fp=k{kjs u unhr iksgrkauk

d dikV m?kMys js
diMs R;krwu dk<ys js i idMys ekL;kauk
[k [k.k [k.k ckaxMh okts Q Q.klkyk dkVs Qkj
[k [kksMjcj [kksMs v{kj ek>s ccywus cuoyh cQkZph
x xor dkiys js Hk HkVthyk 'ksaMh ,d
x xk;hyk Vkdys js e exjhyk QksM vusd
?k ?ku ?ku ?kaVk oktq;k 'k 'kgjkr xsyk manhj
?k ?kjh tkow;k j jtuhdkarps ikfgys eafnj
p peP;kus [kkÅ;k y yl.kkyk mxz okl
p p"E;krwu ikgw;k o oMkyk ikjaC;k [kkl
N N=h ?ksÅ;k g gÙkhyk lqanj nkr
NkuNku ikolkr fQ#;k gyohr lksaM pkyrks okV
t tgktkr clq;k cktwyk vkgs lqanj ckG
tx lkjs fQ#;k xG~;kr R;kP;k lksU;kph ekG
> >j>j >kMw;k "k "kVdksu dk<w;k
> >kMs ykoq;k ejkBh Hkk"kk f'kdw;k
V Vjcwt rksMq;k K Kkunsokauk oanw ;k
M MC;kyk vk.kw;k {kek pqdkalkBh ekxw;k
B B';kaeqGs lkiMyk pksj ; ;ejkt dq.kh ikfgyk dk \
B B';kapk >kyk eksj l LoxZ dq.kh xkByk dk \
< <xkauk ikgw;k vkuankus ukprks; oxZ
ck.k R;kauk ek#;k t.kw >kyk; vkt LoxZ-----!!!!
r rjktw letw;k
rkanwG R;kr ekstq;k
Fk FkO;klkj[ks mMw;k
gos rsFks Fkkacw;k
/k /kj.k igk js
n njokts R;kyk js
 ek>k ifjp;
ek>s uko

ek>h 'kkGk

okpdkalkBh-----
;k iqLrdk}kjs ejkBh okpu ys[kukl mi;qä vls 'kCn]okD;]okpu mrkjs bR;knh-
tkLrhr tkLr ns.;kpk çkekf.kd ç;Ru dj.;kr vkyk vkg-srjhlq)k cjkplk Hkkx
;k lekfo"V dsysyk ukgh-vlk lekfo"V u dsysyk Hkkx eh ek÷;k ek; ejkBh ;k
Cy‚xistoj fyad dsyk vkgs- rjh okpdkauh ek÷;k Cy‚x istyk uDdh HksV |koh
fdaok
vkiY;k eksckbZyoj çkIr dj.;klkBh OgkV~l vi djk
JOIN MAAY MARATHI 9325239925 ;k Øekadkoj-------

rakeshbedse7678@gmail.com

www.workwithssa.blogspot.in
vkEgh lk/kudrsZ

https://www.youtube.com/c/RakeshBedse
 EkjkBh eqGk{kjs ¼fp=kalg½

v vk b Z
m Å , ,s
vW vks vkSs vkW
va
[k Xk ?k
Pk N t =
 V
> B M
< .k Rk Fk
n /k u Ik
Q Ck Hk Ek
; j Yk Ok
'k l g
G {k K
_
EkjkBh eqGk{kjs
v vk b bZ m Å , ,s
vks vkS va v% vW vkW
 ?

Ekxj
vx ?kM ri c?k v{kj ijr otu dljr Mxex
vV ?k.k rj cl vjc iou opd [kM[kM rxex
di ?kj rG cG v/ke ilj oru [kMcM rue.k
dV p< FkM HkV dMd Q.kl oj.k [kVd.k rGeG
dp pj Fkj Hk; deG Qjd oG.k [kViV /kMiM
dM py FkG Hkj dne Qyd 'krd [k.k[k.k /kuxj
d< po ne Hk{k dnj Qlo 'kiFk [kjol /kidu
d.k NV ny ex dcj ccu 'kjn [kG[kG uV[kV
dQ Nr no et dy'k cVu lMd xMcM iVdu
dj NG nG eu doB cnd lQj x.kir QMQM
dy tx n{k eG dlc cny let xjxj cMcM
dl tM /kx ;e dGd cxy lej xoG.k cjdr
dG tu /ku ;'k [kMd Hkxr ljG ?kj?kj cGdV
d{k te /kj ;K [kcj Hkxj loM ?ke?ke HkjHkj
[kx t; u[k jx xxu Hktu lor pded euxV
[kp tj ux jl xor Hkjr lgt pVdu eGdV
[k.k ty uV y< xje e[kj lgy pepe eGeG
[kr >G uM yi ?kVd exj lrr pGoG ejxG
[ki ri uFk yl ?kM.k edj ldl N.kN.k jiji
[kG Vi uHk oM pVd eV.k gtj NeNe y[ky[k
[ky Vc uj oj p<.k enr gj.k txHkj yViV
xM Vj uG oG piG enu glu tGtG yior
xt Bx iV l.k ped ej.k gGn >xex yodj
xV Mp iM {k.k pyu ;ed vtxj >ViV ojp<
x.k MQ i.k vt; pj.k jcj vMp.k >j>j oVoV
xr <x iG vej Nxu j{kd vuul Vded ljcr
xj rV QV vVd t[ke j{k.k vo?kM Vpdu ljlj
xG Vu Q.k v<G tru yVd dVdV VeVe gjdr
?kV r.k QG vHk; tud ygj djor BdBd gGgG
आई कप
गवत बघ.
सई
अमर कढई आण.
समर मगर उचल
बबन बदक पकड.
 2

