PAMANTASAN NG LUNGSOD NG MAYNILA

College of Education
Life and Works of Rizal (LWR 0009-29)

Life of Rizal: Higher education and Travel Abroad

Ipinasa nina:

Cabuello, Ma. Christine Joy

Casangkapan, John Gabriel
Dela Cruz, Patricia Ann
Gamoso, Rafael

Ipinasa kay:
Ginoong Lorenz Aric Ancheta
HIGHER EDUCATION

RIZAL'S ATENEO YEARS (1872–1877)

● June 1872 — Jose was sent to Manila to study in Ateneo.

● Ateneo — previously called Escuela Pia or Charity School of Manila, founded in 1817.
● The government placed it under the supervision of Jesuits. The name of the school
became Ateneo Municipal and then, Ateneo de Manila.

Education System of Jesuits

➢ They give emphasis to rigid discipline, character building, and religious
instruction.
➢ They established physical culture, humanities, and scientific studies.
➢ They start and end classes with a prayer and they hear masses every morning.
➢ They encouraged competition among the students.

● Fr. Magin Fernando (Ferrando) -- deterred him from his matriculation because:
(1) He is late for registration and
(2) he appeared to be frail and sickly.

But through the aid of Manuel Xerez Burgos, he was then accepted in Ateneo.

● Jose was the first to use the surname "Rizal" This is done to avoid any association to the
martyred Fr. Jose Burgos.
● He was an externo or a living-out student. He lived in Caraballo St. in Santa Cruz outside
the walled city, (which was 25 minutes away from his school) in a house owned by a
certain Titay (an old unmarried woman) who has a debt of P300 on the Mercado Family.

1st year of Rizal in Ateneo (1872–1873)

● He heard mass on the first day of classes for success and guidance. Then he went to
class which was composed of peninsular Spaniards, insulars, mestizos, and natives.
● His having crude knowledge of Spanish was a source of ridicule from his classmates.
● To improve his knowledge of Spanish, he took private lessons in Santa Isabel College
during break time.
● After the end of the month, he became an emperor of the Carthaginians.
● In the second half of his first year, Jose did not try studying as hard as the previous
semester. Yet he placed second at the end of the year and his grades remained
excellent.

VACATION (1873)
 ● Rizal didn't enjoy his summer because his mother was in prison so Neneng (Saturnina)
brought him to Tanawan. But without telling his father, he went to Santa Cruz to visit her
mother in prison. He told her of his brilliant grades.
● After summer, he returned to Manila and now boarded Inside Intramuros at No. 6
Magallanes Street. Doña Pepay, who had a widowed daughter and 4 sons, was his
landlady.

2nd year of Rizal in Ateneo (1873–1874)

● Jose regretted having neglected his studies at the beginning of the semester but he
regained the title of emperor at the end of the second semester.
● During this year he became a voracious reader. He got interested in reading romantic
novels. He convinced his father to buy a whole set of Historia Universal by Cesar Cantu,
saying that it is a required book in class.

3rd year of Rizal in Ateneo (1874-1875)

● It was at the start of the classes when Rizal's mother came and told her about the good
news that she has been emancipated like what he predicted.
● But even if his family was happy, Rizal didn't show excellence in class. He maintained
good grades but only got one medal in Latin.

4th year of Rizal in Ateneo (1875-1876)

● On June 16, 1875, Rizal became an interno. Fr. Francisco Paula de Sanchez—whom he
described as a great educator and scholar, a model of rectitude, a solicitude, and had a
great devotion to the student's progress.
● Rizal became inspired to study harder and write poetry under him.

5th year of Rizal in Ateneo (1876–1877)

● Rizal became successful in Ateneo. He got the highest grade in all subjects - Philosophy,
Physics, Biology, Chemistry, and Language.

Graduation with Highest Honors

● March 23, 1877—Rizal, 16 years old, received from his Alma Mater, Ateneo Municipal,
the degree of Bachelor of Arts, with highest honors.
➢ The night before graduation, he could not sleep. Early morning on the day of his
graduation, he prayed to the Virgin to commend his life and protect him as he
stepped into the world.
Poems written by Rizal

● Doña Teodora was the one who first knew about Rizal's skill in poetry but Fr. Sanchez
was the one who inspired him to use this gift from God.
 ● The first poem that he wrote in Ateneo was "Mi Primera Inspiracion".

