Hennie Aucamp

Hennie Aucamp (20 Januarie 1934 – 20 Maart 2014) was 'n bekroonde Afrikaanse skrywer en digter en skrywer van hoofsaaklik kortverhale. Daar is ook al na hom verwys as 'die vader van die Suid-Afrikaanse letterkundige kabaret' en hy het 'n belangrike plek onder die beoefenaars van die Afrikaanse kontreikuns beklee.

Hennie Aucamp
Hennie Aucamp in 2013.
Gebore	Hendrik Christoffel Lourens Aucamp 20 Januarie 1934 Dordrecht, Oos-Kaap
Sterf	20 Maart 2014 (op 80) Kaapstad
Beroep	Digter, skrywer
Nasionaliteit	Suid-Afrikaner
Noemenswaardige toekennings	Verskeie, sien teks.

Hennie Aucamp was by uitstek 'n belese kortverhaalskrywer, maar het ook heelwat sterk verhoogtekste gelewer, veral vir die kabaretgenre – onder meer 'n Brommer in die boord, Die sewe doodsondes, Met permissie gesê en Slegs vir almal. Sy werk is ook gewild vir prosa-aanbiedings en talle van sy gedigte is getoonset. Die Afrikaanse sangeres Amanda Strydom het hom as haar mentor beskou. In 1982 is hy met die Hertzogprys vir sy prosawerk bekroon, en in 2004 met die Fleur du Cap-toekenning vir sy lewenslange bydrae tot die groei en ontwikkeling van die Suid-Afrikaanse teater.

Lewe en werk

Hendrik Christoffel Lourens Aucamp is op 20 Januarie 1934 op Dordrecht in die Kaapprovinsie gebore as een van twee kinders. Sy ma was ’n nooi Coetzee en hy het ’n suster, Rina. Hy word groot op die plaas Rust-mijn-ziel op die Stormberg-hoogland in die distrik Jamestown. Van substanderd A af gaan hy op die dorp skool, waar hy in die week in die koshuis inwoon. Sy onderwyseres op laerskool moedig hom aan om versies te skryf en sy stuur dit vir Die Jongspan, wat dit in Maart 1946 publiseer toe Hennie slegs elf jaar oud was. In 1951 matrikuleer hy aan die Jamestown Hoërskool, waar die skrywer Jan Rabie vir ’n ruk ’n onderwyser was. Vanaf 1952 studeer hy Afrikaanse, Engels en Drama aan die Universiteit van Stellenbosch waar hy die B.A.-graad in 1955, die B.A. Honneurs-graad in 1956, die Hoër Onderwysdiploma in 1957 en die M.A.-graad in 1958 (met lof) behaal met ’n studie oor Die poësie van Ernst van Heerden. In 1959 en 1960 bring hy as toeris sowat tien maande in Europa deur, waar hy kennis maak met die goue era van die teater en veral in Londen klassieke werke te siene kry. Hy is daarna vir ’n periode tydelike lektor aan die Fakulteit van Opvoedkunde op Stellenbosch en in Kaapstad en tree dan op as onderwyser op Stellenbosch (in die Lückhoffskool vir Kleurlinge), sy tuisdorp Jamestown, Cradock en in Rondebosch. Vanaf Oktober 1963 tot Junie 1964 studeer hy letterkunde-onderwys op hoërskole aan die Katolieke Universiteit van Leuven in België.

Sedert middel 1964 is hy dosent en sedert 1983 departementshoof in Opvoedkunde aan die Universiteit van Stellenbosch. Op Stellenbosch bly hy vir baie jare in die Molenvliet-woonstelkompleks, waar die digter Lina Spies een van sy bure is. In 1974 promoveer hy met lof (D.Ed.-graad) aan hierdie universiteit met die proefskrif ’n Ondersoek na die doeltreffendheid van die eksterne eksaminering van voorgeskrewe letterkunde vir Afrikaans Hoër in die Kaaplandse Senior Sertifikaat. Vir die Taalfeesprogram in 1975 in die Paarl is hy die samesteller van ’n program onder die titel Om Boer te wees. Hierdie program bied ’n beeld van die boer soos vervat in die Afrikaner se letterkunde en preliterêre erfgoed. In 1979 ontvang hy ’n beurs vir buitelandse studie en hy studeer dan in New York in Amerika aan die Teachers College en die Columbia University, waar hy die spesialisasiekursusse volg in The writing of drama, Professional and Educational Writing en Popular Fiction. Hy onderneem in die begin van 1982 ’n kabarettoer na Nederland en Duitsland. In 1986 word hy aangestel as medeprofessor en hoof van die Departement Afrikaans en tree dan aan die einde van 1993 af as hoogleraar by die Universiteit van Stellenbosch.

Hierna verhuis hy na ’n woonstel in Tamboerskloof in Kaapstad en wy hom daarna voltyds aan sy skryfwerk. Hy ondergaan in hierdie tyd ’n knievervanging, wat sy mobiliteit bemoeilik. Tot 2006 is hy besonder aktief as resensent van nuwe boeke vir verskeie tydskrifte en koerante. In April 2011 het hy ’n beroerte-aanval en hoewel hy weer herstel, het hierdie gebeurtenis ’n groot impak op sy gesondheid en lewenswyse. Hierna kan hy nie meer bestuur nie en moet sy motor verkoop, waarna ’n motoris oor sy regtervoet ry en sy mobiliteit verder belemmer. Noodgedwonge moet hy sy woonstel in Tamboerskloof ontruim en trek na ’n ander woonstel, omdat hy nie meer trappe kan klim nie. Daar is ook gebrekkige koördinasie in sy regterhand en sy geheue is aangetas, wat dit vir hom toenemend moeilik maak om te skryf.

'n Jong Hennie Aucamp

Hy skryf sy hele omvangryke oeuvre met die hand en gebruik nooit ’n tikmasjien of ’n rekenaar nie. So is hy dan altyd afhanklik van die hulp van tiksters om sy manuskripte persklaar te maak. Dwarsdeur sy lewe is hy ook ’n entoesiastiese korrespondent wat briewe skryf (en ontvang) van baie van die leidende persoonlikhede in die land en ook van die buiteland.

Hennie Aucamp is Donderdagnag 20 Maart 2014 in sy woonstel in Kloofstraat in Kaapstad oorlede.

Skryfwerk

Kortverhale

As letterkundige, opvoedkundige en veelsydige skrywer van veral korter vorme, publiseer hy oor ’n breë spektrum, wat insluit verhale, essays, toneel- en kabarettekste, lirieke, aforismes, dagboeke, gedigte en resensies. Reeds in standerd twee begin hy skryf wanneer Die Jongspan van sy gediggies publiseer, waarna vanaf 1949 verhale in Die Naweek en Die Huisvrou volg en in sy matriekjaar verskyn sy eerste verhaal in Die Huisgenoot. Van hierdie kortverhale (getipeer as landelike sketse en vertellings) word opgeneem in sy debuutbundel Een somermiddag, wat ’n plaas en die platteland as agtergrond het vir jeugherinneringe. Eitemal skryf ’n kort voorwoord vir hierdie bundel, waarin hy reeds die aandag vestig op die gevoeligheid van Aucamp se woordgebruik.

Die hartseerwals is ’n groot vooruitgang op hierdie debuut. Soos die titel aandui, staan die verhale in die bundel almal in die gees van een of ander hartseer gebeurtenis.

Die titel Spitsuur roep kennelik die grootstadlewe op en Aucamp verbreed hier sy tematiek en aanslag. Die bundel is in drie dele verdeel, waar die verhale in die eerste deel die problematiek van die individu aanspreek soos hulle dit in herinnerings ervaar, die tweede deel simbolies-allegoriese verhale is wat bewustelik met die surrealistiese eksperimenteer en die derde deel ’n aantal beelde van eensame mense skep.