EkkdM

dku etk vkrk Qkl ekGk 'kkGk vk/kkj p<kbZ ikG.kk jk{kl
dk; tkM ekrk Qkx ek>k 'kke dklo r.kko ikyd jkejke
dkdk tkbZ rkjk Q.kk ;k vk'kk dkoGk ikG.kk ikpok yktyk
dkp tkr FkkV uQk ;kyk 'kki udkj rkdn tiku ykoyk
dki >kM Fkkjk ck.k ;kpk n'kk xktj gkrkr dikr ykMdk
dky >kd Fkki ckd ;kd Hkk"kk ixkj irkdk ikukyk yiyk
dkG >ki nkj ckr ok;k lki xkjok ikMok QkVyk iGkyk
dkj Vkd nknk ckx jkx lkx xkokyk NikbZ ikMok rikl
[kkV Vkp lnk ckn jke lkr xkykr nkuo Qkjp riklk
[kkl VkG nkG ckVk jkt lkB xk;d nk[kyk QVdk ?kkcjyk
[kkt Vkdk nke vkck jktk lkQ xkojk.k nk[kok QjkG okto
[kku xkBk /kkd Hkkx jku lk; ?kkxj nko.k QVkdk okeu
[kk.k lkBk /kkj Hkkj ejk clk ?kkcj nknkyk ckyd oktok
xky Mkx ck/kk Hkkr jk.kk eklk ?kkrd ekeyk cpko okpu
xko Mkl ukuk Hkkyk jkl glk ek?kkj dkdkyk ckGkyk d'kkyk
xk; lMk ukd HkkÅ jk= Blk pkyd /kkMl cktkj lkc.k
xkj [kMk ukp Hkko ik= gkr pknj /kkdVk ckbZd lk[kj
xkB oMk uko Hkku ek= gkj pkoyk /kkÅu ck;dk lklj
?kk.k okMk ukG eklk yky gkd pkoV e/kkG ckckyk lkljk
?kke iMk ukx eku ykG igk tkxj /kke.k ekdM lkj[kk
?kkr ikMk ukpk ekG yk[k gky tkobZ mukM ekyd ckGkyk
?kko Mko ukyk ek; ykt gkp tkxo mxkp geky uGkyk
pkd Mkd ukdk eky yko ngk tk.kkj ukjn ekolk vKku
pkj <ky vk.kk ekB ykM lgk >kd.k ukokyk ekxpk vkenkj
pkpk p<k ik; ekM ykHk dGk >kMkyk eukr lekt xkojk.k
pkok [kMk ikik ekl eyk dkGk >kMkpk ukdkr ekolk Nkunkj
Hkkpk d.kk ikd eki okd ckGk VekVk eukbZ vk;ke tkxj.k
Nku ck.kk iku ekQ okj oGk myVk ikjok vk;kG rkjkckbZ
Nkok rkd ikp ekek okl xGk Vkdyk ik;kyk ;kpuk ukjk;.k
Nki rkj ikj ek;k ok.k eGk Vkp.k ikdkr jkukr ukyk;d
Nkik rki iGk ekj okMk VkGk Bkdj ikpok jko.k HkkÅjko
tkx rky ikGk ekjk okV Kku BkÅd ikG.kk vkjke Hkkxdkj
tkxk rk.k ikl eky okQ vkKk ekBkr ikyd vkjkl Hkk;xko
tk rkl Qkj ukek okpk Kkr iMyk ikpok vkljk jktkjke
vkjke djk- cktkj Hkjyk- ek>k Hkkjr egku-
Hkkr djk- jkek;.k okpk- okpky rj okpky-
vkepk nknk- jktokMk igk- dkdk iko vk.kk-
vk"kk<&Jko.k- QVkdk oktok- ekek xkokyk pyk-
oG.knkj v{kj- okVk.kk [kk- ckck lki igk-
oG.knkj v{kj- okGdk pkjk- ukuk ikiM vk.kk-
ckdnkj ukd- xktj [kk- ?kjkr lki vkyk-
vkjkekr clk- xtj oktyk- dk<k r;kj djk-
dkekr dke- uojk iGkyk- ikVkoj mHkk jgk-
xk<okpk vkokt- 'kkjnk rkjk igk- ekdMkpk ukp igk-
xkokyk pyk- v{knk mrkjk okp- dkoGk >kMkoj clyk
pknj okGok- lkeuk Nku >kyk llk Qkj ?kkcjyk-
pk.kk{k ukjn- eyk ekQ djk- dkexkj dke djrkr-
dkxn dkik- ek;k dkxn dki- vkepk vkoMrk dkdk-
tkrktkrk ;k- jek cVkVk mdM- vkdk'kkr rkjk igk-
>kMktoG clk- elkyk Nku >kyk- ukjk;.k lkodk'k vkyk-
>kMkoj p<k- yky >kyj ykok- vkepk ckG Qkj 'kgk.kk-
>kd.k ykok- rkVkoj >kd.k Vkdk- enr djk;yk ek>k gkr-
rkykoj ukpk- jkekyk lki pkoyk- nkj m?kMk;yk ek>k gkr-
FkkVekV igk- dkdkpk gkr Hkktyk- ckG nkr lkQ dj-
dke djk- lkxj llk c?k- llk ?kkcjyk o iGkyk-
dke igk- lnk dkxn dki- ckck eyk ekQ djk-
udk'kk nk[kok- jke ilkjk vkoj- eyk ikiM gokp gok-
/kkxk idMk- vkck vkj'kkr igk- gk FkkVekB tjk igkp-
/kkjnkj ryokj- ek>k uojk iGkyk- pyk vkrk dkekyk ykxk-
/kkMl djk- mek QjkG dj- vkjk[kMk r;kj >kyk-
ukVd igk- dkty dpjk dk<- ik.koBk lkQ djk-
ukxjkt vkyk- ckG ikVkoj clyk- okrkoj.kkr Qjd iMyk-
lki ekjyk- uok lnjk ?kkryk- MkG Hkkr gok dk\
ikG.kk gyok- dkdk uko cnyk- ckck xkokyk tkrkr-
ikiM Hkktk- vkdk'kkr <x igk- 'kkG.k [kjkVk mpy-
ikoMj ykok- dikVkr ukjG c?kk- ukVdkpk rek'kk >kyk-
ikolkGk vkyk- ek>k gkr Hkktyk- uGkpk dkV Hkjyk-
QkVdk diMk- dkdk QGk mpyk- dk; dk; igk.kkj \
Qkjp Nku- mek dpjk dk<- dk; [kk.kkj \
QGckx ykok- ckGkyk ?kkl Hkjkok- 'kkejko xkokyk tk.kkj-
 3
foeku
fdMk fygk fpeVk fu'kk.k fQVyk fjpo fgyky fu;fer
f[kjk fyik fpjkx fudky f'krkQh fyyko efgek vfHkeku
f[klk fyM lfpu fu[kG fQxj fyyk lfgr fidfud
f[kGk foMk lfpo fuokl fcpkjk fy[kk.k vfgr fipdkjh
fpek fodk fpMok fuMj fcxj fodkl ekfge fQukbZy
ftuk f'knk ftxj fupjk fcNkuk fot; fgokGk fHkolu
ftjk f'kjk ftjkQ fujkGk fc?kkM foeku fde;k vfHkeku
fVGk f'kdk fVGd futke fcpkjk foykl fxjhtk fejiwM
fVdk f'kyk fVdko fu[kkjk fcjlk fo/kku fdGl fejkckbZ
fnok f'kGk fVdkÅ funku fcnkbZ foHkkx brj feVoyk
fnu f'kMk fBxG fucj fcdkÅ forj.k blc feGdr
furk fgjk fBdk.k fuHkko ukfHkd fojke ble ifjlj
fuGk fge fBdk.kk fioGk fHkykÅ fotkj buke ifjokj
fu'kk btk fBlqG firG vfHkKk fouk'k bjkd ifjikB
futk flek frjik filkjk feBkbZ folkok bjk.k fjifji
fiGk fdlu frljk fidyk xf.kr fookg beku fyykorh
fiu fde;k fcpkjk fiBkr feGo fopkj bykt forHkj
fiÅ fdukjk frjdk fiÅu feGok f'keyk blkd fo/kkulHkk
fQjk fdj.k fnid fidklk felG f'kdkj blki fo[kj.k
fQtk fdGl fnokj fidkl felj f'k[kj bjknk foyk;r
fQr fde;k fnol fipdk felGk f'kto brdk fo/kk;d
fQV fdjk.kk fnolk fiNkMh feBkbZ f'ktok beyk f'kMdko
fcu fdrkc f/kjt fiVkbZ feMkl f'kykbZ fpy[kr f'kojk;
fHkdk fdrok vf/kd fiBkyk feVyk f'kock fVVokGk flrkQG
fHkek fxj.kk fujek fiykl lfej f'kexk fnokdj fgjd.k
fHk=k xf.kr furG fiGyk feGkyk f'kikbZ fujke; fgeunh
fj;k fxVkj vfurk fQdV fejok vfle fujkdkj fgjke.k
fj{kk fpoMk vfuy fQjok fjokt fgjok fu'kkpj fgeky;
िहरवा चाफा. िनता नािशला जा. िकरण काम करणार.
िदवस उगवला. सिमर िमरची खा. िनशा पळत जा.
िदवस मावळला. िकसन िखडक उघड. िवजया िदवा आण.
िखसा िशवला. गीता िगरणीत जा. रािधका गिणत कर.
िजना ढासळला. गीता गिणत कर. विनता गावाला जा.
िकडा िदसला. िचमण िचवडा खा. कमवा आिण िशका.
िटळा लावला. िजराफ िजना चढ. िदवा लावला का?
िदवा लावला. िटळक िटळा लावा. िनळा कागद आणला.
िनळा कागद . िनशा िनरमा आण. माझा िखसा फाटला
िभ ा वाढा. िनलम िनकाल बघ. धारदार िवळा आणला.
र ा पकडा. िपवळा िपसारा बघा. राजा िगटार वाजव.
अ र िलहा. माझा कान िपळा. फारच िचखल झाला.
धारदार िवळा. माझा आबां िपकाला. िशळा भात वाढला.
िश ा करा. चला िपचकारी मारा. बाळाला घरात िफरवा.
िहरा चमकला. चला िफरा. आकाशिदवा आणला का.
िचखलात घसरला. िफरत िफरत या. िकसन िकसणी आण.
िचमटा काढला. चला िफगर काढा. काका िदवा लावा
िजजाबा आला. रमा िवजय झाली. िकरण िमठाई खाणार.
िजराफ पळाला. चहा िफकट झाला. िकरण र ा चालवणार.
िटकाव आणा. ससा िबचारा हरला. िवजय िमसळ िवकणार.
ितखट चव. चला िबल दाखवा. िवजय िनशाणा लावणार
िदवस उजाडला. िकलिबल करा. िवशाल िवमान चालव. .
 4
thHk
dhM lkMh nh{kk ehB lgh ikdhV ckljh djhu mpdh
dkdh xkMh /khj deh ghp vk.k[kh lkjFkh yhMj 'kjhj
dho [kkMh d/kh [kjh Kkuh lkj[kh nhikyh [kkyhy ckreh
[khj [kMh vk/kh djh [khG iky[kh nhid lyhy ukxh.k
[khG xMh uhV jhe [khl fxj.kh nhokj eyhu lehi
xhjh dMh luh jhVk xhr ekphl vknhdk ekGhu dBh.k
xhrk dkMh ok.kh jhrk >ht vkeph /khjt xkG.kh uohu
Hkkph rhl ihB Hkkjh nhu [kkyph fHkdkjh lyhe jcMh
phM rhu ihj lkjh uVh ukpht c/khj [kkjhd c{khl
>hy rhG ihd okjh uhG thou d/kh ckjhd m'khj
>ht ukrh rkih ukjh cht jf>;k e/khy Qdhj tkghj
thHk xrh Fkkih yhn 'khy vkeVh vuhy pdyh 'kkghj
vkth rhj Fkkyh yhM e.kh fVpHkj euh"kk fi'koh r;kjh
Hkkth ekrh Qh lkyh NMh dBh.k xuhe 'kkghj u'khc
rkth fdrh Qhtk vyh jh?k d.khd ouhrk ?kkl.kh iki.kh
tho furh ekQh dkGh l[kh vaxBh xkQhy fiik.kh rkjh[k
thjk vrh chM tkGh deh fB.kxh Qhfdj cnyh vehj
thuk lrh chV >kyh Nkrh jcMh Qhxj ckreh rkyhe
ek>h erh chG vkyh f'koh vMhp fjchV e'khn m/kkjh
VhGk ikrh chy vGh unh [kkMhr vjch vMk.kh odhy
Vhdk irh chu cGh ehuk oMhy dchj bMyh ,joh
okVh tkrh fcch ekGh jhr ekf.kd Hkh"k.k vMhp pkp.kh
ekVh ukrh Hkhd vyh ikjh ekrhr lehj m/kkjh yki'kh
ikVh nhok Hkhy ukgh tjh lrh'k xjhc ifgyh d.khl
Vhe xknh HkhM dkgh ljh c<rh [kjhi dkGth je.kh;
ekrh eknh Hkhrh ghr phd ckreh gjh.k /kj.kh 'kkldh;
dkBh unh dHkh ghV bZn cknyh fVdyh m.kho bZnxkg
Bhd nhnh guh ogh bZ'k cktjh bVyh ukp.kh vfr'k;
सिचन आऊट झाला. अती घाई. मामी गाडीत बसली.
चला िमठाई वाटा. सईबाई आली. नीता नदीला चालली.
िसमा िटकली लाव. ढीगभर बाजारी. रीना पावसात िभजली.
ितखट िमरची. मीठ भाकर. मी पारी पिहली.
झाडाची सावली. रती रवाज. िमरची ितखट लागली.
काळी िपशवी चहाची िकटली. डाळीची आमटी के ली.
बाजरीची भाकरी िपठाची िगरणी. झाडाची सावली पडली.
अळणी भाजी. काळी िटकली. नवरी सासरी चालली.
दाट झाडी. िनराळी चव. मी बासरी वाजवली.
शाळा भरली. िबचारा िभकारी. ताई राखी आण.
सकाळी उठा. रकामी िपशवी. गणपतीची आरती झाली.
बादली भरली. िहरवी साडी. बाजरीची मळणी झाली.
भाजी आणली. चवदार काकडी. बळीराम सावलीत बसला.
िदवाळी आली. दीपकची गाडी. पणती िवझली नाही.
मजा आली. पाटलाची फजीती. िनळी रिबन आणली.
पाणी तापवा. मधाची बाटली. धीरज गावी िनघाला.
टाळी वाजवा. वाकडी काकडी. सगळी तयारी झाली.
िपशवी उचलली. दाट सावली. आई तयारीला लागली.
कळी उमलली. नवीन गाडी. सगळी कामाला लागली.
हलगी वाजवली. वासाची उटणी. िकडा िचरडला.
िटचक मारली. कमी काम. पणती लावा.
रकामी िवहीर. वाटी हरवली. भाजी िचरा.
 5

