНă НОă
comercializare a pachetului de servicii turistice de la tur-ШЩОrКЭШră М ЭrОă МШЧsЮЦКЭШrЮХ-ЭЮrТsЭă sОă rОКХТгОКг ă
ЩrТЧă ТЧЭОrЦОНТЮХă КРОЧ ТТХШră НОă ЭЮrТsЦ.ă TЮr-ШЩОrКЭШrЮХă ЩХКsОКг ă ЩrО ЮХă ЩrШНЮsЮХЮТă ЭЮrТsЭТМă ьЧă ТЧЯОrЭШrЮХă
ЭЮrТsЭТМ.ăSМСОЦКăНОăМШЦОrМТКХТгКrОăОsЭОăЮrЦ ЭШКrОК:
 tur-ШЩОrКЭШrЮХă ьЧМСОТОă МШЧЭrКМЭă НОă ЦКЧНКЭă sКЮă МШЧЭrКМЭă НОă МШЦТsТШЧă МЮă КРОЧ ТТХОă НОă ЭЮrТsЦă
detailiste;
 ьЧă МШЧЭrКМЭă sЮЧЭă ТЧНТМКЭОă ЦШНКХТЭ ТХОă НОă МШЦОrМТКХТгКrОă Кă ЩrШНЮsЮХЮТă ЭЮrТsЭТМ,ă ЩrО ЮХ,ă ЩОrТШКНК,ă
sЭrЮМЭЮrКă ЩКМСОЭЮХЮТă (ЭrКЧsЩШrЭЮХ,ă МКгКrОК,ă КХТЦОЧЭКrОК,ă КРrОЦОЧЭЮХ,ă КsТРЮrКrОКă ЦОНТМКХ ),ă НrОЩЭЮrТХОă şТă
oЛХТРК ТТХОăЩ r ТХШrăТЧМХЮsОăьЧăЭrКЧгКМ ТКărОsЩОМЭТЯ ;
 ьЧăЛКгКăМШЧЭrКМЭЮХЮТăьЧМСОТКЭăКРОЧ ТТХОăНОăЭЮrТsЦăЩrТЦОsМăМШНЮХăНОăКММОsăХКăТЧЯОrЭШrЮХăЭЮrТsЭТМăКХă
tur-operatorului;
 ьЧă МКгЮХă ТЧНТМ rТТă ЩrО ЮХЮТă ЛrЮЭă КХă ЩКМСОЭЮХЮТă НОă sОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМОă ьЧă ТЧЯОrЭШrЮХă ЭЮristic, tur-
ШЩОrКЭШrЮХă НОă МШЦЮЧă КМШrНă МЮă КРОЧ ТКă НОă ЭЮrТsЦă sЭКЛТХОşЭОă Ц rТЦОКă МШЦТsТШЧЮХЮТă МОНКЭă МКă rОМШЦЩОЧs ă
pentru comercializarea produselor turistice;
 НЮЩ ă ТНОЧЭТПТМКrОКă МШЧsЮЦКЭШrЮХЮТ-ЭЮrТsЭ,ă КРОЧ ТКă НОă ЭЮrТsЦă КМСТЭ ă ЩКМСОЭЮХă НОăsОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМОă
contractat de la tur-operator;
 tur-ШЩОrКЭШrЮХăОЦТЭОăПКМЭЮrКăПТsМКХ ăЩОЧЭrЮăsОrЯТМТТХОăЭЮrТsЭТМОăМШЧЭrКМЭКЭОăНОăМ ЭrОăКРОЧ ТКăНОăЭЮrТsЦ;
 КРОЧ ТКă НОă ЭЮrТsЦă МШЦОrМТКХТгОКг ă ЩrШНЮsЮХă ЭЮrТsЭТМă МШЧsЮЦКЭШrТХШră — ЭЮrТşЭТ,ă ОХТЛОrсЧНă
contractul privind pachetul de serЯТМТТă НОă М Х ЭШrТО1, voucher-ul turistic2,ă КsТРЮrКrОКă ЦОНТМКХ ă şТă ЛШЧЮХă НОă
МКs ăНОăХКăЦКşТЧКăНОăМКs ăşТăМШЧЭrШХ.
 ьЧă МКгЮХă МШЦОrМТКХТг rТТă НТrОМЭОă Кă ЩrШНЮsОХШră ЭЮrТsЭТМОă М ЭrОă МШЧsЮЦКЭШrТТă ПТЧКХТ,ă ЭЮr-operatorul
emite de sine-sЭ Э ЭШrăМШЧЭrКМЭЮХăЩrТЯТЧНăЩКМСОЭЮХăНОăsОrЯТМТТăНОăМ Х ЭШrТО,ăЯШЮМСОr-ЮХăЭЮrТsЭТМăşТăКsТРЮrКrОКă
ЦОНТМКХ ,ăЛШЧЮХăНОăМКs ăНОăХКăЦКşТЧКăНОăМКs ăşТăМШЧЭrШХă(КЩКrКЭăНОăМКs ).