’n Bruidsbed vir tant Nonnie bevat verhale in drie afdelings. In die eerste afdeling is die lewe en dood die oorheersende tema, met die titelverhaal ’n hoogtepunt. Die tweede afdeling werk hoofsaaklik met die kontras tussen tyd en ruimte, waar die karakters teruggryp na die verlede en die geluk of liefde onthou wat hulle toe ervaar het. In die derde afdeling is daar twee verhale wat aanpassing as tema het. ’n Tafelberg-prys word in 1970 vir ’n Bruidsbed vir Tant Nonnie toegeken.

Saam met Margaret Bakkes bundel hy in ’n Baksel in die more kortverhale oor die Stormberge, met Want kyk, die bruidegom is hier wat wentel rondom die verhouding van ’n ouma en ’n kind.

Die bundel Hongerblom bevat vyf elegieë (treurliedere) en is ’n besondere hoogtepunt in sy werk. Soos die beskrywing “elegieë” reeds aandui het die verhale almal met verganklikheid en die dood te doen. Die titel van die bundel vind weerklank in die terugkerende motief van blomme in die verskillende verhale, terwyl die “honger” gestalte vind in die roofdier-motief en die uitreik na son en genade (liefde en aanvaarding) wat ook in verskeie verhale te vinde is. In die bundel kom die subtiele mengsel van woede en weemoed oor die verganklikheid van die mooie fyn aan die woord. Hierdie bundel word onder andere in Duits vertaal. Hongerblom verower saam met Wolwedans die W.A. Hofmeyr-prys in 1974.

Wolwedans bevat ’n bonte verskeidenheid van kunsvorme (kortverhale, sketse, gedigte en selfs ’n eenbedryf), waarin die styl wissel tussen ironies, bytend, satiries en geestig. Deur hierdie veelvoud word menswees ondersoek en word die mens agter sy masker ontbloot.

Dooierus kan stagnasie of die rus van die dooies beteken maar ook sekuur aanlê op die teiken, terwyl dit ook balans impliseer. Die temas van die verhale is onder andere die eensaamheid en angs van gefrustreerde mense, met die Stormberge wat dikwels as agtergrond dien. In hierdie verhale bemoei Aucamp hom vir die eerste keer werklik met die tydshantering in die kortverhaal, veral om die chronologie van verskillende belewenisse wat oor verskeie tye plaasvind, op te hef ten einde so beter die samehang en betekenis hieruit te haal.

Die titel van Enkelvlug verwys daarna dat daar vir hierdie lewe nie ’n retoer is nie, terwyl dit ook die enkeling en eensaamheid suggereer en “vlug” ook die konsep van weghardloop bevat. Die bundel bevat dan ook verhale oor mense besig met hulle alleenreis deur die troostelose wêreld. Aucamp situeer agt van die tien verhale binne ’n fisiese reis, waarbinne die emosionele reis voltrek word.

Volmink vat in sy titel die teenpole van “volmaak” en “vermink” saam. In hierdie bundel word veral die gestroopte mens ondersoek, wat in sy emosionele naaktheid met groot deernis behandel word. Die oorwegende boodskap is dat ons genade met ander moet hê, omdat almal iewers tussen volmaak en vermink is. Onderliggende temas is ook eensaamheid en die erotiek.

Aucamp kry in 1982 die Hertzogprys vir al sy gepubliseerde prosawerke tot op daardie datum, te wete Een somermiddag, Die hartseerwals, Spitsuur, Karnaatjie, ’n Bruidsbed vir Tant Nonnie, Hongerblom, Wolwedans, Dooierus, Enkelvlug en Volmink.

Wat bly oor van soene? bevat weer hoofsaaklik herinnering- en belydeniskuns, maar hier is daar kennelik ’n ouer en wyser verteller aan die woord. Die titel word herlei na Brecht se vraag, “Wonde laat letsels, maar wat bly oor van soene?”, met die implikasie dat intimiteit tussen mense vergaan. Aucamp beeld hier die melodrama en seksualiteit uit, maar altyd binne die subtiliteit wat sy kuns kenmerk. Hy sê self in ’n onderhoud met Koos Prinsloo in Beeld van 20 Januarie 1986 dat dit hier gaan om die bankrotskap van seks en liefde, teenoor die beswerende krag van kreatiwiteit. Die soektog na vervulling en die futiliteit daarvan onderlê dan die verhale, met die lewe en letterkunde wat ten nouste aan mekaar verbonde is.

Dalk gaan niks verlore nie se titel is ontleen aan die sterftoneel binne N.P. van Wyk Louw se Germanicus. Die bundel bevat werk wat verskeie genres en stylvorms oorspan, wat deur omvattende intertekstualiteit gekenmerk word.

Gewis is alles net ’n grap sluit by die twee vorige bundels aan deur die geografiese gebondenheid in die Stormberge, Stellenbosch en Kaapstad en die skrynende indring in die individuele pyn. ’n Deurlopende tema is die skildering van die menslike ervaring van die skadukant van die lewe, deurgaans met insig en empatie geteken met die wete dat soortgelyke gebeure maklik op elkeen se lewensweg kon gekom het.

In Ook skaduwees laat spore maak Aucamp ’n keuse uit die meer populêre kortverhale wat hy in die jare 1959–1970 geskryf het en wat in tydskrifte soos Sarie Marais en Die Huisgenoot gepubliseer is of oor die radio voorgelees is. Weens tematiek of ander oorwegings het hierdie verhale egter nie ingepas in die bundels wat hy in hierdie tyd saamgestel het nie. Oor die algemeen staan hierdie verhale egter nie stilisties agter by verhale wat wel opgeneem is nie en dit is ook duidelik dat sommige van hierdie verhale later ontwikkel het in ander bekende verhale. Die oorheersende tema is brose menslike verhoudings.

Die letterkundige Elize Botha maak ’n keuse uit Hennie Aucamp se werk wat as In een kraal gepubliseer word, terwyl Charles Fryer se keuse as Brandglas verskyn.

’n Keur uit sy werk, vanaf Hartseerwals tot Volmink, word deur Ian Ferguson in Engels vertaal en in 1983 onder die House visits gepubliseer.

Van sy kortverhale en sketse word opgeneem in versamelbundels soos Die Afrikaanse Kortverhaalboek, Kompas, Steekbaard, Vertellers 1 en 2, Op Afrikaanse werf, Kortverhale vir verkenning, Windroos, Mosaïek, Op hulle stukke, Borde borde boordevol, Vuurslag, Allegaartjie, Soort soek soort, Uit die kontreie vandaan, Trekvoëls, Willekeur, Kleinbegin in die prosa, Kort keur, Majesteit, die kat, Stad en stedelig en The Heinemann book of South African short stories, om slegs ’n paar te noem.

In Rooi, ’n versamelbundel van sketse en essays deur prominente skrywers (hoofsaaklik Sestigers), word vier sketse en essays van hom opgeneem, naamlik Sy naam moet hy nog kry, Die handskoen, ’n Verdwaalde somerdag en Die vals noot in die herinnering. Sommige hiervan het tussen 1962 en 1964 in Die Huisvrou verskyn. Verskeie van sy kortverhale verskyn in letterkundige tydskrifte soos Standpunte, Kol en Tydskrif vir Letterkunde.

Ander prosa

Aucamp skryf ook verskeie ander vorme van prosa. Karnaatjie bundel sketse oor reise na Ierland, Spanje, Oostenryk, Vlaandere en Italië, terwyl hy ook met die sketse Winter op die Stormberge en In die Vloorvlei ’n verkenning van plaaslike milieus onderneem. ’n Uitspraak in die skets Grüss Gott tipeer Aucamp se reisliteratuur en lewensbeskouing, naamlik dat jy van toeris na reisiger promoveer wanneer jy volledig katalisator geword het en alles wat die oog sien en die oor hoor vergeestelik.

In lande ver vandaan is sy reisjoernaal van ’n reis deur die Oosterse lande China, Tibet en Nepal.

’n Boekreis ver bevat sy leeservarings van ’n aantal Afrikaanse skrywers. Hierdie is ’n spesiale publikasie om Tafelberg se veertigste bestaansjaar te vier en die boek is dus nie in die handel beskikbaar gemaak nie. Die opstel waarop die uitgawe gebaseer word, is oorspronklik as praatjie aangebied voor Die Vriende van die Biblioteek in Bellville op 25 Oktober 1990, waarna dit aangevul en uitgebrei is.

