Rozcięgowate
Rozcięgowate (Muntingiaceae) – rodzina roślin z rzędu ślazowców. Obejmuje trzy monotypowe rodzaje, czyli tylko trzy gatunki. Wszystkie to rośliny drzewiaste występujące w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej, przy czym tylko rozcięg (Muntingia calabura) jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym, a pozostałe mają bardzo ograniczony zasięg (Neotessmannia uniflora znana jest z jednego stanowiska w Peru). Rozcięg odgrywa istotną rolę w amerykańskich lasach tropikalnych jako gatunek pionierski. W Ameryce uprawiany jest też dla jadalnych owoców i włókien wytwarzanych z kory. Poza tym rozprzestrzeniony jest w tropikach jako roślina ozdobna[4].
Muntingia calabura | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rodzina |
rozcięgowate |
Nazwa systematyczna | |
Muntingiaceae C. Bayer M. W. Chase & M. F. Fay in Taxon 47: 38. 13 Feb 1998[3] |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Drzewa o niewielkich rozmiarach oraz krzewy, z organami okrytymi włoskami prostymi, gwiazdkowatymi i gruczołowatymi[4].
- Liście
- Skrętoległe, wyrastające w dwóch rzędach, pojedyncze, asymetryczne, sercowate u nasady, o brzegu piłkowanym. Użyłkowanie jest dłoniaste[4].
- Kwiaty
- Wyrastają pojedynczo lub w pęczkach z kątów liści. Kwiaty promieniste, obupłciowe. Kielich składa się z pięciu działek zrośniętych u nasady. Płatków korony jest pięć. Pręciki są liczne, wolne. Zalążnia jest dolna lub wpół dolna z pięciu owocolistków. Zawiera pięć komór z licznymi zalążkami. Słupek jest krótki i gruby ze znamieniem kulistawym lub nieco podzielonym[4].
- Owoce
- Jagody zawierające liczne nasiona[4].
Systematyka
edytujRośliny tu klasyfikowane zaliczane były dawniej do różnych rodzin – eleokarpowatych (Elaeocarpaceae), lipowatych (Tiliaceae) i Flacourtiaceae. Ich odrębność i powiązania filogenetyczne w obrębie rzędu ślazowców odkryto i opisano dopiero w 1998 roku[4][2].
- Pozycja systematyczna i podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2018)
Jedna z rodzin z rzędu ślazowców Malvales, siostrzana dla morzyczystkowatych Cytinaceae[2].
ślazowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Wykaz rodzajów[2]
- Dicraspidia Standley
- Muntingia L. – rozcięg
- Neotessmannia Burret
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c d Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ Robert W. Kiger, James L. Reveal: A comprehensive scheme for standardized abbreviation of usable plant-family names and type-based suprafamilial names. [dostęp 2015-12-26].
- ↑ a b c d e f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 220. ISBN 1-55407-206-9.