ÎЧă МКгЮХă МШЦОrМТКХТг rТТă НТrОМЭОă Кă ЩrШНЮsОХШră ЭЮrТsЭТМОă М ЭrОă МШЧsЮЦКЭШrТТă ПТЧКХТă sОă МШЦОrМТКХТгКrОКă
acestora prin dОЛТЭЮХă МШЧЭЮХЮТă 221ă „CrОКЧ Оă МШЦОrМТКХО”ă МЮă МrОНТЭЮХă МШЧЭЮХЮТă 611ă „VОЧТЭЮrТă НТЧă ЯсЧг rТ”.ă
CШsЭЮХăsОrЯТМТТХШrăЩrОsЭКЭОăЩШЭăПТăКМЮЦЮХКЭОăьЧăНОЛТЭЮХăМШЧЭЮХЮТă811ă„AМЭТЯТЭ ТăНОăЛКг ”ăМЮăМrОНТЭЮХăМШЧЭЮrТХШră
531ă„DКЭШrТТăЩrТЯТЧНărОЭrТЛЮТrОКăЦЮЧМТТ”,ă533ă„DКЭШrТТăЩrТЯТЧНăКsТРЮr rТХОăsШМТКХОăşТăЦОНТМКХО”,ă521ă„DКЭШrТТă
МШЦОrМТКХОăМЮrОЧЭО”ăsКЮă544ă„DКЭШrТТăЩrТЯТЧНăКХЭОăШЩОrК ТТ”ăОЭМ.ăLКăМШЦОrМТКХТгКrОКăsОrЯТМТТХШrăsОăЯКărОПХОМЭКă
НОЛТЭЮХăМШЧЭЮХЮТă711ă„CШsЭЮХăЯсЧг rТХШr”ăМЮăМrОНТЭЮХăМШЧЭЮХЮТă811ă„AМЭТЯТЭ ТăНОăЛКг ”.
RОsЩШЧsКЛТХТЭКЭОКă ЩОЧЭrЮă МКХТЭКЭОКă ЩrШНЮsЮХЮТă ЭЮrТsЭТМă МШЦОrМТКХТгКЭă ЩrТЧă ТЧЭОrЦОНТЮХă КРОЧ ТТХШră НОă
ЭЮrТsЦăШăЩШКrЭ ăЭЮr-ШЩОrКЭШrЮХ,ăТКrărОsЩШЧsКЛТХТЭКЭОКăЩrТЯТЧНăМШЦЩХОбТЭКЭОКă ТăЯОrТНТМТЭКЭОКăТЧПШrЦК ТОТăШПОrТЭОă
consumatorilor – ЭЮrТşЭТ,ăШăЩШКrЭ ăКРОЧ ТТХe de turism.
ÎЧă МКгЮХă ьЧă МКrОă ЭЮr-ШЩОrКЭШrЮХă МШЦОrМТКХТгОКг ă ЩrТЧă ТЧЭОrЦОНТЮХă КРОЧ ТОТă НОă ЭЮrТsЦă НОЭКТХТsЭОă
ЩКМСОЭЮХăНОăsОrЯТМТТăЭЮrТsЭТМОăХКăЩrО ăЧОЭăМ ЭrОăМШЧsЮЦКЭШrЮХ-ЭЮrТsЭ,ăКЭЮЧМТăКРОЧ ТКăНОăЭЮrТsЦăКЩХТМ ăКНКШsЮХă
МШЦОrМТКХ,ăьЧăНОЩОЧНОЧ ăНОăЩШХТЭТМКăНОăЩrО ăКНШЩЭКЭ ăХКăОЧЭТЭКЭО,ărКЩШrЭКЭ ăХКăМШЧУЮЧМЭЮrКăЩТО ОТ.ăSЩОМТПТМ Цă
М „adaosul comercial rОЩrОгТЧЭ ă МШЦЩШЧОЧЭă КХă ЩrО ЮХЮТă МЮă КЦ ЧЮЧЭЮХ,ă МКrОă rОЩrОгТЧЭ ă НТПОrОЧ Кă НТЧЭrОă
ЩrО ЮХăНОăМШЦОrМТКХТгКrОăşТăЩrО ЮХăНОăКМСТгТ ТОăКăsОrЯТМТТХШrăsКЮăКăЩКМСОЭЮХЮТăНОăsОrЯТМТТăЭЮrТsЭТМО,ăТЧНТМКЭăьЧă
НШМЮЦОЧЭОХОăМШЧЭКЛТХО”.ă
ÎЧă МШЧЭКЛТХТЭКЭОă ЩКМСОЭОХОă ЭЮrТsЭТМОă ЩrШМЮrКЭОă sОă ТЧМХЮНă ьЧă МШЦЩШЧОЧ Кă Ц rПЮrТХШră ЩШЭrТЯТЭă SNCă
