Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.

com)

ykk Lke y{kLkk

(ykkLke Mkuk{kt)

: hsqykk :

kwMkfLkwt Lkk{ : ykkLke y{kLkk ykkLke Mkuk{kt

uf :
{wnB{ fe{ rMkefe
{w :
12/- Yk.
fkf :
yh{wkkLk kfuLk
{w^VhLkkh, Vwk.
xkRk Mkuxk : {wnB{ yu. {Lkh
{ukLkwt Mk
qLkwMkkLk hne{kLk kXk
{kuu.9377127017
yk u
{ku. 9510345028
{wk fkrMk{Lke {Ms, nhke kku,
fkwkwh, yn{ykkk-380001
Email : armughanguj@gmail.com

{kikLkk {wnB{ fe{ rMkefe Mkk.

Printed By : Maniar Graphics M. 09879786770
Email : maniargraphics@gmail.com

ku
u ykkLke yuf LkkLke Mkhe [kkhe
k{khe Mkk{u kze nku yLku yuf yMk{s kkf
Mkk{uke Wkzk kku yke hkwt nku kku k{u wt
fhku?
k{u khk s ku kkfLku ku k{kt WXke
uku yLku ykkke qh Qku hkeLku k{u ykkh
weLkku yLkw fhku.
yke s heku u fkuR {kMk ykk{kt ke
khu k{u w: ke kzke WXku Aku yLku kuLkk
u k{khk {kt MknkLkwqrk WkLLk kR Au.
wt k{u fkhu r[kwO fu ykhu ykwt fu{
kk Au ? yuxk {kxu fu Mk{k {kLk Mk{ks {kk
yuf s {kkk rkkkLkk MktkkLkku Au. yLku hufLkk
heh{kt yuf zfkwt k Au. su{kt u{ Au.
n{eo Au yLku MknkLkwqrk Au. ku yuf{uf Lkk w:
Mkw {kt kzku Au yLku yuf keLke { fhe MkLLk

kk Au. ykke Mkk[ku {kMk yLku {kLk yus Au suLkk

{kt Mk{k {kLkkk {kxu u{k rnkuk R
hkwt nku. suLkwt huf fk{ {kLkkkLke Mkuk {kxu nku
yLku su hufLku w o{kt uRLku kzke yLku
yuLke { yuLkk SLkLkku ykqx ytk kLke .
yk MktMkkh{kt {kLke Lkwt yk SLk yMkke
Au yLku {]w kAe kuLku w yuf SLk {u su
fk{e nu kkukkLkk Mkk[k {krfLke WkkMkLkk yLku
{kk kuLkk {kLkk rMkk {]w kAeLkk SLk{kt
Mko kk kR fkwt Lkke yLku fk{ {kxu LkhfLkwt
$ kLkwt kzu.
yksu kku fhkuzku {kMkku LkhfLkwt $
kLkkLke nkuz{kt kkuk Au yLku yuf yuk {kko kh
kuze hkk Au su Mkeku LkhfLke khV Au. yk
kkkh{kt yu k{k{ kufkuLkwt fko Au suyku {kLk
Mk{wkLku u{ fhu Au yLku {kLkkk{kt rkMk hku

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

{Lku {kV fhu

Au. kuyku ykk yku yLku Lkhf{kt kze hnuk

{kMkkuLku k[kkLkwt kkukkLkwt fko kwhwt fhu Au.
y{Lku MkLLkkk Au fu {kLkrkke Mkk[e
MknkLkwqrk hkLkkhk yLku ku{Lku LkhfLke
ykk{ktke k[ke ukLkk w:{kt ykukkk
hnuLkkhk {kikLkk {wnB{ fe{ rMkefe Mkknuku u{
yLku MLkunLkkt fuxktf kwkku hsq fko Au su{kt
{kLkkk uLkku ku{Lkku u{ Mk nu Au yLku
yuLkk {k{ke ku{u kkukkLkwt yu fko kwhwt fwO Au.
su yuf Mkk[k {wM k{kLk nkukLkk Lkkku ykkk MkkiLkwt
fko Au.
yk kuLke Mkkku Lkkt yk xwzkt yu
ykkLke y{kLkk ykkLke Mk{k hsq fheyu Aeyu.
Mke Mkwi{kLk Lke
Mkt kkf : Wwo {krMkf yh{wkkLk
Vwk, {w^VhLkkh (w.ke)

{khk nkk k[fku ! {Lku {kV fhu nwt

{khe yLku {khe Mk{k {wM{ rkhkhe ke k{khe
kkMku k{k k[wt Awt suu {kLk skkLkk Mkkike {kuxk
hkkMkLkk knufkk{kt yke sRLku k{khe Mkkike
{kuxe kqtS k{khe Mkwe knkU[kze Lkke. yu ikkLku
(hkkMku) kkkLku ku kkkeLke LkVhk {kt YZ
fheLku yk Mk{k MktMkkhLku wLkwt {u kLk kLkke
ewt Au. yk qLkku r[kh fheLku s {U yksu f{
(kuLk) Wkkzwt Au fu k{khku yrfkh (n) k{khk
Mkwe knkut[kze yLku rLk:Mkko kRLku u{ yLku
{kLkkkLke kkku k{Lku fnwt.
yu Mkk[ku {krf Lkk uku Lkkh
Mkkke Au fu yk kkLkkyku k{khk Mkwe knkU[kzk{kt
nwt rLk:Mkko Awt. yLku Mkk[e n{eoLkku n yk
fhk {ktkwt Awt. yk kkku k{khk Mkwe Lkn knkU[kze

fkLkk w:{kt fuxeu hkkkuLke {khe Wze

kR Au. k{khe kkMku yuf Au yuLku kwAe swyku
fkh fu yu kLk Mkk[ku nku Au

fwhkLkwt Mkkike {kuxwt Mk

u fu yk kk fnukLke Lkke ku{ Akkt {khe

RAk Au {khe yk kkku Lku fu su u{ke Au k{u k
u{Lke ryu swyku yLku kt[ku. yu {krf {kxu su
Mk{k MktMkkhLkk MksoLknkh yLku [kLkkh Au. yLku
r[khku. su ke {khk {Lk yLku ykk{kLku ktrk k
kk. fu {ut {khk kR fu knuLkLke hkunh (kkk)
kuLkk Mkwe knkU[kze ee. yLku {kLk khefuLkwt
kkukkLkwt fko kqYt fwO.
yk MktMkkh{kt ykk kAe fkuR {kMk {kxu
su MkLku wt yLku kuLku {kLkwt yk~f Au yLku
su kuLke Mkkike {kuxe skkkhe yLku Vhs Au. ku
u{ke Au suLku nwt k{Lku Mktkk {ktkwt Awt.

yk MktMkkh kfu f]rkLkwt Mkkike {kuxwt Mk

yu Au fu yk MktMkkh Mk]r yLku kktzLkwt MksoLk
fhLkkh, kuLku kik fhLkkh yLku kuLke Mkk
[kLkkh {kk yLku {kk yufku {krf Au. ku
kkukkLkk yMk (k) yLku kw ku{kt yufku Au.
MktMkkhLku kLkkk, [kk, Skzk kkk
{khk{kt kuLkku fkuR s Mknkke Lkke. ku yuf yue
~kk Au su huf Mku nksh Au. hufLku Mkktu
Au. yLku hufLku swyu Au. Mk{k MktM kkh{kt yuf kkt zwt
k kuLkk nwf{ kh nke fkku Lkke. huf
{kMkLkku yk{k yu kk Lkku Mkkke kwhu Au. kAe
uLku ku fkuR k {o{kt {kLkLkkhku nku yLku uLku
{wkkq fhkku nku khtkw yt hke kku ku yuku
rkMk hku Au fu kkLknkh, hk yLku yMke
{krf {kk yuf s Au.

yuf u{ke

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

{LkwLke kwr{kt k ykLkk rMkk keS

fkuR s kk ykke Lkke fu yke Mk]rLkku {krf
yufku s Au. u fkuR kkLkk ku yk[kkuo nku kku
kkLkku nex [ke fu Lkn. yuf kk{Lkk ku
Mkhkt[ nku kku kk{Lkku nex Lk kR Au.
fkuR yuf uLkk ku kkkn nkuR fu Lkn. kku
kAe ykxk rk kktz (MktMkkh) Lkku nex
yuf ke khu wk fu {krfku khk fue heku [ke
fu Au? yLku yLku MktMkkhLkk nexfkko yLkuf
fue heku nkuR fu ?
fwykoLk fu su Rhke Au. yuu MktMkkhLku
kkuku Mk Rhke Au ku ytku yuku kzfkh
VUfku Au fu u k{Lku Mktun nku fu fwykoLk yu
{krfLkku Mkk[ku fk{ (Mkke) Lkke kku ykLkk
sue yuf Mkqhn (LkkLkku yk) kLkkeLku ukzku.