Paintings and sculptures he made in Ateneo

● In Ateneo, he impressed Jesuit professors by carving the image of the Blessed Virgin
Mary on a piece of Batikuling. Fr. Lleonart asked him to carve the Sacred Heart of Jesus
which he did in a few days.

Sacred Heart of Jesus A sketch of himself by Rizal,

in the training class
First love of Rizal
Segunda Katigbak
● He experienced his first romance with Segunda
Katigbak, a pretty 14 year old Batanguena from
Lipa. One of whom was an attractive girl, who
mysteriously caused his heart to palpitate with
strange ecstasy.
● One Sunday Rizal visited his maternal grandmother
in Trozo, Manila with his friend Mariano Katigbak.
● His grandmother's guests urged him to draw
Segunda's portrait.
● Rizal came to know Segunda more intimately
during weekly visits to La Concordia College, where
his sister was a boarding student. Olimpia and
Segunda were close friends. Theirs was indeed 'a
love at first sight. But Segunda was already
engaged to be married to Manuel Luz.
Rizal at the University of Santo Tomas (1877–1882)

Matapos ang kanyang bachelor of arts sa ateneo municipal kung saan nakakuha siya ng land
surveyor at assessor's degree, nagsimula siyang mag-aral sa isang unibersidad para sa mas
mataas na edukasyon.

Mother’s Opposition to Higher Education

Ang Bachelor of Arts sa kanyang panahon ay katumbas ng high school at mga kurso ng junior
college.

Ginusto ng kanyang ama na si don fracisco mercado at ang kanyang kapatid na si Paciano
Rizal na ituloy niya ang mas mataas na edukasyon

Ngunit ang kanyang ina na si Teodora ay tutol sa ideya at sinabi sa kanyang asawa:
“Huwag mo na siyang ipadala sa Maynila; sapat na ang kanyang kaaalaman. Kung
madadagdan pa ang kanyang kaalaman, pupugutan siya ng ulo ng mga Kastila.”

Nagdalawang isip ang kanyang ina tungkol sa pagpapaaral sa kanyang anak dahil sa
nangyaring insidente na kinasangkutan ng pagbitay sa mga prayle na sina Gomez, Burgos, at
Zamora.

Rizal Enters the University

Gayunpaman, ang kanyang ama ang nagpasya na si Rizal ay mag-aral sa Unibersidad ng

Santo Tomas, isang prestihiyosong institusyong pinamamahalaan ng Dominican order.

Undecided

Nang pumasok siya sa unibersidad noong Abril 1877, hindi siya sigurado kung aling kurso ng
pag-aaral ang gusto niyang ituloy.

Pinayuhan siya ng mga paring Heswita na dati niyang tagapagturo na kumuha ng pagsasaka o
sumama sa kaparian.

Ngunit, ang kanyang panlasa ay napunta sa batas, panitikan, at medisina.

Sa huli, napagdesisyunan niyang mag-aral ng Pilosopiya at Mga Liham sa kanyang unang taon
dahil ito ang gusto sana ng kanyang ama.
Naging kahanga-hanga ang lumabas na grado sa kanyang report card

Matapos ang kanyang unang taon, nagpasya si Rizal na mag-aral ng medisina.

Ang pagbabago ng kanyang isip ay bahagyang dahil pinayuhan siya ni Padre Ramon Pablo,
rektor ng Ateneo, na ituloy ang kurso na ito.
Higit sa lahat, ang ina ni Rizal ay may mahinang paningin at naisip niya na utang nito sa kanya
ang maging isang doktor at pagalingin ang kanyang kalagayan.

Ang pagganap ni Rizal sa UST o ang kanyang naging performance ay hindi kasing ganda ng
kanyang panahon sa Ateneo.

Naghirap din ang kanyang mga grado pagkatapos lumipat sa medisina.

Why the poor performance?

Sa kasamaang palad, hindi naging masaya si Rizal sa UST at ito ay sumasalamin sa kanyang
mga grado.

Mayroong tatlong pangunahing mga kadahilanan na nag-ambag sa kanyang kalungkutan.

Una, ang mga propesor ng Dominikano ay may galit sa kanya

Ikalawa, dumanas ng diskriminasyon ang mga estudyanteng Pilipino.
At ikatlo, ang paraan ng pagtuturo sa UST ay antikwuado at mapaniil.

Ang kanyang mahinang pagganap sa akademiko ay malamang dahil sa hindi siya nasisiyahan
sa sistema ng edukasyon sa unibersidad.

