SCIENCE REVIEWE-WPS Office

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 18

SCIENCE REVIEWER 3

SENSES ORGAN

1. Ding balugbug
-gagamitan ban damdaman la deng tunug at ini muri ing
magpanatiling balansi ning katawan tamu.

PARTI NING BALUBUG


1. Outer Ear- pekalualng partri ning balugbug
a. Pinna- ya ing mangolekta siwala king lual at iti ing akakit
tamu.
b. Ear Canal- lupa yang tubo at karin mabubuu ing luga.
c. Ear Drum- itsura yang manipis a pirasung balat a tela...

2. Middle Ear- libutad na ning balugug.


three tiny bones: Hammer, Anvil, Stirrup

3. Inner ear- pekakilub na ning balugbug.


a. cochlea- itsura yang susu at katmung likidu.
b. auditatory nerve- magdalang mensahi keng utak.
------------------------------------------------------------------------------------
-------
ING ARUNG
-sosopan nakatamu para abawu ing bage king paligid.
Gagamitan taya rin ini para mangisnawa.

PARTI NING ARUNG


1. Bridge- ing masyas a parti ning arung.
2. Nostrils- ila deng adwang busbus king arung.
3. bwak o Cilia- ini ing pansabat dinat king kilub ning arung.
4. Nasal Cavity- ing espasyo king kagulutan ning arung king
libutad ning kekatamung lupa.
5. Mucus Membrane- metung yang mapekat a likidu a sasabat
king dinat o gems.
6. Olfactory Nerve- magdala mensahi king utak.
------------------------------------------------------------------------------------
-------
ING DILA
- ya ing sense organ a sasaup kekatamu para alasa la reng
pamangan o papalub tamu king asbuk. Makasalikut at
papalibutan lang taste buds iti. Ing lasa ning pamangan lalabas
kareng bumps ning dila ding taste buds ampong nerve endings.
Ding nerve endings ilang magdalang mensahi king utak at
papaliwanag na ing lasa ning pamangan.
------------------------------------------------------------------------------------
----
ING BALAT
- pekalual a parti ning katawan. Poprotektahan ne ing katawan
king sobrang pamaglual danum king injuries ampong
impeksyun. sosopan neng magpanatili ing ustung temperatura
ning katawan.

PARTI NING BALAT


1. Epidermis- ing pekalwal sapin ning balat nung nokarin akakit
tamu at asasalat.
2. Dermis- Ing pangkilub nang layer o sapin ning balat na atin
sweat glands, nerve endings, ampong oil glands.
a. sweat glands- mag palwal pawas king balat.
b. Oil glands- papanatili neng malambut at makintab ing balat
at bwak.
c. Nerve Endings- panamdaman na inng sakit, presure, ampong
temperatura. Iya rin ing mamye mensahi keng utak.
------------------------------------------------------------------------------------
--------
DING ANIMALIS

Ding animalis king paligid:


pusa manuk dagis
asu babi kabayu
damulag

Ding animalis king alwang bansa:


giraffe penguin zebra
elipanti dolphin usa
rhino panda kuala

PARTI NING KATAWAN DA RENG ANIMALIS AMPO DENG GAMIT


NING BAWAT PARTI
1. INSEKTU
a. antena- pandama
b. pakpak- makasulapo
c. bitis- pampalakad ampo pampalundag
d. proboscis- panyipsip

2. APAT (4) A BITIS A ANIMALIS


a. bitis- panlakad, panlundag
b. sagu, iki, hoops
c. balbun
d. asbuk

3. ELIPANTI
a. trunk- pamangwa pamangan
b. sagu
c. maragul a balugbug

4. EMA, PARO, TALABA, PUSIT


A. tentacles- panlakas, pangkawe, proteksyun, pamangwang
pamangan
b. tinta- proteksyun laban kareng kalaban.

5. Ayup (Birds)
a. pakpak- pamanyulapo
b. kuku-
c. bitis- panlakad
d. tuktuk- pamangwa pamangan

6. ASAN
a. asang- pamangisnawa
b. kaliskis- proteksyun
c. iki palikpik- pangkawe
d. pinser- pamangwa pamangan

7. CAMEL
a. humps- panglage pamangan
PARTING KATAWAN DA RENG ANIMALIS KING PAMANGWA
PAMANGAN (FOOD GETTING)
ASBUK TUKTUK DILA PROBOSIS
ASU MANUK TUGAK AMUK
PUSA AYUP UBINGAN IPAS
TIGRI SWAN LUPISAK BUBUYUG
FOX ITIK IGUANA MARIPOSA
BAKA BIBI

PINSER
- ema
- bangus
-tilapya
-salmon
-hitu

PAMANGIMUT DA RENG ANIMALIS (MOVEMENTS OF ANIMALS)

1. LAKAD/PULAYI (WALK/RUN)
asu kabayu elipanti
pusa babi tigri

2. SUSULAPO (FLY)
paniki ayup bubuyug

3. GAGAPANG (CRAWL)
buwaya babagwa pagung bulati

4. LULUNDAG (JUMP)
tugak rabbit kangaroo tipaklung

5. KAKAWE (SWIM)
sealion asan dolphin balyena
pating jellyfish pusit octopus

BALUT DA RENG ANIMALIS (BODY COVERINGS)