yLku yk fko {kxu Rh rMkk Mk{k MktMkkhLku

kkukkLke { {kxu kkuke ku. u k{u Mkk[k nku
kku. (Mkqhn kfhn-23)
[ki Mkku hMkke yks rLk Mkwe yk
wLk{kt Mkkk kukku yLku rkkLk kkk fkuBwxh
Mkwk ku fheLku kkfe [wfkt yLku kkukkLkwt {kkwt
Lk{ke [wk Au. fkuR{kt k yu{ fnukLke rnt{k
kR Lkke fu yk Mkk[k {krf (ykn)Lke rfkkk
(ktk) Lkke.
yk krk ktk{kt {krfu ykke kwLku
Mk{k kkh yLkuf eku ykke Au. yuf
Wknh yk Au : u k]e yu ykfk{kt yLkuf
{kkq (kw) yu {krf nkuk kku hkke yLku
VMkk (tkk) VukR k.kk Mkk Au fu u yuf
Wkhktk yLkuf {krfku nkuk kku kzku kkk. yuf
fnukku nu hkke ku. kku keu fnukku rMk ku.

10

yuf fnukku A {rnLkkLkku rMk nu. kku keu

fnukku k {neLkkLkku nu. yuf fnukku Mkwo yksu
kr{{ktke Qku. kku keu fnukku Lkn kwo{ktke
Qku. u ue ukkykuLkku yk yrfkh Mkk[ku
nkuk yLku u kuyku yknLkk fko{kt Mkk{u k
nkuk kku khuf ykwt kLkkwt. fu yuf kMk kq
y[oLkk fheLku kkoLkk ukk kkMku kkukkLke kk
fkq fhke ee yLku khu s {kuxk {krf khV
ke yku ykkku fu n{kt hMkk Lkn kk kAe
Lke[u kk nzkk kkze ukk. nu kufku kuXk Au fu
rMk Qkkku Lkke. kh kze fu Mkqhs ukkyu
nzkk kkze ee Au.
Mkk[e kk kku yk Au fu wLkLke huf Mkw
Mkkke ykke hne Au yLku yk Mkwk{kk kwof [kke
Mkf Mk]xeLke Mkk Mkkke kqhe hne Au fu

wLkLkku {krf yufku yLku yufku s Au. yu

khu RAu yLku su ftR RAu ku fhe fu Au. kuLku
fkLkk yLku r[khku{kt ke fkkku Lkke. kuLke
{wk kLkke fkke Lkke. yu {krfu Mk{k Mk]rLku
{kLkeLke Mkuk {kxu kuk fkuo Au. Mkwo {kLkeLkku
Mkuf, nk {kLkeLke Mkuf, yk hke k
{kLkeLke Mkuf Au. ykk, kke, Sstkw MktMkkhLke
huf MkwLku {kLkeLke Mkuk {kxu s Mksok{kt yke
Au. {LkwLku yk Mke MkwykuLkku Mkhkh
(kkkn) kLkkk{kt ykku Au. ku{s {kk
kkukkLkk kMk yLku kkukkLke kq yLku ykkkkkLk
{kxu kuk fkuo Au.
Lkkur[k yLku RLMkkVLke kk yu Au fu
khu ku k fhLkkh, SLk ykkLkkh, {khLkkh,
kk-kekLkwt ykkLkkh yLku skeLke huf
yk~f Mkw kqhe kkzLkkh yu Au khu Mkk[k

11

12

yuf e (Mkkrkke)

Mkk[e Mkkke

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

{kMkLkwt kkukkLkwt SLk yLku SLk Mktktrk k{k{

Mkwyku kkukkLkk {krfLke {hS {ku yLku kuLkk
ykkkfkhe kRLku kkhe uRyu. u fkuR {kMk
kkukkLkwt SLk yu yufk {krfLke ykkkykuLkkt
kkLk{kt kMkkh Lkke fhkku. kku ku {kMk s Lkke.

Mk ykk {kkwt Lk{ku Au. yLku keyku Mkwkt

{kikLkk MkLku Mefkhu Au. h rkkzeLku uRLku
LkkMke Au. yLku fwkhku k hkuz kh ykke
kkzeLku uRLku S k[kk kku Au. yuxk {kxu
fu yu{Lku {kikLkku rkMk Au.

yuf {kuxwt Mk

{]w kAe

yu Mkk[k {krfu kkukkLkk Mkk[k ktk

fwykoLk{kt yuf Mk ykkLku skwt Au.
yLkwk :- huf SLkLku {kikLkku Mk [kkLkku
Au. kAe k{khu y{khe khV kkAk VheLku ykwt
kzu. (Mkwhn yLkfkqk-58)
yk ykkLkk ku kk Au. knuwt yu fu huf
MkS Lku {kikLkku Mk [kkLkku Au. yk yuf yue
kk Au fu suLkk kh huf {kuo, huf Mk{ks yLku
huf MkLkku {kMk yk kk {kt k (rkMk)
hku Au. kfu su {o{kt {kLkkku Lkke. ku k yk

yk ykkLkk ke kk{kt fwykoLk {S

yuf {kuxk Mk khV ykkwt kLk U[u Au fu u ku
{kMkLke Mk{s{kt yke kku Mk{k MktMkkhLkku
kkkh kkR . yu MkLke rkk yue Au
fu k{u {ko kAe {khe khV s kkAk Vhku. yLku yk
kuf{kt suk fkkuo (f{kuo) fko nu kuku s kku
kk{ku.
{]w kAe k{u fnkukR sku, Mkze sku
yLku k{u Vheke kuk Lkke kkLkk yu{ Lkke. yu
kk k Mkk[e Lkke fu {ko kAe k{khku yk{k fkuR

13

14

kurLk{kt ue su. yk rfku fkuR {kLke

kwrLke fMkkuxe kh Yt kwhkh kkwt Lkke.
knue kk yu Au fu ykkk{LkLkku yk
rfku Lkku iku {kt kt Wu s Lkke. kAeLkk
kwhkku{kt yuLkku Wu Au kuLkkke k {u Au fu
{kLkeLkk wkwyku kh uk MktkkLkkuLkkt kw
rkkk{kt ke kwk yLku kwk{ktke kuLkk kwk{kt yke
Au. yk khkLke Yykk yue heku kR fu ukkLk
(hkkMk) yu {oLkk Lkk{u kufkuLku [-Lke[{kt
nU[ e Lkkk. {oLkk Lkk{u wku kkMkuke Mkuk uk
yLku ku{Lku Lke[ Mk{sLkkhk {oLkk ykkukLkkukeu
Mk{ksLkk kkuk f[zkuk rk kufku yu
khu yuku & fkuo fu y{Lku kuk fhLkkh Rh
Au yu u kk s {kMkkuLku ykt, fkLk, Lkkf huf
Mkw{kt Mk{kLk kLkkk Au khu k{u kufkuyu
kkukkLku yLku y{Lku Lke[k fu{ kLkkk? yuLkk {kxu

ku{Lku ykkk{LkLkku yk RLku yu{ fne ewt fu

k{khk kkAk sL{Lkk f{kuoyu k{Lku Lke[ kLkke
ek Au.
yk khk yLkwMkkh Mkouo yk{kyku Vheke
kuk kk Au yLku kkukkLkk f{kuoLkkt rnMkkku heh
keLku yku Au. khu fwf{o fhLkkhk kufku
LkhkuLke kurLk kh fhu Au. ku{Lkk fhkk k
khu fwf{o fhLkkhk kufku LkMkrkLke kurLk{kt
skk hnu Au yLku suLkk f{kuo Mkkhk nku Au kuLku {kuk
(Awxfkhku) {e Au.