Higit pa rito, si Rizal ay nabighani sa mga kababaihan sa panahong ito ng kanyang buhay.

At higit sa lahat, hindi ang medisina ang tunay na bokasyon ni Rizal.

Sa kalaunan, malalaman niya na ang kanyang tunay na pagtawag ay nasa sining.

Victim of Spanish Officer’s Brutality

● Happened during the summer of 1878 while he was a first year at UST
● The man turned out to be a lieutenant of the Guardia Civil.
● Brutally slashed the back of Rizal with a sword.
● Rizal Reported the incident to Gen. Primo de Rivera, but nothing happened with his
complaint.
● A letter dated March 21, 1887, addressed to Blumentritt, stated:
“I went to the Captain-General but I could not obtain justice; my wound lasted two
weeks.”

To the Filipino Youth

● Literary contest by Artistico-Literario (Artistic Literary Lyceum)
 ● Rizal, 18 years old, submitted his poem entitled A La Inventud Filipina (To the Filipino
Youth)
● The first prize, a feather shaped, gold ribbon decorated silver pen was given to Rizal.
The poem is a Philippine classic for two reasons:
● It was the first great poem in Spanish written by a Filipino, whose merit was recognized
by Spanish literary authorities
● It expressed for the first time the nationalistic concept

The Council of the Gods (1880)

● Another literary contest to commemorate Cervantes’ centennial death anniversary, was
held in 1880
● Rizal submitted an allegorical poem entitled El Consejo de los Dioses (The Council of
the Gods)
● Rizal won first prize again but the Spanish community in Manila disapproves with the
decision.
● Rizal won a gold ring engraved with the bust of Cervantes and for the first time in history,
an indio excelled in a national literary contest

Other Literary Works

● 1879: Abd-el-Azis y Mahoma
A poem declaimed by an Atenean, manuel Fernandez on December 8, 1879 in
honor of the Ateneo’s Patroness
● 1880: Junto al Pasig (Beside the Pasig)
A zarzuela, staged by the Ateneans on December 8, 1880 on the Feast Day of
the Immaculate Conception, Patroness of the Ateneo. Rizal wrote it as President of the
Academy of Spanish Literature
● 1880: A Filipinas
A sonnet, for the album of the Society of Sculptors. Rizal urged all Filipino artist
to glorify the Philippines
● 1881: Al M.R.P. Pablo Ramon
A poem, an expression of affection to Father Pablo Ramon, the Ateneo rector.

Champion of Filipino Students

● There were frequent student brawls between the Filipinos and the Spaniards
● Filipino students are called “Indio, Chongo” while Spanish students are called “Kastila,
Bangus”.
● In 1880, Rizal founded a secret society called Compañerismo (Comradeship), whose
members are called “Companions of Jehu”
● Jehu - Hebrew general who fought the Armaeans and ruled Israel for 28 years.
● Rizal was the Chief while his cousin Galicano Apacible was secretary.
https://thelifeandworksofrizal.blogspot.com/2016/06/rizal-at-university-of-santo-tomas-1877.html
https://www.slideshare.net/RizzeCaminong/rizal-at-ust
https://www.slideshare.net/LENYENRIQUEZ/rizals-life-in-ust
https://www.youtube.com/watch?v=erhOSXDJ0SI&ab_channel=Unknown

LIFE AND TRAVELS ABROAD

Dela Cruz
https://www.studocu.com/ph/document/western-philippines-university/rizal/paglalakbay-ni-rizal-s
a-ibang-bansa-summary/20488083
Madrid, Spain (1882)
● Nag enroll siya sa Universidad Central de Madrid
● Gayundin, nagsimula siyang magsulat ng mga artikulo para sa lathalaing La Solidaridad
na nakabase sa Barcelona. Ayon sa pahayagan, nanawagan ang platapormang pampulitika
ni Rizal na maging lalawigan ng Espanya ang Pilipinas, maging kinatawan sa Cortes (ang
parliyamento ng Espanya), para sa kalayaan sa pagtitipon at pagpapahayag, at para sa
legal na pagkakapare pareho ng mga Pilipino at mga Kastila.

Sa panahon na ito, si Rizal ay naging leader ng maliit na komunidad ng mga

Pilipinong estudyante na nag-aaral din sa espanya. Dito rin napagtanto ni Rizal na
gusto niya ng reporma sa sarili niyang bansa, ang Pilipinas.

