FPL REVIWER

ARALIN 1
WIKANG MAGPALAYA –
Wikang Filipino bilang Instrumentong PAGSUSULAT PARTIKULAR NG
Nagpapalaya - AKADEMIKONG PAGSULAT
Sa gramatikang Filipino, ang panlaping-unlaping
1. WIKA
“Mapag” ay nagsasaad ng kawilihan o pag-uugali
tulad ng mapagkalinga, mapagkawang-gawa, - magsisilbing behikulo upang maisatitik ang
mapagpatawad—sa tema ngayong taón ay mga kaisipan, kaalaman, damdamin,
MAPAGPALAYA. Kung sa gayon, itó ay pag- karanasan, impormasyon, at iba pang nais
uugaling nagpapalaya ang mapagpalaya. ilahad ng isang taong nais sumulat.
2. PAKSA
AKADEMIKONG PAGSULAT - Ito ang magsisilbing pangkalahatang iikutan
ng mga ideyang dapat mapaloob sa akda.
- kabuluhan ang isang tao at maituturing na
3. LAYUNIN
siya ay nakakaangat sa iba dala na rin ng
- Ito naman ang magsisilbing daan mo sa
mahigpit na kompetisyon sa kasalukuyan
paghabi ng mga datos o nilalaman ng iyong
Paano nga ba tayo makakagawa ng isang isusulat.
Akademikong Sulatin? Paano ito sisimulan? 4. PAMAMARAAN
- lima ang uri ng pamamaraan upang
LETRA – BAYBAY – SALITA – PARIRALA –
mailahad ang mga kaalaman at kaisipan na
PANGUNGUSAP – TALATA – KOMPOSISYON
nais mo bilang isang manunulat
LETRA a. Paraang Impormatibo – Magbibigay ng
mga kauukulang impormasyon o
- ay isang malaking tulong sa paglilinang ng kabatiran sa mga mambabasa.
kaisipan sa larangan ng edukasyon man o b. Paraang Ekspresibo – naglalayong
maging sa paghahanap ng trabaho. magbahagi ng sariling opinion,
- nagpapakita ng tamang proseso ng tao sa paniniwala, ideya, obserbasyon at
pagkatuto kaalaman hingil sa isang tiyak na paksa.
c. Pamaraang Naratibo - magkuwento
LAYUNIN NG PAGSUSULAT
naman at magsalaysay ng mga
AKADEMIKONG PAGSUSULAT pangyayari batay sa magkakaugnay at
tiyak na pagkasunod-sunod ang
- mapabatid sa mga tao o lipunan ang pangunahing layunin nito.
paniniwala, kaalaman, at mga karanasan ng d. Pamaraang Deskriptibo - ang
taong sumusulat. maglalarawan naman ng mga
- Ayon naman kay Mabilin, sa kanyang aklat katangian, anyo, hugis ng mga bagay o
na Transpormatibong Komunikasyon pangyayari batay sa mga nakita, narinig,
(2012), ang layunin sa pagsasagawa ng natunghayan, naranasan, at nasaksihan
pagsulat ay maaaring mahati sa dalawang ang layunin naman ng ganitong
bahagi. pagsulat.
PERSONAL O EKSPRESIBO e. Pamaraang Argumentatibo - kung
saan ang pagsulat ay naglalayong
- kung saan ang layunin ng pagsulat ay manghikayat o mangumbinsi sa mga
nakabatay sa pansariling pananaw, mambabasa at madalas na mga isyung
karanasan, naiisip, o nadarama ng argumentatibo o pinag-uusapan ang
manunulat. Halimbawa: Sanaysay, Maikling inilalahad ng pamamaraang ito.
Kuwento, Tula, Dula, Awit, At iba pang 5. KASANAYANG PAMPAG-ISIP
akdang, Pampanitikan - Sa pagsusulat, dapat taglayin ng manunulat
ang kakayahang maga-analisa o magsuri
PANLIPUNAN O SOSYAL
ng mga datos ng mahala, o maging ng mga
- ang pakikipag-ugnayan sa ibang tao o impormasyon dapat isama sa akdang
lipunang ginagalawan isusulat.
- ibang tawag sa layuning ito ng pagsusulat 6. KAALAMAN SA WASTONG
ay transaksiyonal. PAMAMARAAN NG PAGSULAT
- Hal. Pananaliksik, Liham, Balita, - Kailangan taglayin ang pagkakaroon ng
Korespondemsiya, Sulating Panteknikal, malawak na kaalaman sa wika at retorika
Tesis, Disesrtasyon at iba pa maging sa gramatika.