15

16

ykkk{LkLkk rhkue k kfo (eku)

(1) yk {{kt Mkkike {kuxe kk yu Au fu Mk{k
MktM kkhLkkt rkLkku yLku MktkuLk fhLkkhk
ikkrLkfkuLkwt fnuwt Au fu k]e Wkh Mkkike knukt
LkMkrk skku sL{ eku. kAe Lkhku kik

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

kk. yLku kuLkk fhkuzku ko kAe {LkwLkku sL{

kku. nu skhu {kLkku hke kh ku k s Lknkukk
kk yLku fkuR {kMku kuxkt fk{ku (fwf{kuo) yk[ko
s Lk nkk. kku kAe fk yk{kykuyu LkMkrk yLku
keykuLkkt heh{kt sL{ eku ?
(2) keS kk yue Au fu yk khkLku
Mefkko kAe yu{ k Mefkhwt kzu fu k]e kh
keykuLke Mktk{kt {: xkzku kkku hnu. su
yk{kyku {kuk kk fhe u ku{Lke Mktk ykuAe
ke uRyu. skhu yu k ykke Mkk{u s Au fu
yk rk k] e kh {kMk, Sstkw yLku
LkMkrk Mko fkhLkkt keykuLke sLk Mktk{kt
Mkkk khku kR hkku Au.
(3) keS kk yu Au fu yk MktMkkh{kt sL{
uLkkhk yLku {]w kk{LkkhkykuLke Mktk{kt hke-

ykfkLkku ytkh sk Au. {hLkkhk {kMkkuLke

Mkhk{eyu sL{ uLkkhk kkfkuLke Mktk yLkuf
ke khu Au. fkhu fkhu fhkuzku {Ah kuk kR
Au. u fu {hLkkhkLke Mktk qk s ykuAe nku
Au. fktf fktf fuxkf kkfku ru yue kkku
[rk kR Au fu ku yu MkLku ykue hkku
Au skt yu hnukku nkku. kkukkLkwt sqLkwt Lkk{ ske u
Au. yu yu k fu ku Vhe kh sL{ R hkku Au. yu
kk ukkLkku yLku qk-rkk[ku nku Au. su
kkfkuLkkt {kku [ZeLku kkuu Au yLku {kMkkuLkkt {o,
eLk yLku R{kLkLku hkk fhu Au.
Mkk[e kk kku yu Au fu yk Mk {]w kAe
huf {kMkLke Mkk{u yke su fu {kMk {ko kAe
kkukkLkk {krf kkMku Au. yLku yk kuf{kt yuu
suk f{o fko Au ku{Lkk rnMkkku Mk ykk kh
kk{u.

17

18

f{kuoLkku V

yLku Mkkike {kuxe Mk yu nu fu kuyku kkukkLkk

{krfLkk oLkke tr[k hne su. yLku ku{Lke
Wkh ku{Lkk {krfLkku ku ku.*
* Mko yLku Lkhf yLku kuLkk ru w {krnke {kxu kt[ku {hLku fu

u yu Mkf{o (Mkkhkt fk{ku) fhu. kR

yLku LkufeLkkt {kkuo [ku kku yu Mko{kt su. Mko
sk ykhk{Lke huf Mkw Au. yLku yue Mkwkf
yLku ykhk{Lke [esMkwyku Au su{Lku yk wrLkk{kt
Lkkku fkuR yktu uR, Lk kku fkuR fkLku Mkkte,
yLku Lkku kku fkuR {Lk{kt kuLkku r[kh ykku. yLku
sLLkk (Mko)Lke Mkkike {kuxe Wk yu nu fu
MkokMke kuf kt kkukkLke Mkke yktu kkukkLkk
{krfLkk oLk fhe fu. yu Mk{kLk ykLkt yLku
{Lke fkuR keS kk fkuR Lkn nku. yke heku
su kufku fwf{kuo (kwhkt fk{ku) fhu, kkk yk[heLku
kkukkLkk {krfLke ykkkykuLkwt WtLk fhu.
ku{Lku Lkhf{kt Lkkk{kt yku. kuyku kt ykk{kt
ku. kt ku{Lku huf kkkLke Mk yLku tz {u.

kk fk nkukk? u f {ki kLkk ykrf Rkne kwt nhe.

RhLkku Mknkke kLkkwt {nkkkk Au.

ku Mkk[k {krfu kkukkLkk fwykoLk{kt
ykkLku skwt fu Lkufeyku, Mkf{kuo, kwku yLku
Mkk[kh LkkLkk k nku Au yLku {kuxk k, yke s
heku ku {krfLku kt kwLkkn, fwf{o, kkk k LkkLkk{kuxk nku Au. kuu ykkLku skwt fu su kkk Mkkike
w tz kkk kLkku Au yu suLku ku fkhu k{k
k Lkn fhu yLku suLkku fhkkku nt{uk
Lkhf{kt kkku hnuu yLku kuLku {]w k Lkn
yku, ku kuk yufk {krfLke Mkkku fkuRLku

19

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

20

Mknkke kLkkwt Au. kkukkLkk rh yLku {kkkLku

kuLkk rMkk fkuR keLke Mkk{u Lk{kwt (wfkwt),
kkukkLkk nkk fkuR keLke Mkk{u uz kt, kuLkk
rMkk fkuR keLku kqs fu kqsLke {kLkwt.
SkzLkkh, {]w ykkLkkh, hkuS (ykSrfk)
ykkLkkh yLku LkVk-LkwfMkkLkLkku {krf Mk{swt
{kuxwt kkk yLku ytk {kuxwt yk[kh Au. [knu ku
fkuR ue ukkLku {kLku ykk [t, Mkqo, Lkkk
ykk fkuR keh VfehLku, fkuRLku k ku {krf
rMkk kqs fu kqsLke kk rfo Au. suLku ku
{krf fkhu {kV (k{k) fhu Lkn. kuLkk
rMkk ku huf kkkLku u RAu kku k{k fhe uu.
yk kkkLku w ykke kwr k yuxe s hkk
Mk{su Au yLku ykku k yk fkoLku yuxwt s
LkkkMkt fheyu Aeyu.

yuf Wknh
khku fu k{khe kLke knw frskkuh
(zkw) yLku kk-kk kh kkk kke fhLkkhe
nku yLku fnuk-MkktkLkwt {kLkke Lk nku khtkw
ku{u kuLku h{ktke Lkefe skLkwt fnku yLku ku fnu fu
nwt {kk k{khe Awt. k{khe s hne yuLku k{khk
kkhu s {he yLku yuf MkufLz {kxu k k{khk
h{ktke knkh sR Lkn. kku k{u k ku yLku
kwM Mkk kAe k kuLke Mkkku rLkkon fhk kh r
kR sku.
yuLkkke Wxwt.......
u fkuRLke kLke ytk Mkuk fhkke
yLku ykkkfkhe nku, ku huf Mk{u kuLkwt kLk
hkke nku, ku yze hkku hu kkAku Vhu khu ku
kLke hkn uke nku, kuLkk {kxu kusLk kh{ fhke
nku yLku rkhMke nku, kh yLku u{Lke kkku

21

22

fhke nku, yuf rMk kuLku fnu fu k{u {khk krk

u Aku, khtkw {khwt {kk k{khkke fk{ [kkwt Lkke
yuxk {kxu ykkku su kkzkue Au {U ykske kuLku
k {khku krk kLkke eku Au. kku u kuLkk{kt kkuze
k yLku {kLkkk Au yLku kuLkk kune{kt
kh{e nu kku ku MknLk fhe fu Lkn. kkukkLke
kLkeLke Lk R uu ykk ku {he su.
ykhu ykwt fu{? {kk yuxk {kxu fu k{u
kkukkLke kLke {kxu fkuR Lku kkekh ukLkwt RAkk
Lkke, k{u eoLkk yuf xekkt{ktke sLBk Aku kku
kkukkLkku kkekh kLkkkLkwt kMkt fhkk Lkke. kku
ku {krfLkku su ykrk kwt{ktke {LkwLku sL{
ykku Au ku fue heku yk MknLk fhe fu fu fkuR
yuLkku Mknkke nku, kuLke Mkkku fkuR keLke k
kq fhk{kt yku. skhu yk MktMkkh{kt suLku su ftR
k ykwt Au ku {krfu s ykwt Au.

krk fwykoLk{kt {wkkqLkku rhku

{wkkqLku {kxu fwykoLk{kt yuf Wknh
hsq fhk{kt ykwt Au su r[khk ku Au.
yknLku SLku k{u su MkwykuLku kqu
Aku ku kk {eLku yuf {ke k kuk Lkke fhe
fkk yLku kuk fhwt kku qhLke kk Au ykh {ke
ku{Lke Mkk{uke fkuR Mkw fu Mkk R u kku kkAe
Lkke R fkk, kAe fuk fkh Au kq, yLku
fuk wko Au kqskkk. yLku kuykuyu ku
yknLke rft{k Lkke e sue e uRyu,
su kkfkh (kke) yLku skhMk Au.
fuwt MkkYt Wknh Au kLkkkkku kku
kkuku Rh nku Au. kkukkLkk nkkkuke kLkkue
{qkykuLku ykku kLkkkkk Aeyu. u
{qkyku{kt kkuzef k kwr nkuk kku ku ykke kq
fhke.

