დინორეშა გინულა

SARS-CoV-2: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ჭ.რ. ვირუსიშ გოფაჩუაშ არანი: ინფორმაციაშ გოახალაფა
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
 
(44 შქაფონ ვერსია კჷნ თი მახვარებუშე ვა რე ნაძირებუ)
ღოზი 1: ღოზი 1:
{{მიმალი მოლინეფი}}
{{ტაქსოდაფა
{{ტაქსოდაფა
| ჯოხო =<big>'''2019-nCoV'''</big>
| ჯოხო =<big>'''2019-nCoV'''</big>
| სურათიშ ფაილი =2019-nCoV-CDC-23312.png
| სურათიშ ფაილი =SARS-CoV-2 virion animation.gif
| სურათიშ მუკნაჭარა =ახალი კორონავირუსი 2019 nCoV-შ კომპიუტერული ამნახანტი
| სურათიშ მუკნაჭარა =SARS-CoV-2-შ ანიმაცია, მორფოლოგიური ილუსტრაცია
| სურათიშ ეჭარუა =
| სურათიშ ეჭარუა =SARS-CoV-2-შ ანიმაცია, მორფოლოგიური ილუსტრაცია
| ჟინომაფე =
| ჟინომაფე =
| ომაფე =ვირუსეფი
| ომაფე =ვირუსეფი
ღოზი 40: ღოზი 39:
| სექციაშ ჯოხო =
| სექციაშ ჯოხო =
| სექციაშ ტექსტი =
| სექციაშ ტექსტი =
| არეალიშ რუკა =
| არეალიშ რუკა ={{პოზრუკა|ჩინეთი|float=center|caption=|lat_deg=30|lat_min=37|lat_sec=11|lat_dir=N|lon_deg=114|lon_min=15|lon_sec=26|lon_dir=E}}
| არეალიშ რუკაშ მუკნაჭარა =
| არეალიშ რუკაშ მუკნაჭარა =
| არეალიშ რუკაშ სიგანა =
| არეალიშ რუკაშ სიგანა =
| არეალიშ ლეგენდა =[[უჰანი]], [[ჩინეთი]],<br>აკა რეგისტრირაფილი<br>ეპიდემიაშ ეპიცენტრი
| არეალიშ ლეგენდა =
| iucnstatus =
| iucnstatus =
| ვიკინერობეფი =
| ვიკინერობეფი =
ღოზი 52: ღოზი 51:
}}
}}


'''SARS-CoV-2''' (''[[მონკა მუნწე რესპირატორული სინდრომი|Severe acute respiratory syndrome]] coronavirus 2'')<ref>{{Cite web|url=https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/communicable-disease-threats-report-15-Feb-2020-PUBLIC.pdf|title=Communicable disease threats report, 9-15 February 2020, week 7|date=2020-02-10|publisher=ECDC}}</ref>, კინოხ '''2019-nCoV''' ({{lang-en|2019 novel coronavirus}}, თაშნეშე ''[[უჰანი|Wuhan]] coronavirus'', ''[[უჰანიშ ზუღაშპროდუქტეფიშ ბაზარიშ პნევმონიური ვირუსი|Wuhan seafood market]] pneumonia virus''{{sfn|Wu et al.|2020}}<ref>{{cite web|lang=en|title=Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2|website=Taxonomy browser |publisher=NCBI|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?id=2697049|ref=NCBI:txid2697049}}</ref>) — [[კორონავირუსეფი|კორონავირუსეფიშ]] ახალი [[შტამი]], ნამუქჷთ [[2019]] წანაშ დალიას გიშარჩქინდჷ [[COVID-19 კორონავირუსიშ პანდემია|2019—2020 წანეფიშ უჰანიშ პნევმონიაშ ეპიდემიაშ]] ბორჯის, ნამუთ გჷმიჭანუანს ოშქურანჯი ინფექციურ ლახარას — '''[[COVID-19 კორონავირუსული ინფექცია|COVID-19]]'''. მუშჸურე ვირუსი წჷმარინუანს ცალსპირალურ [[რიბონუკლეინიშ ბჟე|რნბ]]-მაკათური ვირუსის<ref>{Публикация|книга|язык=en|заглавие=Surveillance case definitions for human infection with novel coronavirus (nCoV)|подзаголовок=Interim guidance v2|примечание=WHO/2019-nCoV/Surveillance/v2020.2|год=2020 |месяц=01 |день=15|allpages=1 |издательство=[[World Health Organization]]|ссылка=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/20200115-surveillance-case-definitions-ncov-final.pdf}}</ref><ref>{{Cite web 2|lang=en|showlang=1|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/novel-coronavirus-2019.html|title=Novel coronavirus (2019-nCoV), Wuhan, China|publisher=[[ააშ-იშ ლახარეფიშ პროფილაქტიკაშ დო კონტროლიშ ცენტრეფი|CDC USA]]|date=2020-01-23 |accessdate=2020-01-23Коронавирусная инфекция COVID-19}}</ref>.
'''მონკა მუნწე რესპირატორული სინდრომი კორონავირუსი 2 (SARS-CoV-2) ''', '''ახალი [[კორონავირუსეფი|კორონავირუსი]]''' ({{lang-en|[[უჰანი|Wuhan]] coronavirus}}, ''[[ხუნანიშ ზუღაპროდუქტეფიშ ბაზარი|Wuhan seafood market]] pneumonia virus''{{sfn|Zhang|2020|loc=|с=}}<ref>{{cite web|lang=en
|title=Wuhan seafood market pneumonia virus
|website=Taxonomy browser |publisher=NCBI
|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?id=2697049
|ref=NCBI:txid2697049
}}</ref>) — [[ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია]]შით ეშანილი მუჭოთ '''2019-nCoV'''<ref>[https://www.who.int/publications-detail/surveillance-case-definitions-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(ncov) Surveillance case definitions for human infection with novel coronavirus (nCoV)]</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/novel-coronavirus-2019.html|title=Novel coronavirus (2019-nCoV), Wuhan, China|publisher=Cdc.gov|date=2020-01-10|accessdate=2020-01-16}}</ref>, თაშნეშე ჩინებული მუჭოთ '''[[უჰანი]]შ კორონავირუსი''', '''უჰანიშ ზუღაშპროდუქტეფიშ ბაზარიშ პნევმონიური ვირუსი''' დო '''უჰანიშ პნევმონია''',<ref name="MN908947">{{სტატია |დუდჯოხო=Wuhan seafood market pneumonia virus isolate Wuhan-Hu-1, complete genome |რცხუ=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/MN908947 |რცხუ=GenBank |accessdate=2020-01-13 |место=Bethesda MD |ნინა=en |ტიპი=journal |ავტორი=Zhang, Y.-Z. et al. |რიცხუ=12 |თუთა=1 |წანა=2020}}</ref> რე ცალსპირალურ [[რიბონუკლეინიშ ბჟე|რნბ]]-მაკათური ვირუსი, ნამუშათ დუდშე მეგორაფილქ იჸუ [[2019]] წანას, [[ნუკლეინიშ ბჟე]]შ ტესტირაფაშ უკული, მუჟამსჷთ [[2019]]-[[2020]] წანეფიშ [[უჰანიშ კორონავირუსიშ ეპიდემია (2019-2020)|ახალი კორონავირუსიშ ეპიდემია]]შ ბორჯის, [[პნევმონია]]თ დალახებურ პაციენტის დოდასურაფილო გიშურჩქინდჷ<ref>{{Cite web|url=http://www.chinacdc.cn/dfdt/201912/t20191226_209404.html|title=中国疾病预防控制中心|website=www.chinacdc.cn|accessdate=2020-01-09}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/09/c_138690570.htm|title=New-type coronavirus causes pneumonia in Wuhan: expert – Xinhua {{!}} English.news.cn|website=www.xinhuanet.com|accessdate=2020-01-09}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://platform.gisaid.org/epi3/start/CoV2020|title=CoV2020|last=|first=|date=|website=platform.gisaid.org|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2020-01-12}}</ref>.


SARS-CoV-2-ს არხო გენეტიკური მოგვენობა უღუ [[სერიშ ჭუკი]]შ [[კორონავირუსეფი|კორონავირუსეფწკჷმა]] დო ოდუდესჷთ ორჩანიეთ თე ჩხოლარეფშე ღებულენს.<ref>{{cite journal | vauthors = Perlman S | title = Another Decade, Another Coronavirus | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 382 | issue = 8 | pages = 760–762 | date = February 2020 | pmid = 31978944 | doi = 10.1056/NEJMe2001126 }}</ref> ადამიანეფშა გოფაჩუაშ შქამალი ჩხოლარო [[პანგოლინეფი|პანგოლინი]] რე მერჩქინელი.<ref name=":1">{{cite web|url=https://www.dw.com/en/coronavirus-from-bats-to-pangolins-how-do-viruses-reach-us/a-52291570|title=Coronavirus: From bats to pangolins, how do viruses reach us?|last=Shield|first=Charli|date=7 February 2020|website=[[Deutsche Welle]]|access-date=15 February 2020|name-list-format=vanc}}</ref> ტაქსონომიული გინაჯინუშე, SARS-CoV-2 კლასიფიცირაფილი რე ''კონწარი რესპირატორულ სინდრომწკჷმა მერსხილი კორონავირუსეფიშ'' (SARSr-CoV) გვარობათ. ლახარა SARS-წკჷმა ესვარუაშ დუდშე აღებელო, ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციას ჯალაუაწკჷმა ურთიართობაშ ბორჯის, კანკალეშა ვირუსშა „COVID-19-იშ გჷმმაჭანაფალი ვირუსი“ უჯოხო.<ref name="COVIDname">{{cite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/naming-the-coronavirus-disease-(covid-2019)-and-the-virus-that-causes-it|title=Naming the coronavirus disease (COVID-2019) and the virus that causes it|publisher=World Health Organization|accessdate=24 February 2020|quote=From a risk communications perspective, using the name SARS can have unintended consequences in terms of creating unnecessary fear for some populations.... For that reason and others, WHO has begun referring to the virus as “the virus responsible for COVID-19” or “the COVID-19 virus” when communicating with the public. Neither of these designations are [sic] intended as replacements for the official name of the virus as agreed by the ICTV.}}</ref>
[[2020]] წანაშ [[20 ღურთუთა]]ს, [[ჩინეთი]]შ პროვინცია [[გუანდუნი|გუანდუნს]] ''ადამიერშე ადამიერშა'' ვირუსიშ გინოდვალაქ დოდასურაფილქ იჸუ ({{iw|ჩჟონ ანშანი|ჩჟონ ანშანიშ||Zhong Nanshan}} გჷნაცხადიშ მეჯინათ — ჭყანთხილუაშ ბუნაშ მადუდე, ნამუთ ლახარაშ ეპიდემიას ნაკვერანს )<ref>{{Cite news|url=https://www.cbc.ca/news/health/coronavirus-human-to-human-1.5433187|title=China confirms human-to-human transmission of new coronavirus|last=|first=|date=2020-01-20|work=CBC News|access-date=2020-01-21|url-status=live}}</ref>. დიო ვარე მეგორაფილი ახალი ვირუსიშ მუთუნნერი სპეციფიკური ოსქილიდაფარი კვარზალშა, მარა ასეიან [[ვირუსაწმარენჯი პრეპარატეფი]]თ შილებე კურნალუაშ ღანკით თიქ „ხეახალაშო დიჭყასჷნ“<ref>[https://www.reuters.com/article/us-china-health-pneumonia-who/who-says-new-china-coronavirus-could-spread-warns-hospitals-worldwide-idUSKBN1ZD16J WHO says new China coronavirus could spread, warns hospitals worldwide]</ref>.