Noong si Rizal ay nasa Madrid, naramdaman niya na parang ito yung lugar para
sa pangarap niya at kaya dito niya rin isinulat ang Noli Me Tangere. Ang Noli Me
Tangere ay inialay ni Rizal sa mga Pilipinong nakaranas ng pagdurusa sa
kolonyalismo ng espanya, and nobelang ito rin ay nagsasalaysay ng kalupitan ng
mga espanyol. Kaso nga lang, dahil sa mga eskandalo na kumakalat sa
pamamagitan ng mga salita, Naging target si Rizal ng mga Pilipinong pulis at ng
mga ordinaryong Pilipino ‘rin.
France (1883)
● Nagpunta si Rizal sa Paris at Germany upang magpakadalubhasa sa optalmolohiya.
Dalawampu’t apat na taon si Rizal noon at isa na siyang physician at that time.
Alam naman natin yung kwento na palagi natin naririnig sa mga Filipino teacher
noon, na kaya pinili ni Rizal ang pagiging doktor sa mata ay para gamutin yung
nanay niya. May katarata kasi yung mata ni Teodora Alonso.

Sa madaling salita, and pangunahing dahilan kung bakit siya nagpunta sa Paris ay
para pag-igihan pa ang pag-aaral sa optalmolohiya.

● Pumasok si Rizal sa klinik ni Dr. Louis Wecker

Si Dr. Louis Wecker ay isang doktor sa pranses at ang naging tagasanay ni Rizal
sa pag-aaral ng optalmolohiya.

● Mga akdang pampanitikan na isinulat niya sa Paris

○ Marie Colombier: The Pistol of the Little Baroness (book review)
○ The Kite and the Hen
○ The Fisherwoman and the Fish
○ Alphonse Daudet: Tartarin Sur les Alpes (book review)

Germany
● Inilathala ang kanyang aklat, Noli Me Tangere
● Nakilala ni Rizal si Karl Ulmer
Isang pastor na nakilala ni Rizal sa Heidelberg, Germany at naging magkaibigan
sila nito. Dahil sa madalas nilang pag-uusap, nagkaroon sila ng ideya na;
● "One should not make enemies of men but rather should be a means of bringing
men closer together in the true spirit of brotherhood.”
Ito ay ang mga katagang nagpamulat kay Rizal para tapusin ang kanyang
nobelang Noli Me Tangere. Gusto niya kasing magising ang simbahang katoliko
sa Pilipinas. At pagkatapos ay umalis na siya sa Heidelberg, Germany.

Source: https://www.filipinaslibrary.org.ph/articles/the-travels-of-rizal/

Discover places Rizal had traveled and the story behind it.

LIFE AND TRAVELS ABROAD: Rafael Gamoso

● Rizal’s journey to Macau, Japan, United States, and Great Britain

 ● London to Paris
● Belgium
● Rizal’s return to the Philippines

Mga Dahilan ng Muli at Pilit na Pagalis ni Rizal

1. Ang mga problema at hinaing na nakalap ni Rizal sa mga taga-Calamba ukol sa asyenda ng
mga Dominikano sa Calamba ay nagdulot ng kapahamakan para sa kaligtasan ng kanyang
pamilya at mga kaibigan. Tinulungan niya ang mga taga- Calamba para sa imbestigasyon ni
Gobernador-Heneral Terrero ukol sa mga asyenda ng mga prayle.

a. Ang buong bayan ng Calamba ay sakop ng asyenda ng mga Dominikano.

b. Ang kinitang tubo ng mga Dominikano ay patuloy na tumataas dahil sa pabigla-biglang

pagtataas ng upa sa mga inquilino at kasama. Hindi nagbigay ni kusing ang mga Dominikano
para sa paghahanda ng piyesta ng bayan, pagpapaaral sa mga

c.anak ng mga inquilino at kasama at sa pagpapaunlad ng agrikultura.

d. Ang mga kasama na siyang naghirap na magsaka sa mga lupain ng asyenda ay nawalan ng
lupa sa mababaw no kadahilanan.

e. Mataas ang mga ipinataw na interes sa mga kasama sa hindi agad pagbabayad ng upa at kapag
hindi nababayaran ang upa ay kinukumpiska ng mga may-ari ng asyenda ang mga kalabaw, mga
kagamitan pati bahay ng mga kasama.