23

24

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

yuf kuxku r[kh

fuxktf kufkuLkwt {kLkwt yuwt Au fu y{u
ku{Lke kq yuxk {kxu fheyu Aeyu fu ku{u s
y{Lku {krfLkku {kko ukzku Au. yLku ku{Lkk eu
y{u {krfLke f]kk k fheyu Aeyu. yk huh
yue kk kR fu fkuR fweke xuLkLkk Lkk{u kqAkhA
fhu. skhu fwe ku{Lku xuLkLkkt {kxu {krnke ykku
khu xuLkLke skyu fwe kh s Mkkh kR fu
ku u s y{Lku xuLkLke {krnke ykke Au. kue s heku
yknLke Mkk[e rk yLku {kko kkkLkkhLke kq
fhe huh yuwt s Au sue heku xuLkLku AkuzeLku
fwe kh Mkkh kR swt.
fuxktf kR yu{ k fnu Au fu y{u {kk
kLk hk {kxu {qkykuLku hkeyu Aeyu. yk k
fue kk Au fu knw kLk furLk fheLku ]kLku uR
hkk Au, yLku fnu Au fu rkkkSLkwt kLk furLk

fhk {kxu ]kLku uR hkk Au. fkt rkkkS yLku

kt ]k ? fkt yk wko {qk yLku fkt ku ytk
knkwh f]kkw, {kkw {krf? ykLkkke kLk
furLk ku fu r[rk ?
kkh yu Au fu fkuR k fkhu fkuRLku k
kuLkk Mknkke kLkkwt (Mefkhwt) {nk kkk Au.
suLku Rh fkhu k k{k Lkke fhkku, yLku
yuku {Lkw nt{uLku {kxu LkhfLkwt kk kLku.
Mkouc kw R{kLk (k) Au.
yue s heku Mkkike {kuxe kR, kw yLku
Lkufe R{kLk Au. suLkk yLkwMktkLk{kt MktM kkhLkk kk
s {kuokk yu{ fnu Au fu kwt yn AkuzeLku skLkwt
Au. {]w kAe {LkwLke Mkkku {kk R{kLk su.
R{kLkkhe fu R{kLkkku yuLku fnu Au fu su
nfkhLku kuLkku n ykku. yLku fkuRLkku nf {khe

25

26

kLkkhLku kr{ fnu Au. yk {Lkw kh Mkkike {kuxku

yrfkh kik fhk (sL{ ykkk) kkLkku Au. ku
yu kkLku sL{ ykkkkku, {]w ykkkkku,
SLk ykkkkku {krf hk yLku kq fhk
ku ku {kk yuf Au kku kAe yuLke s kq fhe
uR yu. yuLku s {krf, LkVk-LkwfkLk, Rkrk ({kLk-yk{kLk) ykkkkku {kLkku
uR yu, yLku yk ykkuwt SLk yuLke s ykkkLkk
kkLk Mkkku kwhwt uRyu. yuxu fu kuLku s {kLkku
uR yu yLku kuLke s kk {kLke uRyu. ykLkwt s
Lkk{ R{kLk Au. ku {krfLku yufku (yuf{kk)
{kLk kh yLku kuLke ykkkkkLk kh {Lkw
R{kLkkku kLke fkku Lkke. khtkw kuLku kuR{kLk
fnuk{kt yku.
{krfLkku Mkkike {kuxku nf (yrfkh)

{kheLku kufkuLke Mkk{u R{kLkkhe ukze yue s Au

sue fu yuf zkfw knw {kuxe kzke LkkLk kLke
yLku kAe wfkLk kh kkS Lku fnu fu k{khku
yuf kiMkku rnMkkk{kt khu yke kku Au ku k{u R
ku, ykxku {k qtxk kAe ku kiMkkLkku rnMkkk
ykkku sue R{kLkkhe Au, kkukkLkk {krfLku
SLku fkuR keLke kq fhe yuLkkke k
hkk E{kLkkhe Au.
R{kLk {kk yu Au fu {Lkw kkukkLkk
{krfLku yuf{kk {kLku (Mefkhu), kuLke kq fhu
yLku kuLkk khk ykkue SLkLke huf kLku
kuLke ykkkkkLk{kt rkku. kuLkk khk ykkuk
SLkLku kuLke ykkkkkLkLke Mkkku kMkkh fhwt yus
{o fnuk Au. yLku kuLke ykkkLkwt WtLk fhwt
y{o.

27

28

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Mkk[ku {o
Mkk[ku {o Yykkke s yuf Au. yLku
kkLkwt rk Au fu ku yuf{kkLku s {kLkk{kt yku
yLku kuLke ykkkykuLkwt kkLk fhk{kt yku, krk
fwykoLku fkwt Au {o kku yknLke kkMku {kk
RMk{ Au yLku RMk{ rMkk su {o kk{kt
yku ku Mefko Lkke. (Mkqhyu yku R{hkLk85)
{LkwLke LkkkR yu Au fu kuLke ykt yuf
kMk {ko k Mkwe s uR fu Au. kuLkk fkLk yuf
{kork ytkh Mkwe Mkkte fu Au. kuLke
MkqtkLke, [kkLke yLku MkokLke k k
{kork Au. yk kkt[ RrLkuke kuLke kwrLku kh
() kk Au yue s heku kwrLkk fkoLke k
yuf n Au.

ku {krf fuk fkhLkwt SLk kMkt fhu

Au? kuLke kq fue heku fhe uRyu? {]w kAe wt
ku ? Mko yLku Lkhf{kt R skkk fkkuo fk
Au? yk kwt {kLkeLkk kwr yLku w {kLke k
e fkku Lkke.

Rqk (RhLkk kktkhku)

{kLkeLke yk LkkkR kh f]kk fheLku
kuLkk {krfu yu {nkkwhwkku kh su{Lku kuu yk
keLku kkk k, kkukkLkk qkku (Vrh~kkyku)
khk kkukkLkk ykuku {kufk su{u {kLkeLku
SLk kMkkh fhkLke yLku WkkMkLkkLke hekku
kkke yLku SLkLkk ku Mkku skk, su{Lku ku
kkukkLke kwrLkk ykkhu Mk{S kku Lk nkku.
ykk {nk kwhwkkuLku Lkke, hMkq yLku kkBkh
fnuk{kt yku Au. u ykkhLkku yko yu nku fu
suLkk Wkh ykuku Qkkhk{kt yku Au. kku kuLku

29

30

ykkh k fne fk. yksfk ykkhLkku

yko yu{ {kLkk{kt yku Au fu ku kkuku Rh Au.
ykk Rh yu{Lkk MYk{kt Qkkuo. yk
ytk Au. yk {nkkkk Au. yk ytkyu
yuf {krfLke kq{ktke MkuzeLku {kLkeLku
{qkkqLkk f{kt qtkke eku.
yk {nk kwhwkku su{Lku yknu kufkuLku Mkk[ku
{kko kkkk {kxu kMkt fko yLku su{Lku Lkke, hMkq
fnuk{kt ykk, huf Mkrk yLku kuk yLku huf
wk{kt ykkk hkk Au. ku kkyu yuf RhLku
{kLkkLkwt, {kk ku yufkLke s kq fhkLkwt (su
k{f fkLkqLk ku kk Au. kuLkwt kkLk fhkLkwt) fkwt.
ku{ktke fkuR kktkhu yuf Rh rMkk ke
fkuRLke kqLkwt yk{tk ykwt Lkke. kfu ku{ Mkkike
khu yk kkkke hkuk. ku{Lke kkku{kt kufkuyu
rkMk fkuo yLku Mkk[k {kko kh [kk kk.

ykk kk s kktkhku yLku ku{Lkk

yLkwkeyku {kMkku nkk. ku{Lku {]w ykkLkwt
nkwt. (suLku {]w Lkke ku {kk wk Au.) Lkke ykk
hMkqLkk {]w kAe ku{Lkk yLkwkeykuLku ku{Lke
k yke yLku kuyku ku{Lkk w:{kt knw hzkk
nkk, ikkLkLku kf {e kR. ku {LkwLkku w~{Lk
Au. yLku {LkwLke khekk {kxu ku {krfu kuLku Mkk[k
hMkkke xfkk yLku kuxe kkku {LkwLkk
{Lk{kt LkkkLke k ykke Au. suke kh kzu fu
fku ku sL{ ykkLkkhk {krfLku {kLku Au yLku fku
ikkLkLku {kLku Au.
ikkLk kufkuLke kkMku ykku yLku fkwt fu
k{Lku kkukkLkk {nkkwhw (Lkke) ke knw u{ Au. {]w
kAe kuyku k{khe rke ykku[h kR kk Au.
ykke nwt ku{Lke yuf {wk kLkke ykkwt Awt. kuLku

