2nd Semester Midterm Reviewer
2nd Semester Midterm Reviewer
2nd Semester Midterm Reviewer
RESEARCH VS INQUIRY
RESEARCH INQUIRY
- a systematic investigation for - gathering information and data
information through applying the various
human senses
- encourages adherence to a - the focus in education must
formal process change from a focus on “what
we know” to “how we come to
know”
- emphasizes efficiency and - exploratory nature of inquiry
focus allows individuals particularly
students to grapple with
different ways of looking at ideas
and issues
- tends to remain focused and - encourages the exploration of
precise questions
- organization, communication, - emphasizes the process of
attention to detail allows discovery
students to gain soft skills
- can become broad and
expensive quickly
FACTORS IN DIFFERENT KINDS OF
INQUIRIES:
TERMS DEFINITION
Dependability - refers to researchers attempts
to account for changing
conditions in the phenomenon
chosen for study, as well as
change in the design created
by omcreasing refined
understadning of the setting
Transferability - the applicability of one set of
findings to another context
- under this factor is
triangulation which is the act
of bringing more than one
source of data to bear on a
single point
Validity - refers to an in-depth description
thats shows the complexeties
of variables and the embedding
of interactions in data derived
from the setting
Credibility - refers to the ‘truth value’ of the
qualitative study, its
applicability and consistency
QUALITATIVE VS QUANTITATIVE
QUALITATIVE RESEARCH QUANTITATIVE RESEARCH
- defined as ”naturalistic” method - a positivist scientific method
of research which deals with which refers to a general
the concern of human difficulty procedure of orderly discipline
by discovering it straightly procedures to acquire
(Beck, 2004) information (Beck, 2004)
- it is concerned with the - it is mostly concerned with
experiences, understanding numbers and measurement
and words of the individual
- subjective; sometimes - objective: least involvement by
personally engaged the research
- use of verbal languages - requires huge amount of
(words, visuals, objects) correspondents
- desires to preserve the natural - control or manipulation of
setting of research feature research conditions by the
researcher
- makes social intentions - evaluates objectives and
understandable examines cause-effect
relationships
- thematic codal ways, - mathematically based methods
competence-based
- more inclined to purposive - impersonal, scientific, or
sampling or use of chosen systematic
samples based on some
criteria
- used when you want to - random sampling is the most
understand something preferred
(concepts, thoughts, - used when you want to confirm
experiences0 ot test something
It is said that research can be done in different ways. It can be either a well-planned and
methodical process that is based on keen observation and concrete and valid
evaluation. Integration is the best way to evaluate the validity of a certain study.
Prieto, et.al. (2017) also added that the following are involved in the Research
Processes:
1. DEFINE RESEARCH PROBLEM: What is the problem?
2. REVIEW OF RELATED LITERATURE: What evidence is already presented?
3. FORMULATING HYPOTHESIS: How are we going to find/look for the answer
to questions being studied?
4. RESEARCH DESIGN: Where will the study be shown and with what
population? 5. COLLECTING DATA: Are we ready to gather the data? Where do
we find the data?
6. ANALYZING DATA: How do the data answer the research queries?
7. INTERPRET AND REPORT: What are the implications of the results?
According to Resnik, 2007, ethical norms are significant in conducting research studies
as explained in the following:
First, ethics promotes the pursuit of knowledge, truth, and credibility. It also fosters
values that are essential to collaborative work:
Second, ethical norms help individuals to be accountable in every act that the
researcher/s undertake.
Third, ensure that researchers are held accountable to the public.
Lastly, an ethical norm in research also needs public awareness. This can be evaluated
by the researcher before conducting the study because this may help a certain
population in an area once the study is completed.