Rampe in die ruigte bevat ’n sewetal fabels oor eietydse probleemtemas. Die konvensie van die fabel, om menslike eienskappe aan diere toe te ken, word hier met groot sukses beoefen. Deur hierdie middel lewer hy kommentaar op die Suid-Afrikaanse werklikheid en verskaf ook stof tot nadenke oor sedelike verval, die behoud van nugterheid te midde van emosionele beproewings en misbruik van militêre mag.

Woorde wat wond is ’n bundel wat sy geleentheidstukke oor die randkultuur saambundel, onder andere sy praatjies by die SAUK oor “musiek en liriek” en sy lesing as gasdosent by die Letterkundige Laboratorium in Stellenbosch oor die vertolking van ligte musiek en die ballade. Hierdie bundel bevat ook kabarettekste. Hy maak voorbrand vir ’n wyer definisie van wat kultuur en literatuur behels, omdat die tradisionele opvattinge te eng raak vir die verskillende vorme van geestesuitinge van die twintigste eeu en lewer sodoende baanbrekerswerk in hierdie verband.

Kommerkrale is kort prosatekste waarin Aucamp die alfabet neem en by elke letter ’n kernbegrip vind en ’n kort stuk daaroor skryf, as kunsvorm soortgelyk aan die gelykenisse wat in die Bybel aangetref word, gemeng met die anekdotiese en die grappige.

Pluk die dag bevat kort meditasies (aforismes of spreuke), waarin lewenswaarhede in kort en bondige manier geformuleer word en hy goed daarin slaag om die cliché te vermy.

Van sy veertiende jaar af hou Aucamp al dagboek en uittreksels uit sy latere dagboeke word dan uitgegee as Gekaapte tyd (September 1994 tot April 1995 – wat in 1997 bekroon word met die Recht Malan-prys), Allersiele (Mei 1995 tot Februarie 1996) en Skuinslig (Maart 1996 tot April 1997). Hierdie egodokumente is ryk aan verwysings, portretstudies (van straatkarakters tot vooraanstaande persoonlikhede), kommentaar op en kommer oor aktuele kwessies en essayistiese en aforistiese gedeeltes. Sy kunsbeskouing word al geselsende op boeiende wyse aangebied en sy landskap- en natuurbeskouings getuig van ’n besonder skerp waarnemingsvermoë. Die dagboekdissipline word hier ’n uiting van die wondere, die mistiek, die kwellings en die banaliteite van die lewe. “In die vroegte” bevat outobiografiese herinneringe in essayistiese formaat en besinninge oor sy skryfkuns.

In Bly te kenne skryf hy persoonlike huldeblyke oor verskeie mense wat ’n impak op sy lewe gemaak het, onder andere Audrey Blignault, M.E.R., dr. Con de Villiers, Anna Neethling-Pohl, Anna de Villiers, Uys Krige, W.A. de Klerk, Ernst van Heerden, Robert Mohr en Stephan Bouwer.

In Beeltenis verbode laat hy hom literêr-teoreties uit oor die praktyk van dagboeke en outobiografieë, wat met die besondere insig en wye kennis daarin ’n belangrike bydrae maak tot die in-diepte letterkundige gesprek in Afrikaans.

’n Keur uit sy briewe tussen 1958 en 2011 aan verskeie van die leidende figure in die Afrikaanse kultuurlewe word uitgegee as Mits dese wil ek vir jou sê, waar die titel ’n aanhaling is uit ’n bekende gedig van Boerneef. Die boek bevat ook ’n inleidende oorsig oor sy lewe en werk en ’n omvattende persoonsregister. Amper al die bekende figure in die Afrikaanse wêreld van die letterkunde, teater en beeldende kunste uit die afgelope halfeeu kom in hierdie register voor. As die briewe nie aan hulle gerig is nie, word daar wel met waardering na hulle verwys. Daar is ook twee dele met foto’s op glanspapier. Hoewel daar talle verklarende voetnote by die briewe is, kon die boek gebaat het by agtergrond oor sekere voorvalle waarna in die briewe verwys word, sodat die konteks waaruit die korrespondensie ontstaan duideliker na vore kon kom. In die briewe staan die trefseker woordgebruik uit en word baie belangrike kwessies aangeraak, sodat die bundel terselfdertyd ’n oorsig word van die belangrikste kultuurkwessies van sy tyd.

Aucamp lewer talle artikels vir vakwetenskaplike tydskrifte soos Standpunte, Klasgids, Tydskrif vir letterkunde, Tydskrif vir Geesteswetenskappe en New Contrast. Van hierdie artikels is opgeneem in sy vakkundige bundel Kort voor lank, waarin hy dit veral het oor verskillende aspekte van die onderrig van Afrikaans en oor die aard van die kortverhaal.

Die blote storie en Die blote storie 2 is werkboeke vir kortverhaalskrywers.

Dagblad is ’n versameling van sy dagbladresensies en artikels tussen 1968 en 1986.

Windperd is ’n bundel met opstelle oor kreatiewe skryfwerk, waar die teikengehoor almal is wat gemoeid is by skryf, van instrukteur tot leerling en student. Hy besin oor enkele kwelvrae soos die verband tussen kreatiwiteit en ander faktore soos kunssinnigheid, intelligensie, denke, emosies en oorspronklikheid.

Oor en weer is ’n keur uit al die onderhoude wat oor die jare met hom gevoer is, waarin hy groter duidelikheid gee oor sy eie oeuvre en ook oor die skryfkuns, veral van kortverhale.

Lendetaal (met die subtitel Homoërotiek in die kunste en letterkunde) is ’n versameling van essays oor die homoërotiese, waarin ’n wye verskeidenheid temas, werke en kunstenaars betrek word.

Koffer in Berlyn is die eerste bundel in Afrikaans met essays wat uitsluitlik oor die kabaret handel. Aan die hand van die denkbeeldige kabaret Dans op ’n vulkaan gee hy verder verduidelikings oor die integrasie tussen beeld, musiek en woord en bespreek hy die geskiedenis van die kabaret, invloede, temas, skeppers en spelers en ’n magdom ander inligting oor hierdie kunsvorm. Ingeweef in die essays is ook lewenswyshede en verrassende insigte oor kuns en die kultuur in die algemeen, wat hierdie ’n besondere naslaanwerk maak.

Aucamp vertaal Jack Schaefer se Ou Ramon in Afrikaans.

Hy is ook verantwoordelik vir verskeie versamelbundels, waaronder M.E.R. 100 (’n keuse uit die werk van M.E.R.) en die versamelbundels met kortverhale Bolder, Blommetjie gedenk aan my, Die bruid en ander verhale (die tien wenverhale in De Kat en Potpourri se kortverhaalwedstryd van 1988, waarvoor hy ’n inleiding skryf), Wisselstroom (’n bloemlesing homoërotiese verhale), Vuurslag (’n versameling kort-kortverhale), Sewe sondes, nee meer (met verhale van plaaslike skrywers en buitelanders in vertaling, wat die sewe doodsondes en ander sondes illustreer), Wys my waar is Timboektoe (verhale oor verskeie aspekte van Afrika in 25 afdelings met temas soos woestyne, droogte, wild en wolke, reën en plantegroei, diere, siektes, berge, see, jag, konflik en geweld) en Borde borde boordevol (verhale en essays oor kos).

Sy belangstelling in sy streek van herkoms blyk onder andere uit die bundel Op die Stormberge, waarin hy sketse en essays van verskeie skrywers oor hierdie streek saambundel en ook van sy eie werk opneem.

Drama

Op die gebied van die drama maak Aucamp aanvanklik ’n groot impak met sy kabarette, tot op daardie stadium ’n verwaarloosde vorm in Afrikaans, waarna hy ook dramas en radiodramas skryf. Dit is nie ’n oordrywing om hom as die vader van die Afrikaanse kabaret te beskou nie.