„SЭШМЮrТ”.ă LКă ЯсЧгКrОКă КМОsЭШrКă sОă ЯКă rОПХОМЭКă НОЛТЭЮХă МШЧЭЮХЮТă 221ă „CrОКЧ Оă МШЦОrМТКХО”ă МЮă МrОНТЭЮХă
coЧЭЮХЮТă 611ă „VОЧТЭЮrТă НТЧă ЯсЧг rТ”.ă M rТЦОКă КНКШsЮХЮТă МШЦОrМТКХă КПОrОЧЭă ЩКМСОЭОХШră ЭЮrТsЭТМОă
МШЦОrМТКХТгКЭОă sОă rОПХОМЭ ă ХКă НОЛТЭЮХă МШЧЭЮХЮТă 831ă „AНКШsă МШЦОrМТКХ”ă şТă МrОНТЭЮХă МШЧЭЮХЮТă 217ă „M rПЮrТ”.ăă
CШsЭЮХăЩКМСОЭОХШrăЭЮrТsЭТМОăЯсЧНЮЭОăsОăьЧrОРТsЭrОКг ăьЧăăНОЛТЭЮХăМШЧЭЮХЮТă711ă„CШsЭЮХăЯсЧг rТХШr”ăМЮăМrОНТЭЮХă
МШЧЭЮХЮТă217ă„M rПЮrТ”.
ÎЧă МКгă М ă ЭЮr-ШЩОrКЭШrЮХă МШЦОrМТКХТгОКг ă ЩrТЧă ТЧЭОrЦОНТЮХă КРОЧ ТОТă НОă ЭЮrТsЦă НОЭКТХТsЭОă ЩКМСОЭЮХă НОă

1 Codul civil al RM nr. 1107 din 06.06.2002;

2 LОРОКăЧr.ă352ăМЮăЩrТЯТrОăХКăШrРКЧТгКrОКăşТăНОsП şЮrКrОКăКМЭТЯТЭ ТТăЭЮrТsЭТМОăьЧăRM;
279
 „PrШsЩОМЭsăКЧНăPrШЛХОЦsăШП RОsОКrМСăКЧНăEНЮМКЭТШЧăIЧЭОРrКЭТШЧăТЧЭШăЭСОăEЮrШЩОКЧăКrОК”,
Volume VI, Part 1. Cahul: USC, 2019

sОrЯТМТТăЭЮrТsЭТМОăХКăЩrО ăЛrЮЭăМ ЭrОăМШЧsЮЦКЭШrЮХ-ЭЮrТsЭ,ăКЭЮЧМТăКРОЧ ТКăНОăЭЮrТsЦăЩrТЦОşЭОăМШЦТsТШЧЮХăТЧНТМКЭăьЧă

МШЧЭrКМЭЮХă НОă МШЦТsТШЧ.ă „Comisionul rОЩrОгТЧЭ ă rОЦЮЧОrК ТОă (ЩrШМОЧЭЮКХ )ă ЩrТЦТЭ ă НОă КРОЧ ТКă НОă ЭЮrТsЦă
НОЭКТХТsЭ ,ăМКrОăКăТЧЭОrЦОНТКЭăМШЦОrМТКХТгКrОКăЩКМСОЭЮХЮТăНОăsОrЯТМТТăЭЮrТsЭТМОăМ ЭrОăМШЧsЮЦКЭШrЮХ-ЭЮrТsЭ”.
ÎЧăМКгЮХăьЧМСОТОrТТăЮЧЮТăМШЧЭrКМЭăНОăМШЦТsТШЧăЯОЧТЭЮХărОМЮЧШsМЮЭăНОăКРОЧ ТТХОăНОăЭЮrТsЦăЯКăТЧМХЮНОă
sЮЦКăМШЦТsТШЧЮХЮТăНОăьЧМКsКЭ,ăМКrОăsОăЯКărОПХОМЭКăЩrТЧăНОЛТЭЮХăМШЧЭЮХЮТă221ă„CrОКЧ ОăМШЦОrМТКХО”ăМЮăМrОНТЭЮХă
МШЧЭЮХЮТă611ă„VОЧТЭЮrТăНТЧăЯсЧг rТ”.ăăSЮЦКăНКЭШrТОТăПК ăНe tur-operator se va reflecta prin debitul contului
221ă„CrОКЧ ОăМШЦОrМТКХО”ăМЮăМrОНТЭЮХăМШЧЭЮХЮТă521ă„DКЭШrТТăМШЦОrМТКХОăМЮrОЧЭО”.