[[2020]] წანაშ [[30 ღურთუთა]]ს, [[ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია]]ქ [[ეპიდემია]]შ გოფაჩუაშ გეშა, ნამუთ მერსხილი რდჷ SARS-CoV-2-წკჷმა, ოერეფოშქაშე შანულობაშ ჭყანთხილუაშჸურე ოგანაგე სიტუაცია გაცხადჷ<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200131-sitrep-11-ncov.pdf?sfvrsn=de7c0f7_2|title=Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report - 11|author=|website=|date=2020-01-31|publisher=World Health Organisation}}</ref>.
ჯარალობური ჭყანთხილუაშო პოტენციური ოშქურანჯობა, ნამუსჷთ წჷმარინუანს COVID-19, გლობალური მასშტაბით მაღალი რე<ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/summary.html|title=2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)|author=CDC|date=2020-02-11|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|lang=en-us|accessdate=2020-02-17}}</ref>. კანკალე შვანს თიქ შილებე [[კორონავირუსული ინფექცია 2019-nCoV|მუნწე რესპირატორული სინდრომი]] გჷმიჭანუას{{sfn|CDC, Novel Coronavirus 2019 Situation Summary}}, ნამუშ მონკა შვანქ შილებე გიშარჩქინდას გორთულაფირი [[ვირუსული პნევმონია|პნევმონიათ]] ვარ-და [[შურღალაშ უბაღერობა|შურღალაშ უბაღერობათ]] ღურაშ რისკით<ref name="CDC, Symptoms">{{Cite web 2|title=Symptoms|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|work=2019 Novel Coronavirus, Wuhan, China|publisher=[[:en:Centers For Disease Control and Prevention|Centers For Disease Control and Prevention (CDC)]]}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200128-sitrep-8-ncov-cleared.pdf?sfvrsn=8b671ce5_2|title=Novel Coronavirus(2019-nCoV)|subtitle=Situation Report - 8|date=2020-01-20|publisher=[[ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია|World Health Organization]]}}</ref>. დიო ვარე მეგორაფილი ვირუსაწმარენჯი მუთუნნერი სპეციფიკური ოსქილიდაფარი ვარ-და პროფილაქტიკაშ მეშქაშობეფშა<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters|title=Novel Coronavirus (2019-nCoV) advice for the public: Myth busters|author=|website=|date=|publisher=[[WHO|World Health Organization]]|lang=en|accessdate=2020-01-30}}</ref>.მონკა შვანეფს გჷმირინუანა [[თელარა|ოთელარეთ]] შანულამი ორგანოეფიშ ფუნქციონირაფაშო უციო პრეპარატეფს<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/prevention-treatment.html|title=Prevention, Treatment of Novel Coronavirus (2019-nCoV)|author=|website=|date=2020-01-29|publisher=CDC|lang=en|accessdate=2020-01-29}}</ref>.


2020 წანაშ [[11 მელახი]]ს, [[ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია]]ქ კორონავირუსი SARS-CoV-2-შ [[პანდემია]] გჷმაცხადჷ<ref>[https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020 WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020]</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/society/11/03/2020/5e6912ac9a794726b69d8ea7|title=ВОЗ объявила о пандемии коронавируса|author=|website=|date=|publisher=}}</ref>.
2020 წანაშ [[26 ღურთუთა]]ს, ვირუსიშ ეპიდემიაშ გეშა, [[ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია]]შ ოგანაგე კომიტეტიშით ხუნაქ იმანჯჷ.


==ვირუსოლოგია==
2020 წანაშ [[30 ღურთუთა]]ს, ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციაქ ვირუსიშ გოფაჩუაშ გეშა ეპიდემია გჷმაცხადჷ, მოსოფელიშ მასშტაბით ოგანგე დგომარობა რე გჷმოცხადაფილი ჭყანთხილუაშჸურე<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200131-sitrep-11-ncov.pdf?sfvrsn=de7c0f7_2|title=Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report - 11|author=|website=|date=31-01-2020|publisher=World Health Organisation}}</ref>. თაშნეშე ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია აცხადენს ინფორმაციაშ სიბრელეშ გეშა, ნამუეფით იკათუანა მუჭოთ დრამ ტახილს, თაშნეშე ტყურას, ნამუშ გეშა ადამიერეფს უჭირა სარწუმო წყუეფიშ დო საიმენდო ოხემანჯღვერეეფიშ გორუა<ref>публикация|книга |ссылка=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200202-sitrep-13-ncov-v3.pdf |заглавие=Novel Coronavirus(2019-nCoV) |подзаголовок=Situation Report 13 |ответственный= |год=2020 |месяц=02 |день=02 |allpages=7 |издательство=World Health Organization |язык=en}}</ref>. ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციას [[პანდემია]] ვაგჷმუცხადებჷ, თიშ გეშა, ნამჷ-და პრაქტიკულო დალახებაშ არძა შვანი — ჩინეთის რე<ref>{{cite web 2|lang=ru |first=Николай |last=Воронин |title=Ученые: вакцина от атипичной пневмонии может остановить новый коронавирус.|publisher=BBC |date=2020-02-04 |url=https://www.bbc.com/russian/news-51375390}}</ref>.
===ინფექცია===
[[კორონავირუსიშ ეპიდემია 2019-2020|2019-2020 წანაშ კორონავირუსული ეპიდემიაშ]] ბორჯის დედასურჷ ვირუსიშ ადამიერშე ადამიერშა გინოდვალაქ. თარო გჷნმიდვალუაფჷ დოხვალაფაშ დო დოჩიონაფაშ ბორჯის წჷმოქიმინელი რესპირატორული ჭვათეფით, 1,8 მეტრით მოჩილათირ მეძენას.<ref>{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/health/health-news/how-does-new-coronavirus-spread-n1121856|title=How does coronavirus spread?|website=NBC News|access-date=29 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128081650/https://www.nbcnews.com/health/health-news/how-does-new-coronavirus-spread-n1121856|archive-date=28 January 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html|title=How COVID-19 Spreads |date=27 January 2020|website=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|access-date=29 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128152653/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html|archive-date=28 January 2020|url-status=live}}</ref> ინფექციაშ გინოდვალაშ ხოლო ართი ბაძაძი რე ვირუსით დანძვარებულ ჟინპიჯეფწკჷმა კონტაქტი.<ref>{{Cite web |url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/getting-workplace-ready-for-covid-19.pdf|title=Getting your workplace ready for COVID-19|date=27 February 2020|website=World Health Organization|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=3 March 2020}}</ref> ვირუსული რნბ-ს თაშნეშე მიოგორეს დაინფიცირაფილ პაციენტეფიშ გუმნაულაშ მინუშეფს.<ref>{{cite journal | vauthors = Holshue ML, DeBolt C, Lindquist S, Lofy KH, Wiesman J, Bruce H, Spitters C, Ericson K, Wilkerson S, Tural A, Diaz G, Cohn A, Fox L, Patel A, Gerber SI, Kim L, Tong S, Lu X, Lindstrom S, Pallansch MA, Weldon WC, Biggs HM, Uyeki TM, Pillai SK | display-authors = 3 | title = First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 382 | issue = 10 | pages = 929–936 | date = March 2020 | pmid = 32004427 | doi = 10.1056/NEJMoa2001191 }}</ref>


შილებე, ნამჷ-და ვირუსი ინფექციური ორდას ინკუბაციაშ პერიოდსჷთ, მარა თეჯგურა შვანი დიო ვადასურაფე<ref>{{cite journal |title=Study claiming new coronavirus can be transmitted by people without symptoms was flawed |journal=Science |vauthors=Kupferschmidt K|date=February 2020 | doi=10.1126/science.abb1524}}</ref> დო 2020 წანაშ 1 ფურთუთას ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციაქ გაცხადჷ, ნამჷ-და „თე ბორჯიშო, ასიმპტომურ შვანეფს გინოდვალა ორჩანიეთ ვა რე გინოდვალაშ თარი ბაძაძი“. ომანგეთ, მერჩქინელი რე, ნამჷ-და ადამიერეფს შქას ინფექცია თარო იყოს COVID-19-იშ სიმპტომეფიშ მაღვენი პიჯეფშე გინოდვალაშ შედეგი ორდას ოკო.
== ვირუსიშ გოფაჩუაშ არანი ==
{{main|კორონავირუსიშ ეპიდემია 2019-2020}}
[[ფაილი:COVID-19 Outbreak World Map.svg|მინი|305პქ|ვირუსიშ გოფაჩუაშ არანი მოსოფელს 28 ფურთუთაშ მუნაჩემეფით. ჭითა — დოდასურაფილი შვანეფი, ლენი — ორჩანიე შვანეფი.]]
[[2020]] წანაშ [[1 მელახი]]შ ([[UTC+4]], 12:00სთ.) დგომარობათ, [[მოსოფელი]]შ 60 ქიანას დო ტერიტორიას დოდასურაფილი რე დოინფიცირაფაშ 83,704 ფაქტი, თინეფს შქას ჩინეთის 86,986; თაჸურეშე 2,979 — ღურაშ ფაქტი (2,874 — [[ჩინეთი]]ს, 1 — [[ფილიპინეფი|ფილიპინეფს]], 5 — [[იაპონია]]ს, 2 — [[საფრანგეთი]]ს, 43 — [[ირანი|ირანს]], 29 — [[იტალია]]ს, 6 — ოკრუიზე ლაინერი "Diamond Princess"-ის, 17 — [[ობჟათე კორეა]]ს, 1 — [[ტაივანი|ტაივანს]], 2 - [[ჰონგ-კონგი]]ს, 1 - [[ტაილანდი]]ს, 1 - [[აშშ]]-ს), 36, 654 ადამიერიშ სქილადაშ ფაქტი<ref>[https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 ონლაინ ირდღარი სტატისტიკური ინფორმაცია უჰანიშ კორონავირუსიშ ეპიდემიაშ გეშა]</ref>.


===რეზერვუარი===
ვირუსიშ მეგორაფაშ უმენტაში შვანი, ჩინეთიშ ხურგეფს გალე, დალახებაშ ისტორიას იშანუაფუ მუჭოთ ინფექციაშ გოფაჩუაშ დოჭყაფაშახ ჩინეთის შარალუა{{sfn|European Centre for Disease Prevention and Control|loc=Event background|p=2}}. არძა ვარდა უმენტაში დალახებური ადამიერი აზიური გოჭყაფაშ რე.
[[ფაილი:SARS-CoV-2 49534865371.jpg|მინი|270პქ|SARS-CoV-2 ვირუსი ელექტრონულ მიკროსკოპის]]
SARS-CoV-2-აშ მოულირი მაართა ჩინებულ ინფექციას მიოგორეს [[ჩინეთი]]შ ნოღა [[უჰანი|უჰანს]]. ადამიერეფშა გინოდვალაშ მაართა წყუ უჩინებუ რე.<ref>{{cite journal | vauthors= Cohen J | title=Wuhan seafood market may not be source of novel virus spreading globally | journal=Science | date=January 2020 | issn=0036-8075 | doi=10.1126/science.abb0611 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.popsci.com/story/health/wuhan-coronavirus-china-wet-market-wild-animal/|title=We're still not sure where the Wuhan coronavirus really came from|vauthors=Eschner K|date=28 January 2020|website=[[Popular Science]]|url-status=live|archive-url=https://archive.md/NXjMq|archive-date=29 January 2020|access-date=30 January 2020}}</ref> მარა, [[2003]] წანაშ SARS-იშ ეპიდემიაშ რკუალაქ დადგინჷ, ნამჷ-და სერიშ ჭუკეფიშ SARS-იშ მოგვენ კორონავირუსეფიშ უმენტაშობა დუდს ეთმეჭოდფჷნს ''Rhinolophus''-იშ გვარიშ [[ჩხვინდნალიშობურეფი|ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭუკეფშე]]. [[ჩინური ღანჯიშფერი ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭუკი|ჩინური ღანჯიშფერი ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭუკშე]] (''Rhinolophus sinicus'') ენაჭოფა მინუშეფს მენაგორეფჷ ნუკლეინიშ ბჟეშ ჟირ ვირუსულ წოროგეჸვენჯობაქ 80%-იანი მოგვენობა ოძირჷ SARS-CoV-2-წკჷმა.<ref name=":4">{{cite journal | vauthors = Benvenuto D, Giovanetti M, Ciccozzi A, Spoto S, Angeletti S, Ciccozzi M | title = The 2019-new coronavirus epidemic: Evidence for virus evolution | journal = Journal of Medical Virology | volume = 92 | issue = 4 | pages = 455–459 | date = April 2020 | pmid = 31994738 | doi = 10.1002/jmv.25688 }}</ref> [[იუნანი|იუნანიშ პროვინციას]] [[შქაში ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭკი|შქაში ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭუკიშ]] (''Rhinolophus affinis'') ნუკლეინიშ ბჟეშ მასუმა ვირუსულ წოროგეჸვენჯობაქ — SARS-CoV-2-წკჷმა 96%-იანი მოგვენობა ოძირჷ. [[ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია]] სერიშ ჭუკეფს SARS-CoV-2-იშ არძაშე ორჩანიე ორთაშობურ რეზერვუარო მირჩქინუანს.