7. KAALAMAN SA PAGBAHAGI NG BUONG
MGA GAMIT S A PAGSUSULAT SULATIN
- Madalas marinig sa marami na ang - Kaialangang taglayin ang kakayahang
pagsusulat daw ay isang talento at hindi raw maglatag ng mga kaisipan at impormasyon
lahat ng tao ay may kakayahang sa isang maayos, organisado, obhetibong,
makapagsulat ng isang makabuluhang akda at masining na pamamaraan.
o komposisyon.
 - Ito ay para mabigyan ng buod ang mga
maikling kwento o kaya naman iba pang
tuluyan o prosa.
ARALIN 2
MGA KATANGIAN NG PAGSUSULAT
8. BIONOTE
1. OBHETIBO - Ginagamit nmn ito para sa personal na
- kailangan na ang mga datos o profile ng isang tao
impormasyon na inilatag ay batay mismo sa - Dapat ay hindi katha at may
kinalabasan ng pag-aaral. Iwasan ang makatotohanang paglalahad sa isang tao.
pagbibigay ng mga sariling opinyon 9. MEMORANDUM
2. PORMAL - Para maipabatid ang mga impormasyon
- kailangang taglay nito ang pormal na gamit ukol sa gaganaping pagpupulong
ng mga salita. Iwasan ang paggamit ng mga 10. AGENDA
balbal o kolokyal - Layunin naman nito ay ang ipabatid ang
3. MALIWANAG AT ORGANISADO paksa na tatalakayin sa pagpupulong at
- kailangang taglay nito ang pormal na gamit para Narin sa kaayusan.
ng mga salita. Iwasan ang paggamit ng mga 11. PANUKULANG PROYEKTO
balbal o kolokyal - Proposal sa proyektong nais ipatupad
4. MAY PANININDIGAN - Naglalayong magbigay ng resolba ang mga
- kailangan na magkaroon ng paninindigan sa suliranin
anumang isinusulat. Hindi maaari na 12. KATITIKAN NG PULONG
pabago-bago ang mga paksa sa paksang - Tala o record siyang pagdodokumento ng
isinulat mga mahalagang puntong nailahad
5. MAY PANANAGUTAN
- bigyan ng pagkilala ang mga sanggunian na IKALAWANG TALAKAYAN
iyong pinagkuhanan ng mga impormasyon, MGA URI NG PAGSUSULAT
upang higit din na mapagtibay ang
kahusayan at katumpakan sa iyong ginawa. 1. MALIKHANG PAGSULAT (CREATIVE
WRITING)
ANYO NG AKADEMIKONG PAGSULAT - Uri ng pagsusulat na kung saan bunga ito
Ang akademikong sulatin ay uri ng pagsulat ng ng malawak, mayaman, at malikot na
mga akademikong papel at isang intelektwal na imahinasyon.
pagsulat dahil ang mga produkto nito ay mga - Ang kadalasang paksa ng nagsusulat nito
teknikal na pagsulat. ay hango rin sa kanilang mga karanasan sa
buhay
ANYO NG AKADEMIKONG PAGSULAT 2. TEKNIKAL NA PAGSULAT (TECHNICAL
WRITING)
1. TALUMAPTI
- Ginagamit sa mga proyekto o suliranin na
- Naglalayong manghikayat
may kanalaman sa isang tiyak na disiplina o
- Maaring pormal at nakabatay sa uri ng mga
larangan.
tagapakinig
3. PROPESYONAL NA PAGSUSULAT
2. POSISYONG PAPEL
(PROFESSIONAL WRITING)
- maipaglaban kung ano ang alam na
- kadalasang gamitin para sa isang tiyak na
katotohanan.
larangan sa akademya o paaralan.
- Dapat ay nagtatakwil ng kamalian o mga
- Halimbawa: lesson plan ng mga guro,
kasinungalingang impormasyon.
paggawa ng pagsusuri ng kurikulum,
3. REPLEKTIBONG SANAYSAY
pagsulat ng pagsusulit o assessment
- Nagbabalik tanaw ang akda ay siya ay
4. DYORNALISTIK NA PAGSULAT
nangninilay
(JOURNALIST WRITING)
- Nangangailangan ito ng reaksiyon at ng
- kinalaman sa pagpapahayag na ang
mga opinyon
tanging makapagsulat ay kagaya ng mga
4. LAKBAY SANAYSAY
journalist, reporter
- uri ng sanaysay na makakapagbalik-tanaw 5. REPERENTIAL NA PAGSULAT
sa paglalakbay na ginawa ng may akda. (REFERENTIAL WRITING)
5. PICTORIAL ESSAY - ito ay lugod na makatutulong sa mga taong
- Mas maraming litrato ang laman ng gumagawa ng mga konseptong papel, tesis,
sanaysay kaysa sa mga salita. at disertasyon.