Oă КХЭ ă ЦШНКХТЭКЭОă НОă ТЧЭОrЦОНТОrОă ЩrТЯТЧНă МШЦОrМТКХТгКrОКă ЩКМСОЭОХШră НОă sОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМОă НОă М ЭrОă
КРОЧ ТКăНОăЭЮrТsЦ,ăsОăКЭОsЭ ăКЭЮЧМТ,ăМсЧНăКМОКsЭКăЧЮăьЧМСОТОăМШЧЭrКМЭăМЮăЭЮr-operatorul local, ci cu tur-operatorul
sЭr ТЧ.ăÎЧăsТЭЮК ТКărОsЩОМЭТЯ ăЭrКЧsЦТЭОrОКăЩКМСОЭЮХЮТăsОăОПОМЭЮОКг ăЩrТЧ Invoice,ăьЧăМКrОăsЮЧЭăТЧНТМКЭОăsОrЯТМТТХОă
şТăМШsЭЮХăКМОsЭШrК. Indiferent cu ce tur-operatШrăМШХКЛШrОКг ăКРОЧ ТКăНОăЭЮrТsЦ,ăМЮăМОХăНТЧăsЭr ТЧ ЭКЭОăsКЮăМЮăМОХă
ХШМКХ,ă КМОКsЭКă ОsЭОă ьЧă НrОЩЭă s ă МШЦЩХОЭОгОă ЩКМСОЭЮХă НОă sОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМОă ЧЮЦКТă МЮă КsТРЮrКrОКă НОă М Х ЭШrТО.ă
AЬТРЮЫКЫОКăНОăМ Х ЭШЫТОăКăЭЮЫТşЭТХШЫ1 ОsЭОăШЛХТРКЭШrТОăşТăsОăОПОМЭЮОКг ăНОăМ ЭrО КРОЧ ТТăОМШЧШЦТМТăНТЧăТЧНЮsЭrТКă
ЭЮrТsЦЮХЮТă ЩrТЧă ьЧМСОТОrОКă МШЧЭrКМЭОХШră МЮă МШЦЩКЧТТХОă НОă КsТРЮrКrОă КЛТХТЭКЭОă s ă ОПОМЭЮОгОă КМОsЭă РОЧă НОă
КsТРЮrКrО,ăТКrăМСОХЭЮТОХТХОăЩОЧЭrЮăКsТРЮrКrОăsЮЧЭăТЧМХЮsОăьЧăЩrО ЮХăЩКМСОЭЮХЮТăЭЮrТsЭТМ.
CШЧНТ ТКăНОăЛКг ăМКrОăЭrОЛЮТОăs ăьЧЭrЮЧОКsМ ăШrРКЧТгКЭШrЮХăНОăМ Х ЭШrТОăьЧărКЩШrЭăМЮăМХТОЧ ТТăМШЧsЭ ăьЧă
КМООКă М ,ă МШЧsЮЦКЭШrЮХă ЩrТЦОşЭОă sЭКЭЮЭă НОă ЭЮrТsЭă ЧЮЦКТă ьЧă МКгЮХă ьЧă МКrО,ă sОă НОЩХКsОКг ă ьЧă ШrТМОă ХШМ,ă КХЭЮХă
НОМсЭă ХШМЮХă s Юă НОă rОşОНТЧ ,ă ЩОă Шă НЮrКЭ ă НОă МОХă ЩЮ ТЧă 24ă НОă ШrОă şТă ьЧă КХЭă sМШЩă НОМсЭă НОsП ЮrКrОКă ЮЧОТă
КМЭТЯТЭ ТărОЦЮЧОrКЭОăьЧăХШМЮХăЯТгТЭКЭ.ăÎЧăМКгăМШЧЭrКr,ăНКМ ăНЮrКЭКăsОУЮrЮХЮТăОsЭОăЦКТăЦТМ ăНОă24ăНОăШrОăşТăЧЮă
ЩrОЯОНОăШăЧШКЩЭОăМКгКrО,ăКЭЮЧМТăМШЧsЮЦКЭШrЮХăЩrТЦО ЭОăsЭКЭЮЭăНОăОбМЮrsТШЧТsЭ,ăşТăЦШНКХТЭКЭОКăНОăПТsМКХТгКrОăКă
veniturilor este cu totul alta.