31

32

{qkkqLkku ykht

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

uR Lku k{u Mktkkuk kk{e fku Aku. ikkLku {qk

kLkke, skhu {Lk kkwt khu kuyku kuLku uk
fhkk nkk. e{u e{u yu {qkLkku u{ ku{Lkk {kt
Qkhe kku, khu ikkLku fkwt u k{u yk {qk
ykk {kkwt Lk{kku kku yk {qk{kt kkLkLku
kk{ku. {LkwLkkt {kt {qk {kxu {kLk knuktke
h fhe [qwt nkwt. yuxk {kxu ku{u {qkLke
ykk {kkwt Lk{kkLke yLku kq fhkLke
Yykk fhe ee. yLku yk {Lkw suLkk kqsk
ku {kk yuf Rh nkku ku {qkykuLku kqsk
kku. yu rfo{kt MkkzkR kku. (rfo yuxu
yknLkk yMk fu kuLke rukkkyku{kt yL
fkuRLku kuLkku Mknkke kLkkku ku.)
yk Mk{Mk MktMkkhLkku Mkhkh ({Lkw)
khu kkh fu {kxeLke ykk Lk{k kku khu
ku yk{krLkk kku yLku {krfLke r (Lksh)

{kt ke kze kku yLku nt{u {kxu LkhfLkwt kk

kLke kku. ku kAe yknu kkAk kkukkLkk kktkhku
{kufk. suykuyu kufkuLku {qkkq yLku ykn
rMkk ke fkuRLke kq fhk{ktke hkufk,
fuxkf kufku ku{Lke kk {kLkkk hkk, kkk
fuxkf kufkuyu ku{Lke ykLkk fhe, su kufku
ku{Lke kk {kLkkk nkk ykn ku{Lkkke MkLLk
kku. yLku su kufkuyu ku{Lkk WkukuLke ykLkk
fhkk ku{Lkk {kxu ykMk{kLk (ykfk) ke
rLkkLkk [wfkk ykke uk{kt ykkk.

33

34

Lk kLkkku. kuLkk kk hMkqkuLku Mkk[k ku, kuLkk

Vrh~kkyku (qkku) fu suyku kuLke krk {qf Au.
Lkke kkk fu Lkke kekk. huf fko{kt {krfLke
ykkkLkwt kkLk fhu Au. ku{Lku Mkk[k ku, kuu
kkukkLkk Vrh~kkLkk {k{ke su ke {kufe
ykk ktk Qkkko Au ku kkLku Mkk[k {kLkku, {]w
kAe keSkh SLk {ueLku kkukLkk Mkkhkt-LkhMkkt
fkkuoLkku kku {u kLkku Au kuLkk kh k hkku,
yLku yu{ k {kLkku fu k MkkYt fu hkk Au yu
{krf khVke Au yuLku nwt yk Mk{u su heyk
(k{f fkLkqLk) yLku SLk kMkkh fhkLke krk
RLku ykku Awt yuLkwt kkLk fhku.
yknLkk suxk Lkke yLku hMkq ykk
kk Mkk[k nkk. yLku ku{Lkk kh su k{f ktkku
Qkko ku kk Mkk[k nkk. ku kk kh ykkku
R{kLk (k) Au yLku ykku kuLkk{kt ytkh Lkke

fhkk. MkkkLkwt kkswt yk Au fu su{u yuf

RhLku {kLkkLke khV yk{trkk fko nku, yLku
su{Lkk rk{kt yuf {krfLku SLku keLke
kq fhkLke ykk kkuku ku{Lke kq fhkLke kk
Lk nku, su {nkkwhwkkuLku kt {qkkq ykk ku{Lkk
rk{kt y-k kR kwt Au. nhk {wnB{
Mkknw yirn Mk{ kwuoLkk k{k{ (kk)
hMkqkuLkk rk{kt VuhVkhku fhe Lkktk{kt ykk
Au. yLku fuxkf ktkkuLku k ke ktk{kt
ykk Au.

35

36

hMkqkuLkwt rk
yuf kAe yuf Lkke yLku hMkq ykkk
hkk. ku{Lkk {oLkku ykkh yuf Mkhku hnukku,
kuyku yuf {oLke khV kkukkk fu yuf RhLku
Mefkhku, fkuRLku k kuLkk k yLku kwku{kt
Mknkke Lk kLkkku, kuLke kq{kt fkuRLku Mknkke

ytrk{ kktkh nhk {wnB{ Mkknuk

yk yuf {kUuhwt Mk Au fu huf
ykkkk hMkq yLku Lkke khk yLku kuLkk ktkku
khk yuf Auk LkkeLke rke ykkR Au.
yLku yu{ fnuk{kt ykwt Au fu ku{Lkk ykk kAe
yLku ku{Lku e ek kAe Mke k[eLk

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

heykku yLku k{f fkkyku AkuzeLku ku{Lke

kk {kLke uRyu. yLku ku{Lkk khk kk{kt
ykuk ktk yLku {o kh [kwt uRyu. yk k
RMk{Lke MkkkLkwt {k Au fu ktkku{kt ytk
VuhVkhku Akkt k ku {krfu Auk hMkq ykkLke
khLku kk Lk ee. suke fkuR yu{ Lk fne
fu fu y{Lku kh Lk nke. iku{kt kuLkwt Lkk{
LkhktM k, k[eLk kt kku{kt ff ykkh,
kkRk{kt Vkhfex yLku kki ktkku{kt Au u
kw kuhu k{kt ykwt Au.
yk k{f ktkku{kt {wnB{ MkknukLkwt
sL{MkkLk, sL{rkke, Mk{ yLku k kMkrf
k knktke skk{kt ykk nkk.
(w {krnke {kxu ktrzk i fk WkkkLkk kwMkfku ff ykkh
yLku {w nB{ Mkknu k kkk Lkhkt Mk yLku ykhe rk y{khk
fkko ke {ue u ku.)

nhk {wnB{ MkknukLkwt SLk krh[

ykske kk Mkkzk [kiMkku ko knuk
ku ytrk{ rk nhk {wnB{ Mkknuku MkkWe
yhurkkLkk {k nuh{kt sL{ eku. ku{Lkk
sL{Lkk fuxktf {kMk knukt ku{Lkk rkkkLkwt yMkkLk
kwt nkwt. {kkk k knw khu Srk Lk hkk.
knuk kkyu yLku ku{Lkk yMkkLk kAe fkfkyu
ku{Lkku WAuh fkuo. MktMkkh{kt Mkkike sqku yu {Lkw
Mk{k {k LkkhLke yktLkku kkhku kLke kku. su{
su{ kuyku {kuxk kkk kk ku{Lke Mkkku kufkuLkku u{
kku kku. ykkLku Mkk[k yLku R{kLkkh fnuk
kk. kufku kkukkLke f{ke Mkwyku ykkLke kkMku
hkkk, kkukkLkk khMkhLkk zkykuLkku [wfkku
fhkkk, fkkk, fu su {k{kt yknLkwt krk
h Au kuLku keSkh kLkkk{kt yke hkwt nkwt
kuLke yuf rkLkk qk{kt yuf krk kkh Au.

37

38

khu kuLku kuLkk MkkLk kh Mkkrkk fhkLkku khku

ykku khu kuLke krkkkLku fkhu {kLkk kk
s tu yLku MkhkhkuLke RAk nke fu yk krk
kkh Mkkrkk fhkLkku yrfkh kuLku s {u,
yuLkk {kxu kkhku rLkfe yke, khu s yuf
kwr{kLk {Lkwu rLko fkuo fu su Mkkike knuku
{Lkw yn fkkk{kt yku yu s kuLkku [wfkku
ku. kk kikh kR kk. ku rMku Mkkike knuk
ykk kk nhk {wnB{ Mkknuk nkk. kk
yufe yksu kkuk, kn kn y{khe [u Mkk[ku
yLku R{kLkkh {kMk yke kku Au. y{u kk
w Aeyu.
ykk ku k nhk {wnB{ Mkknuku
kkukkLkk RLMkkVLkku krh[ ykku Lku ku{u yuf
[kh kkkhe yLku ku{kt ku kkh {qfeLku fkwt fu huf
fwxwtkLkku Mkhkh [khLkku yuf Auzku kfze Lku

WXku, skhu kkh rk Mkwe knkU[e kku khu

kkuku kkukkLkk nkkkuke kuLkk MkkLk kh {qfe eku yLku
yke heku kkLkwt {Lk hkeLku {kuxe zkR Mk{kk
fhke ee.
yke s heku kufku ykkLku huf fko{kt
ykk hkkk nkk. khu kuyku kkk kh sk
rLkfkk khu kufku kfq kR skk, yLku khu
kuyku kkAk Vhkk khu ykkLku {eLku we{kt uhuhke hzk kkkk.
ku rMkku{kt kt yknLkk h fkkk{kt
360 ue ukkykuLke {qkyku nke, Mk{k yhk
u{kt [-Lke[, Aqk-yAqk, e kh yk[kh,
hkk, sqkkh, ks, zkR, kkfkh sue Lk
u fuxe hkkeyku rMkhue nke.
nhk {wnB{ Mkknuk khu [keMk
hMkLkk kk khu yknu kkukkLkk Vrh~kkykuLkk

39

40

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

{k{ke ykkLke Wkh fwykoLk WkkhkLkku ykht

fkuo. yu ykkLku hMkq (kktkh, Mktuxk)
kLkkkLkku {wkkhf Mktuku yLku kufkuLku yuf
ykn (yu fu hk) khV kku kkLke
skkkhe MkkUke.

k hkk Aku. yu kAe ku{u kufkuLku RMk{Lke khV

kkukk. {qk kqke hkuk yLku {]w kAeLke
LkhfLke ykkke zhkk.