[[2019]] წანას გჷმობჟნაფილი მეტაგენომური რკუალაშ შედეგო დედგინჷ, ნამჷ-და [[SARS-CoV]], [[შტამი]], ნამუთ ლახარა [[SARS]]-ს იჭანუანსჷნ, არძაშე ფართოთ გოფაჩილი კორონავირუსი რდჷ [[იავური პანგოლინი|იავური პანგოლინეფიშ]] მინუშეფს.<ref>{{cite journal | vauthors = Liu P, Chen W, Chen JP | title = Viral Metagenomics Revealed Sendai Virus and Coronavirus Infection of Malayan Pangolins (Manis javanica) | journal = Viruses | volume = 11 | issue = 11 | pages = 979 | date = October 2019 | pmid = 31652964 | pmc = 6893680 | doi = 10.3390/v11110979 }}</ref> [[2020]] წანაშ 7 ფურთუთას ჩინებულქ იჸუ, ნამჷ-და მენცარეფქ ნოღა [[გუანჯოუ]]ს [[პანგოლინეფი|პანგოლინიშე]] ენაჭოფა მინუშის მიოგორეს ნუკლეინიშ ბჟეშ ვირუსული წოროგეჸვენჯობას, ნამუთ 99%-ით SARS-CoV-2-იშ მოგვენი რე.<ref>{{cite journal |vauthors=Cyranoski D |title=Did pangolins spread the China coronavirus to people? |url=https://www.nature.com/articles/d41586-020-00364-2 |journal=Nature |doi=10.1038/d41586-020-00364-2 |date=7 February 2020}}</ref> შედეგეფს ჭარუდჷ, ნამჷ-და ახალას მეგორაფილ პანგოლინიშ კორონავირუსიშ S ცილაშ რეცეპტორეფი ქიმიური სტრუქტურათ SARS-CoV-2-იშ მოგვენი რე, გინორთი ხვალე ართი [[ამინობჟეფი|ამინობჟეთ]]“.<ref>{{cite biorxiv|vauthors=Xiao K, Zhai J, Feng Y|title=Isolation and Characterization of 2019-nCoV-like Coronavirus from Malayan Pangolins|date=February 2020|biorxiv=2020.02.17.951335}}</ref> პანგოლინეფს ჩინეთიშ კანონდვალა თხილანს, მარაიშენით რე თინეფიშ ბრაკონიერობაშ დო ვაჭარობაშ შვანეფი, თიშ გეშა, ნამჷ-და თე ჩხოლარს აქტიურო ხვარენა [[ტრადიციული ჩინური მედიცინა|ტრადიციულ ჩინურ მედიცინას]].<ref>{{cite news|newspaper=The Telegraph|url=https://www.telegraph.co.uk/science/2016/03/15/pangolins-13-facts-about-the-worlds-most-hunted-animal/|last=Kelly|first=Guy|date=1 January 2015|title=Pangolins: 13 facts about the world's most hunted animal|access-date=9 March 2020}}</ref>
ართ მოჩამილი ვირუსიშ {{ვარე თანგილი 3|რეპროდუქციული რიცხუ (ეპიდემიოლოგია)|რეპროდუქციურლი რიცხუ|en|Basic reproduction number}} ეიშანუაფუ 1,4—2,5, ნამუთ თი ადამიერეფიშ მუდანობას ომანგჷ, ნამუეფით ილახებნჷნა ართი ინფიცირაფილ ადამიერშე{{sfn|CDC, Novel Coronavirus 2019 Situation Summary|loc=Novel coronavirus (2019-nCoV) infections|p=8}}. მოჩამილი რიცხუშ შანულობა, 1-შე უმოსი, ეპიდემიას შანენს.


მიკრობიოლოგეფქ დო გენეტიკოსეფქ, [[ტეხასი|ტეხასიშ შტატის]] ზოხორინელო მიოგორეს კორონავირუსეფს გენეტიკური გიშახსხუნუაშ (რეასორტიმენტი) ბეჭედუა, ნამუთ SARS-CoV-2-იშ გოჭყაფას ხოლო ართშა მიოწურუანს პანგოლინეფიშ კათაფაშ გეშა.<ref name="WongRecombination">{{Cite biorxiv|vauthors=Wong MC, ((Cregeen SJJ)), Ajami NJ, Petrosino JF|title=Evidence of recombination in coronaviruses implicating pangolin origins of nCoV-2019 |biorxiv=2020.02.07.939207 |date=February 2020}}</ref> კინ თე ბორჯის, მარკვიალეფს ესმებჷნა, ნამჷ-და სქიდუ უჩნებუ ფაქტორეფი დო აქტიურო აგჷნძორენა შხვა ჩხოლარეფიშ რკუალას.<ref name="WongRecombination" />
[[2020]] წანაშ [[26 ფურთუთა]]ს, [[საქორთუო]]შ ოკუპირეაფილი ტერიტორიეფშე ნარაჸეფიშ, ხანდაშ, ჭყანთხილუაშ დო სოცილაური თხილუაშ მინისტრიქ დო ქიანაშ დალახებეფიშ კონტროლიშ დო ჯარალობური ჭყანთხილუაშ ერუანული ცენტრიშ დუდმახვენჯიქ სპეციალური ბრიფინგიქ მანჯეს,<ref>[https://1tv.ge/news/saqartveloshi-akhali-koronavirusis-shemtkhveva-dafiqsirda/ საქორთუოშ მაართა ჯარალობური არხი 26/02/2020]</ref> სოდე ეკატერინე ტიკარაძექ გაცხადჷ, ნამჷ-და საქორთუოს კორონავირუსით ინფიცირაფაშ მაართა შვანქ დეფიქსირჷ. კორონავირუსით დალახებური რე საქორთუოშ მენოღალე, ნამუთ [[ირანი|ირანშე]] მიშჷ [[აზერბაიჯანი]]შ ტერიტროიათ საქორთუოშა, აზერბაიჯან-საქორთუოშ ხურგიშ გჷმატებელი პუნქტის მეხურგეეფქ სპეციალური თერმოაპარატით დაფიქსირეს კორონავირუსიშო ოხვილური სიმპტომეფი. პაციენტი გინოჸონაფილი რე სპეციალური ოკარანტინე ბოქსირაფილი პალატაშა.


===ფილოგენეტიკა დო ტაქსონომია===
საქორთუოშ დალახებეფიშ კონტროლიშ დო ჯარალობური ჭყანთხილუაშ ერუანული ცენტრიშ დუდმახვენჯი [[ამირან გამყრელიძე]]ქ გჷმაცხადჷ, ნამჷ-და 2020 წანაშ [[27 ფურთუთა]]ს, საქორთუოს კორონავირუსით დალახებაშ მაჟირა შვანქ დეფიქსირჷ, <ref>https://www.interpressnews.ge/ka/article/587461-sakartveloshi-koronavirusis-meore-shemtxveva-dadasturda ინტერპრესნიუსი — საქართველოში კორონავირუსის მეორე შემთხვევა დადასტურდა</ref> ნამუქჷთ [[იტალია]]შე მულირი საქორთუოშ მენოღალეს დედასურჷ, ხოლო 24 წისა ლაბორატორიაშა რე გინოჯღონელი დო დიდი ალბეთობათ კორონავირუსიშ დადასურება ხოლო ოლებერი რე<ref>https://www.interpressnews.ge/ka/article/587466-amiran-gamqrelize-agebuli-gvakvs-24-sinji-da-ar-gamovricxav-kidev-gvkondes-koronavirusis-shemtxveva ინტერპრესნიუსი —ამირან გამყრელიძე - აღებული გვაქვს 24 სინჯი და არ გამოვრიცხავ, კიდევ გვქონდეს კორონავირუსის შემთხვევა</ref>. [[29 ფურთუთა]]ს, საქორთუოს კორონავირუსით ინფიცირაფაშ მასუმა ფაქტიქ დედასურჷ <ref>[https://1tv.ge/video/saqartveloshi-akhali-koronavirusis-mesame-shemtkhveva-dadasturda/</ref>.
SARS-CoV-2 ორხველჷ [[კორონავირუსეფი]]შ ჯოხოთ ჩინებულ ვირუსეფიშ ფართო ფანიას. წჷმარინუანს დადებითი შანულობაშ ცანდსპირალურ რნბ (+ssRNA) ვირუსის. შხვა კორონავირუსეფს შეულებუ გჷმიჭანუას შხვადოშხვა ლახარეფი, რჩქვანელობური გორგილაფათ დოჭყაფილი, [[არხო ბჟაეიოლიშ რესპირატორული სინდრომი]]თ (MERS) თებული. თინა ადამიერეფს გოფაჩლი ჩქინო ჩინებული მაშქვითა კორონავირუსი რე, შხვა ამშვიშ ერკებული თეჯგურა რე: 229E, NL63, OC43, HKU1, MERS-CoV და SARS-CoV.<ref name="NEJM">{{cite journal | vauthors = Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, Zhao X, Huang B, Shi W, Lu R, Niu P, Zhan F, Ma X, Wang D, Xu W, Wu G, Gao GF, Tan W | display-authors = 3 | title = A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019 | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 382 | issue = 8 | pages = 727–733 | date = February 2020 | pmid = 31978945 | doi = 10.1056/NEJMoa2001017 }}</ref>