2. Mas madaling kalabanin ang mga kaaway ni Rizal kung siya'y wala sa Pilipinas kung saan
nanganganib ang kanyang buhay at ng kanyang pamilya. Mas maigi din niyang maisusulong ang
mga reporma para sa Pilipinas kung siya ay nagsusulat sa ibang bansa. Mahihinuhang sa
Calamba sinimulan ni Rizal ang ideya sa pagsulat ng ikalawa niyang nobela, El Filibusterismo.

Rizal sa Hongkong

Pebrero 1888 Umalis si Rizal sa Pilipinas patungong Hong Kong daladala ang PhP5000 na kinita
niya sa panggagamot (nakilalala siyang Doktor Uliman). Pagkatapos ng 5 araw na paglalakbay,
nakarating si Rizal sa Hong Kong at nakitahan sa bahay ni Jose Maria Basa. Si Jose Maria Basa
ayon kay Rizal ay isang progresibo, parang republikano, may pagkamapaghinala. Siya rin ang
tinuturing na matwang dili, doyen sa Asya ng mga Pilipino sa labas ng bansa, na dating abugado
at tanging tinapon noong 1872 no nakatakas patlongkong at umunlad sa negosyo. Bukod kay
Jose Maria Basa, nakilala din ni Rizal sa Hong Kong si Balbino Mauricio na isang filibustero na
itinakwil ng sariling pamilya sa Pilipinas. Itinuring ong mga filibustero na parang mga kelongin
ng Edad Medya, nakagigiyagis ng takot na nagpapamanhid sa anumang awa o pagkatoo.
Bagaman sawi si Mauricio ay marangal at wala itong angal kaya't napagtanto ni Rizal na si
Mauricio ay Kaawo- awang taong karapatdapat sa mas mabuting kapalaran.

Ilan sa mga napanuna ni Rizal sa Hong Kong

1. Ang ordeng Dominikano ang pinakamayamang relihiyosong arden so Hong Kong.

Nagmamayari ang mga Dominikano ng mahigit 700 paupahang bahay at maraming shares sa
mga dayuhang bangko. Nakakapaglagak ito ng milyon milyon sa mga bangko

2. Maraming libingan para sa iba't ibang relihiyon para sa Protestante, Katoliko at Muslim.
Pinakamaganda ang mga libingan ng mga Protestante dahil sa angking kalinisan at kaayusan.
Pinakamagarbo at pinakamahal ang mga libingan ng mga Katoliko dahil sa mga musuleo.
Pinakapayak at simple ang libingan ng mga Muslim na mayroong isang maliit na mosque at mga
lapidang may sulat ng Arabic

Sakay ng barkong Kui Kiang ay nagpurita ng Macao si Rizal kosama si Jose Maria Basa, Jose
Sainz de Verando(ang hinihinalang espiya na padala ng Gobernador-Heneral) at ilang Portuges.
Sa Macao ay nanirahan sa sa bahay ni Don Juan Francisco Lecaraz, ang huling delegado ng mga
Pilipino sa Spanish Cortes. Namasyal sa Macao si Rizal at pinagtuunang pansin ang Botanical
Garden sa Macao at ong Grotto ni Camoent, ang pambansang manunula ng Portugal, Bago
matapos ang Pebrero ay naglayag si Rizal patungong Hopon lulan ng barkong Oceanic

Rizal sa Hapon

Sa huling araw ng Pebrero dumating si Rizal sa Yokohama. Tumuloy siya sa Grand Hotel
Inimbita siyang sa Spanish Legation mamalagi. Pinag-aralan ni Rizal ang mga gawi at tradisyon
ng mga Hapones, ang kanilang wika, ang kanilang mga teatro at kalakalan.

Pagsapit ng Marso ay namasyal din siya sa Tokyo kung saan namalagi siyo sa Tokyo Hotel. Sa
liham niya kay Blumentritt ay makikita ang paghanga ni Rizal sa katapatan, kagalangan,
kalinisan at kasipogan ng mga Hapones. Bukod dito ay napuna niya rin ang:

a. Ang kagandahan ng bansang Hapon

b. Ang kaigaigayang kamuoton of simpleng kagandahan ng mga babaeng Hapones

c. Ang mabibilang na magnanakaw na makikita sa kaugaliang hindi pagsasara ng bahay araw

man o gabi, at maaaring magiwan ng pera sa lamesa

d. Ang halus kawalan ng mga pulubi so lansangan ng siyudad di katulad ng mga lansangan ng
Maynila

Ngunit ipinahayag din ni Rizal ang kanyang pagkamali so paggamit ng pinkisha o rickshaw,
isang popular na transportasyon so Hapon na hila ng isang tao