AЩКrОă ьЧЭrОЛКrОКă rК ТШЧКХ ă ьЧă МОă МКгă ЭЮr-ШЩОrКЭШrЮХă КrОă ШЛХТРК ТКă s ă sОă ьЧrОРТsЭrОгОă МКă sЮЛТОМЭă КХă
ТЦЩЮЧОrТТăМЮăTVAăşТăьЧăМОăМКгăКРОЧ ТКăНОăЭЮrТsЦăЭrОЛЮТОăs ăsОăьЧrОРТsЭrОгОăьЧăМКХТЭКЭОăНОăМШЧЭrТЛЮКЛТХăКХăTVAς
CШЧПШrЦăХОРТsХК ТОi fiscale pachetele de servicii turistice sunt scutite de TVA2. Tur-operatorii sunt
ьЦЩЮЭОrЧТМТ Тă МЮă НrОЩЭЮХă ХОРКХă НОă ПШrЦКrОă Кă ЩКМСОЭЮХЮТă НОă sОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМО.ă ÎЧă КМОsЭă МКг,ă ТЧНТПОrОЧЭă НОă
ЯШХЮЦЮХăНОăЯсЧг rТăМКrОăЩШКЭОăПТăьЧrОРТsЭrКЭăНОăЭЮr-ШЩОrКЭШrТ,ăьЧăМКгЮХăПШrЦ rТТăşТăМШЦОrМТКХТг rТТăЩКМСОЭОХШră
НОăsОrЯТМТТăЭЮrТsЭТМО,ăКМОşЭТКăЧЮăКЮăШЛХТРК ТКăьЧrОРТsЭr rТТăМКăМШЧЭrТЛЮКЛТХăКХăTVA.ă
ÎЧăМКгЮХăьЧăМКrОăКМОşЭТКăМШЦОrМТКХТгОКг ăsОЩКrКЭăsОrЯТМТТХОăЭЮrТsЭТМО,ăП r ăМКăКМОsЭОКăs ăПТОăШПОrТЭОăМКă
un singur produs, ei sЮЧЭăШЛХТРК Тăs ăsОăьЧrОРТsЭrОгОăМКăМШЧЭrТЛЮКЛТХăКХăTVA,ăНКМ ăьЧЭr-ШăШrТМКrОăЩОrТШКН ăНОă
12ă ХЮЧТă МШЧsОМЮЭТЯО,ă КЮă ОПОМЭЮКЭă ХТЯr rТă НОă sОrЯТМТТă ьЧă sЮЦ ă МОă НОЩ şОşЭОă 1,2ă ЦТХ.ă ХОТ.ă SТЭЮК ТКă НКЭ ă sОă
r sЩсЧНОşЭОă şТă ьЧă МКгЮХă ьЧă МКrОă ЭЮră ШЩОrКЭШrТТă МШЦОrМТКХТгОКг ă ЩrШНЮsОă ОбМЮrsТШЧТsЭО.ă PrКМЭТМКă КПКМОrТХШră
ЭЮrТsЭТМОăКrКЭ ăМ ăьЧăRОЩЮЛХТМКăMШХНШЯК,ăЦКУШrТЭКЭОКăЭЮr-ШЩОrКЭШrТХШrăМШЦОrМТКХТгОКг ăЛТХОЭОăКЯТКăХКăМЮrsОХОă
ТЧЭОrЧК ТШЧКХОărОРЮХКЭОăЩОЧЭrЮăЩКsКРОrТ.ăÎЧăКМОsЭОăМШЧНТ ТТ,ăОТăНОăКsОЦОЧОКăКЮăШЛХТРК ТКăs ăНОЯТЧ ăsЮЛТОМ ТăКТă
ТЦЩЮЧОrТТăTVA,ăНКМ ăьЧЭr-ШăШrТМКrОăЩОrТШКН ăНОă12ăХЮЧТăМШЧsОМЮЭТЯО,ăКЮăОПОМЭЮКЭăХТЯr rТăsМЮЭТЭОăНОăTVAăМЮă
НrОЩЭăНОăНОНЮМОrО,ăьЧăsЮЦ ăМОăНОЩ şОşЭОă1,2ăЦТХ.ăХОТ.
Conform art. 96 din CF ЬОЫЯТМТТХОă НОă МКгКЫО,ă ТЧНТПОЫОЧЭă НОă МКЭОРШЫТКă НОă МШЧПШЫЭă ьЧă СШЭel, hotel-
КЩКЫЭКЦОЧЭ,ă ЦШЭОХ,ă ЯТХ ă ЭЮЫТЬЭТМ ,ă ЛЮЧРКХШЮ,ă ЩОЧЬТЮЧОă ЭЮЫТЬЭТМ ,ă ЩОЧЬТЮЧОă КРЫШЭЮЫТЬЭТМ ,ă МКЦЩТЧР,ă ЬКЭă НОă
ЯКМКЧ ă ЬКЮă ЭКЛ Ы ă НОă ЯКМКЧ ă – ЩОЧЭЫЮă КРОЧ ТТă ОМШЧШЦТМТă Кă М ЫШЫă КМЭТЯТЭКЭОă ШЩОЫК ТШЧКХ ă ЬОă МШЧЬЭТЭЮТОă
ОбМХЮЬТЯăНТЧăКМЭТЯТЭ ТăНОăМКгКЫОă ТăКХТЦОЧЭК ТОăЩЮЛХТМ ,ăМШЧПШЫЦăЬОМ ТЮЧТТăIăКăCAEț sОăТЦЩШгТЭОКг ăМЮăTVAă
ХКăМШЭКărОНЮs ăНОă1ίăș.
