Sonvis
Die sonvis (Mola mola) is 'n algemene seevis wat dwars oor die wêreld in beide koue en warm oseane aangetref word. Die vis word so genoem aangesien dit op die oppervlak van die water dryf. 'n Volwasse vis weeg gemiddeld 1 ton en is 1,8 meter groot, maar visse van 2,3 ton en 4 meter (met vinne ingesluit) is al aangetref.
| See Sonvis | |
|---|---|
| |
| Sonvis, Nordsøen Oceanarium, Hirtshals, Denemarke | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Domein: | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Subfilum: | |
| Infrafilum: | |
| Superklas: | |
| Klas: | |
| Subklas: | |
| Infraklas: | |
| Superorde: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | |
| Spesie: | M. mola
|
| Binomiale naam | |
| Mola mola (Linnaeus, 1758)
| |
Sonvisse is die grootste soort vis met 'n beenskelet, eerder as 'n kraakbeenskelet. Hulle het nie sterte nie, maar 'n clavus, oftewel 'n versmelting van die dorsale en anale vinne. Hulle is diepsee-duikers, maar word meestal net onder die oppervlak van die see gesien, waar hul op hul sye swem.
Hulle leef hoofsaaklik van kwalle, wat hulle in groot hoeveelhede verorber, maar vreet ook plankton en kleiner vissies. As gevolg van hulle grootte en die dikte van die vel, het hulle min natuurlike vyande.
Sonvisse, blaasoppies, penvisse en varkvisse behoort tot die orde Tetraodontiformes. Die visse se vleis is giftig en baie van hulle kan hul buikholtes met lug of water oppomp totdat die dier feitlik bolvormig is. Die visse se groottes kan tussen enkele sentimeters en etlike meters wissel na gelang van die spesie.
Die lede van die orde Tetraodontiformes of Plectognathi is goed ontwikkelde visse wat veral langs tropiese en subtropiese kuste voorkom. Die orde kan in 2 subordes verdeel word: die suborde Balistoidei, wat uit 3 superfamilies en 6 families bestaan, en die suborde Tetradontoidei, wat uit 4 superfamilies en 5 families bestaan. Baie van die spesies hou op koraalriwwe, waar hulle meestal van skulpdiere en stekelderms leef.
Hulle tande is versmelt om die gebit te versterk en dit stel die visse in staat om deur hul prooi se harde doppe te byt. Sommige van die spesies se mae is met behulp van 'n buis met die buikholte verbind. Die visse kan hul buikholtes met lug of water vul en hulle byna koeëlrond opblaas. Hierdie vermoë het 'n beskermende funksie; 'n aantal dooie roofvisse met opgeblaaste tetraodonte in hul kele is al gevind, wat daarop dui dat hul dood deur versmoring veroorsaak is.
Baie van die sonvisse het ook stekels aan hul wande en hulle word daarom grotendeels deur ander visse met rus gelaat. 'n Relatief groot aantal visse van die orde Tetraodontiformes word langs die Suid-Afrikaanse kus aangetref. Die penvisse wat tot die superfamilie Diodontoidea en die familie Diodontidae behoort, is ronderige visse wat oral oor met oprigbare stekels bedek is.
Die visse kan hulle ook opblaas maar is nie giftig nie. Die blaasoppies behoort tot die superfamilie Tetradontoidea en 2 families kan onderskei word. Die bekendste blaasoppies behoort tot die familie Tetraodontidae en hulle is veral daarvoor bekend dat hulle hul liggame groot kan opblaas. Hul ingewande bevat 'n dodelike gifstof, tetrodoksien, maar sommige Oosterse kulture beskou die visse nogtans as 'n lekkerny.
Gedurende die voorbereiding van die gereg word die ingewande versigtig uit die liggaam verwyder en die vleis word daarna goed gewas, maar 'n aantal mense sterf nog voortdurend as gevolg daarvan - ten spyte van die voorsorgmaatreëls. Lede van die familie Canthigasteridae word ook as blaasoppies beskou en hul bekke is meer snoetvormig as die van die ander blaasoppies.
Die sonvisse (superfamilie Moloidea, familie Molidae) is bekende visse en sommige verteenwoordigers, soos die sonvis (Mola mola), kan tot 3 m lank word en ʼn massa van tot 1 900 kg hê. Die visse is lateraal afgeplat en hulle kan ongewone vorme hê. Die diepseevisse kan hulle nie opblaas nie en is onskadelik. Matrose het in die verlede daarop aangedring dat hul skepe omdraai en na 'n hawe terugvaar wanneer hulle 'n sonvis opgemerk het. Volgens 'n ou bygeloof sou so 'n skip sink indien dit verder vaar.
Suidelike Afrika
wysigDie sonvis word van Desember tot Maart aangetref waar hulle lui-lui na aan die oppervlakte van die Kaapse waters swem.
'n Homprug-soort (Mola alexandrini) wat vir die eerste keer gedurende 1839 in Alexandrië geïdentifiseer is, is ook in 1934 by Kommetjie en 1942 by Seepunt, Kaapstad gevang.
Daar is ook 'n kleiner stomp sonvis (Ranzania truncata) wat 60 cm lank word en ook reeds 'n paar keer by Kaapstad aangetref is.[1]
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409672, volume 26, bl. 35, 36
- ↑ Ensiklopedie van Suidelike Afrika. Eric Rosenthal. 1967