COVALENT BONDING
IONIC BONDING
Ionic bonding – attraction of positively and negatively charged ions in large
number to form a solid compound called “ionic solid”
2. Surface Tension
- A property of the surface of liquid that allows it to resist an external force
- The floating of some object on the surface of water, even though they are
denser than water and the ability of some insects to run on the water surface
FORCES INVOLVED
- Cohesive Forces – attractive forces between molecules of the same
substance
- Adhesive Forces – attractive forces between molecules of different
substances
3. Viscosity
- Refers to the resistance of a liquid to flow
RELATING PROPERTIES TO IMFA
- Stronger intermolecular forces = more viscous
- Highes temperature = less viscous
- Long and flexible molecules have higher viscosity than shorter-chain or
spherical molecules
4. Capillary Action
- The ability of a liquid to flow in narrow spaces or against gravity wihtout the
assistance of external like pumps or gravity
- It occurs due to the combination of adhesive forces between the liquid
molecules and the surface of the material through which it is flowing
(capillary) and cohesive forces between the liquid molecules themselves
FORCES BETWEEN THESE PROPERTIES OF LIQUID
- Cohesive Forces – attractive forces between molecules of the same
substance
- Adhesive Forces – attractive forces between molecules of different
substances
IMFA FORCES
- Adhesion
- dipole-dipole interactions and hydrogen bonding
- enables the liquid molecules to form bonds with the surface molecules of
the capillary tube or porous material
- Cohesion
- van der waals and hydrogen bonding
- allows the liquid molecules to interact and form a continuous column or
meniscus within the capillary tube or porous material
ADHESION VS COHESION IN CAPILLARY ACTION
Dominance of Adhesive Forces Dominance of Cohesive Forces
- when adhesive is stronger than - the liquid molecules are more
cohesive, the liquid will be strongly attracted to each other
more strongly attracted to the to the surface of the capillary
surface of the capillary tube or tube or porous material
porous material - the liquid will have a stronger
- the liquid climbs to a greater tendency to remain together as
height within the capillary tube a cohesive unit rather than
or porous material which spread out and climb up
happens due to the attractive surfaces which results to
forces between the liquid and reduction of capillary rise within
the container or material a narrow tube or porous
surface pull the liquid upward material compared to situations
mmore effectively where adhesive are stronger
- liquid tends to spread out and
wet the surface of the container
or material more effectively
5. Vapor Pressure
- Vapor pressure is defined as the pressure exerted by a vapor in
thermodynamic equilibrium with its condensed phases (solid or liquid) at a
given temperature in a closed system
- With the increase in the temperature, the vapour pressure becomes sufficient
to overcome atmospheric pressure and lift the liquid to form vapour bubbles
- Vapor pressure is a property of a liquid based on the strength
of its intermolecular forces
- Liquid with weak intermolecular forces = evaporate easily = high vapor
pressure
- Liquid with stronger intermolecular force = do not evaporate easily = low
vapor pressure
EXEMPTED
KA
TIH
YEYYYYY!
PHYSICAL EDUCATION AND HEALTH
READIND AND WRITING
LESSON 1: TECHNIQUES IN SELECTING AND ORGANIZING INFORMATION
1. Brainstorming
- one way of generating ideas by listing of ideas spontaneously contributed by
its members
- helps you develop new ideas and solve problems; think of it as a free
association
- listing is a brainstorming technique which means writing down anything that
comes to your mind about the topic.
2. Graphic Organizers
- a visual display which demonstrates relationships between facts, concepts, or
ideas
- guides your thinking as you fill in a visual map or diagram.
- important and effective ways for organizing content and ideas
4. Exemplification
- to show or explain an idea or point
- utilizes detailed illustrations for clarification
- the main idea is explained by giving an extended example or series of detailed
examples
5. Comparison and Contrast
- a paragraph that shows comparison and contrast answers how the subjects are
the same or not
- comparison examines how subjects are similar; contrast emphasizes how
subjects are different
6. Cause and Effect
Cause to Effect – states the cause before the effect
Effect to cause – states the effect before the cause
- this technique explores why things happen (cause) and what happens as a
result
(effect)
7. Process Analysis
- it describes how things work, involving a series of steps in chronological
ordering
8. Division and Classification
- A single subject is targeted and broken down into components.
- Items are being grouped into categories based on the features they share.
- In division, a category is divided into subcategories, while in classification, the
writer develops criteria in the subcategories based on their relationship.
- The writer who uses this pattern must have a strong sense of purpose.