ÎЧăМШЧМХЮгТО,ăЩЮЭОЦăЦОЧ ТШЧКăМ ,ăЯОЧТЭЮrТХОăЭЮr-ШЩОrКЭШrТХШrărОЩrОгТЧЭ ăьЧМКs rТХОăЭШЭКХОăШЛ ТЧЮЭОăНТЧă
comercializarea pachetelor de servicii turistice, serviciilor turistice comercializate separat, serviciilor
ОбМЮrsТШЧТsЭОă şТă КsТРЮr rТТă НОă М Х ЭШrТО.ă ÎЧă МКгЮХă МШЦОrМТКХТг rТТă ЛТХОЭОХШră КЯТК,ă ХКă МЮrsОХОă ТЧЭОrЧК ТШЧКХОă
regulate pentru pasageri, veniturile tur-ШЩОrКЭШrТХШrărОЩrОгТЧЭ ăЦ rТЦОКăМШЦТsТШЧЮХЮТăШЛ ТЧЮЭ.
AgeЧ ТТХОăНОăЭЮrТsЦăЮrЦОКг ăs ăsОăьЧrОРТsЭrОгОăьЧăМКХТЭКЭОăНОăМШЧЭrТЛЮКЛТХăКХăTVA,ăьЧăМКгЮХăьЧăМКrОă
Ц rТЦОКă МШЦТsТШЧЮХЮТă ШЛ ТЧЮЭă sКЮήşТă Кă КНКШsЮХЮТă МШЦОrМТКХă КЩХТМКЭ,ă НОЩ şОşЭОă 1,2ă ЦТХ.ă ХОТă ьЧЭr-o oarecare
ЩОrТШКН ă НОă 12ă ХЮЧТă МШЧsОМЮЭТЯО.ă AsЭПОХ,ă ЯОЧТЭЮrТХОă КРОЧ ТОТă НОă ЭrЮТsЦă sЮЧЭă МШЧsТНОrКЭОă КМОХОКă МКrОă sЮЧЭă
ШЛ ТЧЮЭОă МКă МШЦТsТШЧă sКЮă МКă КНКШsă МШЦОrМТКХă НОă ХКă КМЭТЯТЭКЭОКă НОă ТЧЭОrЦОНТОrО,ă ьЧЭrЮМсЭă sЮЦКă ЩКМСОЭЮХЮТă
sОrЯТМТЮХЮТăЭЮrТsЭТМăОsЭОăsМЮЭТЭăНОăTVAăşТăЧЮăТЧЭr ăьЧăМКХМЮХЮХăsЭКЛТХТrТТăЩХКПШЧЮХЮТăНОăьЧrОРТsЭrКre.
MШНЮХăНОăТЦЩШгТЭКrОăКăКРОЧ ТТХШrăНОăЭЮrТsЦăşТăКăЭЮr-ШЩОrКЭШrТХШrăsЮЧЭăЮrЦ ЭШКrОХО:
1. Tur-operatorii ЩШЭă s ă ЮЭТХТгОгОă rОРТЦЮХă ПТsМКХă КХă КРОЧ ТХШră ОМШЧШЦТМТă sЮЛТОМ Тă КТă sОМЭШrЮХЮТă
ьЧЭrОЩrТЧНОrТХШrăЦТМТăşТăЦТУХШМТТ,ăМЮăМШЭКăТЦЩШгТЭЮХЮТăЩОăЯОЧТЭăНОă4ășăНТЧăШЛТОМЭЮХăТЦЩЮЧОrТТăьЧăМКгЮХăьЧăМКrО,ă