- Maaring may 3-5 na pangungusap ang
paliwanag sa bawat larawan. ARALIN 3
6. ABSTAK
ABSTRAK
- Karaniwang gamit sa akademikong papel
- Layunin nitong mapaikli o mabigyan ng - isang uri ng lagom na karaniwang ginagamit
buod ang mga akademikong papel. sa pagsulat ng mga akademikong papel
7. SINTESIS tulad ng tesis, papel na siyentipiko, at
- Ginagamit sa mga tekstong naratibo teknikal, lektyur, at mga report.
 - Ayon nga kay Philip Koopman,, sa kanyang - kontribusyon at adbokasiya
aklat na How to Write an Abstract (1997),
bagama’t ang abstrak ay maikli lamang, MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG
tinataglay nito ang mahahalagang elemento BIONOTE
o bahagi 1. Kailangang batid ang lahat na magkaiba
ang talambuhay. Maikli at siksik o detalyado
at mas mahaba
2. Dapat batid nag lahat na iba ang bionote
MGA ELEMENTO NG ABSTRAK sa curriculum vitae, resume, at biodata.
1. Kailangan ay may malinaw na pakay o
BAKIT NAGSUSULAT NG BIONOTE?
layunin ang isang manunulat. 1. Para ipaalam ang kredibilidad sa larangang
2. Mayroong malinaw katanungan na dapat kinabibilangan
mabigyan ng konkretong kasagutan sa 2. Para ipakilala ng may akda ang kaniyang
pagsulat ng abstrak. sarili
3. Mayroong presensiya ng metodolohiya na 3. Para ito ay magsilbing marketing tool
ginagamit sa kabuuan ng abstrak 4. Para ipaalam ulit na paraan para ipakilala
4. Mayroong resulta na mababasa sa buod ng sa mga mambabasa ang sarili
abstrak. Mula sa inilapat na katanungan o
problema sa abstrak KATANGIAN NG BIONOTE
5. Mayroon itong implikasyon na makikita at 1. Maikli lang dapat ang nilalaman
magagamit ng bumasa ng abstrak. 2. Gumagamit ng ikatlong panauhan
3. Kinikilala ang mga target market
MGA URI NG ABSTRAK NA SULATIN 4. Gumagamit ito ng baligtad na tatsulok
5. Nakatuon sa mga angkop na kasanayan
- May dalawang uri ng abstrak na sulatin. Ito 6. Binabanggit ang degree o tinapos ng paksa
ay ang Impormatibong uri ng abstrak at sa bionote
ang Deskriptibo na uri ng abstrak.
- Pareho itong nagtataglay ng mga ARALIN 5
mahalagang impormasyon at pagbibigay
TALUMPATI
halaga sa kung sino at kung saan nakuha. -isang sining ng pagpapahayag ng
MGA URI NG ABSTRAK NA SULATIN kaisipan/opinyon;
-sa pagsasalita sa entablado
A. DESKRIPTIBONG ABSTRAK Mananalumpati ang tawag sa taong
- Ito ay maiksi lamang na uri ng sulatin. nagtatalumpati sa harap ng publiko
Binubuo lamang ito ng isang daan o kulang -layon nito magbigay kaalaman o impormasyon
isang daan na mga salita. -isang uri ng komunikasyong pampubliko
B. IMPORMATIBONG ABSTRAK
URI NG TALUMPATI
- Halos lahat ng elemento ng abstrak na
1. Talumpating Pampalibang
sulatin ay napaloob sa impormatibong uri. - mananalumpati ay nagpapatawa
- Detalyado at malinaw ang mga -sa pamamagitan ng anekdota o maikling kwento
impormasyon na makikita sa babasahing -kadalasan binibigkas pagkatapos ng isang salu-
ito. salo
2. Talumpating Nagpapakilala
SYPNOPSIS O BUOD - “panimulang talumpati”
- ay isang uri ng lagom na kalimitang -maikli lalo na kung ang ipinakilala ay kilala na
-layon nitong pukawin ang atensyon ng tagapakinig
ginagamit sa mga akdang nasa tekstong
3.Talumpating Pangkabatiran
naratibo tulad ng kwento, salaysay, nobela, - gamit sa panayam, kumbensyon, at iba pang
dula, parabula, talumpati, at iba pang anyo samahan sa iba’t ibang larangan
ng panitikan. -gumagamit ng mga kagamitang makatutulong
4.Talumpating Nagbibigay-galang
ARALIN 4
- ginagamit sa pagbibigay galang
BIONOTE -pasalubong sa isang panauhin o kasamahang
-maiksing tala ng personal na impormasyon aalis
-kadalasan makikita sa likuran ng pabalat ng libro 5.Talumpating Nagpaparangal
-personal na impormasyon - Layunin nito na bigyang parangal ang isang tao o
-ambag sa mga larangan (kontribusyon at kaya magbigay ng papuri sa mga kabutihang
adbokasiya) nagawa nito.