9. Problem-Solution
- a problem is being presented and a solution
3 TYPES OF PATTERN
Problem-solution pattern – the problem is expressed in a simple statement,
and a possible solution is given
Problem-cause-solution pattern – the cause of the problem is identified and
analyzed before a possible solution is presented
Problem-process-solution – the process or procedure is discussed extensively;
in the discussion, the problem is addressed and the readers are led to the
solution
10. Persuasion
- this method involves facts that make the paragraph more convincing
THINGS TO BE USED WHEN CONVINCING
Using evidence
Giving examples
Attacking an Opposing View
b. Signal devices
• Repetitions – keep continuity and highlight important ideas
• Transitions – words that connect smoothly one idea from other
• Synonyms – words similar in meaning used to prevent tedious
repetitions
• Pronouns – words that help readers connect the original word that the
pronouns replace
IV. MECHANICS
- focuses on the technical structure of the text. It determines errors in grammar,
abbreviations,spelling, acronyms, capitalization, the use of numbers as part of
the statement, and correct punctuation marks.
Logical Fallacies
- errors in reasoning that invalidate an argument
FALLACY DESCRIPTION EXAMPLE
False Dilemma/ Despite the presence of Either I continue always
False Dichotomy multiple possibilities an buying in online shopping
arguer presents his/her or I’ll stop working.
argument as one of only
two options
Appeal to Ignorance Just because it is not Since you do not have a
proven to be false, and tattoo, you must not be a
vice versa, something is criminal.
instantly concluded to be
true
Slippery Slope When a series of If I did not teach you the
increasingly superficial and logical fallacies then you
unacceptable will never know that these
consequence is drawn fallacies exist.
Complex Question The reader is expected to Have you stopped begging
either accept or reject both for money?
two or more points that are
rolled into one at the same
time
Appeal to Force Instead of reasoning, a Lend me P5000 or else I’ll
threat is used to argue tell all your secrets to your
mother.
Appeal to Pity Pity is used instead of Please don’t arrest me. I
logical reasoning have 10 children to feed
and my parents are old
and very sick.
Appeal to Consequences To show that the belief is I don’t believe that my
false, there is an boyfriend is seeing other
unpleasant consequence girl because if he did we
of believing something are would break up and I am
pointed out not ready for it.
Bandwagon Just because it is what the In a survey conducted, 9
majority thinks, an out of 10 say that upon
argument is considered to using this Korean glass
be valid skin set their face become
radiant.
Attacking the Person Instead of attacking the I cannot accept your idea
ideas of the argument, you because, unlike me, you
attack the character of the did not have your
person doctorate
degree in Oxford
University.
Appeal to Authority Occurs when a person is The facts in my article are
not actually a legitimate correct because I have
expert on the subject been a journalist for three
matter; occurs also when decades already.
you assert your own
expertise
Anonymous Authority The authority in the Athletes say that
statement is not mentioned exercising
or named can make you live longer.
Hasty Generalization The sample is not Lee Da Hee, the foreigner
significant or enough to from South Korea, is very
support a generalization impolite. Koreans are
about a population mean
and rude.
False Analogy When a writer assumes Love is like coffee. Bitter
that two concepts that are yet sweet.
similar in some ways are
also similar in other ways
Accident Even if a general rule You should not talk back to
should be an exception, it your kuya no matter what;
is still applied to a situation he is always right because
he is older than you.
Post Hoc A is the cause of B since Shine said that whenever I
event A happened before sing it rains. Since I’m
event B singing now then it will rain
after a while.
Wrong Direction There is reverse in Lung cancer leads to
direction between cause cigarette smoking.
and effect
Complex Cause Even when there are other We were not able to create
factors which also an advertisement for our
contributed to the event, class because we were
the explanation is reduced only given three days to do
to one thing it. The time was too short
for us.
Irrelevant Conclusion The argument which is The number of positive
supposed to prove cases in our city is rising
something concludes even if we are in ECQ.
something else instead Therefore, we must lift
ECQ.
Straw Man The position of the You said that horoscope is
opposition is twisted so not scientific, so why
that it is easier to refute should we believe in it?
Affirming the Consequent If argument A is true then If you are in a dating app
argument B is true; or If that means you are looking
argument B is true, for a partner who is a
therefore argument A is foreigner. Therefore, if you
true marry a foreigner that
means you met him/her on
a dating app.
Denying the Antecedent If argument A is true then If you did not finish college
argument B is true; or if then you will not have a
argument A is not true then successful future. If your
argument B is not true future is not successful
therefore you did not finish
college.
Inconsistency The arguments contradict Anna is taller than Ely. Ely
one another is taller than Elsa. Elsa is
taller than Anna.