In Die lewe is ’n grenshotel bundel hy ryme wat veral vir kabaret gebruik kan word en begin daarmee met die oopbreek van die letterkunde om ook liedjies in te sluit, wat dan weer terugkeer na die oorsprong van poësie as kunsvorm wat aanvanklik gesing is. ’n kabaretopvoering wat hoofsaaklik op hierdie liedere gebaseer is, word in 1979 deur SWARUK in Windhoek op die planke gebring.

Teen latenstyd is ’n soortgelyke bundel met lirieke.

Met permissie gesê is die eerste volwaardige kabaretteks wat in Afrikaans gepubliseer word. Die sosiale kommentaar hierin is gerig teen dwaashede in die volkslewe en die liedjies beïndruk met talle slim woordspelings. Daar is veral twee hooftemas, naamlik die stryd tussen die vleeslike en die geestelike en die oorlogsituasie aan die grens en die oorlewing van die Afrikaner in Suid-Afrika. Die tweede deel van die kabaret bind die temas saam in die sentrale gegewe van ’n skoonheidswedstryd wat deur Miss Konsepsie gewen word.

Dubbeldop bevat sy keuse uit die kabarettekste van Blomtyd is bloeityd en Oudisie!, asook opstelle, waarby dit by die soortgelyke bundel Woorde wat wond aansluit. In Blomtyd is bloeityd is die tema die vrou wat vasgevang is in haar rol in die samelewing en in haar biologie. ’n Vrou bloei op meer as een manier, maar omdat sy die draer van lewe is, word sy ook die hoofbepaler van hierdie lewe en oorstyg so haar verganklikheid. Hierdie kabaret word in 1988 by die Grahamstadse Kunstefees opgevoer, nadat dit in 1987 die Fleur du Cap-toneelprys verower het.

Slegs vir almal en Van hoogmoed tot traagheid is kabarettekste. Reeds in die titel van Slegs vir almal is daar ’n toespeling op die “slegs vir blankes” kennisgewings van die apartheidsera, maar die satiriese lem sny baie verder as net hierdie aspek van die Suid-Afrikaanse maatskaplike lewe. Die skrywer gee in die tien sekwense ’n spreekbeurt aan die verskillende rassegroepe en belig ook sekere karaktertipes, terwyl die dramatiese sekwens Ai, die ou nasie (nazi) darem ’n duidelike verband trek tussen Hitler se Duitsland en apartheid

In Stank en dank dryf ’n monoloog van ’n boemelaar in Joubertpark die rassehaat op die spits. Aucamp bring die boodskap dat almal leef en sterf in een verband, dus as deel van ’n omvattende Suid-Afrikanerskap, en dat elkeen derhalwe verdraagsaam moet wees teen die ander. Hierdie stuk het ’n gedetailleerde inleiding oor die kabaret as kunsvorm deur Herman Pretorius.

Die kabaret Van hoogmoed tot traagheid benader die sewe doodsondes vanuit ’n postmodernistiese hoek en beskryf elke doodsonde in ’n volkse versverhaal op paarrym, met ’n bypassende temalied. Daar is ook ’n ekstra doodsonde, naamlik dat die moderne mens so oorval is deur sonde dat hy dit nie meer kan identifiseer nie.

Papawerwyn en ander verbeeldings vir die verhoog bevat onder andere dramatiese verwerkinge van elemente uit die ballet en sprokieswêreld en bevat drie stukke, naamlik Papawerwyn, Trits en Die skreeu. Geeneen van hierdie stukke kan as realisties gesien word nie en is eerder ’n voortsetting van die tradisie van die Teater van die Absurde. In Papawerwyn beeld Aucamp die tirannieke heerskappy van ’n ou moeder oor haar kinders, Lourens en Engela, uit. Selfs na haar dood kan hulle steeds nie sin in die lewe ontdek nie. Geestige volkstaal, veral by die naïewe bediende Sara, word gebruik om die motiewe van sinloosheid en die invloed van tyd uit te beeld. Hierdie drama is reeds in 1979 deur Dinkteater in Pretoria opgevoer.  Die eerste prys in die ATKV se wedstryd vir eenbedrywe word in 1980 toegeken aan Papawerwyn. Trits word aangedui as “drie sprokies grimmig bewerk”, met Rooikappie, Aspoestertjie en Sneeuwitjie die sprokies wat ter sprake is. Hierin dramatiseer Aucamp voort op die gegewe van die sprokie, met hedendaagse omstandighede daarin vervat en die uitkoms glad nie so idillies as wat die sprokie wou voorgee nie. Rooikappie streef vergeefs daarna om deur ’n wolf verlei te word en beland eindelik in die arms van haar ouma. Twintig jaar na haar huwelik is dit duidelik dat Aspoestertjie maar ’n platvloerse meisie is wat nou ver bo haar stand verhef is. Die koning ontdek dat Sneeuwitjie nie suiwer blank is nie en dat sy destyds gedwing is om die dwergies se luste te bevredig.

Die skreeu (wat in sy titel die bekende skildery van Edvard Munch oproep) is ’n uitbeelding van die nagmerrie-agtige binne die danswêreld. Aucamp beskryf dit as ’n toneelballet en dit is ’n eksperimentele teaterstuk. Aanvanklik word die verhaal aangebied deur deels vertelling en deels uitbeelding deur akteurs, maar dan word die verhaal weergegee deur die mimiek van ballet, sonder enige woorde. So word die stuk ’n treffende ontginning van die dramatiese woord en die plek daarvan binne ’n drama, met die boodskap dat gruwels geluidloos oorgedra kan word. Die skreeu word deur Ian Ferguson in Engels vertaal as The scream.

Punt in die wind is ’n homoseksuele sekskomedie in drie bedrywe, met die oerteks van Euripides se Orestes as basis. Die sukkelende toneelskrywer Jack wil hierdie oerteks modern aanbied (’n drama binne ’n drama), maar vind dat die klassieke nie noodwendig meer modern of aktueel word met aanpassings nie. Jack woon saam met die jong Tim, met wie hy ’n meester-slaaf verhouding het. Jack se gewese vrou Shirley het ’n verhouding met Dawid en haar aanmoediging lei tot Jack se motivering om die drama oor Orestes klaar te skryf en vir Tim om ’n suksesvolle haarkapper te word. Die drama se handeling bevat vele elemente uit die oerteks, verplaas na ’n hedendaagse milieu. Die teks dryf die spot met erotiese fantasieë, seksuele manipulasie en ontgin dekadensie as verskynsel van kultuur.

Sjampanje vir ontbyt is ’n versameling van drie dramatiese stukke, wat as vingeroefeninge in hierdie genre en ’n eksperimentering met vorm beskryf kan word. Al drie stukke het die seksuele as kernmotief, waar die gay vanuit verskillende hoeke betrag word. Die titelstuk, Sjampanje vir ontbyt, is ’n gay Kersontbyt wat skeefloop en die ingewikkelde netwerk verhoudings tussen ’n aantal gay mans openbaar. Hierdie eksplisiete stuk maak ’n venster oop op ’n leefwyse waarvan die heteroseksueel min kennis en ervaring het en ontbloot benewens die eksesse van die leefwyse ook die wondbaarheid van die karakters.

Jakobregop, ’n saterspel is meer van ’n revueskets as ’n eenbedryf. Twee bejaarde mense van onsekere geslag (Beulah wie se naam verwys na “beautiful” en Freda, wie se naam verwys na frustrasies) is onder die wanindruk dat die jongman (Gertjie) wat hulle besoek hulle kom meet vir kiste, terwyl hy eintlik ’n gigolo is. Die “sater” van die subtitel verwys na ’n halfgod, ’n navolger van Dionisius wat op wellus, musiek en dans versot is.

In Die nagapie (wat aanvanklik in Augustus 1985 in Standpunte gepubliseer is) loop ’n mislukte verleiding op moord uit. Die ryk Wynand tel die manlike prostituut Johny in ’n kroeg op en bring hom na sy huis toe. Wynand hou ’n nagapie in sy woonstel aan en Johny draai die dier nek-om wanneer Wynand gaan koffie maak en gooi hom terug in sy hok sonder dat Wynand daarvan bewus is. Later daag die eienaar van die nagapie op om hom te haal en is histeries wanneer hy uitvind dat die diertjie dood is. Nadat hy vertrek vermoor Johny vir Wynand. Hierdie stuk belig die gevaar van manlike prostitute.