So legation na namalagi si Rizal sa Tokyo sa paghikayat ng puno nito en si Juan Perez Caballero
Naging magkaibigan ang dalawa dahil ayon kay Rizal si Cebollers ay isang magaling na
diplomat na nakarating na sa bat ibang lugar at mahusay na manunulat. isang buwan namalagi si
rizal sa japan at doon natutunan niya ang paggamit at pagsulat sa wikang Hapon Natuto si Rizal
ng katakana (Japonnin stripit), kabuki (Japanese dromal of judo) (Japanese martial arts)

Sa liham ni Rizal sa kanyang pamilya ay nahinuha ni Rizal na sa di malayong hinaharap ay mas

magiging malapit ang bansang Hapon at Pilipinas. Ilang buwang namalagi si Rizal sa Hapon at
sa kalagitnaan ng Abril ay umalis si Rizal ng Yokohama patungong San Francisco lulan ng
barkong Belgic. Dito niya nakilala at naging kaibigan si Tetcho Suehiro, isang manunulat na
Hapon na dalawang beses ng nakulong dahil sa mga sinulat laban sa pamahalaang Hapon.
Nakasama niya si Rizal sa paglalakbay sa Estados Unidos hanggang sa London.

Mga Puna ni Rizal sa Estados Unidos:

1. Kaunlarang materyal ng bansa na mahihinuha sa malalaking sakahan ng mga lungsod, sa mga

kumikitang kabuhayan, sa mga paggawaang punong-puno ng buhay

2. Ang angking kagandahan ng bansa

3. Ang mataas ng estado ng pamumuhay

4. Mga oportunidad para sa mas magandang buhay na inaalay sa mga mahihirap na dayuhan

5. Diskriminasyon, walang tunay na kalayaang sibil at walang pagkakapantay-pantay ng lahi na

hindi alinsunod sa mga mga alituntunin ng demokrasya at kalayaan
Sa kalagitnaan ng Mayo ay umalis si Rizal patungong Liverpool lulan ng barkong City of Rome.
Inilarawan ni Rizal ang ikalawang pinakamalaking barko sa mundo noon sa kanyang mga
magulang: Para may ideya kung gaano kalaki ang dambuhala na ito, sasabihin kong may tatlo
itong funnel at nagkokonsyum ng 300 tons ng coal araw-araw. Mahigit 200 yarda ang haba nito
at 18 yarda ang luwang at may 12,000 horsepower kung kaya may 63 kuluan ito

Siyam na araw na naglakbay si Rizal lulan ng City of Rome bago nakarating sa Queenstown at
nang maglaon ay nakarating din sa Liverpool. Dito tumuloy siya sa Adelphi Hotel. Bago
matapos ang Mayo ay lumisan si Rizal patungong London.

Rizal sa London

Mayo 1888. Pinatuloy si Rizal ni Dr. Reinhold Rost at ng kanyang pamilya sa kanilang tahanan
para sa isang tea party. Doon nakita ni Rizal ang isang kahangahangang aklatan tungkol sa
Pilipinas. Hindi ito nakakapagtaka sapagkat si Rost ay mahilig talaga sa libro, bilang siya ang
librarian ng Ministro ng Ugnayang Panlabas ng Inglatera at isang sikat na Malayalogist. Naging
interesado si Rost kay Rizal at tinawag pa itong hombre perla. Sa London naisip ni Rizal na
ilimbag muli ang Noli kasama ang mga ilustrasyon ni Juan Luna at ilang mga pagbabago. Nais
niyang paltan ang maraming pagkakamali sa pagkakatitik at ang maling sipi niya kay
Shakespeare na mula talaga kay Schiller.

Bago matapos ang Mayo ay nanuluyan si Rizal sa Chalcot Crescent sa Primrose Hill sa tahanan
ng pamilyang Beckett Sa isang liham kay Mariano Ponce, naghayag si Rizal na magpadala pa ng
kopya ng Noli Me Tangere sa Pilipinas. Inihayag din niya na nais pa niyang makakita ng mas
marami pang manunulat sa larangan.

Sa London din nagpadala ng liham kay Blumentritt para siya'y payuhan kung sasagutin ba niya
ang mga paratang ni Senador Vida sa talumpati nito sa Senado sa Madrid na siya ay malapit na
kaibigan ni Prinsipe Bismarck at ang kanyang Noli ay laban sa mga Katoliko at nagpapalaganap
ng Protestantismo at sosyalismo. Nagdesisyon si Rizal na maglathala ng sanaysay upang turuan
si Senador Vida ng katapatan at paggalang.