2003 წანაშ SARS-იშ ეპიდემიაშ გჷმმაჭანაფალი SARS-წკჷმა მერსხილ კორონავირუსული შტამიშ მოგვენო, SARS-CoV-2 ორხველჷ ''კონწარი რესპირატორულ სინდრომწკჷმა მერსხილ კორონავირუსეფიშ'' გიმენგვარს (beta-CoV ღოზი B).<ref name="Hui14Jan2020">{{cite journal | vauthors = Hui DS, I Azhar E, Madani TA, Ntoumi F, Kock R, Dar O, Ippolito G, Mchugh TD, Memish ZA, Drosten C, Zumla A, Petersen E | title = The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health - The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China | journal = International Journal of Infectious Diseases | volume = 91 | issue = | pages = 264–266 | date = February 2020 | pmid = 31953166 | doi = 10.1016/j.ijid.2020.01.009 |display-authors=3}}{{open access}}</ref><ref>{{cite web |url=https://nextstrain.org/groups/blab/sars-like-cov |title=Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses |website=nextstrain |access-date=18 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120190511/https://nextstrain.org/groups/blab/sars-like-cov |archive-date=20 January 2020 |url-status=live }}</ref><ref name="Wong2019">{{cite journal | vauthors = Wong AC, Li X, Lau SK, Woo PC | title = Global Epidemiology of Bat Coronaviruses | journal = Viruses | volume = 11 | issue = 2 | pages = 174 | date = February 2019 | pmid = 30791586 | pmc = 6409556 | doi = 10.3390/v11020174 }}</ref> თიშიი რნბ-შ წოროგეჸვენჯობა სიგჷრძას დოხოლაფირო 30 000 [[აზოტოვანი ნერჩეფი|ნერჩი]] რე. მუში მიარენერჩამი დოწეწუაშ აბანით, SARS-CoV-2 აკა რე ჩქინო ჩინებულ ბეტაკორონავირუსეფს შქას; ჩინებული რე, ნამჷ-და თე მახასიათაფალი უძინანს ვირუსეფიშ პათოგენურობას დო გინოდვალას.<ref>{{cite biorxiv|vauthors=Walls AC, Park YJ, Tortorici MA, Wall A, McGuire AT, Veesler D|title=Structure, function and antigenicity of the SARS-CoV-2 spike glycoprotein|display-authors=3|date=February 2020|biorxiv=2020.02.19.956581|name-list-format=vanc}}</ref><ref>{{cite web|title=The Proximal Origin of SARS-CoV-2|vauthors=Andersen KG, Rambaut A, Lipkin WI, Holmes EC, Garry RF|url=http://virological.org/t/the-proximal-origin-of-sars-cov-2/398|publisher=Virological|display-authors=3|name-list-format=vanc|access-date=4 March 2020|date=16 February 2020}}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Coutard B, Valle C, de Lamballerie X, Canard B, Seidah NG, Decroly E | title = The spike glycoprotein of the new coronavirus 2019-nCoV contains a furin-like cleavage site absent in CoV of the same clade | journal = Antiviral Research | volume = 176 | pages = 104742 | date = February 2020 | pmid = 32057769 | doi = 10.1016/j.antiviral.2020.104742|display-authors=3 }}</ref>
==ვირუსიშ გოფაჩუაშ არანი მოსოფელიშ მასშტაბით==
2020 წანაშ [[28 ფურთუთა]]შ (UTC+4; 17:30 სთ) მუნაჩემეფით<ref>https://www.worldometers.info/coronavirus/</ref>, ახალი კორონავირუსიქ (2019-nCoV ვარ-და SARS-CoV-2) მოსოფელიშ გეჸვენჯი ქიანეფს დო ტერიტორიეფს გიფაჩჷ<ref>[http://who.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/c88e37cfc43b4ed3baf977d77e4a0667 მოსოფელიშ ჭყანთხილუაშ ორგანიზაციაშ ვირუსიშ გოფაჩუაშ ინტერაქტიული ონალინ რუკა დო შხვა ინფორმაცია]</ref>:


სეკვენსირებული გენომეფიშ ობაღერი მუდანობათ, შილებე ვირუსეფიშ ფანიაშ მუტაციაშ ისტორიაშ ფილოგენეტიკური ჯაშ ენწყუალა. 2020 წანაშ 12 ღურთთაშო, უჰანს მენცარეფს უკვე იზოლირაფილი აფჷდეს SARS-CoV-2-იშ ხუთი გენომი, ნამუთ ჩინეთიშ ლახარეფიშ კონტროლიშ დო პრევენციაშ ცენტრიქ შხვა ინსტიტუციეფსჷთ გინოჩჷ;<ref>{{cite web |url=http://virological.org/t/initial-genome-release-of-novel-coronavirus/319 |title=Initial genome release of novel coronavirus |date=11 January 2020 |website=Virological |access-date=12 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200112100227/http://virological.org/t/initial-genome-release-of-novel-coronavirus/319 |archive-date=12 January 2020 |url-status=live }}</ref> 2020 წანაშ 11 ფურთუთაშო, გენომეფიშ მუდანობაქ 81-შახ მიძნჷ.<ref name="Nextstrain">{{cite web|url=https://nextstrain.org/ncov|title=Genomic epidemiology of novel coronavirus (nCoV)|website=nextstrain.org|access-date=11 February 2020}}</ref> მინუშეფიშ ფილოგენეტიკურ ანალიზეფქ ოძირჷ, ნამჷ-და თინეფი „ჭყანიერო მერხილი რდეს უმოსო შკვით მუტაციაწკჷმა, ვინდარო ოართე წიმოხონწკჷმა“, ნამუთ თის შანენს, ნამჷ-და ადამიერეფს ინფექცია უჰანს მაართაშე 2019 წანაშ გერგობათუთას ვარ-და ქირსეთუთას დაიქსირებედკოოკო.<ref name="Nextstrain" />
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
!ქიანეფი დო ტერიტორიეფი!!გინოდვალაშ შვანი!!მონკა დო კრიტიკული დგომარობეფს!!ღურელეფი!!სქილადირეფი!!წყუეფი!!ხვილაფა


2020 წანაშ 11 ფურთუთას, ვირუსეფიშ ტაქსონომიაშ ოერეფოშქაშე კომიტეტიქ (ICTV) გაცხადჷ, ნამჷ-და რსებული წესეფიშ მეჯინათ, ნამუთ [[ნუკლეინიშ ბჟეფი|ნუკლეინიშ ბჟეფიშ]] კონსერვირებული წოროგეჸვეჯიბაშ ოსხირშა აფასენს იერარქიულ ურთიართიბას კორონავირუსეფს შქას, გინორთი თიმწკჷმა 2019-nCoV-ო ჯოხოდვალირ ვირუსის დო 2003 წანაშ SARS-იშ ეპიდემიაშ ვირუსულ შტამს შქას, უბაღებუ რდჷ, თიშ ზოხო ვირუსულ გვარობათ ოკოროცხალო. თაჸურეშე გიშნაველი, 2019-nCoV-ი თინეფქ დააიდენტიფიცირეს მუჭთ ''კონწარი რესპირატორულ სინდრომწკჷმა მერსხილ კორონავირუსეფიშ'' შტამი.
|-
|{{შილა|ჩინეთი}} (კონტინენტური) || 78832 || 7952 || 2788 || 36442
|<ref name="Китай1">{{Cite web |url=https://3g.dxy.cn/newh5/view/pneumonia|title=3g.dxy.cn|date= |accessdate=}}</ref><ref name="Китай2">{{Cite web |url=https://news.qq.com/zt2020/page/feiyan.htm|title=news.qq.com|date= |accessdate=}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2">[https://www.worldometers.info/coronavirus/ WUHAN CORONAVIRUS OUTBREAK]</ref>|| დოინფიცირაფაშ ეპიცენტრი


===სტრუქტურული ბიოლოგია===
|-
{{Gallery
|{{შილა|ობჟათე კორეა}}|| 2337 || 10 || 13 || 24
|title=SARS-CoV-2-იშ ცირფული ფერაია [[მიკროსკოპი|ელექტრონული მიკროფოტოგრაფია]]
|<ref name="ობჟათე კორეა">{{Cite news|url=https://edition.cnn.com/asia/live-news/coronavirus-outbreak-hnk-intl-01-24-20/h_7df038a58420da0cb7769f22803cbcc8|title=South Korea confirms second case of Wuhan coronavirus|last=|first=|date=2020-01-23|work=CNN|access-date=2020-01-23|archive-url=https://edition.cnn.com/asia/live-news/coronavirus-outbreak-hnk-intl-01-24-20/h_7df038a58420da0cb7769f22803cbcc8/https://edition.cnn.com/asia/live-news/coronavirus-outbreak-hnk-intl-01-24-20/h_7df038a58420da0cb7769f22803cbcc8|archive-date=2020-01-23|deadlink=no}}</ref><ref name="Yonhap News Agency">{{cite web |title=(URGENT) S. Korea reports 3rd confirmed case of Wuhan coronavirus |url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20200126000500320 |website=Yonhap News Agency |accessdate=2020-01-26 |language=en |date=2020-01-26}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||
|width=160 | height=160
|align=center
|footer=წყუ: [[:en:Rocky Mountain Laboratorie|როკი მაუნთინიშ ლაბორატორია]] (RML), ააშ-იშ [[:en:National Institute of Allergy and Infectious Disease|ალერგიაშ დო ინფექციური ლახარეფიშ ერუანული ინსტიტუტი]] (NIAID)
|File:SARS-CoV-2 49531042877.jpg
|alt1=SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ თოლიშე გიშმურს
|SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ [[თოლი]]შე გიშმურს
|File:SARS-CoV-2 49534370233.jpg
|alt2=SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე კორონეფით
|SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე [[კორონავირუსეფი|კორონეფით]]
|File:SARS-CoV-2 49534865371.jpg
|alt3=SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე კორონეფით
|SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე კორონეფით
|File:SARS-CoV-2 49530315733.jpg
|alt4=SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ თოლიშე გიშმურს
|SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ თოლიშე გიშმურს
}}
SARS-CoV-2-იშ ირი [[ვირიონი]] დიამეტრის 50–200 ნანომეტრი რე.<ref>{{cite journal |vauthors=Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, Qiu Y, Wang J, Liu Y, Wei Y, Sia J, You T, Zhang X, Zhang L |title=Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study |url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30211-7/fulltext |journal= Lancet |volume = 395 | issue = 10223 |pages=507–513 |display-authors=3 |doi=10.1016/S0140-6736(20)30211-7 |pmid=32007143 |date=15 February 2020}}</ref> შხვა კორონავირუსეფიშ მოგვენო, SARS-CoV-2-ს ოთხი სტრუქტურული ცილა უღუ, ნამუშათ S (წვანდი), E (დაცხი), M (მემბრანა) დო N (ნუკლეოკაპსიდი) ცილეფი უჯოხონა; N ცილას უღუ რნბ გენომი, s, E დო M ცილეფი — ართობურო აკმადგინანა ვირუსულ დაცხის. წვანდი ცილა ვირუსის მენძელი [[თოლი]]შ მემბრანაშა მერტყაპუაშ მეშქაშბას არზენს.<ref name="WuStructure">{{cite journal|vauthors=Wu C, Liu Y, Yang Y, Zhang P, Zhong W, Wang Y, Wang Q, Xu Y, Li M, Li X, Zheng M, Chen L, Li H|display-authors=3|title=Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods |journal=Acta Pharmaceutica Sinica B| date=February 2020| doi=10.1016/j.apsb.2020.02.008}}</ref> The spike protein is responsible for allowing the virus to attach to the [[cell membrane|membrane]] of a host cell.<ref name="WuStructure" />


ვირუსიშ S-ცილაშა მანჯაფილჷ მოდელირაფაშ ექსპერიმენტიქ ოძირჷ, ნამჷ-და SARS-CoV-2 ადამიერიშ თოლშა მიშანჭაფაშო გჷმირინუანს ადამიერიშ კურთხუშ მემბრანას მიშახუნაფილი ანგიოტენზინიშ გჷნმაქიმინალი ფერმენტიშ (აგფ, ACE2 ) რეცეპტორს.<ref>{{cite journal | vauthors = Xu X, Chen P, Wang J, Feng J, Zhou H, Li X, Zhong W, Hao P | display-authors = 3 | title = Evolution of the novel coronavirus from the ongoing Wuhan outbreak and modeling of its spike protein for risk of human transmission | journal = Science China Life Sciences | volume = 63 | issue = 3 | pages = 457–460 | date = March 2020 | pmid = 32009228 | doi = 10.1007/s11427-020-1637-5 }}</ref>
|-
|[[Diamond Princess]]<ref name="DP" group="კომ.">ოკრუიზე ლაინერი იაპონიაშ ტერიტორიულ წყარეფს.</ref>|| 705 || 36 || 5 || 10
|<ref>https://bnonews.com/index.php/2020/02/the-latest-coronavirus-cases/</ref><ref>https://www.worldometers.info/coronavirus/</ref><ref name="k2" />||ოკრუიზე ლაინერი [[იოკოჰამა]]ს, დუდმაართაშე 2666 ტურისტი დო 1045 ეკიპაჟიშ მაკათური<ref>{{Cite web|url=https://rg.ru/2020/02/25/v-iaponii-skonchalsia-chetvertyj-passazhir-kruiznogo-lajnera-diamond-princess.html|title=Еще один пассажир круизного лайнера Diamond Princess скончался в Японии|publisher=Российская газета|lang=ru|accessdate=2020-02-26}}</ref>