{LkwLke yuf f{uhe (wkokk)

nhk {wnB{ Mkknuku yuf knkzLkkt

rh Wkh [ZeLku Mkk kkzku. kufku yu yks
kh kuze ykk, yuxk {kxu fu yk yuf Mkk[k
R{kLkkh {kMkLkku yks nkku. ykku & fkuo,
u nwt k{Lku yu{ fnwt fu yk kokLke kkAke yuf
rk ~fh yke hkwt Au yLku k{khk Wkh
nw{ku fhkLkku Au. kku wt k{u rkMk fhku?
kkyu yufe yksu fkwt fu k{khe kk
kh fku rkMk Lkn fhu. k{u fe sqwt kkukk
Lkke yLku kokLkk rh khke keS khV uR

{LkwLke yk yuf f{uhe Au fu ku kkukkLkk

kwouLke kuxe kuxe kkkuLku k ytk{kt
Mefkhkku [kku Au. {LkwLke kw yLku
kfoLkk RLfkh Akkt k {Lkw kwouLke kkku kh
Z hnu Au. yLku kuLke rhw fhwt kku wt Mkktk
k RAkku Lkke.
yz[ku yLku fMkkuxeyku
yk s fkh nkwt fu [keMk hMk Lke W{h
Mkwe ykkLkku ykh fhk, ykkLku Mkk[k k
yLku Mefkhk Akkt {kLkk kufku ykkLke
rk{kuLkkt kw kR kk. ykk suxk khu
kufkuLku Mk khV kkukkk kufku yuxe s

41

42

w ~ {Lke (kw kk) fhkk. fu xkf ku f ku

R{kLkkkykuLku khukLk fhkk, {khkk yLku
yLk kh Mkwkze ukk, kk{kt hMMkku LkkteLku
U[kk, yLku ku{Lkk kh kkh{khku fhkk, khtkw,
ku{ Akkt yk kk {kxu yknke kkoLkk fhkk,
fkuRke kku Lk ukk. yke-yke hkk yu{Lkk
{kxu {krfke rnkkLke kkoLkk fhkk. yuf
ku {kLkk kufkuke rLkhk kRLku kkRV Lkkh
khV kk. ktLkk kufkuyu yu {nkkwhwkLkku yLkkh
fkuo yu yu{Lke kkA Akufhkyku kke ek.
suyku ku{Lku kwhwt-wt fnukk, kuykuyu ykkLku kkh
{kko suke ykkLkk kk{ktke kune nuk {ktzwt.
kfeV (khukLke)Lkk eu kuyku kuMke skk kku ku
Akufhkyku yu{Lku kkAk Wk fhe ukk yLku Vhe
{khkk, yk nkk{kt ku Lkkhke knkh rLkfk
yLku yuf Mku sRu kuMke kk, ykku yu{Lku kk
Lkn ykku. khtkw, kkukkLkk {krfke kkoLkk fhe

fu ni {krf! yu{Lku Mk{s ykk, kuyku kk

Lkke. yk krk Mktu yLku Rkke knkut[kzk
{kxu kkukkLkwt kLk krk Lkkh {k Akuzwt kzwt.
kAe kuyku kkukkLkk kLk {kke {eLkk Lkkh{kt
[kk kk. kt k {kkkyku rhkue
xwfzeyku kLkkeLku khtkh ku{Lkkke zk kk.

43

44

MkLkku yks

MkLkku rs
MkLkku nt{u rs kk Au. ku yn k
kku, kueMk (23) hMkLkk Mkk krh{ kk
ykk kk kh rse kk. yLku Mk {kko khV
ykkLkk rLk:Mkko rLk{tku ykk yhk uLku
RMk{Lke ek Akk{kt Qku fhe eku. yu
Mk{k wrLkk{kt yuf ktrk yke kR. {qkkq kt
kR, [-Lke[ kqhe kR kR, yLku kk kufku yuf
yknLku {kLkkkk yLku yuf yknLke kq
fhkkk kLke kk.

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

ytrk{ MkeGk
kkukkLkk {]wLkk fuxkf {kMk knuk ykku
kk Mkk k kufkuLke Mkkku ns fhe yLku
kk kufkuLku ytrk{ MkeGk fhe. su{kt ykku yu{
k fkwt kufku k{khk{ktke {]w kAe skhu
k{khk f{kuoLke kqAkhA fhk{kt yku. khu
{khk ru k kqAk{kt yku fu wt {U yknLkku
{o yLku ku Mkkk kufku Mkwe knkU[ kze? kk yu
fkwt, rLk:Mktfku[ k{u knkU[kze [wfk Aku. ykku
ykfkLke khV yktke WXke yLku k kh
fkwt, ni ykn ! k{u Mkkke hnuu, ni ykn !
k{u Mkkke hnuu, ni ykn ! k{u Mkkke hnuu.
yu kAe ykku kufkuLku fkwt yk Mkk[ku {o su{Lkk
Mkwe knkU[e [wku Au kuyku yu{Lke kkMku knkU[kzu
su{Lke kkMku Lkke knkU[wt.

ykku yue k fhe fu nwt Auku hMkq

Awt. nu {khk kAe. fkuR hMkq Lkn yku. nwt s yu
ytrk{ (ykhe) rk, LkhktMk yLku ff
ykkh Awt. suLke k{u rkkk fhkk nkk yLku suLkk
ru k{u kwt ku Aku.
fwykoLk{kt Au, su kufkuLku y{u rfkkk
(kwMkf) ykke Au ku yk nhk {wnBBk Mkknuk
(Mkknw yirn Mk{) Lku u Au. suk
kkukkLkk efhkykuLku u Au. nk, rLk:Mktfku[
ku{Lkk{kt yuf xwfze nfLku Awkku Au. (Mkqhyu
kfhn,147)

huf {LkwLkwt fko

nu fk{k Mkwe ykkhk huf {LkwLkwt
fko Au yLku kuLke k{f yLku {kLke
skkkhe Au fu ku yuf {kk {krfLke kq fhu,
kuLke Mkkku fkuRLku Mknkke Lk kLkku. yLku Lk

45

46

Mefkhu, yLku kuLkk ytrk{ hMkq nhk {wnB{

MkknukLku Mkk[k u. yLku ku{Lkk khk kk{kt
ykuk {o yLku ku{Lke SLk kMkkh fhkLke
krkLkwt yLkwMkh yLku kkLk fhu. RMk{{kt
ykLku R{kLk fnuk{kt ykwt Au, ykLkk kh {]w
kAe nt{uLku {kxu Lkhf{kt kwt kzu.
yn k{khk {ks{kt ku &ku WkMkk
kR fu Au. {]w kAe Mko fu Lkhf{kt skLkwt
ukR kzkwt kku Lkke. yuLku fu{ {kLkeyu?
yk ytku yuxwt e uwt ku hnuu fu
huf k[eLk ktk{kt Mko-LkhfLkwt oLk fhk{kt
ykwt Au. suke yu{ sk Au fu Mko-LkhfLkku
r[kh kk s {kuo khk {krk Au.
ykLku ykku yuf Wknh khk Mk{S
feyu Aeyu. kkf khu {kt Lkk kux {kt nku Au

khu kuLku fnuk{kt yku fu k{u koLke knkh

Lkefku. khu q keku, hzku. koLke knkh
k{u e ke Mkwyku uku. khu kkoMkk{kt
yuLkku rkMk Lkn kk. khtkw, ku suwt koLke
knkh Lkefu khu ke s Mkwyku kkukkLke Mkk{u
kk{u. yke s heku yk kku MktMkkh yuf
kkoMkk Au. ynke {]w kAe LkefeLku khu
{Lkw ykrhk ({]w) kAe ykkhe nt{uLke
St keLkk MktM kkh{kt yktku wu khu kwt kkukkLke
Mkk{u kk{u.
ktLkk Mko-Lkhf yLku k eS
kMkfkkykuLke ykkLku ku Mkk[k yu ykke
Au. suLku yuLkk Lke w~{Lk k fkhu sqku Lkk
fne k. yLku fwykoLk suk kwMkfu k kuLke
Mkkk ykke. suLke Mkkk huf kkukkLkk kkk
kkhfkykuyu k Mefkhe Au.