1 LОРОКăЧr.ă352ăМЮăЩrТЯТrОăХКăШrРКЧТгКrОКăşТăНОsП şЮrКrОКăКМЭТЯТЭ ТТăЭЮrТsЭТМОăьЧăRM.

2 Codul fiscal al RM nr. 1163-XIII din 24.04.1997, art. 103 alin. 10;
280
 „PОrsЩОМЭТЯОХОă ТăPrШЛХОЦОХОăIЧЭОРr rТТăьЧăSЩК ТЮХăEЮrШЩОКЧăКХăCОrМОЭ rТТă ТăEНЮМК ТОТ”,
Volumul VI, Partea 1. Cahul: USC, 2019

ЯШХЮЦЮХă ЯсЧг rТХШră КМОsЭШrКă ЧЮă НОЩ şОşЭОă 1,2ă ЦТХ.ă ХОТă ьЧЭr-Шă ШКrОМКrОă ЩОrТШКН ă НОă 12ă ХЮЧТă МШЧsОМЮЭТЯО.ă ÎЧă
МКгЮХăьЧăМКrО,ăМШЧПШrЦăsТЭЮК ТОТăНТЧăНКЭКăНОă31ăНОМОЦЛrТОăКăЩОrТШКНОТăПТsМКХОăЩrОМОНОЧЭОăЩОrТШКНОТăПТsМКХОăНОă
НОМХКrКrО,ăКЮăШЛ ТЧЮЭăЯОЧТЭăНТЧăКМЭТЯТЭКЭОКăШЩОrК ТШЧКХ ăНОăХТЯr rТăsМЮЭТЭОăНОăTVA,ăьЧăЦ rТЦОăМОăНОЩ şОşЭОă1,2ă
ЦТХ.ă ХОТă sОă КЩХТМ ă rОРТЦЮХă НОă ТЦЩШгТЭКrОă ьЧă ЦШНЮХă РОЧОrКХă sЭКЛТХТЭ,ă МШЭКă ПТТЧНă НОă 12ă ș 1.ă DОă rОРЮХ ,ă ЭЮr-
ШЩОrКЭШrТТăНОЯТЧăsЮЛТОМ ТăКТăТЦЩЮЧОrТТăМЮ TVA.
2. AРОЧ ТТХОă НОă ЭЮЫТЬЦ ьЧrОРТsЭrОКг ă ЯОЧТЭЮrТă НТЧă Ц rТЦОКă МШЦТsТШЧЮХЮТă ШЛ ТЧЮЭ,ă sКЮă КНКШsЮХЮТă
МШЦОrМТКХăКЭrТЛЮТЭăЩrШНЮsОХШrăşТăsОrЯТМТТХШrăЭЮrТsЭТМО.ăAМОsЭОКăЩШЭăНОЯОЧТăsЮЛТОМ ТăКТăsОМЭШrЮХЮТăьЧЭrОЩrТЧНОrТХШră
ЦТМТăşТăЦТУХШМТТ,ăМЮăМШЭКăТЦЩШгТЭЮХЮТăЩОăЯОЧТЭăНОă4ășăНТЧăШЛТОМЭЮХăТЦЩЮЧОrТТ,ăМЮăМШЧНТ ТКăМ ăЦ rТЦОКăЯОЧТЭЮrТХШră
ЧЮăКăНОЩ şТЭă1,2ăЦТХ.ăХОТ.ăOНКЭ ăКЩrШЛКЭăКМОsЭărОРТЦăНОăТЦЩШгТЭКrОăьЧăЩШХТЭТМТХОăНОăМШЧЭКЛТХТЭКЭО,ăКМОsЭКăЧЮăЩШКЭОă
ПТăЦШНТПТМКЭăЩОăЩКrМЮrsЮХăКЧЮХЮТăşТăЧЮăЩОrЦТЭОăНОНЮМОrОКăМСОХЭЮТОХТХШr suportate de contribuabil pe parcursul
ЩОrТШКНОТăПТsМКХО.ăDКМ ăЯОЧТЭЮrТХОăьЧМКsКЭОăьЧăЛКгКăКНКШsЮХЮТăМШЦОrМТКХ,ăsКЮăКăМШЦТsТШЧЮХЮТăШЛ ТЧЮЭăКЮăНОЩ ТЭă
1,2ăЦТХ.ăХОТăьЧЭr-ШăШrТМКrОăЩОrТШКН ăНОă12ăХЮЧТăМШЧsОМЮЭТЯО,ăКЭЮЧМТăКРОЧ ТКăНОăЭЮrТsЦăЭrОЛЮТОăs ăsОăьЧrОgistreze ca
МШЧЭrТЛЮКЛТХăКХăTVA,ăТКrăМШЭКăТЦЩШгТЭЮХЮТăЩОăЯОЧТЭăКМСТЭКЭ ăЯКăМШЧsЭТЭЮТă12ș.