2020 წანაშ 22 ღურთუთაშო, ვირუსიშ რსულ გენომშა ჩინეთის დო ააშ-ს მოხანდე ბუნეფქ ართიანშე ზოხოთ გჷმირინეს რევერსული გენეტიკაშ მეთოდი დო ექსპერიმენტულო წჷმარინეს, ნამჷ-და ACE2 ACE2-იშ რეცეპტორიშ ფუნქციას არსულენს.<ref>{{cite journal|vauthors=Letko M, Munster V|title=Functional assessment of cell entry and receptor usage for lineage B β-coronaviruses, including 2019-nCoV|date=January 2020 |journal=[[bioRxiv]] |type=preprint |doi=10.1101/2020.01.22.915660 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Letko M, Marzi A, Munster V | title = Functional assessment of cell entry and receptor usage for SARS-CoV-2 and other lineage B betacoronaviruses | journal = Nature Microbiology | date = February 2020 | pmid = 32094589 | doi = 10.1038/s41564-020-0688-y }}</ref><ref>{{cite journal |vauthors=((El Sahly HM))|title=Genomic Characterization of the 2019 Novel Coronavirus |url=https://www.jwatch.org/na50823/2020/02/06/genomic-characterization-2019-novel-coronavirus |journal=New England Journal of Medicine |access-date=9 February 2020}}</ref><ref name="Gralinski2020">{{cite journal | vauthors = Gralinski LE, Menachery VD | title = Return of the Coronavirus: 2019-nCoV | journal = Viruses | volume = 12 | issue = 2 | pages = 135 | date = January 2020 | pmid = 31991541 | doi = 10.3390/v12020135 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Lu R, Zhao X, Li J, Niu P, Yang B, Wu H, Wang W, Song H, Huang B, Zhu N, Bi Y, Ma X, Zhan F, Wang L, Hu T, Zhou H, Hu Z, Zhou W, Zhao L, Chen J, Meng Y, Wang J, Lin Y, Yuan J, Xie Z, Ma J, Liu WJ, Wang D, Xu W, Holmes EC, Gao GF, Wu G, Chen W, Shi W, Tan W | display-authors = 6 | title = Genomic characterisation and epidemiology of 2019 novel coronavirus: implications for virus origins and receptor binding | journal = Lancet | volume = 395 | issue = 10224 | pages = 565–574 | date = February 2020 | pmid = 32007145 | doi = 10.1016/S0140-6736(20)30251-8 }}</ref> თაშნეშე რკუალეფქ ოძირჷ, ნამჷ-და SARS-CoV-2-ს ადამიერიშ ACE2-წკჷმა თიშე უმოსი მოგვენობა უღუ, ვინდარო SARS ვირუსიშ შტამს.<ref name="SCI-20200219">{{cite journal | vauthors = Wrapp D, Wang N, Corbett KS, Goldsmith JA, Hsieh CL, Abiona O, Graham BS, McLellan JS | display-authors = 6 | title = Cryo-EM structure of the 2019-nCoV spike in the prefusion conformation | journal = Science | volume = 367 | issue = 6483 | pages = 1260–1263 | date = February 2020 | pmid = 32075877 | doi = 10.1126/science.abb2507 }}</ref> კრიოგენული ელექტრონული მიკროსკოპით გჷნიღეს S ცილაშ ატომური დონეშ ფოტო.<ref name="SCI-20200219" /><ref name="GZM-20200220">{{cite news |vauthors=Mandelbaum RF |title=Scientists Create Atomic-Level Image of the New Coronavirus's Potential Achilles Heel |url=https://gizmodo.com/scientists-create-atomic-level-image-of-the-new-coronav-1841795715 |date=19 February 2020 |publisher=[[Gizmodo]] |access-date=13 March 2020}}</ref>
|-
|{{შილა|იტალია}}|| 655 || 56 || 17 || 45
|<ref>[http://www.rainews.it/dl/rainews/articoli/Conte-due-casi-di-coronavirus-accertati-in-Italia-60b4294a-3a3f-4b05-ad1f-b096d1c60110.html Coronavirus in Italia, due casi accertati e due sospetti. Cdm decreta stato d’emergenza]</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||ევროპას კორონავირუსით დოინფიცირაფაშ ეპიცენტრი.


SARS-Cov-2 წჷმოწიმინჷნს არძაშ უკულაში სუმ ვირულენტობაშ ფაქტორს, ნამუთ ხეს უნწყუნს მენძელი თოლშე ახალი ვირიონეფიშ გოფაჩუას დო ბორკუნს ადამიერიშ [[იმუნური სისტემა|იმუნური სისტემაშ]] რეაგირაფას.<ref name="WuStructure" />
|-
|{{შილა|ირანი}}|| 388 || || 34 || 73
|<ref name="k1" /><ref name="k2" /><ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/obschestvo/7825493|title=В Иране число заразившихся коронавирусом достигло 47|publisher=ТАСС|accessdate=2020-02-24}}</ref>||

|-
|{{შილა|იაპონია}}|| 705 || 13 || 5 || 32
|<ref name="იაპონია">{{cite web |title=Japan confirms 4th coronavirus case |date=2020-01-26 | publisher=Japan Broadcasting Corporation |url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20200126_31/}}</ref><ref>{{cite web |title=Japan confirms first case of coronavirus that has infected dozens in China |date=2020-01-16 |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2020/01/16/national/science-health/japan-first-coronavirus-case/ |publisher=The Japan Times |accessdate=2020-01-27}}</ref><ref>{{cite web |title= В Японии зафиксировали три новых случая заражения коронавирусом |date=2020-02-01 |url=https://tass.ru/obschestvo/7662703 |publisher=[[ТАСС]] |accessdate=2020-02-01 |lang=ru }}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|სინგაპური}}|| 96 ||8 || || 66
|<ref name="სინგაპური">{{cite news |title= 4th confirmed case of Wuhan virus in Singapore: MOH |url= https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/4th-confirmed-case-of-wuhan-pneumonia-virus-in-singapore-moh-12339912 |work=[[CNA (news channel)|CNA]]|accessdate=2020-01-26 |date=2020-01-26}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ჰონგ-კონგი}}<ref name="HM" group="კომ.">ჩინეთიშ აკმადგინალი ნორთი რე.</ref>|| 93 || 6 || 2 || 18
|<ref name="ჰონგ-კონგი">{{cite web |title=China coronavirus: after a two-day break, Hong Kong has three more cases |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3048067/china-coronavirus-after-two-day-lull-hong-kong |website=South China Morning Post |date=2020-01-29}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />|| ჩინეთი ჰონგ-კონგი დორხველი სტატისტიკაშა მიშმაჸუნს.

|-
|{{შილა|ააშ}}|| 60 || || || 6
|<ref name="ააშ">{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/01/24/cdc-confirms-second-us-case-of-coronavirus-chicago-resident-diagnosed.html|title=CDC confirms second US case of coronavirus and is monitoring dozens of other potential cases|last=Lovelace Jr|first=Berkeley|date=2020-01-24|website=CNBC|access-date=2020-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200125031717/https://www.cnbc.com/2020/01/24/cdc-confirms-second-us-case-of-coronavirus-chicago-resident-diagnosed.html|archive-date=2020-01-25|deadlink=no}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/01/26/third-us-case-of-coronavirus-confirmed-in-california-health-officials-say.html|title=Fifth US case of coronavirus confirmed in Arizona, health officials say|website=CNBC|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />|| ოორუე ამერიკას ვირუსით დოინფიცირაფაშ მაართა შვანი.

|-
|{{შილა|ქუვეითი}}|| 45 || || ||43
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ტაილანდი}}|| 41 || 2 || || 22
|<ref name="ტაილანდი">{{Cite news|url= https://www.pptvhd36.com/news/ประเด็นร้อน/118387|title= สธ.ยืนยันพบผู้ป่วย "ไวรัสโคโรนา" 8 ราย| website=PPTVHD36 |date= 2020-01-25 |language=th |accessdate= 2020-01-26}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />|| ჩინეთიშ გალე ვირუსით დოინფიცირაფაშ მაართა შვანი.

|-
|{{შილა|ბაჰრეინი}}|| 36 || || ||33
|<ref name="k1" /><ref name="k2" /><ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/obschestvo/7830331|title=Число заразившихся новым коронавирусом в Бахрейне увеличилось до 17|publisher=ТАСС|accessdate=2020-02-25}}</ref>||

|-
|{{შილა|ტაივანი}}<ref name="T" group="კომ.">ჩინეთი ტაივანს დორხველი ტერიტორიათ მირჩქინანს, შხვა თოლწონუათ — ტაივანი ზოხოიანი ქიანა რე.</ref>|| 34 || 1 || 1 || 5
|<ref name="ტაივანი">{{Cite news |url=https://ru.rti.org.tw/news/view/id/92787#.XjExbe3F-q8.vk |title=На Тайване зафиксирован первый случай заболевания коронавирусом у не посещавшего Китай |publisher=Radio Taiwan International |date=2020-01-30 |access-date=2020-01-30}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />|| ჩინეთი ტაივანს დორხველი სტატისტიკაშა მიშმიჸონანს.

|-
|{{შილა|გერმანია}}|| 60 || 2 || || 16
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ავსტრალია}}|| 24 || || || 15
|<ref name="ავსტრალია">[https://7news.com.au/lifestyle/health-wellbeing/coronavirus-first-case-confirmed-in-queensland-bringing-total-in-australia-to-7-c-671143 Coronavirus: First case confirmed in Queensland, bringing total in Australia to 7]</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|მალაიზია}}|| 25 || || || 20
|<ref name="მალაიზია">{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-malaysia-idUSKBN1ZO065|title=Malaysia confirms fourth case of coronavirus infection|publisher=Reuters|date=2020-01-25|accessdate=2020-01-26}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|საფრანგეთი}}|| 41 || 1 || 2 || 11
|<ref name="საფრანგეთი">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/science/2020/jan/24/coronavirus-chinese-hospitals-in-chaos-as-lockdown-spreads-to-affect-25m-people|title=Coronavirus: China extends lockdown as first cases reported in Europe|website=The Guardian|date=2020-01-24|access-date=2020-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200124101602/https://www.theguardian.com/science/2020/jan/24/coronavirus-chinese-hospitals-in-chaos-as-lockdown-spreads-to-affect-25m-people|archive-date=2020-01-24|deadlink=no}}</ref><ref name="France24JanIndep">{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/coronavirus-france-china-wuhan-virus-symptoms-outbreak-latest-a9301106.html|title=Coronavirus: France confirms three cases of deadly China virus|website=The Independent|date=2020-01-24|access-date=2020-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200125140131/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/coronavirus-france-china-wuhan-virus-symptoms-outbreak-latest-a9301106.html|archive-date=2020-01-25|deadlink=no}}</ref><ref>[https://ria.ru/20200215/1564816742.html В Европе зарегистрировали первый случай смерти от коронавируса]</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />|| [[ევროპაშ რსხუ]]ს კორონავირუსით ინფიცირაფაშ დო ღურაშ მაართა დოდასურაფილი შვანი.