A critical reader and a critical thinker therefore, must not depend on the use of their
instinct or intuition when reading. Both must know how to observe, identify, analyze,
interpret, infer, evaluate, explain, solve problems and make decisions. These are the
necessary skills a “thinking” reader should possess. Critical thinking and critical reading
therefore, go hand in hand in helping you develop into a more active learner rather than
being passive to the information.
HAHAHAHA
AMBOT SA
IMO BACAL
OY
PAGBASA
ARALIN 1: TEKSTO AT MGA URI NITO
Ano ang teksto?
- Ito ay ang pangunahing salita sa anumang babasahin na nagtataglay ng iba’t
ibang impormasyon.
Tekstong
Impormatibo
- Isang uri ng babasahing di-piksyon
- Ito ay naglalayong magbigay ng impormasyon o magpaliwanag nang
malinaw at walang pagkiling tungkol sa iba’t ibang paksa.
- Sinasagot ang mga tanong na ano, saan, kailan, sino, at paano
- Ang mga impormasyong inilalahad ay hindi nakabatay sa opinyon
- Naglalahad ng mga bagong impormasyon, bagong pangyayari, bagong
paniniwala, at mga bagong impormasyon
- Layunin nito’y magbigay ng mahahalagang kaalaman, mga datos, at
konteksto tungkol sa mga paksa na ito upang mapabuti ang pang-unawa ng
mga mambabasa sa teknolohiya, serbisyo, o impormasyon na tinalakay
MGA KATANGIAN:
Impormasyong natuklasan buhat sa tekstong binabasa
Impormasyong nauugnay sa reyalidad na nagging impormatibo
[impormasyong hango sa isang teksto at nauugnay sa kasalukuyang estado
ng buhay]
Impormasyong bago, buhat sa mas malalim pang pananaliksik na sumulat
MGA ELEMENTO:
Layunin ng may-akda [nakalagay ang pangunahing ideya sa paraan ng
paglalagay ng pamagat]
Pangunahing ideya [inilalahad kung tungkol saan at ano ang tekstong
impormatibo; organizational markers para sa maayos na paglalarawan]
Pantulong na kaisipan [supporting details]
- Mga estilo sa pagsusulat, kagamitan, at sangguniang magtatampok sa mga
bagay na binibigyan-diin:
• Paggamit ng mga nakalarawang representasyon
• Pagbibigay diin sa mga mahahalagang salita
• Pagsusulat ng mga talasanggunian
MGA URI/ANYO
• Paghahambing at Pagkokontrast
- sa paghahambing nakikita ang pagkakatulad; sa pagkokontrast
nakikita ang pagkakaiba
• Pagsusuri ng Sanhi at Bunga
- sanhi ay ang dahilan o pinagmulan ng isang pangyayari; bunga ay
ang resulta o epekto ng isang sanhi
• Pagbibigay ng Depinisyong Teknikal
- pagbibigay ng malinaw at tiyak na kahulugan sa isang salita,
konsepto, o bagay
• Pagsusuri ng Problema at Solusyon
- problema ay ang suliranin na nangangailangan ng solusyon
• Pagiisa-isa o enumerasyon
- pagpapakita ng mga bagay, pangyayari, o ideya sa isang sunod-sunod
na paraan [pag-iisa-iisa ng mga bagay, pangyayari, o ideya na maaaring
magsunod-sunod o sa kahit anong order]
• Pagsunod-sunod o Order
- pag-ayos o pagkakasunod-sunod ng mga bagay, pangyayari, o hakbang
• Klasipikasyon
- pag-uuri o paghahati ng mga bagay, pangyayari, o konsepto sa mga
kategorya o grupo batay sa kanilang mga katangian
MGA HALIMBAWA:
• Agham
- naglalaman ng sistemikong pagsusuri ng natural na mundo sa
pamamagitan ng obserbasyon, eksperimento, at analisis
- nagbibigay ng kaalaman tungkol sa iba’t ibang disiplina ng agham, ,ga
natuklasan, at mga pag-unlad
- nakatutulong upang maunawaan ang mga prinsipyo na nagpapalaganap
sa pisikal at natural na mga pangyayari
• Kasaysayan
- nagbibigay ng kronolohikal na kwento ng mga nakaraang pangyayari,
