Laskowiec (województwo opolskie)

wieś w województwie opolskim

Laskowiec (niem. Haselvorwerk) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminy Biała[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

Laskowiec
wieś
Ilustracja
Widok wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Liczba ludności (2011)

91[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-210[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491340

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Laskowiec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Laskowiec”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Laskowiec”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Laskowiec”
Ziemia50°22′56″N 17°34′39″E/50,382222 17,577500[1]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 91 osób[2].

Geografia

edytuj

Położenie

edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 11 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Biała z gminą Prudnik. Należy do Euroregionu Pradziad[5]. Ma charakter rolniczy. Leży na obszarze 189,8 ha, w tym użytki rolne to 175,0 ha, co sprawia, że Laskowiec to jedno z najmniejszych sołectw. Część gruntów użytkuje RSP Kolnowice. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[6].

Środowisko naturalne

edytuj

W Laskowcu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,9 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Laskowca wynoszą 625 mm. Dominują wiatry zachodnie[7].

W 1830 wieś wzmiankowano pod nazwą Haselvorwerk. Nazwa ta najprawdopodobniej pochodzi od nazwiska Hasel (Folwark Hasela), chociaż nie wyklucza się pochodzenia od słowa die Haselleszczynowy lasek, zagajnik. Inną, dawniej znaną nazwą było Orzechowo[8]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Orzechów[9].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Haselvorwerk (1845), Haselvorwerk (1887), Haselvorwerk (1928), Haselvorwerk (1941), Haselvorwerk – Laskowiec, -wca, laskowiecki (1948), Laskowiec, -wca (1981)[10].

Historia

edytuj
 
Widok wsi
 
Pomnik upamiętniający mieszkańców Laskowca poległych w I wojnie światowej
 
Pieczęć Laskowca (1906)

Laskowiec jako jedna z najmłodszych osad w gminie Biała powstała na początku XIX wieku. Pierwszy zapis o wsi pojawił się dopiero w 1830 roku[8]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu orła w koronie trzymającego w szponach dwie gałązki, a w otoku napis: Gemeinde Haselvorwerk / Kreis Neustadt (pol. Gmina Laskowiec / Powiat Prudnicki)[11].

Zabytki we wsi to dzwon wiejski oraz cmentarzyk ewangelicki.

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 165 mieszkańców Laskowca 164 posługiwało się językiem niemieckim, a 1 innym językiem[12]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Laskowiec znalazł się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[13].

Podczas II wojny światowej w miejscowej gospodzie w Laskowcu znajdował się lazaret dla rannych niemieckich żołnierzy. W 1945 został spalony wraz z rannymi przez żołnierzy Armii Czerwonej[14].

W latach 1945–1950 Laskowiec należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Rudziczka[15], a w latach 1954–1959 do gromady Kolnowice[16].

Mieszkańcy

edytuj

Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność napływową, przybyłą na Śląsk z Kresów Wschodnich po 1945 w wyniku przymusowych przesiedleń ludności polskiej[17].

Liczba mieszkańców wsi

edytuj

Transport

edytuj

W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1613O relacji Prudnik – Czyżowice – Laskowiec – Kolnowice – Miłowice – Śmicz[25].

Laskowiec posiada połączenia autobusowe z Białą, Korfantowem, Prudnikiem, Rzymkowicami. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[26].

Transport autobusowy w Laskowcu obsługiwany był przez PKS Prudnik[27]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[28]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[29], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[30]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[31]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Laskowcu i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[32]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[33].

Religia

edytuj

Katolicy z Laskowca należą do parafii św. Jana Nepomucena w Kolnowicach (dekanat Biała)[34].

Turystyka

edytuj

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Laskowcu[35]. Przez Laskowiec przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[36].

Bezpieczeństwo

edytuj

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 16 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[37].

Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[38]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[39].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 66630
  2. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 640 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-17].
  6. Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  7. Klimat: Laskowiec: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-17].
  8. a b Laskowiec – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-17].
  9. P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 36.
  10. Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. VI, L-Ma, hasło „Laskowiec (4)”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2005, s. 23. ISBN 83-88866-26-5.
  11. 897 Haselvorwerk (Laskowiec) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 16 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  12. a b Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 72.
  13. Aplikacja do analizy wyników plebiscytu [online], silesia-plebiscite.netlify.app [dostęp 2023-02-02].
  14. Krzysztof Strauchmann, Pogrzeb po 70 latach, „Tygodnik Kędzierzyn-Koźle/Prudnik/Głubczyce”, Tomasz Kapica – redaktor prowadzący, 47 (344), bezpłatny dodatek do „Nowej Trybuny Opolskiej”, Opole: Pro Media, 20 listopada 2015, s. 2, OCLC 833857597.
  15. Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  16. Uchwała Nr VII/28/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu prudnickiego, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 12, Opole: Prezydium WRN, 27 grudnia 1954, s. 10–11.
  17. Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X.
  18. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  19. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  20. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  21. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08].
  22. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 215.
  23. a b c d e Laskowiec [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  24. Andrzej Dereń, Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X.
  25. Wykaz dróg powiatu prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2024-09-26].
  26. Rozkład jazdy PKS na przystanku Laskowiec, gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  27. PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  28. Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  29. Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  30. Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  31. Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  32. Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  33. Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  34. Parafie według dekanatów [online], diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
  35. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  36. Regulamin Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-08].
  37. Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
  38. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  39. PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].