|-
|{{შილა|ვიეტნამი}}|| 16 || || || 16
|<ref name="ვიეტნამი">{{Cite news |last=Le |first=Phuong| url=https://e.vnexpress.net/news/news/vietnam-confirms-first-acute-pneumonia-cases-from-wuhan-virus-4046310.html|title=Vietnam confirms first acute pneumonia cases from Wuhan virus |date=2020-01-23 |work= VnExpress}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20200130/1564062440.html|title=Во Вьетнаме зафиксировали три новых случая заражения коронавирусом|date=20200130T1456+0300|publisher=[[РИА Новости]]|lang=ru|accessdate=2020-01-31}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ესპანეთი}}|| 26 || 2 || || 2
|<ref>[https://newsobservatory.com/breaking-spains-health-ministry-confirms-first-case-of-coronavirus Spain’s Health Ministry confirms first case of coronavirus]</ref> |<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|გოართოიანაფილი ომაფე}}|| 19 || || || 8
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|არაბეფიშ გოართოიანაფილი საამიროეფი}}|| 19 || 2 || || 5
|<ref>[https://www.scmp.com/news/world/middle-east/article/3048057/china-coronavirus-uae-confirms-first-cases-middle-east China coronavirus: UAE confirms four members of Chinese family first cases in Middle East]</ref><ref name="k1" /><ref>[https://gulfnews.com/uae/health/how-first-coronavirus-case-in-uae-was-cured-1.1581323524356 Watch: How the first coronavirus case in UAE was cured]</ref><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|კანადა}}|| 15 || || || 3
|<ref name="კანადა">[https://globalnews.ca/news/6474270/coronavirus-confirmed-toronto/ 2nd case of coronavirus now confirmed in Toronto]</ref><ref>[https://www.thestar.com/news/canada/2020/01/28/first-bc-case-of-wuhan-coronavirus-confirmed.html B.C., Ontario on ‘high alert,’ as first Vancouver-area case of coronavirus confirmed]</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.rbc.ua/rus/news/kanade-prekratili-lechit-dvuh-lyudey-kotorye-1580512998.html|title=В Канаде прекратили лечить двух людей, которые были заражены коронавирусом|publisher=РБК-Украина|lang=ru|accessdate=2020-02-01}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|მაკაო}}<ref name="HM" group="კომ.">ჩინეთიშ აკმადგინალი ნორთი რე.</ref>|| 10 || || || 6
|<ref name="მაკაო">{{cite news |title=電台新聞>本澳新增3宗新型冠狀病毒感染病例(2020.01.26 10:18)|trans-title=Three new cases of coronavirus infection in Macao |url=https://www.tdm.com.mo/c_news/radio_news.php?id=452507 |work = TDM |date=2020-01-26}}</ref><ref name="Macau22Jan">{{Cite news |url= https://hk.on.cc/hk/bkn/cnt/news/20200123/mobile/bkn-20200123095348297-0123_00822_001.html |title=zh:澳門確診第2宗武漢肺炎 患者為66歲男遊客 |website= HK |language=zh |date=2020-01-23 |access-date=2020-01-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124014056/https://hk.on.cc/hk/bkn/cnt/news/20200123/mobile/bkn-20200123095348297-0123_00822_001.html |archive-date=2020-01-24 |deadlink=no }}</ref><ref name="k2" />|| ჩინეთი მაკაოს მუში სტატისტიკაშა მუშმაჸუნს.

|-
|{{შილა|ერაყი}}|| 7 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|რუსეთი}}|| 5 || || || 2
|<ref>[https://rg.ru/2020/01/31/reg-urfo/gubernator-tiumeni-podtverdil-zarazhenie-studentki-koronavirusom.html Губернатор Тюмени подтвердил заражение студентки коронавирусом]</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/society/11/02/2020/5e428e389a794723ebcf478b|title=Заболевшую коронавирусом студентку выписали из больницы в Тюмени|publisher=РБК|accessdate=2020-02-11}}</ref><ref name="k2" /><ref>{{Cite web|url=https://multimedia.scmp.com/widgets/china/wuhanvirus/|title=Wuhan Virus|author=South China Morning Post|publisher=multimedia.scmp.com|lang=en|accessdate=2020-02-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/obschestvo/7777665|title=Третий случай заражения|author=|website=|date=|publisher=tass.ru|accessdate=2020-02-17}}</ref>|| [[ზსწ]]-შ ქიანეფს შქას ლახარაშ მაართა დოდასურაფილი შვანი.

|-
|{{შილა|ომანი}}|| 6 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|შვეიცარია}}|| 15 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ხორვატია}}|| 5 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|საბერძნეთი}}|| 4 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" /><ref>https://www.cnn.gr/news/ellada/story/209034/o-koronaios-eftase-stin-ellada-proto-epivevaiomeno-kroysma-sti-thessaloniki</ref>||

|-
|{{შილა|ავსტრია}}|| 5 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ისრაელი}}|| 4 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ფილიპინეფი}}|| 3 || || 1 || 2
|<ref>https://www.facebook.com/OfficialDOHgov/videos/225636625111007/?__tn__=-R</ref><ref>{{Cite web|url=https://lenta.ru/news/2020/02/02/philippines/|title=Зафиксирована первая смерть от коронавируса за пределами Китая|publisher=[[Lenta.ru]]|accessdate=2020-02-02|lang=ru}}</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />|| ჩინეთიშ გალე ვირუსით ღურაშ მაართ დოდასურაფილი ფაქტი.

|-
|{{შილა|ინდოეთი}}|| 3 || || || 3
|<ref>[https://pib.gov.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1601095 Update on Novel Coronavirus: one positive case reported in Kerala]</ref><ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ფინეთი}}|| 2 || || || 1
|<ref>[https://yle.fi/uutiset/osasto/news/finlands_first_coronavirus_case_confirmed_in_lapland/11182855 Finland’s first coronavirus case confirmed in Lapland]</ref><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ლიბანი}}|| 3 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|პაკისტანი}}|| 2 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|შვედეთი}}|| || || ||
|<ref>[https://ria.ru/20200131/1564122734.html В Швеции зафиксировали первый случай заражения коронавирусом]</ref><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ბრაზილია}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" /><ref>https://www1.folha.uol.com.br/equilibrioesaude/2020/02/brasil-confirma-primeiro-caso-do-novo-coronavirus.shtml</ref>||ობჟათე ამერიკას მაართა დოდასურაფილი შვანი

|-
|{{შილა|საქორთუო}}|| 2 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ლიეტუვა}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ნიგერია}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ოორუე მაკედონია}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ახალი ზელანდია}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|აზერბაიჯანი}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||


|-
|{{შილა|სან-მარინო}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ნიდერლანდეფი}}|| 2 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ნორვეგია}}|| 4 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|დანია}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ესტონეთი}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|რუმინეთი}}|| 3 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ალჟირი}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ავღანეთი}}|| 1 || || ||
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ბელარუსი}}|| 1 || || || 1
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ბელგია}}|| 1 || || || 1
|<ref name="k1" /><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ეგვიპტე}}|| 1 || || || 1
|<ref>[https://ria.ru/20200214/1564802667.html Минздрав Египта объявил о первом случае заражения коронавирусом]</ref><ref>[https://rossaprimavera.ru/news/ad37a4a9 Египет объявил о первом случае заражения коронавирусом]</ref><ref>[https://www.vesti.ru/doc.html?id=3239947 Коронавирус выявлен в Египте]</ref><ref>[https://lenta.ru/news/2020/02/14/korona В Африке подтвердили первый случай заражения коронавирусом]</ref><ref name="k2" />|| აფრიკას მაართა დოდასურაფილი შვანი

|-
|{{შილა|კამბოჯა}}|| 1 || || || 1
|<ref name="კამბოჯა">{{cite news |title=Cambodia confirms first case of Wuhan virus: Health minister|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/wuhan-virus-cambodia-confirms-first-case-china-health-minister-12358724|accessdate=2020-01-25 |agency=|publisher=|date=}}</ref><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|ნეპალი}}|| 1 || || || 1
|<ref name="ნეპალი">{{cite news |title=Nepal confirms first case of new coronavirus infection |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/25/c_138732435.htm |accessdate=2020-01-25 |agency=Xinhua News Agency |publisher=Xinhuanet.com |date=2020-01-25}}</ref><ref name="Nepal24Jan2020">{{Cite news|url= https://www.aninews.in/news/world/asia/first-case-of-coronavirus-in-nepal-after-student-who-returned-from-wuhan-tests-postive20200124184400/|title= First case of coronavirus in Nepal after student who returned from Wuhan tests positive| date= 2020-01-24}}</ref><ref name="k2" />||

|-
|{{შილა|შრი-ლანკა}}|| 1 || || || 1
|<ref>[https://www.reuters.com/article/us-health-china-sri-lanka/sri-lanka-confirms-first-case-of-coronavirus-health-official-idUSKBN1ZQ1WF Sri Lanka confirms first case of coronavirus: health official]</ref><ref name="k2" />||
|-

|-
|'''გვალო'''||'''82588'''||'''8471'''||'''2814'''||'''33345'''||
|
|}

რცხილს ღურალაშ გეშა პროცენტული ინფორმაცია ვა რე მოჩამილი.


== სიმპტომეფი ==
== სიმპტომეფი ==
ღოზი 347: ღოზი 129:


ადამიერეფს, ნამუეფსჷთ დალახებურეფწკჷმა კონტაქტი უღუდეს ჸუდეს ვარ-და ოსქილადეშ პიჯალეფსჷნ, [[მონკა მუნწე რესპირატორული ინფექცია]]შ გორჩქინაშ სტადიაშ უმოსი რისკიშ გიმე რენა, ნამუშ შვანს ღურაშ უშქაშე სამანჯელი რე პროგრესული მუნწე ვაკონტროლირებაფონი შურღალაშ უდუბაღუობა (რესპირატორული დისტრეს-სინდრომი).
ადამიერეფს, ნამუეფსჷთ დალახებურეფწკჷმა კონტაქტი უღუდეს ჸუდეს ვარ-და ოსქილადეშ პიჯალეფსჷნ, [[მონკა მუნწე რესპირატორული ინფექცია]]შ გორჩქინაშ სტადიაშ უმოსი რისკიშ გიმე რენა, ნამუშ შვანს ღურაშ უშქაშე სამანჯელი რე პროგრესული მუნწე ვაკონტროლირებაფონი შურღალაშ უდუბაღუობა (რესპირატორული დისტრეს-სინდრომი).

{{Gallery
|title=SARS-CoV-2-იშ ცირფული ფერაია [[მიკროსკოპი|ელექტრონული მიკროფოტოგრაფია]]
|width=160 | height=160
|align=center
|footer=წყუ: [[:en:Rocky Mountain Laboratorie|როკი მაუნთინიშ ლაბორატორია]] (RML), ააშ-იშ [[:en:National Institute of Allergy and Infectious Disease|ალერგიაშ დო ინფექციური ლახარეფიშ ერუანული ინსტიტუტი]] (NIAID)
|File:SARS-CoV-2 49531042877.jpg
|alt1=SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ თოლიშე გიშმურს
|SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ [[თოლი]]შე გიშმურს
|File:SARS-CoV-2 49534370233.jpg
|alt2=SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე კორონეფით
|SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე [[კორონავირუსეფი|კორონეფით]]
|File:SARS-CoV-2 49534865371.jpg
|alt3=SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე კორონეფით
|SARS-CoV-2 ვირიონეფი ოძირაფე კორონეფით
|File:SARS-CoV-2 49530315733.jpg
|alt4=SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ თოლიშე გიშმურს
|SARS-CoV-2 (ჸვინთელი) ადამიერიშ თოლიშე გიშმურს
}}


== პროფილაქტიკა ==
== პროფილაქტიკა ==
ღოზი 376: ღოზი 139:
==თაშნეშე ქოძირით==
==თაშნეშე ქოძირით==
* [[პნევმონია]]
* [[პნევმონია]]
*[[COVID-19]]
*[[კორონავირუსიშ პანდემია 2019-2020]]
*[[COVID-19-შ დიაგნოსტიკა]]


==რესურსეფი ინტერნეტის==
==რესურსეფი ინტერნეტის==

18:00, 23 ქირსეთუთა 2023–შო მიმალ რედაქცია

2019-nCoV
SARS-CoV-2-შ ანიმაცია, მორფოლოგიური ილუსტრაცია
SARS-CoV-2-შ ანიმაცია, მორფოლოგიური ილუსტრაცია
მენცარული კლასიფიკაცია
ომაფე: ვირუსეფი
გჷნართი: Riboviria
ტიპი: incertae sedis
რანწკი: Nidovirales
ფანია: Coronaviridae
გვარი: Betacoronavirus
გიმენგვარი: Sarbecovirus
ბუნა: ახალი კორონავირუსი
2019-nCoV
ლათინური ჯოხო
2019-nCoV
თხილუაშ სტატუსი


სისტემატიკა
ვიკინერობეფს


სურათეფი
ვიკიოწკარუეს

NCBI 2697049

SARS-CoV-2 (Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2)[1], კინოხ 2019-nCoV (ინგლ. 2019 novel coronavirus, თაშნეშე Wuhan coronavirus, Wuhan seafood market pneumonia virus[2][3]) — კორონავირუსეფიშ ახალი შტამი, ნამუქჷთ 2019 წანაშ დალიას გიშარჩქინდჷ 2019—2020 წანეფიშ უჰანიშ პნევმონიაშ ეპიდემიაშ ბორჯის, ნამუთ გჷმიჭანუანს ოშქურანჯი ინფექციურ ლახარას — COVID-19. მუშჸურე ვირუსი წჷმარინუანს ცალსპირალურ რნბ-მაკათური ვირუსის[4][5].