By Felix en Madame bevat ses eenbedrywe. Die titelstuk, By Felix en Madame, speel in ’n soort oorgangsryk tussen lewe en dood af. Felix en Madame is die gasheer en gasvrou van ’n aantal gestorwenes wat partytjie hou totdat hulle vir ewig gaan rus.Wolf, wolf, hoe laat is dit? (’n verwerking van die gelyknamige kortverhaal in Hongerblom) beeld oumense uit wat ’n makabere fantasiespel speel, waarin hulle preokkupasie met die dood duidelik blyk. In Die kis behou ’n pas gestorwe ou man (Stefaans) steeds ’n greep op sy veel jonger vrou Drieka en sy stiefseun Daiel. Drieka en Daiel het ’n verhouding, maar sy sal die plase verloor as sy ooit weer sou trou. Nou forseer sy vir Daiel om haar langs Stefaan se lyk te soen, om op so ’n wyse tog wraak te neem teen hom.In Die solderkamer (aanvanklik in Augustus 1986 in Tydskrif vir Letterkunde gepubliseer) keer ’n gestorwene terug om in te gryp in die lewens van die agtergeblewenes. Drie geslagte se vroue is teenwoordig, naamlik die reeds gestorwe Ma, haar dogter Hannie en kleindogter Annatjie. Na haar dood kom besoek die ma vir Hannie om aan haar en haar dogter Annatjie bemoediging te gee oor die hiernamaals en die lewe op aarde. Annatjie staan op troue en besluit eindelik om Ma se trourok vir die geleentheid te dra, wat bevestiging word van die erfenis wat die voorouers aan die agtergeblewenes nalaat. Die sosiopaat speel ’n gesplete bestaan uit waarin ’n psigiater (die sosiopaat genoem) sy kliënt Margot se gesplete persoonlikhede Loeloe en Jenny letterlik uit haar uitdink. Deur die loop van die dramaskets vind ’n omkering van rolle plaas, met die psigiater wat verander tot kind en sy kliënt Margot tot moederfiguur. In hierdie stukke is die dood en die oorgange en oomblikke van afskeid ’n dominante motief. Die radiodrama Op ’n kaal eiland sluit hierby aan deur die interaksie uit te beeld tussen ’n Spaanse prins (Carlos) en boermense (Miguel en Maria). Carlos skuil na ’n volksrewolusie by die boermense en probeer dan ontvlug. Hierdie drama word deur Gerhard J. Beukes opgeneem in die versamelbundel Spel en spelers, deur P.J. du Toit in die versamelbundel Fasette en deur Temple Hauptfleisch en P.P.B. Breytenbach in Die kleiner kosmos.

’n Brommer in die boord is ’n Boereklug en hierdie drama word genomineer vir die Rapportprys van 1990. Die radiodrama Die dood van ’n matador word opgeneem in Hoorspelkeur. Die joernalis Ramón Rojas ondersoek die dood van die beroemde stiervegter Gallito Murillo, wat ’n held is in die oë van sy baie bewonderaars. Soos Ramón met sy ondersoek vorder, begin hy twyfel daaraan of Murillo wel ’n held was.

Vyf blikkies boeliebief is ’n eenbedryf wat opgeneem word in Die magiese kring, saamgestel deur Temple Hauptfleisch.

Die eenbedryf Die volgende ronde word eers in Standpunte gepubliseer en dan opgeneem in die versamelbundel Rostrum. Dit beeld die interaksie tussen gay mans in ’n stoombadkompleks uit. Die sentrale karakters is die ou akteur Larry van der Merwe en die Joodse sakeman Melzer. Laasgenoemde gee aan Larry ’n geskenk in die vorm van ’n massering waarvoor hy betaal, maar Larry se poging om die verhouding tussen Martin en Rinus te herstel is ’n klaaglike mislukking.

Die eenbedryf Janblom dans ’n masurka (vroeër as kabaret gepubliseer in Met permissie gesê) word in die versamelbundel Skouspel opgeneem.

Die eenbedryf Die appel word deur P.G. Nel opgeneem in Die storm en ander eenbedrywe, deur J.P. (Jan) Spies in Kleinbegin in die drama en deur Temple Hauptfleisch in die versamelbundel Boomhuis, droomhuis. Die skoolseun Japie Bosman steel ’n appel uit die pastorie se tuin om vir sy nooi, Naomi Havenga, te gee. Die pastoriemoeder kuier by Naomi se peettante en iemand sien vir Japie deur die venster klim. So kom die hele episode op die lappe en word Japie en Naomi uitgevang.

George Weideman neem die eenbedrywe Die rooi bal en Die silwer arende op in Alles op die spel.

In Die silwer arende maak Aucamp van sirkusartieste gebruik om ’n fiktiewe wêreld aan te dui. Die onderliggende tema van die teks is verwaarloosde kinders wat aktuele sake soos bendes en geweld moet hanteer, terwyl familietwis en die stryd van goed teenoor kwaad newe-temas is. ’n Hawelose tweeling (elf jaar oud) word hier gered van ’n bendeleier. Die lewensles in die kort werk is dat dit beter is om te werk as om misdade te pleeg.

Die rooi bal is ’n uitbeelding van ’n eensame seun se drome. Die rystoel gekluisterde Henkie sien hoe ’n rooi bal oor die muur kom. Die twee anderskleurige kinders, Faried en Zubayda, kom haal die bal. Die kontras wat die twee sorgelose kinders teenoor Henkie in sy rystoel skep versterk Henkie se begeerte, selfs in sy drome, om normaal te wees, om soos ander kinders te kan speel en rondhardloop. Faried beveel hom om op te staan en ’n paar tree te loop, maar wanneer die verpleegster terugkom, is daar geen teken van die bal of die kinders nie.

Die program Om Boer te wees word in 1975 deur Aucamp saamgestel vir die Taalfeesprogram in die Paarl.

Verder skryf hy ook die volgende dramas wat deur DALRO bewaar word, naamlik die eenbedryf ’n Winter agter tralies (wat reeds in 1979 deur Dinkteater in Pretoria opgevoer is), die kabaretmonoloog Die hoededoos, die monoloog Op ’n Dinsdag as dit reën, die eenbedryf Liefde onder lede en die eenbedryf Ou-Kersaand, 1901. Die monoloë Troostyd vir ’n bang gemoed (Februarie 1977) en Die skawagter van Stompiesfontein (Mei 1990) word in Tydskrif vir Letterkunde gepubliseer. Die eenbedryf Die Caledonner word deur DALRO bewaar en is ’n verwerking deur H. Roux van die gelyknamige kortverhaal.

Die radiodrama Die peerboom in die tuin word in 2008 deur Radiosondergrense uitgesaai, maar is nooit gepubliseer nie. In ’n radio-onderhoud met Bettie Kemp (Drama 75 episode 12, uitgesaai op 20 September 2012) erken Aucamp dat hy selfs nie eens meer die teks van hierdie hoorspel het nie. Hy vertel ook dat hy drie verhale geskryf het spesifiek vir voorlees op die radio, naamlik Die pers rok, Die hartseerwals en ’n Man soos Johannes.

Nadat Aucamp in 1993 afskeid neem van die kabaret voer die Universiteit van Stellenbosch se Dramadepartement Wie gryp ’n handvol? op, wat ’n keur is uit al sy kabaretwerk (liedjies, sketse, gedigte en monoloë) en ook ’n paar ongepubliseerde tekste insluit. Die kabaret Lyflied is ’n keur uit Hennie se stoutste verse getoonset deur die komponis André Strijdom en word verder aangevul deur verse van onder andere R.K. Belcher, Peter Blum, Lina Spies, Breyten Breytenbach en Antjie Krog en as deel van Kabaretmania in 2008 op Stellenbosch op die planke gebring.

