Module 2
Module 2
Module 2
7. Ito ay ang interpretasyon ng mga pasalitang tanda gamit ang ibang tanda
sa isang wika
a) Intersimiyotikong pagsasalin (paglilipat anyo)
b) Intramiyotikong pagsasalin (paglilipat anyo)
c) Interlingguwal na pagsasalin (pagsasalin mismo)
d) Intralingguwal na pagsasalin (paglilipat salita
13. May mga pagkakataon na ang isang salitang Ingles kapag nasasamahan
ng ibang ay nagkakaroon ng ibang kahulugan.
a) Sanaysay at Parirala
b) Salita at guhit
c) Salita at parirala
d) Salita at Larawan
PAUNANG PAGSASANAY
Panuto: Pagtapat-tapatin ang mga sumusunod na salin sa tunay na
kahulugan nito. Titik laman ng pinakawastong sagot ang isulat.
HANAY A HANAY B
1. Matigas ang ulo a. Hard to Please
2. Kabiyak ng Dibdib b. Dream
3. Di- Mahulugang karayom c. Twilight
4. Sariling Pugad d. Liar
5. Saling Pusa e. Wife/Husband
6. Bungang Tulog f. Thick crowd
7. Takipsilim g. Stubborn
8. Sanga-sangang Dila h. House/Home
9. Mahaba ang Buntot i. Temporary
included
10. Makuskos balungos j. Spoiled
PAGTALAKAY
Pagsasaling-Wika
Ayon kay C. Rabin, ang salitang translate ay " a process by which a spoken
or written utterance takes place in one language whichis intended and presumed
to convey the same meaning as previously existing utterance in another
language." Sa Filipino, nangangahulugan itong "isang proseso kung saan ang
isang pahayag, pasalita man o pasulat, ay nagaganap sa isang wika at
ipinapalagay na may katulad ding kahulugan sa isang dati nang umiiral na
pahayag sa ibang wika.
Kung hindi angkin ng isang tagapasaling-wika ang isa sa mga ito, hindi
magiging mabisa at matalino ang kanyang pagsasalin.
Proseso ng Pagsasaling-wika
1) Pagtutumbas
Sa prosesong ito, inihahanap ng tagapagsalin ng katapat na
salita/pahayag sa isinasaling wika. Angkop na angkop ang pagtutumbas
na ito sa mga pagkakataong ang pagsasalin ay nangangailngan lamang
ng isa-sa-isang tapatan. Samakatwid, ang pangngalan sa isang kapwa,
pangngalan sa pagsasaling wika, pandiwa sa kapwa pandiwa, pang-uri
sa kapawa pang-uri, atbp.
Ang pamamaraang ito ay may eksepsiyon. May mga pagkakataong
hindi lamang salita kundi parirala o pangungusap ang isinasalin. At sa
pagsasalin, karaniwang naiiba ang pokus ng pangungusap batay sa
kayarian. Makikitang totoo ito sa pagsasalin ng mga mensaheng
nasusulat sa Ingles. At mahihinuha naming batay ito sa pagkakaiba ng
kayariang Ingles sa kayariang Pilipino.
Ingles Filipino
Citizen Mamamayan
Faith Pananalig
Mga Halimbawa:
Filipino Ingles
Ama Father
Ambag Contribution
Biyuda Widow
Ingles Filipino
Authorize Pahintulutan
Arouse Pukawin
Copy Kopyahin
Ingles Filipino
Pretty Maganda
Ingles - Filipino
2) Panghihiram
Ang panghihiram ay isa sa mga simulaing karaniwang sinusunod sa
pagsasaling-wika. Likas ito sa mga Pilipino sapul pa nang pumasok sa
katutubing wika ang Espanyol. Maraming mga salita o katawagang
banyaga anv malayang nakapasok sa katutubong wika dahil ang mga
katawagan o salitang yaon ay wala sa angking bokabularyo nito.
Halimbawa
Mula sa Espanyol
Kusina
Imprenta
Kuwelyo
Kubyerta
Donya
Senyor
Mula sa Ingles
Dyip
Konsepto
Kompyuter
Impormal
Telebisyon
Iskrip
3) Pagsasaling Pa-Idyomatiko
Kabilang dito ang mga ekspresyong nagkaroon ng partikular na
kahulugan dahil sa paninuwala, saloobin, kaugalian at iba ng isang lahi.
Gayundin ang mga ekspresyon, nagkaroon ng pagbabago sa
kahukugan dahil sa pag-iiba ng pang-angkop o preposition na ginagamit
(gaya ng Ingles).
Halimbawa
Ingles - Filipino
Filipino - Ingles
4) Adapsiyon
Ito ay ang paggamit o pagtanggap ng mga salitang isasalin nang tuwiran
at walang pagbabago sa baybay, kundi man bilang kakabit ng mga
katutubong panlapi. Gagamitin ito sa mga pagkakataong kailangang-
kailangan at hindi maiiwasan.
i. Sagisag na pang-agham
Fe (iron) bakal
op. cit.
loc. cit
et al
etc.
vis-á-vis
tete-a-tete
Italyano
Intermezzo
Spaghetti
Prances
Bon
Bon apetit
Latin
Habeas corpus
Ex oficio
5) Pagsasaling-Pampanitikan
Mula sa orihinal na akda tungo sa salin, isang madwag na landasin ang
tinataluntod ng nga naghahangad na magsalin . At katulad ng alinmang
abentura, pagiging biktima ng sakuna o pagkamatay (ng akda).
Halimbawa
bantilaw na mithi
sugapang lugod
Pagsasalin ng Salita
3. Kung may mga bahagi na maaaring isalin ng literal, gawin ang ganito. Ang
mga salita, parirala o pangungusap na may sa lamang diwa o kahulugan
ay naisasalin nang literal. Piliting kunin o gamitin ang salitang
kasingkahulugan o pinakamalapit ang kahulugan sa wikang
pinagsasalinan.
Itaga sa bato
_____1. To remember
_____2. To cut the stone
Ilista sa tubig
_____3. To list on the water
_____4. A debt that will not be paid anymore
Magdilim ang paningin
_____5. To become angry
_____6. Darken the eyesight
Umutang ng buhay
_____7. To kill
_____8. To borrow a life
Bilugin ang ulo
_____9. To make the head round
_____10. To fool
IKALAWANG PAGSUSULIT
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot
2. Isang proseso kung saan ang isang pahayag, pasalita man o pasulat ay
nagaganap sa isang wika
A. Utter
B. Shift
C. Translate
D. Change
12. Uri ng pagsasalin kung saan maaring mabago ang pagkakasunod sunod
ng mga salita kung masasamahan ito ng ibang salita
A. Pagsasalin ng pangungusap
B. Pagsasalin ng tugma
C. Pagsasalin ng parirala
D. Pagsasalin ng salita