SARS-CoV-2-ს არხო გენეტიკური მოგვენობა უღუ სერიშ ჭუკიშ კორონავირუსეფწკჷმა დო ოდუდესჷთ ორჩანიეთ თე ჩხოლარეფშე ღებულენს.[6] ადამიანეფშა გოფაჩუაშ შქამალი ჩხოლარო პანგოლინი რე მერჩქინელი.[7] ტაქსონომიული გინაჯინუშე, SARS-CoV-2 კლასიფიცირაფილი რე კონწარი რესპირატორულ სინდრომწკჷმა მერსხილი კორონავირუსეფიშ (SARSr-CoV) გვარობათ. ლახარა SARS-წკჷმა ესვარუაშ დუდშე აღებელო, ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციას ჯალაუაწკჷმა ურთიართობაშ ბორჯის, კანკალეშა ვირუსშა „COVID-19-იშ გჷმმაჭანაფალი ვირუსი“ უჯოხო.[8]

2020 წანაშ 30 ღურთუთას, ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციაქ ეპიდემიაშ გოფაჩუაშ გეშა, ნამუთ მერსხილი რდჷ SARS-CoV-2-წკჷმა, ოერეფოშქაშე შანულობაშ ჭყანთხილუაშჸურე ოგანაგე სიტუაცია გაცხადჷ[9].

2020 წანაშ 11 მელახის, ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციაქ კორონავირუსი SARS-CoV-2-შ პანდემია გჷმაცხადჷ[10][11].

2019-2020 წანაშ კორონავირუსული ეპიდემიაშ ბორჯის დედასურჷ ვირუსიშ ადამიერშე ადამიერშა გინოდვალაქ. თარო გჷნმიდვალუაფჷ დოხვალაფაშ დო დოჩიონაფაშ ბორჯის წჷმოქიმინელი რესპირატორული ჭვათეფით, 1,8 მეტრით მოჩილათირ მეძენას.[12][13] ინფექციაშ გინოდვალაშ ხოლო ართი ბაძაძი რე ვირუსით დანძვარებულ ჟინპიჯეფწკჷმა კონტაქტი.[14] ვირუსული რნბ-ს თაშნეშე მიოგორეს დაინფიცირაფილ პაციენტეფიშ გუმნაულაშ მინუშეფს.[15]

შილებე, ნამჷ-და ვირუსი ინფექციური ორდას ინკუბაციაშ პერიოდსჷთ, მარა თეჯგურა შვანი დიო ვადასურაფე[16] დო 2020 წანაშ 1 ფურთუთას ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციაქ გაცხადჷ, ნამჷ-და „თე ბორჯიშო, ასიმპტომურ შვანეფს გინოდვალა ორჩანიეთ ვა რე გინოდვალაშ თარი ბაძაძი“. ომანგეთ, მერჩქინელი რე, ნამჷ-და ადამიერეფს შქას ინფექცია თარო იყოს COVID-19-იშ სიმპტომეფიშ მაღვენი პიჯეფშე გინოდვალაშ შედეგი ორდას ოკო.

SARS-CoV-2 ვირუსი ელექტრონულ მიკროსკოპის

SARS-CoV-2-აშ მოულირი მაართა ჩინებულ ინფექციას მიოგორეს ჩინეთიშ ნოღა უჰანს. ადამიერეფშა გინოდვალაშ მაართა წყუ უჩინებუ რე.[17][18] მარა, 2003 წანაშ SARS-იშ ეპიდემიაშ რკუალაქ დადგინჷ, ნამჷ-და სერიშ ჭუკეფიშ SARS-იშ მოგვენ კორონავირუსეფიშ უმენტაშობა დუდს ეთმეჭოდფჷნს Rhinolophus-იშ გვარიშ ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭუკეფშე. ჩინური ღანჯიშფერი ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭუკშე (Rhinolophus sinicus) ენაჭოფა მინუშეფს მენაგორეფჷ ნუკლეინიშ ბჟეშ ჟირ ვირუსულ წოროგეჸვენჯობაქ 80%-იანი მოგვენობა ოძირჷ SARS-CoV-2-წკჷმა.[19] იუნანიშ პროვინციას შქაში ჩხვინდნალიშობური სერიშ ჭუკიშ (Rhinolophus affinis) ნუკლეინიშ ბჟეშ მასუმა ვირუსულ წოროგეჸვენჯობაქ — SARS-CoV-2-წკჷმა 96%-იანი მოგვენობა ოძირჷ. ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია სერიშ ჭუკეფს SARS-CoV-2-იშ არძაშე ორჩანიე ორთაშობურ რეზერვუარო მირჩქინუანს.

2019 წანას გჷმობჟნაფილი მეტაგენომური რკუალაშ შედეგო დედგინჷ, ნამჷ-და SARS-CoV, შტამი, ნამუთ ლახარა SARS-ს იჭანუანსჷნ, არძაშე ფართოთ გოფაჩილი კორონავირუსი რდჷ იავური პანგოლინეფიშ მინუშეფს.[20] 2020 წანაშ 7 ფურთუთას ჩინებულქ იჸუ, ნამჷ-და მენცარეფქ ნოღა გუანჯოუს პანგოლინიშე ენაჭოფა მინუშის მიოგორეს ნუკლეინიშ ბჟეშ ვირუსული წოროგეჸვენჯობას, ნამუთ 99%-ით SARS-CoV-2-იშ მოგვენი რე.[21] შედეგეფს ჭარუდჷ, ნამჷ-და ახალას მეგორაფილ პანგოლინიშ კორონავირუსიშ S ცილაშ რეცეპტორეფი ქიმიური სტრუქტურათ SARS-CoV-2-იშ მოგვენი რე, გინორთი ხვალე ართი ამინობჟეთ“.[22] პანგოლინეფს ჩინეთიშ კანონდვალა თხილანს, მარაიშენით რე თინეფიშ ბრაკონიერობაშ დო ვაჭარობაშ შვანეფი, თიშ გეშა, ნამჷ-და თე ჩხოლარს აქტიურო ხვარენა ტრადიციულ ჩინურ მედიცინას.[23]

მიკრობიოლოგეფქ დო გენეტიკოსეფქ, ტეხასიშ შტატის ზოხორინელო მიოგორეს კორონავირუსეფს გენეტიკური გიშახსხუნუაშ (რეასორტიმენტი) ბეჭედუა, ნამუთ SARS-CoV-2-იშ გოჭყაფას ხოლო ართშა მიოწურუანს პანგოლინეფიშ კათაფაშ გეშა.[24] კინ თე ბორჯის, მარკვიალეფს ესმებჷნა, ნამჷ-და სქიდუ უჩნებუ ფაქტორეფი დო აქტიურო აგჷნძორენა შხვა ჩხოლარეფიშ რკუალას.[24]

ფილოგენეტიკა დო ტაქსონომია

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

SARS-CoV-2 ორხველჷ კორონავირუსეფიშ ჯოხოთ ჩინებულ ვირუსეფიშ ფართო ფანიას. წჷმარინუანს დადებითი შანულობაშ ცანდსპირალურ რნბ (+ssRNA) ვირუსის. შხვა კორონავირუსეფს შეულებუ გჷმიჭანუას შხვადოშხვა ლახარეფი, რჩქვანელობური გორგილაფათ დოჭყაფილი, არხო ბჟაეიოლიშ რესპირატორული სინდრომით (MERS) თებული. თინა ადამიერეფს გოფაჩლი ჩქინო ჩინებული მაშქვითა კორონავირუსი რე, შხვა ამშვიშ ერკებული თეჯგურა რე: 229E, NL63, OC43, HKU1, MERS-CoV და SARS-CoV.[25]

2003 წანაშ SARS-იშ ეპიდემიაშ გჷმმაჭანაფალი SARS-წკჷმა მერსხილ კორონავირუსული შტამიშ მოგვენო, SARS-CoV-2 ორხველჷ კონწარი რესპირატორულ სინდრომწკჷმა მერსხილ კორონავირუსეფიშ გიმენგვარს (beta-CoV ღოზი B).[26][27][28] თიშიი რნბ-შ წოროგეჸვენჯობა სიგჷრძას დოხოლაფირო 30 000 ნერჩი რე. მუში მიარენერჩამი დოწეწუაშ აბანით, SARS-CoV-2 აკა რე ჩქინო ჩინებულ ბეტაკორონავირუსეფს შქას; ჩინებული რე, ნამჷ-და თე მახასიათაფალი უძინანს ვირუსეფიშ პათოგენურობას დო გინოდვალას.[29][30][31]

სეკვენსირებული გენომეფიშ ობაღერი მუდანობათ, შილებე ვირუსეფიშ ფანიაშ მუტაციაშ ისტორიაშ ფილოგენეტიკური ჯაშ ენწყუალა. 2020 წანაშ 12 ღურთთაშო, უჰანს მენცარეფს უკვე იზოლირაფილი აფჷდეს SARS-CoV-2-იშ ხუთი გენომი, ნამუთ ჩინეთიშ ლახარეფიშ კონტროლიშ დო პრევენციაშ ცენტრიქ შხვა ინსტიტუციეფსჷთ გინოჩჷ;[32] 2020 წანაშ 11 ფურთუთაშო, გენომეფიშ მუდანობაქ 81-შახ მიძნჷ.[33] მინუშეფიშ ფილოგენეტიკურ ანალიზეფქ ოძირჷ, ნამჷ-და თინეფი „ჭყანიერო მერხილი რდეს უმოსო შკვით მუტაციაწკჷმა, ვინდარო ოართე წიმოხონწკჷმა“, ნამუთ თის შანენს, ნამჷ-და ადამიერეფს ინფექცია უჰანს მაართაშე 2019 წანაშ გერგობათუთას ვარ-და ქირსეთუთას დაიქსირებედკოოკო.[33]

2020 წანაშ 11 ფურთუთას, ვირუსეფიშ ტაქსონომიაშ ოერეფოშქაშე კომიტეტიქ (ICTV) გაცხადჷ, ნამჷ-და რსებული წესეფიშ მეჯინათ, ნამუთ ნუკლეინიშ ბჟეფიშ კონსერვირებული წოროგეჸვეჯიბაშ ოსხირშა აფასენს იერარქიულ ურთიართიბას კორონავირუსეფს შქას, გინორთი თიმწკჷმა 2019-nCoV-ო ჯოხოდვალირ ვირუსის დო 2003 წანაშ SARS-იშ ეპიდემიაშ ვირუსულ შტამს შქას, უბაღებუ რდჷ, თიშ ზოხო ვირუსულ გვარობათ ოკოროცხალო. თაჸურეშე გიშნაველი, 2019-nCoV-ი თინეფქ დააიდენტიფიცირეს მუჭთ კონწარი რესპირატორულ სინდრომწკჷმა მერსხილ კორონავირუსეფიშ შტამი.