1. BWAK/BALBUN (FUR)
asu rabbit tigri pusa leon

2. KALISKIS (SCALES)
asan buwaya ubingan butiki

3. BULBUL (FEATHER)
manuk ayup agila peacock bibi

4. BALAT (SKIN)
dolphin pating palaka hitu

5. TALUKAP (SHELL)
susu lobster pagung ema paro talaba
------------------------------------------------------------------------------------
--------
DING TANAMAN
- maulaga la kareng tau at animalis. Atin lang miyayaliwng parti
na makapakinabang kareng tau.
PARTI DA RENG TANAMAN
1. bulung- gagawa king pamangn da reng tanaman
2. punu- susuporta king tanaman
3. bunga- maging pamangan
4. sampaga- maging bunga
5. amut- sisipsip

DENG AMUT
-atin maragul, malati, malambut, ampong masyas.

1. Punu (trees)- atin lang maragul, masyas, at __ amut


alimbawa: manga, narra, acacia, molave, mahogany, langka

2. __- atin lang malati at makuyad a amut


alimbawa: santan, kamatis, kalamansi, rosas, okra, talong

3. Root Crops- maragul at mataba la deng amut.


alimbawa: carrots, gabi, ubi, kamoti, patatas, singkamas
1. trees- maragul a punu at matulid la. atin lang peka punu
(stem) a aawsan dang trunk.

2. Vines- deni reng tanaman a gagapang king gabun o


mumukyat keng bakud, tungkud, o kaya kalupa dang tanaman.

3. Herbs- malmbut la reng stem da reni

4. Shrubs- makuyad la at masyas la stem

DING BULUNG
Ding dutung da reng tanaman miyayaliwa la keng ugis, kula,
dagul, gilid, at tekstura.

1. Ugis
PABILUG PAKABA PUSU
sampaga pandan
santan snake plant gabi
2. Dagul- malati ( malunggay, white angel, sampaguita)
maragul ( saging, gabi, anahaw)

3. gilid (edge)
simple (langka, mangga)
toothed (rose, gumamela)
Lobbed ( kalabasa, papaya)

4. kule
berdi / aliwa-liwa

5. Tekstura
makinis (langka, petchay)
magaspang (okra, kalabasa)

DING SAMPAGA
-ila reng peka masanting nang parti ning tanaman. Mamye lang
kule at banglu keng paligid.

1. KULE (COLOR)
malutu ( gumamela, rosas, santan)
maputi ( white angel, sampaguita)
Dilo (daffodils, sunflower, callalily)

2. BAWU (SMELL)
mabanglu (sampaguita, rosas)
mabulug (chichirika)
alang bawu (white angel, gumamela, santan)

3. DAGUL
malati (santan, white angel, sampaguita)
Maragul (gumamela, sunflower, stargazer)

4. bilang da reng petals


1-2 (anthurium, euphorbia)
3-5 (bonggabilia, white angel)
Dakal (daisy, sunflower, rose)
5. Simply (tulips, sunflower, anthurium)
Bunch (desert rose, sampaguita, santan)

PAKINABANG DA RENG TANAMAN KARENG TAU AT ANIMALIS

1. PAMANGAN
prutas at gulay

2. IMALAN
bulak, waterlily, saging

3. PAMANGWANG BALE
acacia, narra, molave, buko, mangga

4. PANULU
sambong, tawa-tawa, ampalaya, lagundi

5. Oxygen
6. Panggatung
7. Tuknangan da reng animalis
8. Pangdekorasyun

BAGENG ATING BIE AT ALANG BIE

Ating bie- tau, animalis, tanaman


Alang bie- luklukan, bola, bale

KATANGIAN DA RENG BAGENG ATING BIE


1. Daragul
2. Darakal
3. Mangisnawa
4. Makagalo
5. Mangailangan pamangan

PAMAGPARAKAL ANIMALIS AMPONG KATANGIAN DA


-darakal la kalupa ding pemulyan da ding aliwang katangian
ning katawan o panugali, akakit lang parewu o ating
pamiwangis kareng mapilan a grupu ding tau.

ANIMALIS A MIBAYIT KALUPA NING PANIMULAN


Asu, pusa, kambing, babi, baka

ANIMALIS A MIBAYIT KING EBUN


manuk, pagung, ibon, suso, ostrich

PAMPARAKAL TANAMAN (PLANT PROPAGATION)


kerakalan kareng tanaman tutubu la ibat king butul. Atin mu
ring tutubu bat kareng alwang oarti ning tanaman.

1. Butul- marakal kareng tanaman tutubu ibat king butul.


Hal. Mangga, kamatis, pechay, santul

2. Sanga- ibat king matwamg pinutut a sanga.


Hal. Rosas, santan, kamoti, tubo, kangkong
3. Bulung
Hal. Katakataka, succulent

4. Amut
Hal. Kamoti, patatas, gabi, ubi

5. Bulb
Hal. Sibuyas, bawang, lily

You might also like