sibilisasyon, at lipunan
- nakatutulong upang magkaroon ng ugnayan sa ebolusyon ng mga
lipunan, kultura, at mahahalagang pangyayari sa kasaysayan
• Encyclopedia
- isang komprehensibong sanggunian na sumasaklaw sa iba’t ibang paksa
- naglalayong magbigay ng detalyadong impormasyon ukol sa iba’t ibang
mga paksa, mula sa agham at kasaysayan hanggang sa sining at
panitikan
• ChatGPT
- nagbibigay impormasyon at kaalaman tungkol sa kakayahan at
aplikasyon ng mga modelo ng makikipag-usap na AI
• Google Chrome
- maaaring sumaklaw sa iba’t ibang mga paksa, kabilang ang mga
katangian nito, mga kakayahan, at kahalagahan nito sa mundong
pagsusuri ng web
• News Channel
- maaaring magtuon sa papel nito sa pamamahagi ng impormasyon,
pagbibigay ng balita, at pagbuo ng opinyon ng publiko
- maaaring talakayin ang mga pamantayan ng pagsusulat ng balita ng
channel, ang kanilang patakaran sa editoryal, at ang uri ng bslits na
kanilang itinatampok
Tekstong
Persuweysib
- Ito ay isang uri ng teksto na umaapela o pumupukaw sa damdamin ng
mambabasa o tagapakinig upang makuha ang simpatiya nito at mahikayat
na umayon sa ideyang inilahad.
Layunin:
1. Manghikayat o mangumbinsi sa babasa ng teksto.
2. Umapela o makapukaw ng damdamin sa mambabasa
3. Manghimok o mangumbinsi sa pamamagitan ng pagkuha ng damdamin o
simpatiya ng mambabasa.
3 ELEMENTO NG PANGHIHIKAYAT
1. Ethos
- mula sa salitang Griyego na nauugnay sa salitang etika ngunit higit na
naaangkop sa salitang “imahe”.
- ito ang elemento na nagpapasiya kung dapat bang pagkatiwalaan ng
tagapakinig ang tagapagsalita.
2. Pathos
- ang elemento na paghihikayat na tumatalakay sa emosyon o damdamin ng
mambabasa o tagapakinig.
3. Logos
- salitang Griyego na tumutukoy sa pangangatuwiran
- tumutukoy ito sa pagiging lohikal na nilalaman o kung may katuturan ba ang
sinasabi upang mahikayat o mapaniwala ang mga tagapakinig na ito ay totoo.
Tekstong
- naglalahad ng serye o Prosidyural
mga hakbang sa pagbuo ng isang gawain upang
matamo ang mga inaasahan.
- nagsasaad ng impormasyon o mga direksyon upang ligtas, mabilis,
matagumpay, at maayos na maisakatuparan ang mga gawain
- layunin nitong makapagbigay ng sunod-sunod na direksyon at impormasyon
sa mga tao upang tagumpay na maisagawa ang gagawin sa ligtas at angkop
na paraan
- Mga halimbawa:
• Manwal sa paggamit ng kasangkapan o mekansimo
• Resipi
• Gabay sa paggawa ng mga proyekto
• Mga eksperimentong siyentipiko
• Mekaniks sa laro
• Mga alituntunin sa kalsada
Tekstong
- Isang anyo ng pagsulatDeskriptibo
na naghahatid ng detalyadong paglalarawan ng
isang bagay, lugar, tao, o karanasan
- Ibig nitong lumikha ang isang malinaw at kapani-paniwala na imahe sa
isipan ng mga mambabasa at magbigay ng konseptong biswal sa
pamamagitan ng paggamit ng mga salita at pahayag na naglalarawan sa
mga sensasyon, emosyon, at obserbasyon ng manunulat.
LAYUNIN AT KAHALAGAHAN
Naglalayong magdulot ng karansan sa tao at makapagpamalas sa isip
ng tagapakinig o mambabasa ng isang malinaw at buong larawan.
Nakatutulong upang malawak na maintindihan ng mambabasa ang mga
imahe na nais isalarawan o iparating ng manunulat.
Nakatutulong upang mas mapagaling ang imahenasyon ng
mambabasa.
Tekstong
- Ang tekstong Argumentatib argumentatibo ay isang
mahalagang uri ng teksto na karaniwang ginagamit upang ipahayag ang
isang opinyon o pananaw sa isang partikular na paksa.