სტრუქტურული ბიოლოგია

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

SARS-CoV-2-იშ ირი ვირიონი დიამეტრის 50–200 ნანომეტრი რე.[34] შხვა კორონავირუსეფიშ მოგვენო, SARS-CoV-2-ს ოთხი სტრუქტურული ცილა უღუ, ნამუშათ S (წვანდი), E (დაცხი), M (მემბრანა) დო N (ნუკლეოკაპსიდი) ცილეფი უჯოხონა; N ცილას უღუ რნბ გენომი, s, E დო M ცილეფი — ართობურო აკმადგინანა ვირუსულ დაცხის. წვანდი ცილა ვირუსის მენძელი თოლიშ მემბრანაშა მერტყაპუაშ მეშქაშბას არზენს.[35] The spike protein is responsible for allowing the virus to attach to the membrane of a host cell.[35]

ვირუსიშ S-ცილაშა მანჯაფილჷ მოდელირაფაშ ექსპერიმენტიქ ოძირჷ, ნამჷ-და SARS-CoV-2 ადამიერიშ თოლშა მიშანჭაფაშო გჷმირინუანს ადამიერიშ კურთხუშ მემბრანას მიშახუნაფილი ანგიოტენზინიშ გჷნმაქიმინალი ფერმენტიშ (აგფ, ACE2 ) რეცეპტორს.[36]

2020 წანაშ 22 ღურთუთაშო, ვირუსიშ რსულ გენომშა ჩინეთის დო ააშ-ს მოხანდე ბუნეფქ ართიანშე ზოხოთ გჷმირინეს რევერსული გენეტიკაშ მეთოდი დო ექსპერიმენტულო წჷმარინეს, ნამჷ-და ACE2 ACE2-იშ რეცეპტორიშ ფუნქციას არსულენს.[37][38][39][40][41] თაშნეშე რკუალეფქ ოძირჷ, ნამჷ-და SARS-CoV-2-ს ადამიერიშ ACE2-წკჷმა თიშე უმოსი მოგვენობა უღუ, ვინდარო SARS ვირუსიშ შტამს.[42] კრიოგენული ელექტრონული მიკროსკოპით გჷნიღეს S ცილაშ ატომური დონეშ ფოტო.[42][43]

SARS-Cov-2 წჷმოწიმინჷნს არძაშ უკულაში სუმ ვირულენტობაშ ფაქტორს, ნამუთ ხეს უნწყუნს მენძელი თოლშე ახალი ვირიონეფიშ გოფაჩუას დო ბორკუნს ადამიერიშ იმუნური სისტემაშ რეაგირაფას.[35]

ვირუსიშ ოართე სიმპტომეფი

2019-nCoV კორონავირუსიშ სიმპტომეფი პნევმონიაშ ვარ-და მონკა კონწარი რესპირატორული ინფექციაშ მანგური რე:

ინკუბაციური პერიოდი მუსხირენი დღას იგჷნძარებჷ. ინფიცირაფაქ ადამიერშე ადამიერშა ქჷმოხვადჷ-და, ინკუბაციური პერიოდი ხუთ დღაშე უმოსი ვა რე. ოინკუბაციე პერიოდიშ ხანი უმოსი რე, მუჟამსჷთ ინფიცირაფა ჩხოლარშე ადამიერშა მუთმოხვადჷნ.

მუნაჩემეფიშ ოწმახუ ანალიზი თიში დოდასურაფაშ მეშქასალას ირძენს, ნამჷ-და მაღალი კონტაგიოზობა (გინმადვალობა) უღუ დალახებური ადამიერწკჷმა კონტაქტით.

ადამიერშე ადამიერშა ვირუსიშ გინოდვალა დოდასურაფილით დო დემონსტრირაფილით რე[44].

ადამიერეფს, ნამუეფსჷთ დალახებურეფწკჷმა კონტაქტი უღუდეს ჸუდეს ვარ-და ოსქილადეშ პიჯალეფსჷნ, მონკა მუნწე რესპირატორული ინფექციაშ გორჩქინაშ სტადიაშ უმოსი რისკიშ გიმე რენა, ნამუშ შვანს ღურაშ უშქაშე სამანჯელი რე პროგრესული მუნწე ვაკონტროლირებაფონი შურღალაშ უდუბაღუობა (რესპირატორული დისტრეს-სინდრომი).

ჭყანთხილუაშ მოსოფელიშ ორგანიზაციაქ გჷშაშქჷ რეკომენდაციეფი[45] კორონავირუსიშ 2019-nCoV დოინფიცირაფაშ რისკიშ ფაქტორიშ დაკინალო:

  • ხელეფიშ შხირას ბონუა საპონით დო სპირტიშ მაკათური მეშქაშალეფით (გიბონით მინიმუმ 20 მერქას იშენით);
  • ხვალუაშ დო ჩიონიშ ბორჯის პიჯიშ დო ჩხვინდიშ დუჸით ვარ-და ნოჭკერით (თეშ უკული ნოჭკერი უციოთ გეგნაათით ვარდა დოჭვით) ეფორაფათ;
  • სინჩხუან დო მაღალი ტემპერატურაშ მაღვენჯი კათაშე მეჭედას კონტაქტიშა დუდიშ ეღალა;
  • ვა ჭკომათ ჩხოლარული გოჭყაფაშ ბოლოშა უზადუ (უხაშუ, უკარწუ, ურჩხუ, თერმოუდუმუშებუ) პროდუქტეფი.

რესურსეფი ინტერნეტის

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
  1. Communicable disease threats report, 9-15 February 2020, week 7. ECDC (2020-02-10).
  2. Wu et al., 2020
  3. Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2. NCBI.
  4. {Публикация|книга|язык=en|заглавие=Surveillance case definitions for human infection with novel coronavirus (nCoV)|подзаголовок=Interim guidance v2|примечание=WHO/2019-nCoV/Surveillance/v2020.2|год=2020 |месяц=01 |день=15|allpages=1 |издательство=World Health Organization|ссылка=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/20200115-surveillance-case-definitions-ncov-final.pdf}}
  5. თარგი:Cite web 2
  6. (February 2020) „Another Decade, Another Coronavirus“. The New England Journal of Medicine 382 (8): ხს. 760–762. DOI:10.1056/NEJMe2001126. PMID 31978944. 
  7. Shield, Charli (7 February 2020). Coronavirus: From bats to pangolins, how do viruses reach us?. კითხირიშ თარიღი: 15 February 2020.
  8. Naming the coronavirus disease (COVID-2019) and the virus that causes it. World Health Organization. ციტატა: „From a risk communications perspective, using the name SARS can have unintended consequences in terms of creating unnecessary fear for some populations.... For that reason and others, WHO has begun referring to the virus as “the virus responsible for COVID-19” or “the COVID-19 virus” when communicating with the public. Neither of these designations are [sic] intended as replacements for the official name of the virus as agreed by the ICTV.“ კითხირიშ თარიღი: 24 February 2020.
  9. Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report - 11. World Health Organisation (2020-01-31).
  10. WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020
  11. ВОЗ объявила о пандемии коронавируса.
  12. How does coronavirus spread?. კითხირიშ თარიღი: 29 January 2020.
  13. How COVID-19 Spreads (27 January 2020). კითხირიშ თარიღი: 29 January 2020.
  14. Getting your workplace ready for COVID-19 (27 February 2020). კითხირიშ თარიღი: 3 March 2020.
  15. (March 2020) „First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States“. The New England Journal of Medicine 382 (10): ხს. 929–936. DOI:10.1056/NEJMoa2001191. PMID 32004427. 
  16. (February 2020) „Study claiming new coronavirus can be transmitted by people without symptoms was flawed“. Science. DOI:10.1126/science.abb1524. 
  17. (January 2020) „Wuhan seafood market may not be source of novel virus spreading globally“. Science. DOI:10.1126/science.abb0611. ISSN 0036-8075. 
  18. We're still not sure where the Wuhan coronavirus really came from (28 January 2020). კითხირიშ თარიღი: 30 January 2020.
  19. (April 2020) „The 2019-new coronavirus epidemic: Evidence for virus evolution“. Journal of Medical Virology 92 (4): ხს. 455–459. DOI:10.1002/jmv.25688. PMID 31994738. 
  20. (October 2019) „Viral Metagenomics Revealed Sendai Virus and Coronavirus Infection of Malayan Pangolins (Manis javanica)“. Viruses 11 (11): ხს. 979. DOI:10.3390/v11110979. PMID 31652964. 
  21. (7 February 2020) „Did pangolins spread the China coronavirus to people?“. Nature. DOI:10.1038/d41586-020-00364-2. 
  22. თარგი:Cite biorxiv
  23. Kelly, Guy. “Pangolins: 13 facts about the world's most hunted animal“, 1 January 2015. კითხირიშ თარიღი: 9 March 2020. 
  24. 24.0 24.1 თარგი:Cite biorxiv
  25. (February 2020) „A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019“. The New England Journal of Medicine 382 (8): ხს. 727–733. DOI:10.1056/NEJMoa2001017. PMID 31978945. 
  26. (February 2020) „The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health - The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China“. International Journal of Infectious Diseases 91: ხს. 264–266. DOI:10.1016/j.ijid.2020.01.009. PMID 31953166. თარგი:Open access
  27. Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses. კითხირიშ თარიღი: 18 January 2020.
  28. (February 2019) „Global Epidemiology of Bat Coronaviruses“. Viruses 11 (2): ხს. 174. DOI:10.3390/v11020174. PMID 30791586. 
  29. თარგი:Cite biorxiv
  30. The Proximal Origin of SARS-CoV-2. Virological (16 February 2020). კითხირიშ თარიღი: 4 March 2020.
  31. (February 2020) „The spike glycoprotein of the new coronavirus 2019-nCoV contains a furin-like cleavage site absent in CoV of the same clade“. Antiviral Research 176: ხს. 104742. DOI:10.1016/j.antiviral.2020.104742. PMID 32057769. 
  32. Initial genome release of novel coronavirus (11 January 2020). კითხირიშ თარიღი: 12 January 2020.
  33. 33.0 33.1 Genomic epidemiology of novel coronavirus (nCoV). კითხირიშ თარიღი: 11 February 2020.
  34. (15 February 2020) „Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study“. Lancet 395 (10223): ხს. 507–513. DOI:10.1016/S0140-6736(20)30211-7. PMID 32007143. 
  35. 35.0 35.1 35.2 (February 2020) „Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods“. Acta Pharmaceutica Sinica B. DOI:10.1016/j.apsb.2020.02.008. 
  36. (March 2020) „Evolution of the novel coronavirus from the ongoing Wuhan outbreak and modeling of its spike protein for risk of human transmission“. Science China Life Sciences 63 (3): ხს. 457–460. DOI:10.1007/s11427-020-1637-5. PMID 32009228. 
  37. (January 2020) „Functional assessment of cell entry and receptor usage for lineage B β-coronaviruses, including 2019-nCoV“. bioRxiv. DOI:10.1101/2020.01.22.915660. 
  38. (February 2020) „Functional assessment of cell entry and receptor usage for SARS-CoV-2 and other lineage B betacoronaviruses“. Nature Microbiology. DOI:10.1038/s41564-020-0688-y. PMID 32094589. 
  39. Genomic Characterization of the 2019 Novel Coronavirus“. New England Journal of Medicine. 
  40. (January 2020) „Return of the Coronavirus: 2019-nCoV“. Viruses 12 (2): ხს. 135. DOI:10.3390/v12020135. PMID 31991541. 
  41. (February 2020) „Genomic characterisation and epidemiology of 2019 novel coronavirus: implications for virus origins and receptor binding“. Lancet 395 (10224): ხს. 565–574. DOI:10.1016/S0140-6736(20)30251-8. PMID 32007145. 
  42. 42.0 42.1 (February 2020) „Cryo-EM structure of the 2019-nCoV spike in the prefusion conformation“. Science 367 (6483): ხს. 1260–1263. DOI:10.1126/science.abb2507. PMID 32075877. 
  43. Scientists Create Atomic-Level Image of the New Coronavirus's Potential Achilles Heel“, Gizmodo, 19 February 2020. კითხირიშ თარიღი: 13 March 2020. 
  44. The Associated Press (Jan 20, 2020 11:19 AM ET | Last Updated: January 21). China confirms human-to-human transmission of new coronavirus.
  45. Novel Coronavirus (2019-nCoV) advice for the public