d=k
q

m.kk #ph Hkd q mxe dMkG q tG.kh q cVdk

q lqty
mHkk Hklk q Hklk q m?kM dykck q txkj q cj[kk
q lqQy
mek Nik q Hkjk q mpy dcMk q uktd q cj'kh
q lcd q
m"kk tMh q e[k q mtG dekjh q lktd q Hk;kj q lQy q
mMh ryk q edk q mFkG dle q q tMxk q HkjG q leu q
m'kh r>h q eGk q mn; d.kky q >Gd q w HkobZ q lrkj q
d=k q >yk q eyh q mjd dekj q Bejh q HkdVh q lnke q
Hkxk q [k.k q eGh q myV dlG q tyeh q Hk;kjhq lgkl q
nok
q xGq ;ok
q mlG dekjh q prjq e?kyq ltkrk q
iMhq j?kq ;xq mBko [k'kky q r"kkj q eyxkq lqVdk
Qxk q pd q :<h mrkj [kjkd q rGl q edV q q lqQyk
edk q pdk q :i mnkj [kyklk q rrkjh q eq#M lyHkk q
[ktk q pMk q yGk q mnkl [k'kky q irGkq ejyhq l"kek q
[kyk q puk q ye q m/kkj tqyeh ir.kh
q ;od
q lf'kyk q
[kGk q pjk q yVq mik; xM?kk
q rjV q vk;"kq lfer q
[k'kh q ikpq 'kqHk mrkjk xfirq >cdk q #dkj likjh q
[kch q tbZq 'kqj m?kMk xjk[kh
q >.kdk q #eky lnke q
rjq tuk q lr q mtok xykyq >.kdk q #lok llkV q
rjk q tGk q l/kk q mf'kjk xj[kk
q >jG q #ckc lHkk"k q
r>k q tMh q ljk q mxhp xV[kk
q njkok
q #i;k lfurk q
eGk q >ck q lGk q m.kho xykeq ndku
q v#.kk g'kkj
q
x.k q >yk q lqbZ m'khj ?kcM
q nikj
q :ikyh g:d
q
xgk q HkVq ljh q mdGh ?keV
q nljk
w #lok gMd
q
[knk q B'kh q ljq mlGh pVdh q ncbZ
q yxM q gjMk
q
[kyk q cjk q vlqj dcM
q pjl q /kykbZ q ydMk q x.kkdkj
q
rjk q r>k q mdM dnG
q pjkMk q i<hyq yVq rdkjke
q
pMk q ryk q mdkj dj.k
q pxyh q i#"kq v'kqHk c/kokj
q
puk q cok q m[kG djk.k
q tyeh q QVk.kk q 'kHke q xq#okj
सबक ु छबी. गबगबीतु ु उशी. मधकर ु कदळ ु उचल.
सककर ु जीवन. दपार
ु झाली. सधा ु चटक ु वाजव.
हशार मलगी. ु गलाब ु आला. गु जी लवकर या.
तरीची ु डाळ. गलाल ु लावा. आज गु वारचा बाजार.
दकानात
ु जा. कलपु ू आणा. समन ु बाजारात जा.
ततारी ु वाजली. कणालु पळाला. एक पया पािहजे.
तळस ु लावा. काजु खा. मरलीधरु दकानात
ु जा.
हरडा भाजला. खदकन ु हसला. सिमतला ु माल आणला.
गलाबी ु गाल उचक लागली. आज वार बधवार. ु
गणाकार ु कर. शाळा सटली. ु पढारी
ु गालात हसला.
.तळस ु लावली. सपारी ु खा. पा ची कळी खलली. ु
तमचा ु मलगा. ु चरशीचा ु सामना. मी झकणार ु नाही. .
चतरु िबरबल. लकलकणारा ु ु काजवा. अ ण सपारी ु खा.
डबकु मारली नवीन माल. रघनाथ ु सखी ु झाला.
दकानात
ु जा. फगा
ु फटला. ु सधीर ु मरली ु वाजव.
ततारी ु वाजली. उजवा हात. सनीता ु खशाल ु बसली.
गलाबी ु गाल. उलट िदशा. मलगा ु मलगी ु एकसमान.
मकट ू ु घातला. यवा ु िपढी. समन ु फलदाणी ु आण.
मजरा ु करा. पा सली. मधकर ु दकानात ु जा.
सटका ु झाली. लळा ु पाय. मगाची
ु डाळ आण.
सपारी ु िदली. शभु िवचार. तरीची
ु डाळ आण.
सजाता ु आली. धारधार सरा. ु दपारी
ु िखचडी करा.
खराडे ु लावा. गळाची ु भले ी. माझी हशार बाहली.
 6

cVw

ÅB lt w cM w lu w Hkpj w fQrjw gqdwe tqywe

År r: Hkd w liw Hkekrkw Hkfedk
w njoj
w n;kGw
Ån /ke w Hkr w ljw Hkirh w lpuk w gq:i uktd w
Åu tu w Hky w x.kw Hkferhw ijd
w gqtwj ?kjdy q
Åc >y w Hkeh w ikpw ldj w ek.kl w gqdwe pdHky
w w
Åj [kMw ex w ukpw lpd w Hktyw Hk"k.k
w nsoitk w
Ål My w eB w yktw lpuk w ?kkÅd HkikGh
w eqGweqGw
dp w rVw eM w jk.kw ekxu w etjw iklu w HkqbZewx
dVw riw ey w ckuw pkcd w BkÅd ik[k: nku'kjw
dG w rjw ed w ckGw tkGu w dqywi >qGwd [kjct w
[ku w rl w :i VkGw xGu w eqyw[k dcy w njoj
w
[k.k w rG w :l vkGw iGu w cq:t djMw /kke/ke w
[kiw n/k
w :G jMw t:j lpd w f<lkGw Hkjijw
[kjw njw :ik ykMw ikÅl yktkGw yqVk: HkrdkG
w
[k'k w /kM w yVw lkMw ok#G pkgy w ek;kGw jktnr w
[kG w /kiw ynw xgw Hkk#M fpeVw dkgjw lq[k:i
xG w /ke w yiw eG w x#M tqywe cqcwG ?kkc:u
x< w /kjw 'kjw o/kw xk#M [ktjw dkil w f'ktou w
?kl
w /kG w 'ky w lk/kw vk#< mrk: #Gu w toGu w
pd w ujw 'kG w lklw vkru w Hkxks
w y nf"kr
w 'kgkijw
py w ijw lVw fHk{kw dkiu w okgu w uk[k'k w HkjHk:u
pG w itk w gy
w tkGu w yiu w ccyw Me: fopkjil w
okGw Ql w dkGw /kljw Nkiu w Hkpjw dijw fol:u
>kMw QVw okxw uru w <kiu w yktu w dkijw lkele w
i'kw Qy w jk?kw uiqw j legw dcrj w >qMwi ,d:i
tknw cp w gM
w iue
w eq:e rjktw ckHkG w /kkoiVw
pkyw ct w lM w ir.kk
w itu
w yl.k w eljw oVok?kG w
lVw cVw lr w ek.kl w /kljw ik;kGw n"k.k
w nxMQy w
चक ू झाली. उबदार हवा. माझी चक ू झाली.
वाचू लागली. पटकन उठा. रमा वाचू लागली.
जनू मिहना. कडक ऊन. जनू मिहना आला.
सजनू आली. खपू हशार. नवरी सजनू आली.
लाडू खा. चल ू िवझवा. मीना रडू लागली.
रडू लागली. चक ू सधारा.
ु मला भक ू लागली
वाढू लागला. कानातील डल. ू फगा
ु हळहळ ू ू उडाला.
तपू आण. दधवाला
ू आला. आळची ू भाजी क या.
दरू बसला. धळ ू उडाली. घराला कलप ु ू लाव.ू
धमू पळाला. िमरची पड. ू यमना ु तळशीपाशी
ु आली.
पजाू करतात. लहान पल. ू सदू पळू लागला.
परू आला. फलझाड
ु लावा. तकारामचा
ु बटू फाटला.
टरबजू आण. सचना ू पाळा. यमना ु चाकू उचल.
बचू लाव. चळ ू भरा. बाळू वाळू आण.
भक ू लागली. ितखट खाऊ. लाकड ू कापू नका.
चल ू सारवा. काजू खा. राजचा ु लाडू फटला. ु
गळ ू खा. डम वाजवा. चलीतन ु ू धरू िनघाला .
लाडू क या. तराजू आणा. झला ू झल ु ू लागला.
दधू मागा. मायाळू आई. नकसान
ु क नका.
बटू काढया. ू दधू गरम करा. ानू ितळगळ ू खा.
खडू उचल. भिमती ू िशका. िवठू दकानात ु जा.
हळहळ ू ू चला. मठू उघडा. आई मला भक ू लागली.
 7