47

48

ku &

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

keu &
keS Mkw su k{khk {kt xfe fu fu
khu kk s hMkq {o yLku k{f ktkku Mkk[k
nkkt kku kAe RMk{ Mefkhwt k {kxu sYhe Au ?
yksLke ko{kLk wrLkk{kt ykLkku Wkh
kLk Mknuku Au. ykkLkk uLke MktMk Au. ynLkku
yuf ktkh Au. yn suxk kLk{tke nkk ku
kk khkLkk huh kLk{tke nkk, ktrzk
sknhk LknuY, keS kAe RLhk kkte,
hkS kkte, kAe e. ke. Mkn LkhMknhk kuhu
uLke sYrhkk yLku Mk{Lku yLkwfw su fkLkqLk
yLku yku yu{u {tsqh fko ku kk khkLkk
fkLkqLk nkk. khtkw, ykhu su kLk{tke Au ku{Lke
MktMk yLku Mkhfkh fkk{kt su ftR Mkwkhk fhu

kuLkkke sqLkku fkku Mk{k kR su. yLku khkLkk

huf Lkkkrhf {kxu kuk Lkk Mktkurk fkkLkwt
kkLk fhwt yrLkko kLku. nu u fkuR khke
Lkkkrhf yu{ fnu fu khu RLhk kkte yMk
kLk{tke nkk kku nwt ku{Lkk fkkLku s {kLke
(Mefkhe). yk Lkk kLk{tkeLkk fkk{kt
Lkke {kLkkku. yLku Lk kku ku{Lkk khk kkk{kt
ykuk xuk ykke. kku yuk {LkwLku huf khk
rhkue fnuu. yLku kuLku tz kkk Mk{sk{kt
yku. yke s heku kk f{o yLku k{f ktkku
kkuk kkukkLkk Mk{{kt ykk yLku kk MkLkku
kku ykkkk nkk. yuxk {kxu nu kk s hMkqku
yLku k{f ktkku Lku {kLk (Mefkko) kAe k
ytrk{ hMkq nhk {wnB{ MkknukLke Wkh R{kLk
kwt huf {Lkw {kxu yrLkko Au.

49

50

Mk {o {kk yuf s Au
yuxk {kxu yu{ fnuwt fkuR k heku ku
Lkke fu kk s {o RhLke khV Au. {kkkuo
sqk sqk Au. {tr yuf Au. Mk {kk yuf nku
Au. yMk knw fkuR nkuR fu Au. Lkqh ([{f) yuf
nku Au. ytfkh knw nkuR fu Au. Mkk[ku {o {kk
yuf s Au. ku Yykkke s yuf Au. ku yufLku
Mefkhwt yLku ku yufLku s {kLkwt RMk{ Au. {o
fkhu Lkke kkkku. {kk fkk Mk{ yLkwMkkh
kkkk hnu Au. yLku ku k yu {krfLke kkkue
hek kh. khu {kLk rk yuf Au, ku{Lkku {krf
yuf Au kku {kko k {kk yuf Au. fwykoLku fkwt, {o
kku yknLkku {kk RMk{ Au.

yuf keu &

yk yuf & k {kt yke fu Au fu
nhk {wnB{ Mkknuk yknLkk Mkk[k Lkke
(Rqk) Au yLku ku MktM kkhLkk Auk qk k Au.
yuLke wt Mkkrkke Au ?
Wkh Mkeku Au fu Mkki k{ yk fwykoLk
RhLkwt kwMkf Au. kuu MktMkkhLku kkukkLkk Mkk[k nkuk
{kxu su eku ykke Au ku kkLku Mefkhwt kzwt
Au. yLku yks Mkwe yuLkku rhku kR ku Lkke.
ku u nhk {wnB{ MkknkLkk ytrk{ Lkke nkukLke
nuhkk fhe Au. keS kk yu Au fu nhk {wnB{
MkknukLkk SLkLke yufu yuf k MktMkkhLke Mkk{u Au.
ku{Lkwt Mk{k SLk RrknkMkLke we rfkkk Au.
MktMkkh{kt fkuR k {LkwLkwt SLk ykkLkk SLkLke
su{ Mkwhrkk yLku yskk{kt Lkke. ykkLkk

51

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

52

kwyku yLku RMk{Lkk w~{Lk RrknkMkfkhkuyu k

fkhu yu{ Lkke fkwt fu nhk {wnB{ Mkknuk
kkukkLkk rfkkk SLk{kt khu fkuR Lkk ru
swwt kkuk Au. ykkLkk LkkhkMkeyku ykkLke
MkkkLke fMk{ku kkk nkk su uc kyu
kkukkLkk ytkk SLk{kt khu swwt Lkke kkuwt ku
{oLkk Lkk{ kh fue heku swwt kkue kk? ykku
kkuku skwt fu nwt ytrk{ Lkke Awt yLku {khk kAe
fkuR Lkke Lkn yku yuLku Lk kku fkuR {o yku,
yLku {khk ykk{Lk ru kk s Lkkeykuyu
rke fhe Au. kk s k{f ktkku{kt Aukt
rk-ff ykkhLke su rke fhk{kt
yke Au yLku su kku yLku r[Lnku skk{kt
ykk Au ku {kk nhk {wnB{ MkknukLkk rk{kt
Mkkrkk kk Au.

ktrzk e hk{{koLkku r[kh

ktrzk e hk{{koyu wt Au fu Rmk{
kn Lk fhu yLku nhk {wnB{ Mkknuk yLku
ykkLkk {oLku Lk Mefkhu yu rnLw k Lkke. yuxk
{kxu fu rnLwykuLkkt k{f ktkku{kt ff ykkh
yu LkhktMkLkk yk hke kh ykk kAe ku{Lku
yLku ku{Lkk {oLku MefkhkLkwt fnuk{kt ykwt Au.
kku su rnLw k kkukkLkk k{f ktkku{kt feLk
(k) hkkku nku kku ykLku Mefkko kh {]w
kAeLkk SLk{kt LkhfLke ykk, kt RhLkk
Mkkkkk oLkke tr[k, yLku kuLkku kkk kLku.

R{kLkLke yk~fkk
{]w kAeLke ske rMkk yk MktMkkh{kt
k R{kLk yLku RMk{ ykke yk~fkk Au

53

54

yLku {kLkeLkwt fko Au fu yuf {krfLke kq fhu,

su kuLkku kh AkuzeLku keykuLke Mkk{u Lk{u Au ku
fwkhk fhkk k kufkh Au. fqkhku k kkukkLkk
{krfLkk kkhu kzku hnu Au yLku kuLkkke s
ykk hku Au. ku fuku {Lkw Au su kkukkLkk Mkk[k
{krfLku qeLku k{u ku kkhk kh Lk{kku Vhu.
khtkw, yk R{kLkLke khu yk~fkk
{]w kAeLkk Mk{ {kxu Au ktke {Lkw kkAku Lkke
VhkLkku, yLku {]wLku kkufkhk Akkt kuLku {]w Lkke
{kLkwt. ku Mk{u kMkkku k ftR fk{ Lkn kku.
u {Lkw ynke R{kLk kh [kku su kku
nt{uk LkhfLke yLk{kt kwt kzu. u MktMkkh{kt
yLkLke yuf [kkhe k ykkk hehLku Mko
fhe kku ykku kzke WXeyu Aeyu. kku
LkhfLke ykk fue heku MknLk kR fu. fu su
ykk yk MktMkkhLke ykkke rMkkuh ke w Au

yLku ku{kt nt{u {kxu kwt kzu, skhu yuf

[k{ze ke su kku keS kk{kt yku yLku
nt{uk yk Mk kuke kzu.