-nasa dalawa hanggang tatlong pangungusap 6. Talumpati Pampasigla
lamang
- Pumupukaw ng damdamin at impresyon ng mga
-isang talata lamang
tagapakinig kung saan kalimitang binibigkas ito ng:
-impormasyon ukol sa kanya
isang coach, lider, pinuno
MGA BAHAGI NG BIONOTE
Personal na impormasyon
- mga pinagmulan URI NG TALUMPATI AYON SA PAMAMARAAN
-edad, buhay kabataan hanggang kasalukuyan 1. DAGLI
Kaligirang pang-edukasyon - Ito ang uri ng talumpati na hindi
- ang paaralan pinaghandaan.
-digri at karangalan 2. MALUWAG
Ambag sa larangang kinabibilangan
 - Panahon para maihanda at magtipon ng 3. Karaniwan na ang nagpapatawag ng pulong
datos ang manunulumpati bago ang ang responsable sa pagsulat ng agenda.
kanyang pagsasalita.
3. PINAGHANDAAN KAHALAGANHAN NG PAGHAHANDA NG
- Maaring sinusulat, binabasa, o sinasaulo at AGENDA
may sapat napag-aaral sa paksa.
1. Masisigurong tatakbo nang maayos ang
pagpupulong
2. Mas mabilis natatapos ang pagpupulong
BAHAGI NG TALUMPATI kung alam ng lahat ang lugar na
1. SIMULA pagdarausan
- inilalahad ang layunin ng paksa kasabay ng
EPEKTO NG HINDI PAGHAHANDA NG
stratehiya upang makuha sa simula pa lang
ang atensyon ng tagapakinig. AGENDA
2. KATAWAN O GITNA 1. Nawawala sa pokus ang mga kalahok
- Dito nakasaad ang paksang tinatalakay ng 2. Umuunti ang bilang ng dumadalo sa
mananalumpati. pagpupulong
3. KATAPUSAN O WAKAS
3. Tumatagal ang pagpupulong at nasasayang
- ang buod ng paksang tinalakay ng
lamang ang panahon ng mga kalahok
mananalumpati
- Nakalahad dito ang pinakamalakas na NILALAMAN NG AGENDA:
katibayan, katwiran at paniniwala para
makahikayat 1. Saan at kalian idaraos ang pagpupulong?
Anong oras ito magsisimula at matatapos?
2. Ano-ano ang mga layuning inaasahang
ARALIN 6 matamo sa pulong? Sa bahaging ito ng
agenda, sinasagot nito ang tanong na:
MEMORANDUM “Bakit tayo magkakaroon ng pagpupulong?”
- “Memorandum“ay nangangahulugang 3. Ano-ano ang mga paksa o usapin ang
liham o sulat. tatalakayin?
- Maaring liham sa usaping negosyo o 4. Sino-sino ang mga lalahok sa
diplomasya. pagpupulong?
- Sa memo nakasaad ang layunin o pakay ng
gagawing miting
- ay maituturing ding isang sining.
Ayon kay Dr. Darwin Bargo sa kanyang aklat na
Writing in the Discipline (2014),
PUTI - pangkalahatang kautusan, direktiba,
impormasyon.
PINK O ROSA - request o order na
naggagaling sa purchasing department.
DILAW O LUNTIAN - nanggagaling sa marketing
at accounting.
AT MAY TATLONG URI ANG MGA ITO:
1. Memorandum para sa kahilingan
2. Memorandum para sa kabatiran
3. Memorandum para sa pagtugon

ARALIN 7
ADYENDA

- talaan ng mga bagay na dapat maisaalang-

alang o maisakatuparan.
- Madalas na ginagamit ang salitang adyenda
sa mga pagpupulong, halimbawa ay ng mga
organisasyon o samahan.
LAYUNIN NG AGENDA
1. Bigyan ng ideya ang mga kalahok sa mga
paksang tatalakayin
2. Ang agenda ay parang mapa. Nagsisilbi
itong gabay na nagbibigay ng malinaw na
direksiyon