dGh
s
,d Bpk s iBk
s e"ks o.kh
s [kpj s n'kkpk
s cjht
s ,dt.k
,dh Bok s i<k
s eG s oyhs [kdMk s n[k.kk
s cjdh
s ,dne
dGh s Boh s iyk
s e?kk s 'k.k s [kMw s r nork
s cMws d ,dukFk
dd s Mjk s i{kk
s eok s luk s [kGkMw s n.kxh
s HkdM s ,drhl
djs okMs iVh
s eGk s lok s ?kjko
s nodh
s Hknd s [kMoG s
dl s xkMs i<h
s e?kk s lrq s ?kryk
s nÅG
s HklG s [kGdj s
[kM s lMs i'kh
s eFkh s gp
s ?k.kkjk
s oMy s eokM s [kMxko s s
[kns jMs i#
s ;'kw s gjs ?koMk
s uikG s e?kuks ?kr?kr
s s
[kis <is i<s
s ;.k s s gdk
s ?kbZs u uVdk s eudk s to.kkr s
[kG s <jh s Qd s j?ks gok
s ?k.kkj
s s ugeh s j[kho
s tere s s
xyk s rt s QM s j[kk
s gek
s to.k s urkth s j'khe
s Mjnkj s s
xuw s r< s Qjs jMk
s ,dd ttw s jh ug: s j.kq
s dk rydV s
x: s ry s Ql s j"kk
s ,dj tFkw s u uVku s s y[kd s rgrhls
?kjs rjk s QVk s jrh
s ,dVk Vdyks uoklk s y[ku s rtiq s j
pd s ryh s Qjh s j.kq
s ,dnk Vcy s iijs yf[kdk s no?kj
s
pis FkVs cVs y[k s ,drk VdMhs i'kok
s yd: s noky;
s
pos Fkjs cr s yVs ,Mdk Vjlks s ij.kh
s 'koVh s nonkj
s
pyk s nBs cy s yl s ,o<k BÅu s i'kos
s 'ktkjh s nonkl
s
pjh s nos cchs y[kh s ,dsd Bpw s u QlkG s 'kokGh s n'keq
s [k
ty s ngs Hkx s ox s djG s <dj s c?kj s 'kokG s s nonw
s r
tos n'k
s HkVs ons doG s <d.kh s c<c s lod s n'kekus
s
>is noh
s Hkns oM s d'kj s <dw s .k clu s ckgjs ueckt s
>y s n'kh
s HkG s o/ks dnkj s ror s crky s gtjh s Qjhokyk s
Vds urk s es oy s dlkG s rjkok s cHkkus x.k'k s QVokyk s s
Vis ugk s e[k s o'ks do<k s ro<k s cVkpks vud s cykiqs j
Bp s iB s e?ks ol s drdh s rohl s crkpks #i;s cMdj s s
Bos iu s e< s oG s d'kjh s FkjMk s cnkuks ekgjs HknHkko s
Bdk s i.k s e.k s oMks dljh s n[kkok
s cjdk s vkn'k s Hkyiq s jh
पाढे िलहा. मी के स कापले. पेरणी सु झाली.
बेरीज करा. मी खक े ड पकडले. नेहा भळ े परीु खाते.
वेणी घाला. मी खळ े ात हरले. रे टारे टी क नका.
गे लावा. माझा भाऊ घरी गेला. पाहणे वेळेवर आले.
के स कापा. बागेत िफरायला चला. हनमानाच
ु े शपेटी पेटवली.
खळ े ायला जा. मागे मागे िफ नका. शतेात काय िपकते?
पेढे आणा. मी नवे कपडे घतेले. मागे पढेु माणसेच माणसे.
दवेपजा ू करा. मी गाडी घणेारच. सगळे च खरे नसतात.
जेवण करा. मी आजीला घरेले. मी सगळी पाने उचलली.
परत के ले. के र काढनू फे कला. कशाचे हे मळ े ावे.
नेम धरा. आमचे काका हरवले. के वढा हा दख े ावा.
गळाची
ु ढेप. खालचे मामा गचकले. मी पेला घऊ े न येते.
टेप आणा. दादाचा चहेरा पडला. फे रीवाला िफ न गेला.
इकडे या. मलेु के र काढतात. रमश े शतेात गेला.
ितकडे जा. खळ े ताना ठे च लागली. िदनेश नेहमी सिशरा ु उठतो.
ते पहा. सगळे फगे ु फटले
ु . नेहमी खरे बोलावे.
हे करा. तेरा पेढे वाटले. रे ती भ न ठे वली.
पे आणा. मले
ु बेरीज करत आहते. सरेु श एका तासाने येईल .
रे घ मारा. नदीतले मासे पकडले. के शवने फे टा काढला.
वेळ पहा. सरेु खा जेवण वाढ. दकानदाराने
ु नाणे फे कले.
शळ े ी पकडा. काळे कपडे घातले. वेळेवर जेवण करा.
माकडाचे शपेट. ू कालचे कपडे धतले ु . ते वेगळे च आहते.
तमचा
ु शजेारी. धकेु दरू झाले. हे आमचे माहरे.
चटेक ण मल े ी. दवेरे सर शवे दतेात. दाणे वेगळे के ले.
 cYk
S

,sd Fkyh S ey S ,sir Fkeku S cBdS 'koky S ,sjkor

,sV noS enkS ,sot nor
S cBdk
S 'kytk S ,sVckt
,sr nuk
S ojS ,sdho nfud
S cjkxh
S 'kys S 'k dn[kkuk S
,su noh
S ojh
S ,sdwu ufrd S cnqS y lrku S [kcj S
,sy it S oHko
S dykl S iB.kS enku S lfud S [kjkr S
dQ S iy S oj.k
S dyk'k S ij.kS efQy S gnj
S [kj.kkj S
dnh S ink S tqyS dokj S inklS enkuhS gcr
S xjgtj
S
[kjS ilk S 'kyk S ddkMh S iB.kS orkx
S gjk.k
S iyoku
S
[k: S iyw S 'kyh S dokjh S Qyko s o'kk[k
S onsS gh iyrhj
S
pu S cy S ljS prkyh
S cBd S ofnd
S gcrh
S Qtiw S j
puh S cl S ly S trk.ksS Hkjo S ojkxh
S efFkyh
S cyokuS
tu S cBk S o/k
S trkiw S j Hkjoh S o'kkyh
S dd;h S cyxkMh
S
ryS cBs S dnS rukr
S cBdk S 'k'ko S lqnSo HkjoukFk
S

cVW
शल ै ा ये. मदैा आणला. वैशाली पैसे आण.
पैसे आण. बैठे काम. भरैव कै री काप.
पैठणी नेस. बैठका काढा. सैरावैरा पळू लागला.
मनैाला उठव. बैरागी आला. मनैा नैनाला पकड.
पैठणी नेस. बैलगाडीत बसा. चतैाली घरी गेली.
मनैाला उठव. भरैव पळाला. वैशनेु बैल सोडला.
बैल सोड. मलै ाचा दगड. खरैाचे झाड पाडले.
कै री काप. मदैानी खळ े . सैिनक तैनात झाले.
पैलवान आला. वैभव पडला. आई माझे दवैत.
वैरण कापा. शरू सैिनक. गणपती आपले दवैत.
वैरण आण. वैतरणा नदी. माझी चनै हरवली.
कै काडी आला. कै लास कै री घ.े मला वैताग आला.
ऐरण उचल. सगळे पैसे आण. एक कै दी पळाला.
कै दी पळाले. हदैर मदैानात आला. कपडे सैल झाले.
ऐन वेळी. हबैती वैरण घाल. समाने
ु पैठणी नेसली.
िकमती ऐवज. थैलीतनू पैसे काढा. मले
ु मदैानावर जमली.
कै लास लेणी. शतेातनू वैरण आण. पैसे कमवायला िशका.
दिैनक गती. मनैाला कै री द.े सैिनक दश े ासाठी लढतात.
नैितक िश ण. बैलाला वैरण घाला. बैल सैरावैरा पळाला.
पैसे कमवा. शल ै ा मदैानावर जा. कै लासने कै री िचरली.
पैज लावण.े कै लास पैठणाला गेला. मी थैलीभर भाजी आणली.
पैलू पाडण.े वैभवने पैसे आणले. वैमािनक िवमानात बसला.
 10