Van sy kortverhale, soos Die hartseerwals, ’n Bruidsbed vir Tant Nonnie en ’n Bars loop deur die wasbak word vir die televisie verwerk en as televisiedramas uitgesaai. Die sewe doodsondes, wat hy as ’n moraliteitspel beskryf, word deur die Universiteit van Stellenbosch se dramadepartement by die ATKV Kampustoneel in 1995 en ook in Stellenbosch by die H.B. Thom-teater opgevoer. Hierdie drama/kabaret word later as Van hoogmoed tot traagheid gepubliseer.

Poësie

Reeds in die bundel “Wolwedans”, wat ’n verskeidenheid kunsvorme bevat, sluit Aucamp ’n sestal gedigte in wat hy in die voorwoord “verdigte prosa sonder fatsoen” noem. Enkele hiervan, soos Selfportret op amper veertig en die kwatryn Summer View, kan egter reeds as geslaagde gedigte beskou word. Die lirieke wat Aucamp in Die lewe is ’n grenshotel saambundel is ook reeds ’n bydrae tot die digkuns, al noem hy dit self in die subtitel slegs “ryme vir pop en kabaret”. Op grond van sy eie beskrywings is dit duidelik dat hy op hierdie stadium nog nie sy poësie ernstig opneem nie. Die lirieke in Die lewe is ’n grenshotel sluit egter aan by die oorsprong van die poësie, naamlik liedere wat gesing is. Sy deeglike vakmanskap en beleë wysheid blyk ook reeds uit hierdie ligter vorm van poësie, wat reeds ’n meer beduidende bydrae tot die Afrikaanse digkuns maak as baie meer ernstige digbundels.

In Enkelspel word die spel tennis as metafoor gebruik vir ’n beskrywing van die liefdesspel en die lewensspel, met eindelik slegs een wenner in hierdie stryd, naamlik die dood.

Teen latenstyd is ’n soortgelyke bundel met lirieke, waarna sy kabarettekste (Met permissie gesê, Dubbeldop, Blomtyd is bloeityd, Slegs vir almal en Van hoogmoed tot traagheid bevat vele lirieke bevat wat ook poëties geslaagd is. ’n Windharp teen die tyd uit Met permissie gesê is ’n goeie voorbeeld, waarin die stilte van die nag die bome se geruis soos poësie laat klink en die spreker ook in staat stel om die geliefde te onthou en saam te sing. Sodoende word die verganklikheid van die verhouding opgehef in die lied se opgaan in die kosmos en ewigheid en word dit, soos die titel aandui, “’n windharp teen die tyd”.

Die blou uur is “cocktail-kwatryne” met ’n kenmerkende angel in die stert. Die blou uur is die uur na sonsondergang of skemertyd, wanneer dit tyd is vir cocktails en nadenke. Aktuele temas word hierin betrek, soos die Suid-Afrikaanse rassesituasie, feminisme, prostitusie, seks, aborsie en homoseksualisme.

Die bundel Koerier is opdragkwatryne vir vriende, asook kwatryne oor landskappe, seks en verganklikheid, waarin Aucamp se beleë wysheid blyk. Die geleentheids-aard van die bundel laat dit egter afsteek teen die groter trefkrag van die kwatryne in Die blou uur.

Lyflied is ’n versameling deur Daniel Hugo van sy liedtekste (met ’n diskografie wat reeds aantoon hoeveel van hierdie liedere deur kunstenaars soos Coenie de Villiers, Marica Otto, Laurika Rauch, Alida White, Louis van Rensburg en Amanda Strydom opgeneem is).

Hittegolf (subtitel wulpse sonnette met ’n nawoord) is ’n bundel van gay liefdesonnette. Die tegniese vorm van hierdie sonnette is merendeels drie kwatryne, gevolg deur ’n rymende koeplet wat op aforistiese wyse die voorafgaande afsluit. Die nawoord tot Hittegolf plaas die erotiese gedigte binne ’n literêre milieu en Aucamp onderskei hier tussen erotiek en pornografie, erotiek en ruwe seksualiteit asook tussen die eksplisiete en die gesublimeerde.

Stad op hitte vergelyk die hitte van die dag (wat dikwels brand en gepaardgaande vernietiging tot gevolg het) met die erotiese vuur van binne, wat die mens van binne verbrand. Tekenend is die slim woordspeling wat die gedigte dikwels verskillende betekenislae gee.

Dryfhout is ’n opvolgbundel sonnette, waarin die homo-erotiese weer figureer, maar dit bevat ook lykdigte en ’n afdeling met verse oor die dood.

Vlamsalmander bevat ’n groot verskeidenheid digvorms, waarmee Aucamp dan wegbreek van sy gewoonte van slegs een digvorm in ’n bundel. Benewens die kwatryne, sonnette en ander digvorme durf hy hier selfs die Japannese haikoe aan. Met hierdie bundel bevestig hy sy status as een van die vernuftigste digters in Afrikaans.

Teen die lig word opgedra aan Johann de Lange. Die bundel ondersoek veral afskeid, herinneringe en die dood. T Kenmerkend van die bundel is dat die digter hom nie hou by die streng voorskrifte vir die digvorm nie en telkens eksperimenteer met byvoorbeeld rymskemas.

Op gevorderde leeftyd begin hy ook die kindervers beoefen. Riana Scheepers het skrywers van kinderverse uitgenooi om verse aan haar te stuur vir die publikasie van Nuwe Kleuterverseboek en Nuwe Kleinverseboek. Hennie het twee versies gehad wat baie jare terug dateer. Hierna kom verdere verse spontaan en eindelik sien twee bundels, Woerts in die hoekie en Ghoera: Afrika-verse vir kinders, die lig. Albei bundels staan in die gedeeltelike teken van ’n terugreis in die tyd na die diere, die natuur en die folklore van sy kindertyd. Ghoera se titel kom uit die San en is die naam van ’n booginstrument wat by talle inheemse volke, insluitende die San, die Khoi-Khoi en die Korana, ­voorgekom het.

Aucamp se gedigte word in verskeie versamelbundels opgeneem, waaronder Groot verseboek, Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte, Digters en digkuns, Die dye trek die dye aan, Miskien sal ek die wingerd prys, Speelse verse en Nuwe verset.

Hy publiseer ook gedigte in letterkundige tydskrifte soos Standpunte, Tydskrif vir Letterkunde en Ensovoort.

Niel van der Watt toonset Die wind dreun soos ’n ghoera, deel van ’n San-siklus en ’n aantal Afrika-verse uit Ghoera en dit word in Augustus 2012 saam met ander getoonsette gedigte van ander digters in die Centurion-teater opgevoer.

Eerbewyse en toekennings

Eerbewyse

In 1989 ontvang Hennie Aucamp saam met Margaret Bakkes en wyle Han Aucamp van De Aar ’n erepenning van die Sterkstroom Rapportryerskorps in samewerking met die Direktoraat Kultuursake. Die Randse Afrikaanse Universiteit se jaarlikse simposium oor aspekte van die populêre kultuur word in 1994 in sy geheel aan sy woordkuns gewy en in dieselfde jaar ontvang hy erelidmaatskap van die Afrikaanse Skrywerskring op Stellenbosch. Ook in 1994 word ’n huldigingsprogram vir Hennie vir sy belangrike bydrae tot die Afrikaanse kabaret op Stellenbosch gehou. In Augustus 1998 bied die Departement Afrikaans en Nederlands aan die Universiteit van Stellenbosch ’n Aucampfees aan, wat ’n herhaling is van die een wat vroeër die jaar tydens die Leipoldt Letterkundefees op Clanwilliam aangebied is. Die Universiteit van Stellenbosch ken in Maart 2000 ’n eredoktoraat in die letterkunde aan hom toe en in 2003 is hy die onderwerp van ’n landwye vasvrawedstryd wat deur Akpol, die Afrikaanse kultuurarm van die Suid-Afrikaanse Polisiediens, en die ATKV aangebied word. Die Klein Karoo Nasionale Kunstefees vereer hom in 2004 met ’n Afrikaans Onbeperk Kanna vir sy lewensbydrae en in hierdie jaar, sy sewentigste, word hy vereer met die huldigingsbundel ’n Skrywer by sonsopkoms: Hennie Aucamp 70, saamgestel deur Lina Spies en Lucas Malan. In 2004 ontvang hy ook ’n Fleur du Cap-teaterprys vir lewenswerk en bydrae tot teater en die ATKV se Prestige-toekenning, die ATKVeertjie.