55

56

r k[fku !
{khk r k[fku ! {kukLkku Mk{ fku
u khu yke . su kMk yth Au kuLkk
knkh ykkLkku k rkMk Lkke. yLku su kMk
knkh Au kuLkk yth ykkLkku k rkMk Lkke.
{]w knukt Mk{ Au. kkukkLke Mkkike {kuxe yLku Mkkike
knue skkkheLkwt kLk fhe ku. R{kLk kh Lk
kku yk SLk SLk Au yu Lk {]w kAe
ykkkwt SLk.
fku kkLku kkukkLkk {krf kkMku skLkwt
Au. kt Mkkike knuk R{kLkLke kqA khA ku. {Lku
k Au yu kkLkku fu fku rnMkkkLkk rMku k{u

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

yu{ Lk fne ku fu y{khk Mkwe yk kk

knkU[ kzk{kt s Lkke yke.
{Lku ykk Au fu yk Mkk[e kkku ykkLkk
{kt h fhe kR nu. kku ykku kkLkku,
Mkk[k yLku Mkk[k yk{kkk {khk r
k[fku! ku {krfLku Mkkke kLkkeLku yuk Mkk[k
ke suLku Lkku u kkku (ykn)
Mefkhe ku yLku rkkk ku. (yufhkh fhe ku) :
y~nw yT k Rk-n Rknw y~nw yLkLk {wnB{Lk ywnq hMkqwn. Mkknw yirn
M{
yLkwk : nwt Mkkke ykkwt Awt yu kkLke fu ykn
rMkk fkuR kqLku kkk Lkke, ku yfuku Au kuLkku
fkuR Mknkke Lkke, yLku nhk {wnB{ Mkknuk
yknLkk Mkk[k ktk yLku hMkq Au.

nwt {kVe [knwt Awt fw (LkkMkfkk) ke, rfo

(fkuR k fkhu yknLkku Mknkke kLkkkke)
yLku Mko fkhLkk kkkkuke. yLku yu kkLke rkkk
W Awt fu kkukkLku sL{ ykkkkk Mkk[k {krfLkk
kk ykuku {kLke. yLku kuLkk Mkk[k Lkke nhk
{wnB{ Mkknuk Lkwt Mkk[wt yLkwMkh fhe.
f]kkw yLku {kkw {krf {Lku yLku k{Lku
yk {kko kh {]w kOk fk{ hku.
{khk r k[fku! u k{u kkukkLkk {]w
Mkwe yk rkMk yLku R{kLkLku ywLkwYk kkukkLkwt
SLk rkkku kku kAe ku fu k{khk yk
kRyu fuku u{Lkku nf (yrfkh) kqhku fkuo.

57

58

SLkh fMkkuxe{ktke kMkkh kwt kzu kku yu{

r[kheLku uXe uu fu yk wLkLkwt SLk y{wf
rMkku Mkwe {kork Au. {]w kAeLkwt yMker{k
SLk, ktLkwt Mko yLku ktLkwt Mkw k fhk
{kxu, yLku kkukkLkk {krfLku w (MkLLk) fhk
{kxu yLku kuLkk Mkkkkk oLk {kxu yk fMkkuxeyku
ftR k Lkke.
keS yuf kk yu fu R{kLk yLku
RMk{Lke yk Mkkk huf kRLkku n yLku
y{kLkk Au suLkk Mkwe ykh Mkwe Lkke knkU[e.
yuxu k{kYt k fko Au fu rLk:Mkko kRLku {kk
kkukkLkk kRLke n{eoLkk yLku ku {krfLkk ku,
LkhfLke ykk, yLku Mk ke k[kk {kxu w:oLkk yunMkkMkLke Mkkku sue heku khk Lkkeyu yk
Mkkk knkU[kze nke k{u k knkU[kzku. ku{Lku

hku yLku Mkk[ku hMkku Mk{s{kt yku ku {kxu

{krfLku kkoLkk fhku. yuku {Lkw wt {Lkw
fnuzkk {kxu nfkh Au fu suLke Mkk{u yuf
yktku (Lk ukLku eu) ykkLkk kkkk {kt kze
yLku ku yuf kh k yu{ Lk fnu fu k{khku
{kko ykkLkk kkkkLke khV Au.
RLMkkrLkkLke kk yu Au fu kuLku yxfku yLku kuLku
kfzeLku k[ku yu rkkk u fu {khk SLk Mkwe nwt
ku{Lku yLk{kt kzk R Lkn.
nu R{kLk R ykk kAe huf {wMk{kLk
Wkh sYhe Au fu suLku {oLkku, LkkeLkku, fwykoLkLkku
{kko {e [wku Au fu rfo yLku fwLke ykk{kt
VMkkuk kufkuLku k[kkLke qLk{kt kke .
ku{Lke kZe{kt nkk VuheLku, ku{Lkk kk kfzeLku
ku{Lku Mkek hMkk kh ku fu R{kLkke MkeLku
hkk {kko kh Lk . rLk:Mkko yLku Mkk[e

59

60

k{kYt fko

R{kLkLke fMkkuxe
yk RMk{ yLku R{kLkLkk eu ykkLke
fMkkuxe k kR fu Au. khtkw, rs nt{u MkLkku
kk Au. yn k MkLkku rs ku. yLku u

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

n{eo{kt fnuk{kt ykue kk Wkh yMkh

fhu Au. u ykkLke {nuLkkke yuf {kMkLku k
R{kLk {e kwt yLku yuf k {kMk {krfLkk
Mkk[k kh kh kke kku kku ykkku kuzku kkh kR
su. yuxk {kxu ykn ku {kMkke khu MkLLk
kk Au su fkuRLku fw yLku rfo{ktke fkZeLku
MkkkLkk {kko kh kkzu Au. sue heku k{khku
rfhku kkkuh kRLku w~{Lkke {e yLku
kuLkwt s {kLkkku hnu. u fkuR MksLk kuLku Mk{eLku
k{khku ykkktrfk kLkke u kku k{u ku MksLkke
fuxk MLLk kku. {krf ku ktkke yuLkk ke k
khu MkLLk kk Au. su ke Mkwe R{kLk
knkU[ kzkLkku yLku nU[kLkku {k{ kLke .
RMk{ kn fko kAe khu k{u
{krfLkk Mkk[k ktk (kuLke kq yLku ktke

fhkkk) kLke kk kku k{khk Wkh hhkus

kkt[ kLke Lk{k yrLkko Au. k{u yuLku eku.
yLku kZku. ykLkkke yk{kLke ktrk yLku yknLkku
u{ u. h{kLk yku kku yuf {kMkLkk WkkMk
(hkuk) fhkLkk hnuu. {kkh (ktkh) Aku kku
yke W{h{kt yuf kh ns {kxu swt kzu.
nu k{kYt {kkwt ykn rMkk fkuRLke
ykk Lk Lk{u. k{khk kh kY, swkkh, ks,
qtzLkwt {ktMk, kt[-Y~k yLku huf nhk{ Mkw
rLkku Au. yLku kuLkkke k[kLkwt Au. yLku yknu
krk kkkue MkwykuLkw wk ku (MkLLkkk)
ke MkuLk fhkLkwt Au.
ykkk {krf khVke ykuk krk ktk
(fwykoLk)Lku rLkr{k heku kZkLkwt Au. yLku krkkk
yLku MAkkLkk rLk{ku ekLkk Au. yLku Mkk[k
rke kkoLkk fhkLke Au fu ni y{khk {krf!

61

62

R{kLk kk kAe

y{Lku y{khk kuMkkuLku fwxwtkeykuLku yLku Mkkk

MktkteykuLku yLku yk hke Wkh hnukkk huf
{kLkLku R{kLkLke Mkkku Sek hk. yLku R{kLkLke
Mkkku yu{Lku {kik ykk. yuxk {kxu fu R{kLk s
{kLk Mk{ksLkku knuku yLku ytrk{ xufku Au. sue
heku yknLkk yuf Mktu k (kktkh) nhk
Rkkne{ Mkkke ykkLku kkukkLkk R{kLkLke k
zu Vwku sue kLkke fu Au yLku Mkk[k hMkkLkk
k{k{ yhkukuLku Lkx fhe fu Au.
kk u R{kLk Rkkne{Lkku WkLLk yksu
VwkuLkk Mkke ykk kLku Xtze yksu
MMkk{,
w k {kxu Mkt kfo Mkkku,
{wnB{ fe{ rMkefe
Vwk, {wVVh Lkkh.

khk {krfLkk yk Lkk{ Au.

k nke,
(yu Mkk[ku hMkku kkkkkku)

k hne{
(yu (huf khukLke {kt) k fhkkku)
su fkuR k yk Lkk{kuLku Mkk[k r ke
100 kh kkuu kku yu {krf kuLku huf
khukLkeke Awxfkhku ykku. yLku kuLku Mkk[ku
hMkku kkkeLku hnuu. yu ku Lkk{ yk Au.

63

Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

64