eksj
vksB xksy VksGh cks/k 'kksHkk [kksdyk Fkksjyk ekst.kh tksMhnkj
vksyk xksVk Vksyk cksj lksM [kkscjs nksMds ;kstuk Vksdnkj
vks>s xksjk Bksd cksy lks; xksj[k nksunk ;ksfxrk <ksydiqj
vksB xksok Bksdk cksdk lksMk xksikG nksu'ks ;ksxs'k rksQ[kkuk
vksyk xksGk Bkslk cksGk lksQk xkslkoh /kksrj jksdM FkksckMhr
vksG ?kksV Mksy cksyh lksGk xksdqG /kksj.k jksfgr e/kkse/k
vksVk ?kksj MksGk Hkksd lksuw xks[kys uksdj jksiVs cks/kdFkk
vksyk ?kksG Mksyh Hkksx lksus ?kksVkGk uksfVl yks.kps HkksykukFk
vksok ?kksMk Mksds HkksGk gks; ?kks"k.kk uksdjh 'kks"k.k yksd'kkgh
vks>s pks[k <ksyh eksV gksrk ?kksxjk iksdG 'kksHkuk 'kks/kk'kks/k
vksys pksp rksM eksM gksMh pksjVk iks"k.k lkscr lkseokj
dksM pksj rksQ eksj gksGh NksVklk iksyhl lksMr lksykiwj
dks.k pksjh rksVk eksGh vksjM Nksdjk iksiV lksukj xksM/kksM
dks; pksGh rksjk eksBk vksG[k NksVsls iksg.ks lksiku ;ksxk;ksx
dksl NksVk rksGk eksnh vkslkM >ksikGk QksM.kh lks;js xSjlks;
dksjk NksVw Fkksj eksjs vksGhr >ksiMh cksdM lksukyh dkVdksu
dksVh tksx FkksMs ;ksx vks<.ks >ksikGw cksxnk gksdkj vktksck
dksMs tksj nksu ;ksxh dksd.k Vksdu ckscMk gks.kkj cjkscj
dksGh tks'k nksjk jks[k dksijk Vksiyh cksydk udkslk ljksoj
[kksM tksMk nksjh jksx dksey Bksdj cksy.ks Hkwxksy xks.k
[kksy tksxh /kksch jkst dks.kkl BksdGk Hkkstu eksgd Vksih
[kksG tks'kh uksV jksM dksFkGk Bkslj HkksiGk leksj cksV
[kksVk >ksM iksGk jksi dks.krk MksGl Hkksojk vksBkoj 'kks/k
[kksik >ksi iksGh jksVh dksijk Mksykjk Hkkslys dksroky dksoGs
[kksyh >ksdk iksgs yksd dks;rk <kscGh eksnd dkstkxhjh FkkssMklk
[kksds >ksMk QksM yksg dksGlk <ksyd eksQr xksnkojh eksgjh
[kksVs Vksd Qksu yksVk dksfdGk rksj.k eksgu ?kksMnG ?kksMkxkMh
xksM Vksp QksVks yksHkh dksd: ?kksVho eksVkj ?kksjiM Fkksjoh
कोण आले? भोजनाची वेळ झाली. थोरला मलगा
ु आला.
खोबरे िकसले. गणश े ा मोदक खा. थोरली सनू आली.
गोल करा. योगेशचा पाय मोडला. थोडेतरी जेवा.
आजोबा झोपले. िमरचीचे रोपटे लावले. थोडे थोडे वाढा.
कोबी िचरली. रोकड चोरीस गेली. मोर नाचू लागले.
धोतर नेसले. सगळे होडीत बसले. गोड गोड बोला.
समोसा खा. ताईने ओवाळले. मीना जोरात ओढ.
भोपळा फोडला. काकाने कोट घातला. मोिनका ओढणी घ.े
दोर कापला. कोळी मासे पकडतो. होडी खोल बडाली.
ु
गोळी खा. कोबीची भाजी के ली. गोपाळ गोठा झाड.
दोरी ओढली. कोकणचा राजा कोण? खोटे बोलू नकोस.
ढोल वाजवा. कोणीतरी पळत जा. चतकोर भाकरी खा.
डोळा लागला. डोके दख ु ू लागले. जोरात खोकला आला.
फोटो काढा. कै रीचे लोणचे के ले. गोगलगाय पोटात पाय.
बोलत रहा. शोधले क सापडेल. खोबरे गोड लागले.
टोपी घाला. सोनाराने कान टोचले. चोराने ितजोरी फोडली.
बरोबर आह.े झोपेतनू जागा हो. टोपलीत बोरे होती.
फोडणी िदली. मोडतोड क नका. मोरचा िपसारा फलला.
ु
मोर पहा. लाल गाल कोणाच?े नोकराने दरवाजे लावले.
घोडेवाला आला. पोराचे पोट दखले
ु . बाळाचा फोटो काढला.
ओळीने चला. जोरदार पाऊस झाला. बोट दाखवू नको.
घोडगाडीत बसा. ढोलक वाजवा. पालापाचोळा गोळा के ला.
 11

14
vkSV ekSr vkSjl pkSdksuh nkSyr xkSjo lkSjHk
vkSr ekSu dkSjo pkSnkoh nkSyrh xkSreh lkSnkxj
dkSy 'kkSd dkSf'kd pkSQsj ukSdk QkSth lkSnkfeuh
xkS.k lkSj dkSfrd pkSdMh ukSny HkkSfrd MkSynkj
xkSj lkSnk pkSdV pkSikbZ ukS'kkn ekSykuk PkkjpkS?ks
pkSd gkSn pkSdl pkSdkj ukSlsuk ekSf[kd pkSdhnkj
pkSFkk gkS'kh pkSikVh pkSrhl ukScr ekSfyd xkSjhiwtu
pkSnk vkS"k/k pkSd'kh pkSdksu xkSG.k ykSfdd ?kksMnkSM
pkSdh vkS{k.k pkSFkjk pkS/kjh xkSjh 'kkSdr ukSjksth
pkSFkh vkStkj pkSQqyh dkSeqnh xkSre 'kkSdhu ikSjkf.kd

12

c‚y
औषध खा. खळ े ाचे शौक न. भौिमितक आकार.
कौला घर. दारासमोरचा हौद. भौगोिलक िवभाग.
चौकोनी कागद. हौशी सौरभ. मौन पाळा.
चौफे र नजर. कौरव हारले. मौलाना आझाद.
पौष मिहना. चौकोनी पेटी. चौकोनी कागद कापा.
चौदा तारीख. पेरणीचे औत. मननेु हौसमौज के ली.
हौस मौज. शतेीचे औजार. तो डौलदार मोर पहा.
कौतक ु करा. जनतेचा कौल. सनई चौघडे वाजवा.
मौज करा. गौरव सिमती. तो नौदलात भरती झाला.
चौकस कोमल. पोिलस चौक . सौरभ हौसी आह.े
डौलदार पीक. चाचा चौधरी. पाटी चौकोनी आह.े
चौरस आहार. चौपट फायदा. दारासमोर हौद आह.े
सनई चौघडा. डौलदार घर. सौरव िवजयी झाला.
मौन पाळा. दादाभाई नौरोजी. चौफे र नजर मारली.
नौदल अिधकारी. भौितक सिवधा
ु आज चौदा तारीख.
चौरस आहार खा. बाळाचे कौतक ु करा.. येथे पोिलस चौक आह.े

eh cWV vk.kyh- eh V‚l ftad.kkj-

eh dWp idMyh- v‚fQl m?kMys-
eh cWx Hkjyh- p‚dysV [kk-
rw jWdsV vk.k- V‚osy vk.kk-
c‚y gjoyk-
gk ek>k MWM-
d‚Qh ?ksryh-
eWMe vktkjh vkgsr-
yWiV‚i vk.kyk-
QWu lq: djk
d‚esMh dsyh-
 14