Die Gustav Preller-prys vir Literatuurwetenskap van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns word in 2006 aan hom toegeken, terwyl die ATKV in dieselfde jaar hom vereer as ’n ATKV-Afrikoon. In April 2008 word hy by die Cederberg-fees in Clanwilliam gehuldig vir sy werk as akademikus, kortverhaalskrywer, dramaturg, digter en kabaretskrywer. ’n Spesiale huldigingsprogram word by Woordfees 2009 aangebied ter herdenking van sy 75e verjaardag. In 2010 verower hy die Woordfees se eerste prys as woordkunstenaar. In hierdie jaar verwerf hy ook ’n Suid-Afrikaanse Letterkundetoekenning, geborg deur die Departement van Kuns en Kultuur, vir sy lewensbydrae tot die Suid-Afrikaanse letterkunde. Tydens die Vriende van Afrikaans se jaarafsluiting in 2013 word hy vereer met ’n multimedia-aanbieding oor sy oeuvre. Die Universiteit van Stellenbosch se Dokumentesentrum stel in 2014 ’n katalogus van sy dokumente by die J.S. Gericke Biblioteek bekend. Hierdie katalogus bestaan uit ’n opsomming van sy werk en sluit in oorspronklike briewe, manuskripte, dagboeke, notaboeke, plakboeke, foto’s wat gesorteer, beskryf en genommer is met titel-, outeur- en onderwerpindekse om potensiële navorsers se taak te vergemaklik.

Toekennings

• 1970 – Tafelbergprys
• 1974 – W.A. Hofmeyr-prys (saam met Chris Barnard)
• 1980 – ATKV-toneelprys
• 1982 – Hertzogprys
• 1987 – Fleur du Cap-prys vir die beste Suid-Afrikaanse toneelstuk van die jaar
• 1997 – Recht Malan-prys
• 2004 – Fleur du Cap-merietetoekenning
• 2004 – ATKV-veertjie
• 2004 – Afrikaans-Onbeperk-toekoenning van die KKNK
• 2004 – Wenner van LitNet se Mont du Toit-kelderkompetisie vir wynpoësie
• 2006 – Die Gustav Preller-medalje vir Letterkundige Teorie

Publikasies

Prosa

Jaar	Publikasie
1963	Een somermiddag
1965	Die hartseerwals
1967	Spitsuur
1968	Karnaatjie
1970	’n Bruidsbed vir Tant Nonnie
1972	Hongerblom
1973	’n Baksel in die more (saam met Margaret Bakkes) Wolwedans
1976	Dooierus
1977	Kort voor lank
1978	Enkelvlug
1979	In een kraal (’n keuse uit sy werk deur Elize Botha)
1980	Met permissie gesê Papawerwyn
1981	Volmink
1983	House visits
1984	Woorde wat wond
1986	Die blote storie Wat bly oor van soene?
1987	Dagblad Brandglas (’n keuse uit sy werk deur Charles Fryer)
1989	Kommerkrale
1991	’n Boekreis ver
1992	Dalk gaan niks verlore nie Windperd
1994	Pluk die dag Gewis is alles net ’n grap Die blote storie 2
1996	Gekaapte tyd Rampe in die ruigte Van hoogmoed tot traagheid
1997	Allersiele
1998	Beeltenis verbode
2000	Ook skaduwees laat spore
2001	Bly te kenne In lande ver vandaan
2003	In die vroegte Skuinslig
2007	’n Vreemdeling op deurtog
2009	Die huis van die digter en ander liefdesverhale
2010	Oor en weer
2011	Lendetaal
2012	Koffer in Berlyn
2013	Mits dese wil ek vir jou sê

Poësie

Jaar	Publikasie
1977	Die lewe is ’n grenshotel
1984	Die blou uur
1987	Teen latenstyd
1999	Koerier Lyflied
2002	Hittegolf
2005	Dryfhout
2008	Vlamsalmander
2010	Woerts in die hoekie
2011	Ghoera
2012	Teen die lig
2014	Skulp
2020	Oopkardoes: boertige ryme. Versôre deur Johann de Lange (postuum, Johann de Lange, red)

Drama

Jaar	Publikasie
1980	Met permissie gese - kabaret Papawerwyn
1986	Slegs vir almal
1987	By Felix en Madame en ander eenbedrywe
1988	Sjampanje vir ontbyt Punt in die wind
1990	’n Brommer in die boord
1994	Dubbeldop

Vertalings

• 1963               Ou Ramon – Jack Schaefer

Samesteller en redakteur

• 1971: Op die Stormberge
• 1973: Bolder
• 1976: Die sneeu van anderjare – C.G.S. de Villiers
• 1978: Blommetjie gedenk aan my
• 1979: Soete Inval: Nagelate Geskrifte van Con de Villiers
• 1980: Met ander oë – Uys Krige
• 1982: Kinders van die wind – Koos du Plessis
• 1983: Mense wat maar eenmaal liefhet – J. van Melle
• 1986: As die maan oor die lug loop – Minnie Postma
• 1988: Die bruid en ander verhale
• 1989: Verhale en essays 1942–1981 – Elise Muller
• 1990: Wisselstroom
• 1991: Vuurslag
• 1995: Sewe sondes, nee meer
• 1996: Mal Hansie en ander verhale – Audrey Blignault
• 1997: Wys my waar is Timboektoe
• 1998: Borde borde boordevol

Sien ook

• Afrikaanse skrywers

Bronnelys

Boeke

• Aucamp, Hennie. Kort voor lank. Tafelberg-Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe, Tweede druk 1980
• Aucamp, Hennie. Windperd – Opstelle oor kreatiewe skryfwerk. HAUM-Literêr Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 1992
• Beukes, Gerhard J. (red.) Spel en spelers. J.L. van Schaik Bpk. Pretoria Eerste uitgawe 1988
• Beukes, W.D. (red.) Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990. Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
• Bosch, Erna. Mosaïek. Academica Pretoria Eerste uitgawe 1986
• Botha, Danie. Die helder dae. Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 2014
• Botha, Elize. Prosakroniek. Tafelberg Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe 1987
• Breytenbach, P.P.B. en Hauptfleisch, Temple (samestellers) Die kleiner kosmos. Academica Pretoria,Kaapstad en Johannesburg Tweede druk 1983
• Brink, André P. e.a. Rooi. John Malherbe Edms. Bpk. Kaapstad Tweede hersiene uitgawe 1982
• Cloete, T.T. (red.) Die Afrikaanse literatuur sedert sestig. Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
• De Jager, Johan. Allegaartjie. De Jager-HAUM Pretoria Eerste uitgawe Vierde druk 1982
• De Vries, Abraham H. Kortom. Academica Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1983
• De Vries, Abraham H. Kortom 2. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1989
• De Vries, Abraham H. Kort vertel: Aspekte van die Afrikaanse kortverhaal. Suid-Afrikaanse Instituut Amsterdam 1998
• Du Toit, P.A. Hennie Aucamp (1934 -) in Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Grobbelaar, Mardelene “Hennie Aucamp as dekadent” Tafelberg Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste Uitgawe 1994
• Grobler, Hilda. Bolder. Blokboeke 57 Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1988
• Grové, A.P. Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans. Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk 1988
• Grové, A.P. Trekvoëls. Voortrekkerpers Beperk Johannesburg 1969
• HAUM. Stellenbosse Galery. HAUM-Uitgewers Kaapstad en Pretoria 1974
• Hauptfleisch, Temple. Die magiese kring. Jutalit Kenwyn Eerste uitgawe Derde druk 1995
• Hugo, Daniel. Hennie Aucamp as digter. in Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 3. Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 2006
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
• Kannemeyer, J.C. Verse vir die vraestel. Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998
• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652–2004. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Lindenberg, E. (red.) Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde. Academica Pretoria en Kaapstad Vierde uitgawe Eerste druk 1973
• Malan, Charles. Kleinbegin in die prosa. De Jager-HAUM Uitgewers Pretoria Tweede uitgawe Sewentiende druk 1994
• Nienaber, P.J., Roodt, P.H. en Snyman, N.J. (samestellers) Digters en digkuns. Perskor-Uitgewers Kaapstad Vyfde uitgawe Sewende druk 2007
• Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
• Schwerdtfeger, A en Snyman, N.J. Op Afrikaanse werf. Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Tweede uitgawe 1988
• Smuts, J.P. Burgerband. Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 1985
• Smuts, J.P. (Red.) Kompas. HAUM Kaapstad Eerste uitgawe 1965
• Smuts, J.P. en Van Rensburg, R. Mosaïek. HAUM Kaapstad Vierde druk 1969
• Snyman, Henning. Kort keur: Abraham H. de Vries. Reuse-Blokboek 3 Academica Pretoria Kaapstad en Johannesburg Tweede druk1983
• Spies, Lina. Ontmoetings. Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 1979
• Van Biljon, Madeleine. Geliefde leesgoed. Quellerie-Uitgewers Edms. Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe 1996
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 2. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1999
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 3. Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 2006