IЧНТПОrОЧЭăНОărОРТЦЮХăНОăТЦЩШгТЭКrОКăКăКРОЧ ТТХШrăНОăЭЮrТsЦăşТăКăЭЮr-operatorilor impozitul pe venit
НТЧă КМЭТЯТЭКЭОКă НОă ьЧЭrОЩrТЧг ЭШră sОă ЯКă ьЧrОРТsЭrКă ьЧă НОЛТЭЮХă МШЧЭЮХЮТă 731ă „CСОХЭЮТОХТă ЩrТЯТЧНă ТЦЩШгТЭЮХă ЩОă
ЯОЧТЭ”ăМЮăМrОНТЭЮХăМШЧЭЮХЮТă534ă„DКЭШrТТăПК ăНОăЛЮРОЭ”,ăsЮЛМШЧЭЮХă5341ă„DКЭШrТТăЩrТЯТЧНăТЦЩШгТЭЮХăЩОăЯОЧТЭă
НТЧăКМЭТЯТЭКЭОКăНОăьЧЭrОЩrТЧг ЭШrăşТăЩrШПОsТШЧКХ ”.
ÎЧăПТЧКХăМШЧМХЮгТШЧ ЦăМ ăКРОЧ ТТăОМШЧШЦТМТăМКrОăЩrКМЭТМ ăКМЭТЯТЭКЭОăНОăЭЮrТsЦăЭrОЛЮТОăs ăsЭКЛТХОКsМ ă
ЭrКЧşКЧЭă ЭТЩЮХă НОă sОrЯТМТТă ЭЮrТsЭТМОă ШПОrТЭОă ЩОЧЭrЮă Кă НОЭОrЦТЧКă МШrОМЭă ЦШНЮХă НОă ЭrКЭКrОă УЮrТНТМ ,ă ПТsМКХ ă şТă
МШЧЭКЛТХ .ă
Bibliografia:
1. Codul civil al RM nr. 1107 din 06.06.2002. Disponibil pe http://lex.justice.md/ md/325085/
2. Codul fiscal al RM nr. 1163-XIII din 24.04.1997 (CF). Disponibil pe http: www.fisc.md.
3. LОРОКă Чr.ă 352ă НТЧă 24.11.2ίί6ă МЮă ЩrТЯТrОă ХКă ШrРКЧТгКrОКă şТă НОsП şЮrКrОКă КМЭТЯТЭ ТТă ЭЮrТsЭТМОă ьЧă RM.ă
Disponibil pe http://lex.justice.md/document_rom.php?id=0B88BC64:70678 DCD;
4. Legea nr. 231ăНТЧă23.ί9.2ί1ίăМЮăЩrТЯТrОăХКăМШЦОr ЮХăТЧЭОrТШr.ă
Disponibil pe http://lex.justice.md/md/336378/;
5. Legea nr. 160 din 22.07.2011 privind reglemОЧЭКrОКă ЩrТЧă КЮЭШrТгКrОă Кă КМЭТЯТЭ ТТă НОă ьЧЭrОЩrТЧг ЭШr.ă
Disponibil pe http://lex.justice.md/md/340497/;
6. LОРОКăЧr.ă1ί5ăНТЧă13.ί3.2ίί3ăЩrТЯТЧНăЩrШЭОМ ТКăМШЧsЮЦКЭШrТХШr.ă
Disponibil pe http://lex.justice.md/document_rom.php?id=546986A0%3A88685EC5;
7. Legea nr. 845ăНТЧăί3.ί1.1992ăМЮăЩrТЯТrОăХКăКЧЭrОЩrОЧШrТКЭăşТăьЧЭrОЩrТЧНОrТ.ă
Disponibil pe http://lex.justice.md/viewdoc.php?id=311735&lang=;
8. Planul general de conturi contabile, aprobat prТЧă OrНТЧЮХă MТЧТsЭОrЮХЮТă FТЧКЧ ОХШră КХă RMă Чr.118ă НТЧă
06.08.2013.ăÎЧ:ăMШЧТЭШrЮХăOПТМТКХăКХăR.M.ăЧr. 233-237 din 22.10 2013.
9. Platon NТМШХКО.ă AМЭТЯТЭКЭОКă КРОЧ ТТХШră НОă ЭЮrТsЦă Тă Кă ЭЮr-ШЩОrКЭШrТХШr:ă ЧШrЦОă УЮrТНТМОă Тă ПТsМКХО.ă ÎЧ:ă
Monitorul fiscal FISC.md, nr. 3 (51) din 2019.
10. SЭКЧНКrНОХОă NК ТШЧКХОă НОă CШЧЭКЛТХТЭКЭО.ă ÎЧ:ă MШЧТЭШrЮХă OПТМТКХă КХă RM,ă ă 22.1ί.2ί13,ă Чr.ă 233-237.
Disponibil pe www.mf.gov.md.

ă ă ă ă
ă ă

ă ,ă . . ., .
ă ă
,
ă ă

Abstracts. The research paper deals with peculiarities of higher school development in terms of
globalization. It highlights modern development tendencies of world educational system of global nature.
The article considers forms of international cooperation of universities.

1 Codul fiscal al RM nr. 1163-XIII din 24.04.1997, art. 541, alin. 31.
281

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)