vaaxBh
vad ?kaaVk raVk cMh a 'ksax dcj a pkn.kh a nkMxk a exG a
vax panw rkaMk fcnwa lp a daaikl pknks a ck ucj a etu a
va/k pkanh rach Hkx a lar daaxok pkxys a urj a eMi a
vakck fpap rrq a fHkr a lFk a dnhy a pxG a unhuh
a ektj a
vaaMs psaMw rcw a HksaMh lia dqaHkkj fpru a uksan.kh eqaxwl
vaar px a rkcs a ep a flga dksacMk pkn.kh a ixr a efnj a
va/k ppq a rksaM enh a l/kha fddkGh a pknks a ck irx a eMGh a
dna fpc a nxa eqaxh flga daaxky pnsa jh rkcw a l jxhr a
dl a trq a nra ekMh a lksaM dkaaM.k txe a idt a jkxks
a Gh
dknk a >qaM fnMh a eqaxh gla dkaaxkok tftjk
a i/kjk a jtu a
dqarh >saMk n'k
a ena gMk
a daaiuh tksa/kGs itkc a lds a r
dB a >kaat nxk
a ekMk a fgx a dkxk: a taaxy fitjk a lrks a "k
[kr a >qat unh a eqaMs fgnwa [knd a Maaij ik<jk a lrkth
a
[kqaV >saMw uksanh eqaMk gqaMk [kM.kh a tkaaHkwG fiiG a yMu a
[kqaVh Vaad i[k a jda fgx a [kMkGk
a taaxyh isaVj ykcV a
[kM a Vkaaxk ip a jkx a vax.k [kMks a ck >qacM c/ku a yxMk a
[kkc a fVc a i[kka jxa vaa/kkj [kthj a VpkbZ a cxky a ykMxk a
[kknk a VsaHkk itk a jHkk
a vaaxBh xkMw a G Bsax.kk cfnuh
a onu a
xt
a Bsaxk fidw a ykc a vatu xksa/kG Mksaxj cdj a onuk a
x/k
a Bsaxw isaM ydk a vaankt Xkksan.k Mkcj a ckxMk a 'kdj a
xxk
a Mdk a isaMh fycw a vacj xaaer Mksackjh ck/ko a 'kHkj a
xM
a Mkx a ir a o’k a vk/kGk a xaa/kd rnwa j cxky a f'kiys a
xk/kh a fMd a cna /knk a vathj xksaxkV rkcMk a cxyk a ldV a
xsaMk M[k a cVh a Okakxh vaafdrk xksafn;k rkaanwG ckxMh a lt; a
xxw
a <x a c/kw a fopw a vackuh ?kqax: FkaaM cnwa d HkMkjka
xksaMk <ksax cM a 'k[k a vatyh ?kksaxMh FkaaMkok csanwj Hkxkj a
xxw
a <ksaxh cc a 'kkaark vatuk pnu a nxy a vHkx a gVj a
xkM sa rx a cnh a f'kx a vackjh pfMdk
a nMd a HkkM.k a gxke a
लगडी ं खळ े ा. रजना
ं गगकडे ं ू गेली. दवेळात नदी ं होता.
हडा ं भरला. बडं ू पलगावर ं झोपला. पखा
ं चालू करा.
ताडा ं चालला. शभर ं पये िदले. बैलाला पढ चारा.
भडी िचरा. कबर ं दख ु ू लागली. दवेळातली घटा ं वाजली.
मजं ु रडली. पतगं उच ं गेला. गाधळखत ं ु तयार करा.
भाडी ं पडली. अगणवाडीत ं मले
ु आली. थडगारं पाणी पी.
कादा ं कापला. उटं जगलात ं नसतो. चचल ं फारच चचल ं आह.े
आबा ं िचरला. तो लगडा ं आह.े एकतरी छदं जोपासा.
अगं िभजले. लबाड लाडगा ं पळाला. एक अगठी ं हवी होती.
अगण ं झाडा. मगळा ंु कडकडनू चावला. पधरा
ं पच ं े िकती?
ड बारी आला. उदराने
ं मोदक पळवला. सािगता ं सगळे च सागते ं .
आधळा ं माणस. ू दारात मडप ं घातला. माझी पचाईत ं झाली.
गवताची गजी. ं सारे जण पगतीला ं बसले. दरवाजा बदच ं आह.े
त डाला लागले. िखशातनू कगवा ं पडला. मी अडी ं फोडली.
जेवणाची पगत. ं लोकाना ं सताप ं आला. सडास ं नीट धवा. ु
रगोळी
ं काढा. शकरला ं आनदं झाला. मी पखा ं िवकला.
रगीत
ं कागद. पिडतजी
ं अघोळ ं करा. मी पचर ं काढतो.
दगडी िभत. ं इिजन
ं सु झाले. गवताची गजी ं पेटली.
ठगणा रोिहत. पायात पजण घातले. जोकर मनोरजन ं करतो.
तादळाच ं े भाकरी. आज झडावदन ं आह.े मी कक ंु ू लावते.
शडी कापली. शाळे ची घटा ं वाजली. तो िशकत ं होता.
पतगं उडवा. उच ं खाबं पहा. िसहं मासं खात होता.
मढपाळ आला. रागें त उभे रहा. पकज ं तबत ं ू राहतो.
सदीप ं सपला. ं मजने ं ु स ग घतेले. नदं ू चदं ू दोघे बध. ं ु
 tksMk{kjs Hkkx 1
okD; vkeP;k ok?;k vkVîkikVîk vaxBîk cyk<î fB¸;k lxG~;k
brD;kr rqeP;k I;kjk dkBîk fejP;k lkMîk 'kY; xksG~;k
jkT; fxj.;k R;k eksBîk rkT;k dkMîk vksY;k uG~;k
T;kus ik.;koj R;kyk xksVîk HkkT;k ckaxMîk cnY;k eksG~;k
la/;k u¶;kr E;ko tksMîk T;ksrh eksBîk cknY;k ukY;kr
la/;kdkG ok¶;kr euq"; pkSF;k vla[; lR; pdY;k ukR;kus
e/;s O;k;ke la[;k dkF;k 'kD; /kkU; dkO; y{;
vkaC;kph O;kij ek÷;k iksF;k eq[; ekU; O;kt Hk{;
/kksC;kdMs |k rq÷;k ik;F;koj HkkX; lksI;k nkL; /kuq";
dY;k.k fo|k 'kwU; R;kx ;ksX; jkSI; gkL; U;kgjh
fpeqdY;k gák lksU;kps vkR;k ?;kos jE; leL;k xG~;kr
eksG~;k oák vH;kl i.kR;k ukVî lkE; lnL;k fuG~;k
eG~;kr ?;k H;kyk pdY;k ikVîk HkS¸;k ckG~;k lSU;
tksMk{kjs Hkkx 2
/kDdk n[[ku Fkêk xqìh LkRrj ckgíj vIij eYy
cqDdk l[[kk iêh pìh vRrj dUuM nqIiV fnYyh
uDdy dPpk gêh vìk b;Rrk vUu vkIik NYyk
vDdy yqPpk xêh xìk mRre pksiUu xCcj fdYyk
uDdy lPpk yB~B lRrk [kqí mUurh 'kkCckl fdYyh
'kDdy dPpk eB~B cRrh líke mUur tCckj fcYyh
iDdk xPph foB~By gRrh dFFkd iUukl cCcj fcYyk
MqDdj ?kV~V xB~Bk eRr iqFFkd xIi f>Eek fiYyw
VDdj iV~Vk iqB~Bk iRrk tFFkk xIik eEeh f'kYyd
y[[k dêk fpB~Bh n Rr eqíke iIik fgEer gYyk
e[[ku pêk [kìk mRrj eqík NIij gEek jLlk
tksMk{kjs Hkkx 3 folxZ;qä 'kCn
Ugkoh Eg.k dksYgk Eg'kh
iqUgk Eg.kh dYgbZ nksUgh var%dj.k varr% va'kr%
rkUgk EgSl ftYgk dksYgk v{kj'k% m"k%dky nq%[k
ikUgk Eg.kts uOgrk mUgkGk 'kr'k% eu%p{kq eq[;r%
mUgkGk EgSlkG Ugk.kh rqEgh

tksMk{kjs Hkkx 4
laLFkk vkLFkk LFkkiuk LFkG LFkkud LFkk;h LFkk;w fLFkj vLFkh
xzkeLFk laLFkk laLFkkid vLFkek vLFkk;h mifLFkr /;kuLFk
O;oLFkk O;ofLFkr LFkfxr LFkkf;d fLFkrh LFkwy Luku Luk;w Lusgh
 tksMk{kjs Hkkx 5 tksMk{kjs Hkkx 6
ew[kZ lqo.kkZ 'kVZ iwoZ xgz çdk'k Ýkal vkez æko.k
oxZ dhru Z ekxZ lw;Z ,dkxz çk.kh cz'k uezrk #æ
rdZ o.ku Z dtZ liZ xke
z çdkj czsM fouez fNæ
ldl Z v/kkZ iw.kZ enkuhZ Øekad çFkk czsu f[kLr
z eqæk
folxZ /keZ g"knk
Z ppZ pØ lçse 'kqHkz fgalz Hkæ
[kpZ xoZ o"kZ jsdkMZ oØ çk.k Hkze vtlz 'kwæ
[kqphZ loZ okf"kd Z xnhZ O;k?kz çlkj Hkzej lglz eqæ.k
dkMZ dksVZ ‘kh"kdZ lnhZ çdkj Ýse rkez æk{k eqækad
tksMk{kjs Hkkx 7 tksMk{kjs Hkkx 8 tksMk{kjs Hkkx 9
Vdª jk"Vfirk
ª LkkÚ;k fcÚgkM pkSÚ;kgÙkj d"V Hkfo"; iq"dG fo'o
isVªksy egkjk"Vª xksÚ;k iksÚ;k pkSÚ;k,sa'kh u"V Hkh"e v’e;qx vko';d
Vªsyj jk”Vh; ª iksÚ;k >ksÚ;k Úgkl v"Veh Ckfg"dkj dfj'ek oS';
daVªksy Meª dSÚ;k [kkÚ;k dqÚgkM d"Vkps Hkk"; d'ehj uSjk';
eWfVd ª Mlªs pksÚ;k okÚ;koj xqÚgkG ck"i ts"B v'e 'oku
lsaVªy Mk;Ogj
ª [kksÚ;kr nksÚ;k xkÚgk.ks fo".kq dfu"B bZ'oj vf'ouh
LVksª csjh MkWª i lqikÚ;k rÚgk pÚgkV oS".koh ofj"B 'yksd 'okin
jk"Vª gk;Mksª tu oÚgkM ik;Ú;k fxÚgkbZd p"ek fu"dke vk'oklu u'oj

tksMk{kjs Hkkx 10 tksMk{kjs Hkkx 11

lRo eeRo LoRo xq#Ro o—Ro Jh Jheku Jhear vJq foJke J)katyh
rRo mRiUu mRiÙkh RkRij jRu Js"B Jksrk Jenku ifjJe lfeJ
jRukdj iRuh v/;kRe vfLrRo Jhx.ks'kk vkJ; Jko.k _f"k
vkRek [kkRek _f"kds'k _"khequh _Xosn ok³e;