Tydskrifte en koerante

• Aucamp, Hennie. Die onsigb’re naelstring. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 33 no. 3, Augustus 1995
• Bloemhof, Francois. Enkele aspekte in Hennie Aucamp se ’n Bruidsbed vir tant Nonnie en Jan Rabie se Die man met die swaar been. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 31, no. 2, Mei 1993
• Bosman, Martjie. Aucamp het intens geleef. Rapport, 30 Maart 2014
• Botha, Elize. Huldigingswoord vir Hennie Aucamp met oorhandiging van Hertzogprys vir Prosa op 24 Junie 1982. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 20 no. 3, Augustus 1982
• Bouwer, Stephan. Hennie Aucamp: Die kontinentale konneksie. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 34 no.3, Augustus 1996
• Brümmer, Willemien. Ek het nou alles gesê. By, 19 Oktober 2013
• Dekker, Leendert. Reisiger, oog en bril: Die kortkuns van Hennie Aucamp. Tydskrif vir Geesteswetenskappe. Jaargang 16 no. 4, Desember 1976
• De Kock, Anita. Kakkerlak. Uitgawe 8, 2007
• De Vries, Willem. Aucamp dig oor ‘bewuswording’. Beeld, 21 November 2012
• De Vries, Willem. Katalogusse vir Spies en Aucamp. Beeld, 10 Maart 2014
• Du Plessis, Sonia. Verhale uit ‘Verlore paradyse’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 35 no. 2, Mei 1997
• Du Toit, P.A. ’n Verkenning van enkele kortverhale uit ‘Kort keur’ deur Abraham H. de Vries. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 19 no. 4, November 1981
• Friis, Jens. ’Bo ’n somberte in my hart… Beeld, 27 Oktober 2010
• Grobbelaar, Mardelene. ’n Interpretasie van die montageverhaal ‘Vir vier stemme’ in Hennie Aucampse kortverhaalbundel ‘Volmink’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 25 no. 1, Februarie 1987
• Grobbelaar, Mardelene. ’Heiligheid vandag’ – ’n ironiese visie in ‘’n Heilige met huisbesoek’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 26 no. 1, Februarie 1988
• Hambidge, Joan. Die Afrikaanse letterkunde: ’n Queer-obsessie oftewel: die gawe moffie op die dorp. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 35 no. 4 en Jaargang 36 no. 1, November 1997/Februarie 1998
• Johl, Ronél. Gedagtes om Hennie Aucamp se nuwe werke. Standpunte. Nuwe reeks 174, Desember 1984
• Jooste, G.A. ’Die hartseerwals’ van Hennie Aucamp. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 22 no. 4, November 1984
• Kannemeyer, J.C. Die kuns van Hennie Aucamp. Standpunte. Nuwe reeks 162, Desember 1982
• Malan, Karin. Hennie Aucamp: ‘Met permissie gesê’: ’n speurtog. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 21 no. 1, Februarie 1983
• Malan, Lucas. Sensibiliteit van gevormde mens. Plus, 20 Januarie 2009
• Marais, G.F. ’Die les’ van Hennie Aucamp. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 21 no. 2, Mei 1983
• Maritz, Avriane. Die klein bestaan van die mens: ‘Rust-mijn-ziel: ’n aandgesang’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 22 no. 1, Februarie 1984
• Odendaal, Bernard. Afrikaanse se Brel rigsnoer en maatstaf. Beeld, 31 Oktober 2011
• Odendaal, L.B. Hoorspelkeur. Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 1983
• Pienaar, Corné. Mitologie en didaktiek in twee Aucamp-verhale. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 22 no. 1, Februarie 1984
• Pieterse, Henning. ‘Pylvak’ saamgestel deur J.P. en Ria Smuts. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 25 no. 1, Februarie 1987
• Pieterse, Henning. ‘Pylvak’ saamgestel deur J.P. en Ria Smuts. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 26 no. 2, Mei 1988
• Pieterse, Henning. Vyf verhale uit ‘My mense’ saamgestel deur P.J. du Toit. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 27 no. 2, Mei 1989
• Prins, M.J. Die masker en sy manifestasie in die prosa van Hennie Aucamp. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 20 no. 2, Mei 1982
• Smuts, J.P. en Smuts, Ria. Die verteller by Hennie Aucamp: ‘’n Bruidsbed vir tant Nonnie’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 34 no.3, Augustus 1996
• Smuts, J.P. en Smuts, Ria. ’n Verteller by Hennie Aucamp. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 35 no. 2, Mei 1998
• Smuts, Ria. ’n Bars loop deur die wasbak’: ’n Interpretasie van die verhaal en wenke vir die klaskamer. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 33 no. 2, Mei 1995
• Spies, Lina. Hennie Aucamp-huldiging. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 41 no. 2 Winter 2004
• Spies, Lina. Totsiens my vriend. Rapport, 23 Maart 2014
• Steenberg, Elsabe. ’n Bespreking van vyf verhale uit ‘Kort keur’ van Abraham H. de Vries. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 20 no. 2, Mei 1982
• Van Coller, H.P. ’Geld is ook nie alles nie’ deur Hennie Aucamp. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 35 no. 2, Mei 1997
• Van der Spuy, Bobbi. Venter, Aucamp, ander wen pryse van Naspers. Beeld, 25 April 1997
• Van Vuuren, Helize. Eg Afrikaanse erfenis in Duits. By, 6 Januarie 2007
• Van Vuuren, Helize. Aucamp was ’n woordstilis enig in sy soort. Beeld, 26 Maart 2014
• Van Zyl, Dorothea. Commendatio Hennie Aucamp: Erelidmaatskap van die Afrikaanse Skrywerskring, 24 Mei 1994. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 33 no. 2, Mei 1995
• Visagie, Andries. Huldeblyk: Hennie Aucamp (1934–2014). Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 52 no. 1 Herfs 2015

Internet

• Seven Circumstances: http://sevencircumstances.com/2014/04/11/death-of-an-author-goodbye-hennie-aucamp/
• Stellenbosch Writers: http://www.stellenboschwriters.com/aucamph.html
• Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-n50-58081/
• Francois Loots ontmoet Hennie Aucamp, Insig 2002
• LitNet-onderhoud met Hennie Aucamp, 2006 Geargiveer 14 Augustus 2009 op Wayback Machine
• http://oulitnet.co.za/seminaar/02Aucamp.asp Geargiveer 20 Julie 2016 op Wayback Machine
• https://sevencircumstances.com/2014/04/11/death-of-an-author-goodbye-hennie-aucamp/
• Leon Lemmer: Ter huldiging van Hennie Aucamp Geargiveer 2 Maart 2020 op Wayback Machine