- Ito ay isang anyo ng komunikasyon na naglalayong manghikayat,
magbigay-katwiran, o kumbinsihin ang mga mambabasa na sumang-
ayon o maniwala sa isinusulong na pahayag o argumento ng
manunulat.
KALIKASAN
Ang tekstong argumentatibo ay isang uri ng teksto na layuning magbigay ng mga
argumento o pahayag upang suportahan ang isang pananaw, opinyon, o posisyon sa
isang partikular na isyu. Ito ay karaniwang may layuning maka-impluwensya sa
paniniwala o pagkilos ng mga mambabasa sa pamamagitan ng lohikal na pagsusuri
at pagbibigay ng ebidensya.
ANYO
Ang tekstong argumentatibo ay karaniwang nagtataglay ng mga elemento tulad ng
pahayag ng isyu o thesis statement, mga argumento o supporting points na
susuporta sa thesis, mga ebidensya o katibayan upang patunayan ang bawat
argumento, at konklusyon na nag-uudyok sa mambabasa na tanggapin ang posisyon
ng may-akda.
Mga Halimbawa:
1. Sanaysay- Ito ay isang popular na anyo ng tekstong argumentatibo na karaniwang
naglalaman ng mga opinyon, pananaw, at argumento ng may-akda hinggil sa isang
partikular na isyu. Ang sanaysay ay binubuo ng introduksyon, katawan, at konklusyon.
2. Artikulo- Ang mga artikulo sa mga pahayagan, magasin, o online publication ay
maaari ring maging isang anyo ng tekstong argumentatibo. Ito ay naglalaman ng
pagsusuri, opinyon, at argumento hinggil sa isang partikular na paksa.
3. Editoryal- Ang editoryal ay isang anyo ng tekstong argumentatibo na karaniwang
matatagpuan sa mga pahayagan at magasin. Ito ay naglalaman ng opinyon at pananaw
ng editor o ng editorial board ng publikasyon hinggil sa isang isyu o pangyayari.
4. Debate Script- Sa mga debate, ang mga kalahok ay sumusulat ng mga argumento
at pananalita na gagamitin nila upang suportahan ang kanilang panig. Ang mga debate
script ay naglalaman ng mga posibleng argumento, rebuttals, at mga sagot sa mga
tanong ng mga kalaban.
ESTRUKTURA
Introduksyon - ito ang bahagi kung saan ipinapakilala ang pangunahing isyu o
paksa na tatalakayin sa teksto. Karaniwang kasama sa introduksyon ang thesis
statement na naglalaman ng pangunahing pahayag o pananaw ng may-akda sa isyu.
Tekstong
- pagsasalaysay o Naratibo
pagkukuwento ng mga pangyayari sa isang tao o mga
tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o sa isang tagpuan, nang may
maayos na pagkakasunod-sunod mula simula hanggang katapusan
- iba’t ibang uri (mga halimbawa):
• Maikling Kuwento - Dula
• Nobela - Mga kuwento ng kababalaghan
• Kuwentong Bayan - Anekdota
• Mitolohiya - Parabula
• Alamat - Science Fiction
• Tulang Pasalaysay (Epiko)
MGA KATANGIAN NG TEKSTONG NARATIBO
(1) Iba't Ibang Pananaw O Punto De Vista (Point Of View) Sa Tekstong Naratibo
1. Unang Panauhan—Sa pananaw na ito, ang isang tauhan ang nagsasalaysay ng
mga bagay na kanyang nararanasan. Kaya’t ginagamit niya ang panghalip na “ako.”
2. Ikalawang Panauhan—Sa pananaw na ito, para bang kausap ng manunulat ang
tauhan na ginagalaw niya sa kuwento, kaya gumagamit siya ng mga panghalip na
“ka” o “ikaw.” Ito ay hindi gaanong ginagamit ng mga manunulat sa kanilang
pagsasalaysay.
3. Ikatlong Panauhan—Ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng
isang tao na walang relasyon sa tauhan kaya ang panghalip na ginagamit niya sa
pagsasalaysay ay “siya.” Ang tagapagsalaysay ay tagapag-obserba lamang at nasa
labas siya ng mga pangyayari.