Agosto 1888: Nakapasok si Rizal sa Reading Room ng British Museum sa tulong ni Rost na
kumuha ng tiket para sa kanya para makabasa. Tanyag na limliman ng mga himagsikan ang
dakkel, ang kopuladong Reading Room. Dito siya naging abala sa pag-aannotate ng Sucesos ni
Morga kung saan may orihinal na kopya ng akda ni Morga. Nangako si Dr. Antonio Regidor na
mamumuhunan sa pagpapalimbag nito. Bukod dito, plinano din ni Rizal na isalin ang akda ni
Blumentritt na "Tribes of Mindanao" at iba pang mga dokumentong Espanyol tungkol sa
Pilipinas na nakita niya sa British Museum. Kasabay ng pag- annotate sa Morga ay nais niyang
remedyuhan ang nakakalungkot na pagkapabaya sa mga wikang Pilipino- nais niyang gumawa
ng wastong diksyunaryo at grammar, at kaalinsabay nito ang paggawa ng istandard ortograpi (o
wastong pagbabaybay ng mga salita). Kasabay din nito ay iniamba din ni Rizal ang sarili upang
maging expert sa philology (pag- aaral ng kasaysayan ng linguistics, pinagsasama ang linguistics
at pag-aaral ng panitikan.) Kasabay ng lahat ng ito ay sinimulan ni Rizal ang ikalawa niyang
nobela.

Nakatanggap ng ilang balita si Rizal habang nasa London:

1. Ang paglilitis sa mga makabayang Pilipino sa Maynila at ng ilang bayan na malapit dito na
lumagda sa Petisyon ng 1888 na iniharap kay Don Jose Centeno, Gobernador Civil ng Maynila.
Nakalaan sa Reyna Regente ng Espanya ang petisyon, humihiling ng pagpapalayas sa mga prayle
sa Pilipinas, kasama ang Arsobispo ng Maynila na si Pedro Payo na isang Dominikano.

2. Ang kaguluhang agraryo sa Calamba ng 1888 kasama ang pamilyang Rizal

3. Ang pagpapatapon sa bayaw na si Manuel Hidalgo sa Bohol

4. Ang pagtanggi ng simbahan sa pagpapalibing sa bayaw na si Mariano Herbosa sa libingan ng

mga Katoliko

5. Nakulong ang kaibigan ni Rizal na si Laureano Viado, isang estudyante ng medisina sa UST
dahil sa pagmamay-ari sa isang kopya ng Noli

6. Pinagtanggol ni Padre Vicente Garcia ang Noli

Rizal sa Paris (Setyembre 1888)

Nagpunta si Rizal sa Paris para maghanap pa ng ilan pang dokumentong makasaysayan sa

Bibliotheque Nationale. Ilang gabi siya sa Paris kung saan inaliw siya ni Juan Luna at ng
kanyang asawang si Paz Pardo de Tavera. Pagkatapos magbasa sa Bibliotheque Nationale ay
bumalik si Rizal sa London upang ituloy ang Morga.

Rizal sa Barcelona (Disyembre 1888): Dito niya unang nakilala si Marcelo H. del Pilar at
Mariano Ponce, dalawa sa pinakamahalagang tauhan ng Kilusang Propaganda. Natatag ang
Asosacion La Solidaridad sa Madrid kung saan nahalal si Rizal bilang honorary president kahit
tutol siya rito.
Rizal sa London II
(Disyembre 1888): Sa London pa rin nagdiwang ng Pasko si Rizal sa bahay ng pamilyang
Beckett. Sa London din niya sinulat ang sagot niya sa kritisismo ni Padre Jose Rodriguez na
pinamagatang La Vision de Fray Rodriguez. Dito rin niya sinulat ayon sa hiling ni del Pilar ang
liham para sa mga kababaihan ng Malolos na nagtatag ng isang paaralan kung saan
makapagaaral sila ng Espanyol bagaman pinigilan sila ng kura ng Malolos na s Padre Felipe
Garcia.

Rizal sa London at ang La Solidaridad (Pebrero 1889)

Naging mahalagang tauhan si Rizal sa kilusang Propaganda sa paglahok niya sa la Solidaridad.