tksMk{kjs Hkkx 12 tksMk{kjs Hkkx 13 tksMk{kjs Hkkx 14

d".k ` ?k.kk
` o"kHk
` enw` HkXu 'k=q?u 'kCn 'kqYd tUe
r".kk
` l"Vh ` rIr ` o{k
` eXu fufoZ?u vCnqy feYd LoIu
dik ` n"Vh
` ex ` orh
` yXu nqX/k ‘kCnkr eLdjh lUeku
o'kkyh
` o"Vh` drh ` uR; ` vXuh fLuX/k 'kCnkyk rLdjh rUe;
l"Vh ` o"kHk
` e`nk dkjkxg` vkXus; lafnX/k yqC/k lRdkj tUexko
oÙki=
` rIr ` x`g ;dr ` fo?u Xokgh çkjC/k peRdkj isfUly
i"B
` ex ` d"kh ` onkou
`a —r?u XokYgsj 'krkCnh mRd"kZ /ot
ltu ` drh ` ve`r xgikB
` 'k=q?u Xokyk ç{kqC/k jRuk /ofu
वा यात उपयोग करा. मी वगात पिहली आले.
आम या घरी चला. जोकर सकशीत नाचतो.
बैलगा ा धाऊ लाग या. मी खुच त बसले.
बर या बाहेर काढ या. क तन सु झाले.
याला वा ा ह या. सूय पूवला उगवतो.
जो ा लावा. मला सद झाली.
सो या या माळा. मी च िफरवले.
मला गो ा ा. मन एका करा.
चला याहरी करा. सूयाचा काश पडला.
सै य पुढे गेले. याने ाण सोडला.
रवीला ध ा लागला. मी न तेने वागेन.
बुवांनी बु ा लावला. माझा ेन खूप चालतो.
अ ा घरी आली. आबांनी टक िवकत घेतला.
ड र पळ लागले. गाडीचे पेटोल संपले.
हा माझा स खा भाऊ. रा पती महारा ात आले आहेत.
मी ह ती पिहला. मी नवा डेस खरेदी कला.
मी िद ीला जाणार. मी क या तोड याच नाहीत.
हावी कस कापतो. देवाजवळ सुपा या ठेवा.
मी पु हा येईन.. ल ाचे व हाड परत गेले.
उ हाळा सु झाला. राजे गडा या पाय या चढ लागले.
मी याला हातारा हणालो. मी माय मराठीसाठी खूप क घेतले.
आ ही को हा पािहला. िव णू माझा लाडका िश य आहे.
हशीला बफलो हणा. माझा पोपट भिव य सांगतो.
तु ही घरी जा. मी पु कळ गो ा जमा क या आहेत.
यव थत घरी जा. क र मा िच पटात काम करते.
बस थानकावर थांबलो. लोक पाठ क न आणा.
मी गणपतीची थापना कली. क याला वानदेखील हणतात.
चला नान क न या. अ वनी माझी मै ीण आहे.
सुदामा क णाचा िम होता. अ दल पु याला बंग यात राहतो.
मी वृ तप वाचतो. िभंतीला िछ पडले.
तृ ी नृ य करते. याने कप ांचा यवसाय टाकला.
चला कती करा. भिव याचा िवचार क नका.
गृहमं ी गृहपाठ तपासणार. पु पगुछ तयार करा.
चला वटवृ लावू. येथे रा त भावात धा य िमळेल.
कदी कारागृहातून पळाले. बस बस थानकावर पोहचली.
मी वृंदावन सोसायटीत राहतो. शु पाणी या.
वृषभ माझा वगिम आहे. तो शु ीवर आला.
आज मा या ताईचे ल आहे. प नी गाडीत बसली.
सव िव ने दर झाली. मी क डी बोलू शकतो.
मी अ यासात म आहे. उ ती खाली बैस.
होळीला अ ी पेटवतात. मला शा बासक िमळाली.
धडा समा झाला. तो स य मुलगा आहे.
स हणजे सात होय. मी ितचे वागत कले.
मला गु ेकाका भेटले. अ का खाली जा.
धोनी क ान झाला. त मय डॉ टर झाला.
माझा आ मा तु यात. फोटोला पु पहार घातला.
माझे उ प वाढले. कणाची चे ा क नका.
मला पु र न ा झाले. िफ टरचे पाणी या.
मी कोरोनाचा खा मा करणार. भारत आइस म खा.
तो फारच िश आहे. वतःची काळजी या.
आई माझे उ े खाते. राजाने आ मण कले.
थोडे िश ाचार पाळा. अ वन मिहना संपला.
तो फार क ाळ आहे. मा यावर िवशास ठेवा.
तो फार ीमंत आहे. राजाने श त महाल बांधला.
डो ातून अ ु वा लागले. आपण पृ वीवर राहतो.
चला मदान क या. चेतन उ ट मुलगा आहे.
 राधा पाट आण. सई कावळा बघ.
पाट टाक. काका कावळा बघा.
माधव आता पाटावर उभा रहा. कावळा उडाला.
आता पाटावर बस. कावळा एका झाडावर बसला.

ताराबाई घरात आली. परातीत पीठ मळले.

पाटावर बसली. पोळपाटावर चपाती लाटली.
आईजवळ खीर मागू लागली. त यावर चपाती भाजली.
आईने ितला खीर िदली. गरम पोळी ताटात वाढली.

आशा नकाशा आण. मा या गावाचे नाव भडगाव आहे.

माधव नकाशा बघ. गावात खूप झाडे लावले आहेत.
रमा नकाशात सातारा दाखव. गावात जेमतेम पंचवीस घरे आहेत.

ही िनशाची बा ली. फगेवाला आला.

ितचे डोळे िनळसर आहेत. लाल,िपवळे फगे घेऊन आला.
िनशा ितला रोज कपडे घालते. मुलांनी फगे घेतले.
िनशाला बा ली खूप आवडते. नंतर ते फटन गेले.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
काका आला, मामा आला. आगगाडीला इंिजन असते.
काका या.बसा. आगगाडी िवजेवर चालते.
मामा पाटावर बसा. गाडीला खूप डबे असतात.
आई चहा आण. गाडीतून खूप माणसे ये जा करतात.

पहाटे क बडा आरवतो. नारळाची चटणी करतात.

सारा गाव जागा होतो. नारळा या करं या करतात.
िहर यागार ड गराआडन सूय उगवतो. नारळ मसा यात टाकतात.
ड गर तांबूस रंगाचा होतो. स काराला नारळ देतात.

रामदास पाटावर बस. आज गावा न मावशी आली.

साधना साबण आण. मला खाऊ व बा ली घेऊन आली.
साबण अंगाला लाव. भाऊला कपडे घेऊन आली.
आईला छान साडी आणली
साबण हाता-पायाला लावा.

हा आंबा िपकलेला आहे.

दादाने नवी गाडी घेतली.
िपकलेला आंबा गोड लागतो.
तो गाडी घेऊन घरी आला.
िपकले या आं याचा
गाडी फार छान आहे.
आमरस करतात.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
 एक होती आजी.आजीला
आम याकडे एक िकसणी आहे.
ित याने बारीक िकसले जाते. ित या बिहनेचे प आले.
आ ही खोबरे िकसून चटणी, आजीला ितने पूजेला
तर गाजर िकसून हलवा करतो. आप या घरी बोलावले होते.

परातीत पीठ मळले.पोळपाटावर जांभळाचे झाड उंच असते.

चपाती लाटली.त यावर पोळी याचे खोड पांढरट असते.
भाजली.गरम चपाती ताटात जांभळे जांभळी असतात.
वाढली.सवानी आनंदाने खा ी. जांभळाची बी मोठी असते.
जांभळे गोड असतात.
अमरला वडापाव आवडतो. िपंपळाचे झाड मोठे असते.
वडा ितखट व गरम हवा. िपंपळाची पाने सुंदर िदसतात.
व ा सोबत िमरची हवी. कोवळी पाने लालसर असतात.
पावावर लसणीची चटणी हवी. िपकली िक ती िपवळी होतात.
मग अमर चार वडापाव खाईन. वाळ यावर यांना जाळी पडते.
खं ा प ी आहे. वडाचे झाड मोठे असते.
खं ा प ी मासे खातो. वडाला पारं या फटतात.
तो पा याजवळ राहतो. या जिमनीत जाऊन जतात.
तो नदीकाठी िबल खणतो. प ी वडावर आनंदाने राहतात.
िबळात याचे घरटे असते. प ी वडाची फळे खातात.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
अभय शाळेतून घरी िनघाला होता. एकदा गावात वाघ आला.
आकाशात काळे ढग जमा झाले होते. नेहाने द न वाघ पािहला.
थो ा वेळात पाऊस सु झाला. ती खूप घाबरली.
आकाशातून पावसाचे थब पडत होते. तीला रा ी खूप ताप आला.

हे अ मताचे घर. माडाला झाव ा असतात.

घर कौलाचे आहे. झाव ांना पाती असतात.
घरा या िभंत ना भेगा पड या आहेत. पा यातील िशरेला हीर हणतात.
भेगांतून मुं या िशर या आहेत. िहरां या करसु या करतात.

आईने आज समोसे बनवले. गणू मातीची भांडी तयार करतो.

ताईला समोसे खूप आवडतात. मातीचा गोळा चाकावर ठेवतो.
ितने चार समोसे हातात पकडले. चाक िफरवून मातीला आकार देतो.
यातून एक समोसा भ ीत भाजून प करतो.
जिमनीवर पडला.
काल खूप पाऊस पडला. ताईने पणती घेतली.
सडकवर पाणी साचले. कापसाची वात कली.
िचखल झाला. पणतीत तेल घातले.
लीला िचखलात
आगपेटीने पणती पेटवली.
घस न खाली पडली.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
शाळा सुटली. अजय माझा वगिम आहे.
संजू व मंजु घरी िनघाले. तो ितस या वगात िशकतो.
वाटेत भेळपुरी या दकानावर थांबले. तो अ यासात खूप शार आहे.
दोघांनी िमळन भेळ खा ी. तो दस यांना नेहमी मदत करतो.

आम या घरी एक क ा आहे.
गाय हा पाळीव ाणी आहे.
याचे नाव मो या आहे.
गाईला चार पाय असतात.
तो घराची राखण करतो.
गाय दध देते.
चोर आले तर तो
गाय गवत खाते.
आ हाला भुंकन सावध करतो.

मीनाचे गाव ड गरा या जवळ आहे. उ हा ाचे िदवस होते.

ितचे वडील डॉ टर आहेत. एक हातारी र याने जात होती.
ते रो यांना तपासतात. ती तहानेने याकळ झाली होती.
औषधाची िच ी देतात. नीलेशने ितला पाणी पाजले.

क बडी अंडी घालते.अंडी

आपण पृ वीवर राहतो.
घात यावर क बडी अं ांवर
पृ वीला सूयापासून काश िमळतो.
बसून अंडी उबवते.
सूय सकाळी पूवला उगावतो.
अं ाचे कवच फोडन
आिण प चमेला मावळतो.
िप े बाहेर पडतात.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
 टोपलीत फळे आहेत.
तळे सुंदर आहे.
बाबा आंबा खातात.
त ात मासे पोहत आहेत.
सई पपई खाते.
त ात बगळा उभा आहे.
दादा पे खाते.
बग ाने मासा पकडला.
यांना पे आवडतात.

पळसा या पानाचे ोण करतात. शाळेला मोठे मैदान आहे.

या या प ावळीही करतात. सकाळी मैदानात ाथना होते.
पळसची फले लाल असतात. दपारी आ ही तेथे खेळतो.
फलांपासून लाल रंग िमळतो. मैदानात धमाल येते.

फणसाला व न काटे असतात. प ी वेगवेगळी घरटी बांधतात.

फणसाचे गरे गोड लागतात. कावळा काटयांचे घरटे बांधतो.
ग यात आठळी असते. सुगरण गवताचे घरटे िवणते.
फणस खोडवर लागते. िशंपी पानांचे घरटे िशवतो.

सखाराम बांग ा घेऊन येतो. शाळेत आपण िशक यासाठी येतो.