(3) Tatlong Uri ng Ganitong Pananaw:
a. Maladiyos na panauhan—Napapasok niya ang isipan ng bawat tauhan at
naihahayag niya ang iniisip, damdamin, at paniniwala ng mga ito sa mga
mambabasa.
b. Limitadong panauhan—Nababatid niya ang iniisip at kilos ng isa sa mga
tauhan subalit hindi ng iba pang tauhan.
c. Tagapag-obserbang panauhan—Hindi niya napapasok o nababatid ang
nilalaman ng isip at damdamin ng mga tauhan. Ipinapakita niya lamang ang mga
nakikita, naririnig, o sinasabi ng mga tauhan.
4. Kombinasyong Pananaw o Paningin—Dito, hindi lamang iisa ang tagapagsalaysay
kaya iba’t ibang pananaw o paningin ang ginagamit sa pagsasalaysay. Karaniwan ito sa
isang nobela kung saan ang mga pangyayari ay sumasakop sa mas mahabang
panahon at maraming tauhan ang naipakikilala sa bawat kabanata.
(2) PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG DIYALOGO, SALOOBIN, O DAMDAMIN SA
TEKSTONG NARATIBO
1. Direkta o Tuwirang Pagpapahayag
Sa ganitong uri ng pagpapahayag, ang tauhan ay direkta o tuwirang nagsasaad o
nagsasabi ng kanyang diyalogo, saloobin, o damdamin. Ito ay ginagamitan ng panipi.
Ang paraan ng pagkakasabi ay nagpapahiwatig din sa uri ng damdamin na taglay nito,
kaysa kung lalagumin o hindi direktang sasabihin ng tagapagsalaysay.
Halimbawa:
“Donato, kakain na, anak,” tawag ni Aling Guada sa anak na noo’y abalang-abala sa
ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan.
“Aba’y kayganda naman nireng ginagawa mo, anak! Ay ano ba talaga ang balak mo,
ha?” Natatawang inakbayan ni Donato ang ina at inakay papasok sa munti nilang
kusina…
—Mula sa “Ang Kariton ni Donato”
2. Di direkta o Di tuwirang Pagpapahayag
Ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, iniisip, o nararamdaman ng tauhan
sa ganitong uri ng pagpapahayag. Hindi na ito ginagamitan ng panipi.
Halimbawa:
Tinawag ni Aling Guada ang anak dahil kakain na habang ito’y abalang-abala sa
ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan.
Sinabi niyang kayganda ng ginagawa ng anak at tinanong din niya kung ano ba talaga
ang balak niya.
Natatawang inakbayan ni Donato ang ina at inakay papasok sa munti nilang kusina.
● Ayon kay E.M. Forster, isang Ingles na manunulat, may dalawang uri ng tauhan
ang maaaring makita sa isang tekstong naratibo tulad ng:
2. Tagpuan at Panahon
- tumutukoy sa lugar kung saan naganap ang mga pangyayari sa akda, panahon (oras,
petsa, taon) at maging sa damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang mga
pangyayari tulad ng kasayahang dama ng pagdiriwang sa isang kaarawan, takot na
umiiral dahil sa malakas na hampas ng hangin at ulang dala ng bagyo, at iba pa.
3. Banghay
Ito ang maayos na daloy o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa mga tekstong
naratibo upang mabigyang-linaw ang temang taglay ng akda.
Karaniwang Banghay O Balangkas Ng Isang Naratibo:
● Simula (orientation or introduction)
● Saglit na kasiglahan (rising action)
● Kasukdulan (climax)
● Resolusyon o Kakalasan (falling action)
● Wakas (ending)
4. Paksa o Tema
Ito ang sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari sa tekstong naratibo.
Mahalagang malinang ito nang husto sa kabuoan ng akda upang maipahayag ng may-
akda ang pinakamahalagang mensaheng nais niyang maiparating sa kanyang
mambabasa.
Halimbawa Ng Isang Tekstong Naratibo na Mabangis na Lungsod (Buod) ni Efren R.
Abueg
Mga Pagbabagong
Morpononemiko
1. ASIMILASYON- pagbabagong naganap sa /n/ sa posisyong pinal dahil sa
impluwensiya ng ponemang kasunod nito.
d.l.r,s,t b, o p k,g,h, m, n, ng,w, y
PAN PAM PANG
MAN MAM MANG
SIN SIM SING
SAN SAM SANG
Hal.