Nagpapadala si Rizal ng mga artikulo niya sa pahayagan ng La Solidaridad na noon ay nasa
ilalim ng patnugot ni Graciano Lopez Jaena na ayon kay del Pilar ay napakasipag: siya ang
nagwawasto, nagbabalita, gumagabay sa paglilimbag at namimigay ng kopya at minsa'y siya
pang nagpapadala sa tanggapan ng koreo. Si Mariano Ponce naman ang nangangalap ng
impormasyon, nagwawasto, nagsusulat ng mga pangunahing balita, naghahanda sa mga
korespondent at namamahagi din ng kopya. Ginamit ni Rizal ang mga pseudonym na
Dimasalang at Laong Laan sa mga akda niya sa la Solidaridad.

Rizal sa Paris

Marso ng 1889 ay malungkot na lumisan si Rizal ng London papuntang Paris. Sa Paris

napalimbag niya ang kanyang anotasyon ng Sucesos ni Morga, nagtatag ng dalawang asosasyong
Filipino - ang Kidlat Club at ang Indios Bravos at sumulat ng sagot kay Padre Salvador Font na
pinamagatang Por Telefono.

Ilang araw na nanuluyan si Rizal sa bahay ni Valentin Ventura ngunit ilang beses din siyang
nagpalipat lipat dahil na rin sa dami ng mga turista noon sa Paris para sa International Exposition
ng 1889. Nang naglaon ay nakahanap siya ng isang maliit na kuwarto kung saan kasama niya si
Capitan Justo Trinidad (dating gobernadorcillo ng Sta. Ana, Manila at isang refugee mula sa
pagmamalabis ng Espanya) at Jose Albert (isang estudyante mula sa Maynila). Sa halip na
magsaya sa Paris ay binuhos ni Rizal ang pagtapos sa kanyang anotasyon at pagbabasa sa
Bibliotheque Nationale. Kung siya ay hindi nagsusulat ay nakakapunta siya sa mga kainan sa
bahay ng mga Pardo de Tavera, mga Ventura, mga Ramirez at mga Rochas Madalas ding
panauhin si Rizal sa tahanan ng pamilyang Boustead (sa Paris at villa Eliada sa Biarritz).
Narepaso at naging mahusay din si Rizal sa paggamit ng kanyang Pranses habang na sa Paris.
Kasama ni Trinidad Pardo de Tavera ay nakinig si Rizal sa mga lektyur ukol sa mga wikang
Oriental sa University of Paris. Tuwing Linggo ay kasama naman niya si Luna (sa studio nito) na
nagaaral ng eskrima o fencing. Nakikipag-sparring siya sa magkapatid na Luna, Valentin Ventura
at ang magkapatid na babaeng Boustead.
Ang Kidlat Club (Marso 1889) ay isang asosasyon ng mga Filipino itinatag ni Rizal sa Paris
kung saan kasapi sina Antonio at Juan Luna, Lauro Dimayuga, Baldomero Roxas, Gregorio
Aguilera, Fernando Canon, Gregorio Pautu at Julio Llorente. Ang Kidlat Club ay nabuo lamang
para pagtipunin ang mga Filipino sa Paris upang masaksihan ang Eksposisyon. Ang Indios
Bravos ang pumalit sa Kidlat Club ng mapanood nina Rizal ang grupo ni Buffalo Bill at ng mga
American Indians. Bilang mga Indios Bravos ay nangako ang mga kaspi nitong mas
pagbubutihin ang kanilang angking intelektuwal at pisikal upang mapabilib ang mga Espanyol.

REFERENCES:
https://www.scribd.com/document/387146672/Rizal-in-Ateneo-de-Manila-University
● Encoy, Yzabelle. Gaba, Rizal Joy. et al. 2020. “Paglalakbay ni Jose Rizal sa Ibang
Bansa.” 2019-2020 from,
https://www.studocu.com/ph/document/western-philippines-university/rizal/paglalakbay-n
i-rizal-sa-ibang-bansa-summary/20488083
● https://thelifeandworksofrizal.blogspot.com/2016/06/rizal-at-university-of-santo-tomas-18
77.html
● https://www.slideshare.net/RizzeCaminong/rizal-at-ust
● https://www.slideshare.net/LENYENRIQUEZ/rizals-life-in-ust
● https://www.youtube.com/watch?v=erhOSXDJ0SI&ab_channel=Unknown
● https://www.filipinaslibrary.org.ph/articles/the-travels-of-rizal/