रेशमी बांग ा लाल बांग ा एकमेकां या मदतीने अ यास करतो.
िहर या बांग ा. अ यासाबरोबर खेळही खेळतो.
तो बांग ा भ न देतो. अनेक काय मात सहभागी होतो.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
सोनुला खूप िम -मैि णी आहेत. ही किपला गाय आहे.
ितला लगोरी खेळायला आवडते. किपला गाय गो ात राहते.
ती मैि णीसोबत ि कटसु ा खेळते. किपला गाय दध देते.
ती अ यास सु दा वेळेवर करते. मूले आवडीने दध िपतात.

चैताली गुणी मुलगी आहे. एवढसा उंदीर होता.

ती दररोज शाळेत जाते. याने घरात धुमाकळ घातला.
घरी आ यावर ती घरचा अ यास करते. आई या साडीवर याने न ी काढली.
नंतर आईला मदत करते. बाबां या पायमोजाला
दोन खड या क या.

पावसाळा सु झाला. प ी वेगवेगळी घरटी बांधतात.

आईने बागेत कसलेतरी झाड लावले. कावळा काटयांचे घरटे बांधतो.
झाड आता मोठे झाले. सुगरण गवताचे घरटे िवणते.
झाडाला गुलाबाचे फल लागू लागले. िशंपी पानांचे घरटे िशवतो.

अकबर हा िव ा ेमी,कला ेमी

वडाचे खोड टणक व मजबूत
राजा होता. या या दरबारात गुणी
असते.खोडावर फां ा व
लोक होते.तानसेन हा संगीत स ाट
उपफां ा येतात. यामुळे झाड
होता.िबरबलही या याच दरबारात
डेरेदार होते.
होतो.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
सुषमा िलहीत आहे. मगर जिमनीवर व पा यात आढळते.
ित या अ रात जाद आहे. ती पा यात पो शकते.
सुषमाचे अ र सुंदर व सुबक आहे. जिमनीवर चालू शकते.
ितची वही सग ांना हवी असते. ती उ हात बसून अंग शेकते.

एका त ात दोन बेडक होते. मढी या अंगावर लोकर असते.

एकदा यांना पा यात दोन खांब िदसले. लोकरीपासून धागा काढतात.
यांनी एक वेल आणून खांबांना बांधली. या धा याचे वेटर िवणतात.
वेलीचा छानदार झोका तयार झाला. वेटर थंडीत वापरतात.

बसम ये कड टर काका असतात. गंगाआजी झोपडीत राहते.ितची

ते आप याला ितक ट देतात. झोपडी रामा या घराशेजारी आहे.
टॉप आला क घंटी देतात. गंगा आजी या घरात एक मांजर
मग डाय हर काका गाडी थांबवतात. आहे. ती मला खूप आवडते.

िचंच फार आंबट असते. आजोबा दररोज सकाळी िफरायला

िहर या िचंचा छान लागतात. जातात.ते रोज पेपर वाचतात.
जेवणात चवीला िचंचा वापरतात. आजोबा माझा अ यास घेतात.
िचंचोक भाजून खातात. रा ी मला गो सांगतात.

संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५

 ससा िबळात राहतो. जांभळाचे झाड उंच असते.
याचा रंग पांढरा असतो. याचे खोड पांढरट असते.
याचे कान मोठे असतात. जांभळे जांभळी असतात.
ससा गवत खातो. जांभळाची बी मोठी असते.
ससा िभ ा असतो. जांभळे गोड असतात.
आमचे बेडसे सर छान िशकवतात. तुकाराम सुतार आहे.
िनबंधा या व ा तपासून देतात. तुकाराम टेबल खुच बनिवतो.
गिणत नीट समजावून सांगतात. करवतीने लाकड कराकरा कापतो.
छान छान गो ी सांगतात. रंधा मा न गुळगुळीत करतो.
िविवध खेळ घेतात. पॉलीशने चकचक त करतो.
मोती अंगणात खेळत होता. आगगाडीला इंिजन असते .
याची सावली अंगणात पडली होती. आगगाडीला िवजेवर चालते.
मोती पळला िक,सावली पळायची. गाडीला खूप डबे असतात.
मोती थांबली िक,सावली थांबायची. गाडीतून खूप माणसे जातात.
मोतीला खूप मजा वाटली. आगगाडी ळावर धावते.

काल रिववार होता. आम या घरी एक गाय आहे.

वडनेरचा आठवडी बाजार होता. ती खूप दध देते.
आई बाजारात गेली. आई मला रोज गाईचे दध पाजते.
तीने मा यासाठी खाऊ आणला. मला दध खूपच आवडते.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
वडनेर नावाचे गाव आहे. मी दसरीत िशकत आहे.
गावाजवळ एक नदी नदी आहे. माझी शाळा खूप छान आहे.
ितथे एक मोठे वडाचे झाड आहे. माझे सर आ हाला गो सांगतात.
पारं या ध न मुले झोक घेतात. मला माझी शाळा खूप आवडते.

ऑग ट मिह यात वातं य िदन

मी छो ा गावात राहतो.
साजरा कर यात आला.शाळेत
मी िज हा प रषदे या शाळेत िशकतो.
झडावंदन कर यात आले.
आई,बाबा शेतकरी आहेत.
भाषणे झाली.मुलांना खाऊ िदला.
मी अिहराणी भाषा बोलतो.

िदवस आिण रा यांचा स एक गरीब मुलगी आहे.

पाठिशवणीचा खेळ आपण ती दसरीत िशकते.
रोज पाहतो.िदवसांनंतर रा येते. ितची आई शाळेजवळ या
आिण रा ी नंतर पु हा िदवस येतो. चौकात िलंबू िवकते.

सलीम मराठी शाळेत िशकतो.

रा ल शाळा सुट यावर मंिदरात याला मराठीवाचता येते.
गेला.तो आरती होईपयत मंिदरात तो उदही छान बोलतो.
थांबला. घरी जातांना तो याला शाळेत या मो ाबाई
आजीसाठी साद घेऊन गेला. फार आवडतात.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
 पोपट अनेक कारचे असतात. दपारची वेळ होती.कडक ऊन पडले
आप या प रसरात आढळणारा होते. एका काव ाला तहान लागली.
पोपट िहर या रंगाचा असतो. तो पाणी शोधू लागला. दर एक शेत होते.
याची चोच लालचुटक असते. शेता या कडेला एक मडक होते.
या या ग ाभोवती काळा कावळा मड याजवळ गेला.
प ा असतो.तो प ा गोफ मड या या त ाशी थोडे पाणी होते.
घात यासारखा वाटतो. पण काव ाची चोच तेथे पोहचेना.
माकडे आिण खारी वृ वासी माणूस शेती करायला लागला. याची
ाणी आहेत. यांना झाडांमुळे शेती पा याजवळ असे.तो शेताजवळ
आधार व अ िमळते. यां या व ती क न रा लागला.अशा कारे
िव ेतून िबया सव पसरतात. वा ा-व या तयार झा या.या
यामुळे नवीन झाडे उगवतात. वा ाव यांची पुढे गावे झाली व
अशा कारे हे दोघे गावांची वाढ होऊन शहरे िनमाण झाली.
िबज सारला मदत करतात.
एका जंगलात वानरांची व ती होती.ते नेहमी झाडावर वा त य करत.
एक िदवशी लाकडथो ा झाडे तोडायला आला.ते पा न वानरांचे
िप त खवळले. यांना वाटले लाकडतोडयाचा बेत आप याला
सकन लाव याचा आहे. हणून माकडानी या यावर ह ा कला.
रामू मडक ,िवटा बनवत असे. याने गाढव आिण क ा पाळले होते.
क ा घराची राखण करत असे.गाढव वतः या पाठीव न माती,
िवटा वा न नेत असे.रामू आप या क याची खूप काळजी घेई.
यामुळे गाढवाला क याचा फार राग येई.
संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५
 मोती अंगणात खेळत होता. मोहन ि कट मॅच पाह यात दंग होता.
याची सावली अंगणात पडली होती? ितत यात दारावरची बेल वाजली.
मोती पळला िक,सावली पळायची. दार उघडले तर दारात पो टमन काका
मोती थांबली िक,सावली थांबायची. उभे होते. यांनी या या हातात प
मोतीला खूप मजा वाटली. िदले आिण सायकलवर िनघून गेले.

रामु नावाचा एक शेतकरी होता. मनू शाळे या पाय या उतरत होता.

तो शेतात खूप क करत असे. अचानक याला मुसमुस याचा आवाज
यामुळे या या शेतात भरपूर आला. याला पायरीवर फलपाख
पीक येई. याला तीन मुले होती. पडलेले िदसले. याने ते अलगत
ती फार आळशी होती. उचलले आिण फलझाडवर सोडले.
ह ती हा जंगली ाणी आहे. गाय पाळीव ाणी आहे.गाईचे दध
तो शाकाहारी ाणी आहे. सवाना आवडते.गाई या शेणाचा
या या लांब दातांना सुळे हणतात. उपयोग सारव यासाठी करतात.
ह तीला लांब स ड असते. शेणापासून गोव या तसेच बायोगॅस
स डेचा उपयोग तो अ देखील तयार करतात. यांचा इंधन
त डात घाल यासाठी करतो. हणून वापर करतात.
'kCn rqepk xks"V ek>h
,dnk ,d xk; taxykr pjk;yk xsyh- frFks fryk ,d eksjihl lkiMys-rs eksjihl ?ksÅu
rh xksBîkr ijr vkyh- vkf.k rs eksjihl okljkP;k vaxko:u fQjow ykxyh- okljkyk
R;kph Qkj xaer okVyh-FkksMîk osGkus xksBîkpk ekyd rsFks vkyk- R;kus rs eksjihl
okljkP;k MksD;kyk cka/kys-okl: vk.k[kh [kq'k gksÅu vkuankus ukpw ykxys-
v'kkp çdkjps uouohu xks"Vh vkiY;k eksckbZyoj çkIr dj.;klkBh OgkV~l vi djk
‘join maay marathi’ 9325239925 ;k Øekadkoj-------

संकलन राकश बेडसे सर ९३२५२४९९२५